یعقوب نوروزی

هدف: هدف پژوهش حاضر حل تجسّم دوگانه پنداری هستی شناسی و فولکسونومی و ایجاد همزیستی میان این دو فناوری با یکدیگر، برای توسعه هستی شناسی مبتنی بر فولکسونومی، به عنوان ابزار سازماندهی اطلاعات در حوزه روانشناسی و علوم تربیتی است. روش: این مطالعه از نوع کاربردی بوده و روش پژوهش، ترکیبی است. برای اکتساب دانش مفهومی و ساخت نیمه خودکار هستی شناسی از پایه براساس زبان طبیعی (برچسب های مردمی)، از روش سه مرحله ای E3 (استخراج، غنی سازی، و ترکیب)، آلوس و سانتانچه (2013) و رویکرد نوی و مک گینس (2001) استفاده شد. جامعه آماری، برچسب های دانشجویان روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی تهران به منابع این حوزه، در کتابخانه دیجیتال این دانشگاه بود. برای گزینش و گردآوری برچسب ها از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. همچنین به منظور اعتبارسنجی و اطمینان از صحّت و درستی مفاهیم و رابطه های شناسایی شده میان مفاهیم استخراج شده، از نظرات 15 متخصص حوزه روان شناسی و علوم تربیتی استفاده گردید. ابزار مورد استفاده برای ایجاد هستی شناسی، نسخه 5.5 نرم افزار پروتژه بود. یافته ها: پس از اکتساب برچسب های بدست آمده به تعداد 15787، این داده ها در پیوند با پایگاه اطلاعاتی اریک، و پس از شناسایی مفاهیم پایه و روابط بین این مفاهیم از حوزه، منجربه ارائه ساختار مفهومی با رویکرد هستی شناسی شد. بر این اساس، پس از تأیید و اعتبار سنجی ساختار مفهومی، هستی شناسی مبتنی بر فولکسونومی، به عنوان یافته اصلی پژوهش، متشکل از 277 کلاس و زیرکلاس، 110 رابطه، 50 نمونه، و 9 مترادف بر گرفته از بانک اطلاعاتی اریک، ارائه و در قالب چند گراف مصور سازی شد. براساس آزمون آماری انجام شده، هستی شناسی با سطح معناداری 0005/0 از صحّت نسبی برخوردار بوده و تمامی مؤلفه ها از نظر خبرگان تأیید شد. نتیجه گیری: فولکسونومی در درک وب معنایی به «هستی شناسی های تولید شده توسط کاربر» تبدیل شده اند. استفاده از تفاوت های ساختاری میان فولکسونومی و هستی شناسی ها، عدم نیاز به دانش اولیه و یادگیری سیستم های پیچیده رده بندی را فراهم می کند که نویدگر تکامل وب معنایی است.

هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل نرم افزارهای پرکاربرد تولید هستی شناسی در بازنمون مفاهیم در جهت انتخاب مناسب ترین این نرم افزارها است. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و با رویکرد کمّی انجام شد. روش انجام پژوهش از نوع تحقیقات ارزیابانه و با رویکرد توصیفی بود. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش را منتخبی از نرم افزارهای تولید هستی شناسی شامل: Apollo، Onto Studio، Protégé، Swoop و TopBraid Composer Free Edition تشکیل می دهد. بنابراین، جامعه آماری پژوهش حاضر را پنج نرم افزار هستی شناسی مذکور تشکیل می دهند. در این پژوهش با توجه به نبود سیاهه ارزیابی مناسب در زمینه موضوع تحقیق، از طریق مطالعه منابع لاتین نرم افزارهای هستی شناسی و راهنماها، نسبت به تهیه ابزار مناسب ارزیابی اقدام شد. ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی بود که روایی صوری آن به تأیید صاحب نظران علم اطلاعات رسید. این سیاهه در هفت بخش شامل مولفه های پراهمیت نرم افزار های هستی شناسی، مولفه فرمت ورودی و مولفه زبان بازنمون مفاهیم، معیار معماری و ساختار نرم افزار با زیرشاخص های مولفه های قابلیت تعامل، پایداری، دسترس پذیری، قابلیت نصب بر روی انواع پلتفرم، زبان پایه نرم افزار، و مولفه تعامل و میان کنش پذیری با نرم افزار های مرتبط هستی شناسی و قالب ذخیره سازی هستی شناسی انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از فنون آماری توصیفی نظیر میانگین وزنی و درصد استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان داد که نرم افزار Protégé با کسب 177 امتیاز از کل امتیازات، به لحاظ مولفه های مورد مطالعه در این پژوهش در رتبه اول و نرم افزار Onto Studio نیز با کسب امتیاز 126 از کل امتیازات در رتبه بعدی قرار دارد. در نهایت نرم افزار Top Braid Composer Free Edition با کسب 87 امتیاز از کل امتیازات به لحاظ مولفه های مورد بررسی در این پژوهش در رتبه سوم قرار دارد. در بررسی مولفه میان کنش پذیری نرم افزار های هستی شناسی، دو نرم افزار هستی شناسی Protégé 5.2.0 و Onto Studio با 41.66% به یک نسبت با نرم افزارهای دیگر هستی شناسی دارای تعامل بودند که از نقاط قوت این دو نرم افزار است. دو نرم افزار Apollo و Swoop تعاملی با هیچ کدام از نرم افزار های هستی شناسی ندارند و می توان آن را از نقاط ضعف دو نرم افزار دانست. نتیجه گیری: پژوهش حاضر توانست براساس ارزیابی مولفه های بررسی شده در نرم افزار های هستی شناسی برخی از نقاط قوت و ضعف مربوط به آنها را نشان دهد، و اینکه نرم افزارهای مورد مطالعه از لحاظ ارتباط با سایر نرم افزارهای حوزه هستی شناسی دارای چه وضعیتی هستند و میان کنش پذیری میان آنها چگونه است. همچنین نتایج پژوهش به پژوهشگران این حوزه در انتخاب مناسب ترین نرم افزار هستی شناسی در تولید و بازنمون مفاهیم کمک خواهد کرد.  

