مسعود مهدوی

مسعود مهدوی

مدرک تحصیلی: استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۷۱ مورد.
۴۱.

بررسی ایجاد شهر کوچک و تأثیرات آن بر سکونتگاه های روستاهای حریم: مطالعه موردی شهر فردوسیه، بخش مرکزی شهرستان شهریار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیستم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ 49 - 71

کلیدواژه‌ها: شهر کوچک سکونتگاه روستا فردوسیه (شهر) شهریار (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۳۴۹
هدف پژوهش حاضر بررسی ایجاد شهر کوچک و تأثیرات آن بر سکونتگاه های روستاهای حریم بود. بدین منظور، شهر فردوسیه و روستاهای حریم آن شامل یوسف آباد صیرفی، رامین و وسطر در بخش مرکزی شهرستان شهریار بررسی شد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری آن شامل شهر فردوسیه به انضمام سه روستای یادشده با جمعیتی حدود 27586 نفر بود که از آن میان، بر اساس رابطه کوکران، 379 نفر (62 نفر مسئولان و 317 نفر مردم) به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از قانون رتبه- اندازه و ماتریس سوات (SWOT) انجام شد. نتایج پژوهش بیانگر آن بود که توزیع نرمال جمعیت در سطح منطقه عملکرد مثبت نداشته و با عدم کاهش نابرابری های موجود بین سکونتگاه ها و نیز عدم بهبود نظام سلسله مراتب سکونتگاهی همراه بوده است؛ همچنین، نامناسب بودن و عدم کفایت تسهیلات آموزشی، فرهنگی، بهداشتی و درمانی به عنوان مهم ترین نقاط ضعف داخلی محسوب می شوند.
۴۲.

بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهری (مطالعه موردی: شهر جلفا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 180-202

کلیدواژه‌ها: جلفا طراحی اقلیم معماری برنامه ریزی اقلیمی منطقه آسایش جداول بیوکلیماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۳۹۶
هماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت می نماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش حرارتی، به طراحی اقلیمی منطقه و اقلیم های مشابه و بررسی آسایش حرارتی فضای داخلی مساکن پرداخته شده است. این کار از طریق جمع آوری اطلاعات ازایستگاه های هواشناسی صورت گرفته است. پس از تعیین نوع اقلیم وضعیت زیست اقلیمی شهر جلفا بر اساس معیارهای دمای مؤثر، گیونی محاسبه شده است.جلفا به دلیل واقع شدن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، از اقلیم نسبتاً سرد وخشکی برخوردار است. به طوری که دمای هوا در سردترین ماهبه 20- درجه می رسد و در گرم ترین ماه از 44 درجه فراتر می رود. لذا لزوم بررسی شرایط اقلیمی در رابطه با طراحی جهت استقرار ساختمان ها در فصول سرد سال با استفاده از داده های هواشناسی وضعیت زیست اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. داده ها بر پایه روش هایی تجربی نظیر ماهان، گیونی، پن واردن، الگی و تقویم نیاز اقلیمی مورد تحلیل قرار گرفته اند که از نتایج آن، ارائه راهکارهایی بر اساس بررسی وضعیت اقلیمی ماه های سال و چگونگی آسایش انسان با توجه به این شاخص ها بوده است که از جمله آن استقرار ساختمانها در جهت جنوب و جنوب غرب و جنوب شرق می باشد. نتایج نمودار آمبروترومیک و میزان دما و بارش نشان داد که جلفا در اقلیم سرد و خشک قرار گرفته است.
۴۳.

تحلیل نقش خانه های دوم در تغییر کاربری اراضی کشاورزی روستاهای بخش مرکزی شهرستان لاهیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال نهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۶) 1 - 269

