درخت حوزه‌های تخصصی

در هر زبان و گویشی اسلوب های خاصی در برابر متکلم و نویسنده قرار دارد که به وسیله آنها می تواند کلام خود را با تأکید به مخاطب برساند. از جمله آن زبان ها بلکه بالاترین آنها زبان قرآن، زبان عربی است که اسلوب های فراوانی از تأکید را در خود جای می دهد، که در مجموع می توان آنها را در ذیل تقسیم بندی تأکید در اسناد، مسند و مسندالیه مورد بررسی قرار داد.در این مقاله به طور مختصر از برخی شیوه های تأکید در زبان قرآن سخن به میان می رود و به یقین موارد تأکید کلام در زبان عربی بیش از این ها می باشد.

نویسنده در آغاز به تعریف «قسم» از دیدگاه ادیبان، مفسّران و حقوق‏دانان پرداخته، سپس انواع سوگندهاى قرآن را مورد بحث قرار داده است. در این راستا نخست سوگندهاى قرآن را به دو دسته تقسیم مى‏کند: 1- سوگندهاى التزامى یعنى سوگندهایى که براى تعهد دادن به انجام کارى یاد مى‏شوند. نمونه‏هایى از این دست سوگند در قرآن، هم در مورد خداوند وجود دارد و هم در مورد پیامبران، مردم و شیطان. 2- سوگندهاى تحقیقى یعنى سوگندى که براى اثبات یاد رد مطلبى یاد مى‏شود. این نوع سوگند در قرآن دو مصداق مهم دارد:الف- سوگندهاى خداوند در موارد گوناگون که در جواب آن یکى از سه چیز آمده است: نفى جنون از پیامبر، وعده پاداش به پیامبر و خُلق عظیم پیامبر. ب- سوگندهاى قضایى و حقوقى که نمونه هایی در مورد پیامبر، دیگر مردمان، بهشتیان و دوزخیان دارد. در مورد پیامبر مقسم به معمولا واژه «رب» است و مطلب مورد ادعا حقانیت وقوع قیامت. در مورد مقسم به کلمه «الله» است.