هدف: هدف تحقیق، ارزیابی کیفی وب گاه های کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مادر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با استفاده از "وب کیو ای اِم" است. روش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی- توصیفی انجام گرفته است. این تحقیق بر روی 10 وب گاه کتابخانه های مرکزی دانشگاه های برتر مادر وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شد. داده های این پژوهش براساس سیاهه وارسی که بر اساس روش وب کیو ای ام طراحی شده بود، گردآوری شد. یافته ها: نتایج نشان داد، وب گاه های مورد پژوهش با توجه به معیارهای چهارگانه وب کیو ای ام، از نظر شاخص "قابلیت اطمینان" (با میانگین 955/0)، شاخص "کارایی" (با میانگین 915/0) و شاخص"قابلیت عملکرد" (با میانگین 825/0) در وضعیت "بسیار مطلوب" و از نظر شاخص "قابلیت استفاده" (با میانگین 703/0) در وضعیت "مطلوب" بودند. در ارزیابی نهایی این وب سایت ها80% وب گاه های مورد بررسی در وضعیت "بسیار مطلوب" و 20% دیگر در وضعیت "مطلوب" بودند. اصالت و ارزش: پژوهش حاضر جزء اولین پژوهش هایی است که با روش کمی به ارزیابی کیفی وب گاه های کتابخانه های دانشگاهی پرداخته است. این نوع ارزیابی می تواند نقش دقیق تر، صحیح تر و سریع تر در ارزیابی و بهبود وب گاه های کتابخانه های دانشگاهی و سایر وب گاه های مشابه داشته باشد.

این پژوهش با هدف تحلیلی بر گردشگری ورزشی مبتنی بر رویکردها و روندها انجام گرفته است. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و با رویکرد علم سنجی انجام شده است . جامعه آماری این تحقیق 663 رکورد است که از نمونه گیری خاصی استفاده نشده و کل رکورد ها بررسی شده است . جهت استخراج داده ها از قسمت جستجوی پیشرفته پایگاه استنادی وب آو ساینس استفاده شده است . برای تحلیل داده ها و ترسیم نقشه ها از نرم افزارهای علم سنجی مانند وس ویور ، یوسی نت و بایب اکسل و اکسل استفاده شده است .  یافته ها نشان داد که در مجموع 663 رکورد اطلاعاتی در رابطه با گردشگری ورزشی در پایگاه استنادی وب آو ساینس نمایه شده است.در بین نویسندگان Hinch T با تعداد تولیدات 13 و اچ ایندکس 5 در رتبه اول قرار گرفته است.کشور آمریکا با 132 رکورد اطلاعاتی و در بین سال ها ، سال 2024 با 62 رکورد اطلاعاتی در رتبه های اول قرار دارد همچنین انتشارات Taylor & Francis با انتشار 144 رکورد علمی، پیشروترین ناشر در این زمینه به شمار می رود.کلیدواژه گردشگری ورزشی با تعداد 227 فراوانی پرتکرارترین کلیدواژه است . دو زوج Hospitality, Leisure, Sport & Tourism- Managementبا 84 فراوانی بیشترین هم واژگانی را دارند و در مجموع 10 خوشه تشکیل شده است که خوشه 9 و 10 دارای 1 کلیدواژه هستند.