کلیدواژه‌ها: خانه های دوم تغییرکاربری اراضی کشاورزی روستاهای بخش مرکزی لاهیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۴۷۸
  <span style="font-family: 'B Zar'; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"></span> <span style="font-family: 'B Zar'; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"><span style="mso-spacerun: yes;"></span>گسترش بدون برنامه ریزی خانه های دوم در دهه اخیر اثرات گوناگونی در ابعاد مختلف از جمله تغییرات کالبدی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان لاهیجان گذاشته است. در روستاهای مورد مطالعه اراضی کشاورزی یکی پس از دیگری از بین می روند و جای خود را به تیرچه و بلوک، تیرآهن و آجر می دهند. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است که برای جمع آوری داده ها از روش میدانی بصورت مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه استفاده شده است. نمونه آماری 30 روستای بخش مرکزی است که با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده اند و برای داده پردازی و تحلیل اطلاعات از نرم افزار آماری </span><span style="mso-bidi-font-family: 'B Zar'; mso-bidi-language: FA;" dir="LTR">SPSS</span><span style="font-family: 'B Zar'; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"> استفاده شده است. بالابودن هزینه تولید در مقایسه با درآمد حاصل از فروش محصولات کشاورزی، هجوم مهاجران غیربومی برای ویلاسازی و خانه های دوم به منظور استفاده از تعطیلات و یا اقامت دائم، موجب تغییرکاربری اراضی شالیزار، باغات چای و توتستان در روستاهای مورد مطالعه گردیده است. از مهمترین پیامدهای منفی خانه های دوم می توان به تشدید تغییرکاربری اراضی وباغات به واحدهای مسکونی، تغییرچشم اندازها و ناهماهنگی دربافت کالبدی و ناپایداری روستاهای مورد مطالعه اشاره نمود.</span> <span style="font-family: 'B Zar'; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"> </span> 
۴۴.

مکانیابی محل مناسب دفن زباله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی بخش هیر استان اردبیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال یازدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 1 - 14

کلیدواژه‌ها: Arc GIS مکان یابی هیر ANP دفن زباله Super Decisions

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۱۰۶
با توجه به رشد روز افزون جمعیت بشر از یک سو و افزایش مصرف و توسعه صنایع از سوی دیگر، تولید انواع پسماندها امری اجتناب ناپذیر جلوه می نماید. هدف اصلی مطالعه جاری، اعمال انواع عملیات تحلیل های مکانی با بهره گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور مکانیابی محدوده های بهینه برای دفن زباله های هیر استان اردبیل می باشد. به همین منظور، در مرحله اول، با استفاده از 12 لایه اطلاعاتی که شامل 9 لایه اطلاعاتی طبیعی (زیست محیطی) و 3 لایه اطلاعاتی اجتماعی-اقتصادی مربوط به محدوده بخش، به محیط نرم افزار Arc GIS وارد و پایگاه های اطلاعاتی ویژه دفن زباله تشکیل شد. در مرحله دوم، لایه های رقومی بر اساس استانداردهای موجود 4 سازمان حفاظت از محیط زیست کشور آمریکا EPA، سازمان حفاظت از آب، خاک و هوای کشور کانادا، سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایران، سازمان حفاظت از محیط زیست ایران، با فرایند تحلیل شبکه ای ANP در نرم افزار Super Decisions و نظرات کارشناسی خبرگان و کارشناسان، وزن دهی و طبقه بندی گردید و بر لایه های موجود، اعمال شد. بررسی نتایج اولیه، مبین این واقعیت است که مدل منتج از روش ANP ضمن انتخاب مکان دفن زباله ها در منطقه قابل قبول، مناطق دیگری را نیز پیشنهاد می کند.
۴۵.

امکان سنجی کشت زعفران در استان کرمانشاه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 103 - 114

کلیدواژه‌ها: عملکرد زعفران پارامترهای اقلیمی جی آی اس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۱۶۵
زعفران یکی از با ارزش ترین گیاهانی است که در شرایط اقلیمی خاص کشت می شود بیش از 90 درصد تولید جهانی آن به ایران اختصاص دارد و علی رقم قدمت کشت آن در مقایسه با سایر محصولات زراعی در کشور و تولید آن عمدتا بر دانش بومی متکی بوده است. با بررسی اثر پارامترهای هواشناسی بر عملکرد زعفران و تعیین مناطق مساعد کشت زعفران بر اساس این پارامترها می توان در راستای توسعه کشاورزی و اقتصادی در مناطق کشت زعفران پیشرفت زیادی نمود. بدین منظور در این تحقیق آمار و اطلاعات 27 ساله مهمترین پارامترهای هواشناسی موثر بر کشت زعفران از سایت هواشناسی برای پنج ایستگاه سینوپتیک دریافت و پس از تطبیق تاریخ هجری شمسی با میلادی و بازسازی داده ها ، میزان تاثیر هر کدام از این پارامترها در مناطق مورد مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت با استفاده از نرم افزارهایARC/GISAو ARC/INFO نقشه های مربوطه تهیه و از تلفیق آنها نقشه نهایی بدست آمد که نشان داد 65 درصد منطقه مورد مطالعه قابلیت کشت زعفران را دارد که بیشتر این مناطق در غرب و مرکز استان قرار دارند و مناطق ضعیف در بخشی از جنوب شرق استان قرار دارد.
۴۶.

ارزیابی عملکرد پیاده راه و نقش پذیری آن در جهت جنبش پیاده گستری و آسایش حرکت پیاده در برنامه ریزی شهری (نمونه موردی منطقه 2 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال هشتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 193 - 210

کلیدواژه‌ها: پیاده راه اصلاح فرهنگ پیاده روی آسایش منطقه 2شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۲۹۶
با گسترش شهرها، به تدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضاهای پیاده محور در شهرها و فضاهای شهری کمرنگ شده و از کیفیت فضاهای باز شهری و پیاده راه ها کاسته شده است. پیاده راه ها عرصه هایی هستند که می توانند به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محوری در ارتقای سطح تماس ها، ارتباطات و تعاملات اجتماعی بین شهروندان ایفا کنند. از این رو در بین برنامه ریزان، طراحان شهری و نیز شهروندان پیاده راه از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. چراکه احداث مسیر ویژه پیاده علاوه بر اینکه در تجدید حیات مراکز شهری نقشی موثر ایفاء می کند، با فراهم آوردن تعاملات اجتماعی به شهروندان اجازه می دهد در محیطی آرام و بدون خطر حواس خود را کاملاً معطوف انتخاب، خرید، خط بصر و یا پیاده روی با آرامش کنند. در نظام شهری ایران نیز با توجه به اینکه قسمتی از سفرهای درون شهری به صورت پیاده انجام میگیرد و اکثر شهرها در بطن شبکه های شهری امکانات مناسبی برای ایجاد پیاده راه در خود دارند که متاسفانه به این موضوع توجه چندانی نمی کنند و باعث گردیده که برنامه ریزی و طراحی شهری در ایران روز به روز از مقیاس ها و نیازهای انسان پیاده دور شده و در نتیجه از ارزش ها و جاذبه های اجتماعی و فرهنگی فضاهای شهری کاسته شود. مسئله اصلی در این پژوهش توجه به سنجش و ارزیابی عملکرد پیاده راه های موجود محور صادقیه و فرحزاد می باشد که با توجه به جنبش پیاده سازی نسبت به شاخص های 5گانه، ویژگی های کمی و کیفی پیاده راه ها مورد بررسی قرار می گیرند. تا بتوانیم باتوجه به معیارهای کمی و کیفی ویژگی های پیاده راه، مناسبترین پیاده راه را انتخاب کنیم.نتایج این تحقیق حاکی از آن است که با توجه به امتیاز شاخص ها و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون و سطح معناداری آن، پیاده راه محور صادقیه دارای بالاترین شاخص های 5 گانه پیاده راه بوده و بالاترین سطح معناداری نسبت به ویژگی های یک پیاده راه مناسب را به خود اختصاص داده است
۴۷.

تحلیلی بر الگوی گسترش کالبدی- فضایی روستا- شهرها(مطالعه موردی: شهر لالجین)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال اول پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱ ۲۹-۳۶

کلیدواژه‌ها: گسترش کالبدی مدل هلدرن الگوی رشد شهری روستا-شهر لالجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۲۰۲
در دهه های اخیر، شهرنشینی بر شهرسازی مقدم شده و رشد شهری و توسعه کالبدی شهرها به یکی از مهمترین مسائل تبدیل گشته است. هرچند باید اذعان داشت در شکل توسعه کالبدی و فضایی شهرها بر اساس اندازه و جمعیت آنها تفاوت های عمده ای دیده می شود. هدف این تحقیق شناخت الگوی کالبدی و نحوه گسترش روستا-شهرها در سال های اخیر است. در این پژوهش محقق در یک تحقیق کاربردی از طریق مشاهده مستقیم و غیرمستقیم به بررسی نحوه گسترش کالبدی و فضایی توسعه روستا-شهرها با استفاده از مدل هلدرن کرده است. نمونه موردی این پژوهش شهر لاله جین در استان همدان است. بررسی ها در این تحقیق نشان می دهد که در لالجین تا سال 1381 شهر به صورت فشرده رشد کرده اما بین سال های 1384 تا 1389 رشد بدقواره شهری (پراکنش) رخ نموده که میزان آن بر اساس این مدل 78 درصد بوده است. بر اساس تحلیل نتایج حاصل از یافته های تحقیق با توجه به رشد افقی و پراکنش شهر، الگوی متمرکز به عنوان الگوی مطلوب گسترش آتی شهر مشخص گردید.
۴۸.

" بررسی و تحلیل نقش ادراک محیطی جوامع محلی در بهره برداری از منابع طبیعی حوزه های آبخیز شمال ایران (مطالعه موردی حوزه آبخیز " واز رود " – شهرستان نور)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال پنجم بهار ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 13 - 26

کلیدواژه‌ها: ادراک محیطی سازمان فضایی بهره برداری از منابع طبیعی جنگل نشینان نقشه های ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۱۳
هر فردی از محیط طبیعی خود تصویر ذهنی دارد. برای توصیف چنین تصاویر ذهنی، جغرافیدانان فرهنگی از اصطلاح ادراک محیطی کمک گرفته اند. برای درک چرایی استقرار گروههای انسانی در محیط طبیعی شان، جغرافیدانان نه فقط باید از خصایص محیط مربوطه آگاه باشند، بلکه همچنین بایستی با نحوه نگرش و ادراک واجدین فرهنگ نسبت به محیط طبیعی نیز اطلاع داشته باشند. بطور کلی درک مردم از محیط زیست شان همانند تجربه هایشان نسبت به یکدیگر فرق می کند و همچنین علایق شان هم نسبت به یکدیگر متفاوت میباشد ، بطوری که ارزشها، اعتقادات ریشه دار و یا هر آنچه که برای اشخاص و جامعه ارجحیت دارند بر ادراک و معرفت آنان تأثیر گذارند . سازمان فضایی منابع طبیعی شمال ایران و فرمهای فضایی شکل گرفته در آن تا حدود زیادی به نوع منابع محیطی موجود در آن (جنگل، مرتع، رودخانه های پرآب، چشمه های فراوان و ...)، و همچنین به ادراک محیطی ساکنین آن بر میگردد. بنابراین شناخت میزان ادراک آنان در مورد نقش ، کیفیت و علل تخریب منابع طبیعی  بمنظور اصلاح و ترمیم شکافهای ایجاد شده که بواسطه برهم خوردن تعادلهای محیطی در این سازمان فضایی بوجود آمده از ضروریات اساسی میباشد، امری که تا بحال کمتر به آن توجه شده و بیش از دو دهه است که با صرف میلیاردها ریال هزینه های تحقیقاتی و مطالعاتی سعی در القای این دیدگاه میباشد که عامل اصلی این بهم ریختگی جنگل نشینان و معیشت دامداری سنتی مربوط به آنان می باشد، حال آنکه بنظر می رسد نگرش و نحوه بهره برداری از منابع طبیعی حوزه های آبخیز شمال ایران با نوع و میزان ادراک محیطی جوامع محلی ( ساکنین قلمروهای جلگه ایی – میانکوهی و کوهستانی ) ساکن آن ارتباط معنی داری را دارد . ایده ایی که این تحقیق بدنبال بررسی آن میباشد . نتایج آنالیز آماری نشان داده که در قلمرو ادراکی پاسخهای ساکنین دائم و موقت به گزینه های مربوط به نقش، کیفیت و علل تخریب منابع طبیعی حوزه با استفاده از آزمون (X 2 ) بسیار معنی دار بوده، بطوریکه سطح ادراکی ساکنین موقت به نظرات کارشناسی نزدیکتر از ساکنین دائمی نشان داده است
۴۹.

ارزیابی اثرات پراکنده رویی در تغییر کاربری اراضی شهری مطالعه موردی: کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۳ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 107 - 121

کلیدواژه‌ها: گسترش کالبدی پراکنده رویی پوشش زمین کاربری اراضی کلان شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۹۷
افزایش شتابان جمعیت، الگوهای مکانی نواحی شهری را به شیوه ای پیچیده تغییر داده و منجر به گسترش در نواحی روستایی و پراکنده رویی شهری در مناطق اطراف و به خصوص این مناطق شده است، در این میان شناخت چگونگی این رشد و توسعه کالبدی شهرها از ارزش بسیار فراوانی برخوردار است، تا در برنامه ریزی گسترش های آتی یا حتی درون بافتی استفاده مطلوب شود،. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی پراکنده رویی و تغییرات کاربری اراضی کلان شهر تهران در دوره های مختلف و تغییر کاربری نسبت به همدیگر می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و مراجعه به سازمان های مربوطه و مراکز پژوهشی پیرامون موضوع موردمطالعه می باشد. برای به دست آوردن نقشه میزان تخریب اراضی پوشش گیاهی از مدل های Fuzzy Artmap،Lcm، جدول متناوب و نرم افزارهای Idrisi Selva، ARC GIS 10.4 و Google Earth استفاده شده و جهت سنجش پیش بینی گسترش آتی شهر مدل CA- Markov بکار رفته است. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل اطلاعات نشان می دهد تغییر کاربری طبیعی به کاربری های ساخته شده روند رو به گسترشی داشته، به طوری که این اراضی در سال 1353 از 9 درصد به 54 درصد در سال 1397 افزایش یافته است و با توجه پیش بینی در سال 1410، اراضی ساخته شده به 62 درصد از کل مساحت می رسد، که شدت بحران زیست محیطی نشان را می دهد همچنین کاربری بایر با 71 درصد و پوشش گیاهی با 28 درصد بیشترین کاهش را به سمت کاربری ساخته شده داشتند و بیشترین درصد تغییرات را در زمین های مفید شهر تهران (اراضی آبی و اراضی پوشش گیاهی) می باشد، و اراضی دیگر با رشد منفی کندتری نسبت به این دو کاربری شاهد تغییر هستند که نشان از شدت بحران های زیست محیطی در آینده دارد.
۵۰.

ارزیابی کیفی ظرفیت های گردشگری در توسعه روستایی مطالعه موردی: آهار- شهرستان شمیران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هشتم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 1 - 26

کلیدواژه‌ها: ظرفیت گردشگری توسعه روستایی ارزیابی SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۲۹
گردشگری و توسعه روستایی به طور متقابل به یکدیگر وابسته اند. جاذبه های گردشگری ( طبیعی و انسانی ) توسعه توریسم می تواند آثاری مثبت و منفی بر روستایی داشته باشد. از این رو بررسی ازریابی  ظرفیت های گردشگری در توسعه روستایی باید به گونه ای باشد که با محیط سازگار باشد و به افت کیفیت آن نیانجامد، تا عامل اساسی در دستیابی به توسعه پایدار به حساب آید. در این مقاله ارزیابی کیفی ظرفیت های گردشگری در توسعه روستایی را در بخش رودبار قصران به ویژه روستای آهار، از لحاظ بررسی قابلیت ها و پتانسیل های بالفعل و بالقوه گردشگری را در جهت توسعه روستایی، با استفاده از مدل برنامه ریزی و ازریابی مورد بررسی قرار می دهیم.
۵۱.

حکمروایی خوب روستایی راهکاری جهت مدیریت منابع آب کشاورزی، مورد مطالعه: روستاهای شهرستان قوچان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 7 - 15

کلیدواژه‌ها: حکمروایی خوب روستایی مدیریت منابع آب کشاورزی روستا های شهرستان قوچان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۳۴
جهت رسیدن به پایداری در بخش کشاورزی نیاز به مدیریت های نوین منابع آب به منظور حفاظت و استفاده بهینه از این منبع حیاتی می تواند گامی موثر در برنامه های پایداری باشد، لذا یکی از راههای رسیدن به مدیریت منابع آب کشاورزی، حکمروایی خوب روستایی است. در این پژوهش به دنبال بررسی حکمروایی خوب روستایی در مدیریت منابع آب کشاورزی در روستا های شهرستان قوچان پرداخته شده است. روش تحقیق تحلیلی می باشد، جهت انجام تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل فازی ممدانی استفاده شده است. نتایج مدل فازی ممدانی نشان داد، در اسنتاج سطح حکمروایی خوب روستایی در مدیریت منابع آب کشاورزی مقدار نافازی نهایی به عنوان خروجی سیستم استنتاج فازی در نرم افزار متلب برابر است با 39/0 که سطح استفاده کم را بر اساس شاخص های حکمروایی خوب روستایی مورد بررسی شرح می دهد که در میان این شاخص ها پس از تعیین تابع عضویت و نرمال سازی داده ها طیف اهمیت را به ترتیب شاخص پاسخگویی، مسئولیت پذیری،توافق جمعی،عدالت و برابری و قانومندی، شفافیت و باز بودن و مشارکت جویی دریافت نموده اند. در ادامه نیز با استفاده از آزمون تحلیل مسیر به اثرات مستقیم و غیرمستقیم هر یک از شاخص های حکمروایی خوب روستایی در مدیریت منابع آب کشاورزی پرداخته شد، نتایج نشان داد، شاخص توافق جمعی با ضریب Beta به دست آمده 657/0، شاخص شفافیت و باز بودن با ضریب Beta  به دست آمده 432/0، به ترتیب بالاترین و پایین ترین اثرات مستقیم استفاده از حکمروایی خوب روستایی در مدیریت منابع آب کشاورزی است.
۵۲.

توان های گردشگری به منظور توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی ریجاب- شهرستان دالاهو)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال دوازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 29 - 50

کلیدواژه‌ها: جاذبه های گردشگری گردشگری روستایی توسعه توسعه روستایی شاخص های اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۱
منطقه ریجاب از توابع شهرستان دالاهو، از نظر موقعیت جغرافیایی، شرایط منحصر به فرد آب وهوایی، واقع شدن در مسیر بزرگ راه عتبات و نیز داشتن بناها و آثار تاریخی و فرهنگی، دارای شرایط مطلوبی، به ویژه در غرب کشور، برای گردشگری است؛ بنابراین، توجه بیش از پیش به صنعت گردشگری بخصوص گردشگری روستایی دراین منطقه ضروری است تا جایی که می توان گفت این صنعت می تواند، علاوه بر تبدیل نمودن منطقه به قطب گردشگری، یکی از محورهای توسعه همه جانبه به شمار آید. اما لازمه توسعه این است که در برنامه ریزی های گردشگری ساخت اقامتگاه ها قویاً مورد توجه قرار گیرد. هتلها نخستین تشکیلاتی است که باید در محلی با چشم انداز جذاب بنا گردد. الویت به بنای هتل علاوه بر مکان یابی برای احداث ساختمان آن توجیه مالی و اقتصادی آن است. بدین منظور سازمان بین المللی توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) با طراحی و توسعه اولین نسخه نرم افزار کامفار یک الگوی استاندارد بین المللی ارزیابی مالی و اقتصادی طرح ها را ایجاد نموده که از آن برای ارزیابی طرح ها و پروژه های تولیدی و خدماتی و انتخاب گزینه بهینه جهت سرمایه گذاری استفاده می نمایند. این نرم افزار داده های خام مالی و اقتصادی را دریافت و آنها را تجزیه وتحلیل نموده و میزان اقتصادی بودن و امکان اجرای پروژه ها را محاسبه می نماید. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش های کتابخانه ای و میدانی جاذبه های گردشگری منطقه مورد مطالعه شناسایی گردیده، سپس با توجه به آمار گردشگران ورودی به منطقه، برآورد صحیحی از آمار گردشگران ورودی به هتل حاصل شد. پس از آن داده های اولیه مورد نیاز نرم افزار کامفار نظیر حجم سرمایه گذاری، محل تامین سرمایه، مالیات، درآمدها و هزینه های طرح و سایر اطلاعات مورد نیاز به منظور احداث یک هتل سه ستاره در منطقه تهیه و در دو نرم افزار کامفار و اکسل مستقرگردید. پس از محاسبه، شاخص های مالی و اقتصادی طرح به منظور توجیه پذیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
۵۳.

نقش فرودگاه امام خمینی (ره) در پایداری سکونتگاه های روستایی شهرستان روستا های رباط کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲-۲ (پیاپی ۳۸) 733 - 758

کلیدواژه‌ها: فرودگاه امام خمینی پایداری سکونتگاههای روستایی روستا های رباط کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۵۰
در این پژوهش در این پژوهش به بررسی نقش فرودگاه امام خمینی (ره) در پایداری سکونتگاههای روستایی رباط کریم پرداخته شده است. روش تحقیق، تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. جهت انجام تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و مدل موریس دیویس استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل موریس دیویس نشان می دهد، در بین 22 روستا مورد مطالعه، روستا های (حکیم آباد، شترخوار) بیشترین پایداری را نسبت به سایر روستا های دیگر به خود اختصاص داده اند. همچنین نتایج آزمون T تک نمونه ای نیز نشان داد، در تمامی شاخص ها میانگین به دست آمده پایین تر از حد میانه عدد 3 می باشد. در واقع با توجه به نتایج به دست آمده میزان تاثیر فرودگاه امام خمینی (ره) در توسعه اجتماعی روستا های مورد مطالعه کم است. در ادامه با استفاده از تحلیل مسیر، به اثرات مستقیم و غیرمستقیم فرودگاه امام خمینی (ره) در توسعه اجتماعی روستا های مورد مطالعه پرداخته شده است.
۵۴.

ارزیابی مدل لاری در پیش بینی اشتغال و جمعیت شهر سنندج(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال پنجم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۳ (پیاپی ۱۹) 25 - 34
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۰۹
شهر فضایی را تداعی می سازد که در آن مردم تجمع یافته و زندگی خود را به شکل نسبتا دائمی بر اساس فعالیتهای اقتصادی منطقه تامین می سازند. فضای مذکور می تواند مرکز اقتصادی، تجاری، آموزشی یا ترکیبی از آنها باشد و همین باعث جذب مردم از مناطق غیر شهری می گردد. درک ارزش و فهم فعالیتهای اقتصادی محلی، کار برنامه ریز را استحکامی اساسی می بخشد. حضور جمعیت در یک ناحیه  شهری یا روستایی مشخص با اشتغال و وجود مشاغل در آن ناحیه عملی می شود، بنابراین ارتباط نزدیکی بین سطوح اشتغال یا فعالیت اقتصادی در یک ناحیه مفروض و سطح جمعیت دارد. پیش بینی یا برآوردی از جمعیت و اشتغال آینده برای هر کشور، ناحیه، شهر یا روستا کار بسیار مشکل و در عین حال ظریفی است زیرا که برای رسیدن به یک برآورد نسبتا دقیق جمعیتی در آینده نیاز به استفاده از روش ها و مدلهای نسبتا دقیقی است که مدل لاری از اینگونه مدلهاست . در این مدل فعالیتهای اقتصادی به صورت ظرف و کاربریهای زمین شهری به عنوان مظروف مطرح شده است. شهر سنندج به عنوان مرکز استان کردستان در غرب ایران قرار دارد و نقش غالبی را در زمینه ارائه خدمات در سطوح مختلف اقتصادی و اجتماعی در سطح ناحیه ای، منطقه ای داشته است. در یک مقطع 40 ساله از سال 1335 تا 1375 جمعیت شهر سنندج 8/6 برابر شده است ، بنابراین آگاهی از جمعیت و اشتغال این شهر در آینده از اهمیت بالائی برخوردار است.  با توجه به نتیجه بدست آمده از کاربرد مدل لاری در پیش بینی این مدل با واقعیت موجود اختلاف دارد . پیش بینی جمعیت کمتر از مقدار واقعی و در پیش بینی اشتغال بیشتر از مقدار کافی عمل کرده است .  
۵۵.

Land suitability assessment using ANP in a GIS environment for Tourism Development Site (Case study: Lavasan-e Kuchak Rural District, Tehran province, Iran)

نویسنده:
منبع: Tourism and Hospitality Research, Volume ۷, Issue ۱, Autumn ۲۰۱۹ 5 - 17

کلیدواژه‌ها: tourism development Geographical Information System (GIS) Site Selection ANP Lavasan-e Kuchak Rural District

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۹۴
The selection of a tourism development site involves a complex array of decision criteria that may have interdependence relationships within and between them. This study assessed the possibility of establishing natural tourism development site in Lavasan-e Kuchak Rural District (Tehran province) in Iran by using analytic network process (ANP) in a geographical information system (GIS) environment. ANP and the overlaying process were done on GIS. Using 10 information layers in three main criteria including Site Feature, Infrastructures & Services, and Risk & Sensitive Areas, the land suitability map was produced and reclassified into 5 scored divisions from least suitable to most suitable areas. The results showed that about 15.87 of the area of Lavasan-e Kuchak Rural District is most suitable for establishment of tourism development.
۵۶.

تحلیلی بر نقش توانمندی های محیطی در توسعه پایدار نواحی روستایی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان رستم)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال دهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۹) 21 - 38

کلیدواژه‌ها: روستا توسعه روستایی توانمندی محیطی توسعه کشاورزی شهرستان رستم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۸۴
     دستیابی به وضعیت قابل قبولی از فرایند رشد، توسعه و تعالی در جوامع انسانی اعم از شهر و روستا نیازمند مهیا نمودن زمینه های برنامه ریزی بر پایه شناسایی محیط و بهره گیری از قابلیت های موجود در آن فضا می باشد. در این راستا شناخت، بررسی و تحلیل توانمندی های انسانی و طبیعی موجود در عرصه های روستایی کشور می تواند به عنوان زیربنا و اصلی مهم در روند توسعه پایدار این سکونتگاه های انسانی مطرح گردد. مقاله پیش رو با تکیه بر رویکردی کاربردی و به شیوه تحلیلی– توصیفی بر آن است تا ضمن بررسی مفاهیم توسعه پایدار روستایی؛ به معرفی و تجزیه و تحلیل قابلیت های محیطی (طبیعی– انسانی) روستاهای بخش مرکزی شهرستان رستم در جهت دستیابی به توسعه پایدار در این کانون های جمعیتی بپردازد. در این راستا جمع آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. شاخص های مورد بررسی در این مقاله را نیز تحلیل اطلاعات طبیعی اعم از ساختار زمین، توپوگرافی، منابع خاک و آب به همراه وضعیت انسانی همچون سطح سواد، میزان مشارکت روستائیان و مهم تر از همه معرفی توان ها و قابلیت های بخش کشاورزیِ روستاهای مورد مطالعه را شامل می گردد. در نهایت تلاش است به ارائه راهکارهای لازم به منظور فراهم آوردن زمینه های توسعه پایدار در روستاهای شهرستان اقدام گردد. نتایج تحقیق گواه از آن است که مجموعه روستاهای این شهرستان به لحاظ ویژگی های محیطی دارای قابلیت بالایی جهت انجام و توسعه فعالیت های کشاورزی و عملکردهای اقتصادی– خدماتی وابسته به آن می باشند. که این پتانسیل در کنار بسط و گسترش فعالیت صنایع تبدیلی و تکمیلی همراه با رونق بخشیدن به بخش تجارت در منطقه می تواند با مدیریتی خردمندانه و هماهنگ توأم با مشارکت همه جانبه روستاییان زمینه ها و شرایط دستیابی به توسعه پایدار منطقه را فراهم بیاورد.
۵۷.

تحلیل نقش شاخص های (اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و کالبدی )کیفیت زندگی در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان بهمئی گرمسیری، شهرستان بهمئی از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال چهاردهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 71 - 92

کلیدواژه‌ها: شاخصهای توسعه روستایی کیفیت زندگی توسعه پایدار نواحی روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۸
کیفیت زندگی از دهه1960 وارد مباحث علمی شد و هدف کیفیت از زندگی در نواحی روستایی، تثبیت جمعیت خانوارهای روستایی و دسترسی عادلانه آنها به زمین و منابع در روستاهاست. این پژوهش سعی دارد نقش شاخصهای کیفیت زندگی در توسعه پایدار روستاهای دهستان بهمئی گرمسیری،شهرستان بهمئی از استان کهگیلویه و بویراحمد را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بوده ، پس از مطالعه اسنادی، تعداد 8 روستای بالای 60 خانوار با تعداد 987 خانوار مورد مطالعه قرار گرفت.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 243 پرسشنامه برای سرپرستان خانوار در نظر گرفته شد. پس از جمع آوری اطلاعات، دسته بندی و پردازش آماری در قالب تحلیل توصیفی وتحلیل استنباطی(آزمونT تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل خوشه ایCluster) در نرم افزارهای SPSS و GIS صورت گرفت و یافته ها نشان می دهند که شاخصهای اجتماعی و فرهنگی شرایط مطلوبی دارند اما شاخصهای زیست محیطی و کالبدی و اقتصادی شرایط خوبی ندارند و پایینتر از میزان متوسط ارزیابی شده اند. از اینرو می توان گفت شاخصهای مطلوب توسعه پایدار در این روستاها در بیشتر سطوح پایینتر از حد معمول اند و نقش بازدارنده ای در روند توسعه روستایی، پایداری و بهبود وضعیت روستائیان دارند
۵۸.

نقش بازارهای هفتگی استان گیلان درتوسعه روستایی وزایش شهرهای جدید دراستان «مطالعه موردی: شهرستان صومعه سرا»(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هشتم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 37 - 53

کلیدواژه‌ها: بازار بازارهفتگی توسعه روستایی شهرستان صومعه سرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۷۶
اقتصاد وساختارهای اقتصادی درساخت،شکل دهی وتوسعه فضای زندگی انسانها عاملی تأثیر گذار و مهم به شمار می آید. در نگرش های جغرافیایی روند تولید، حمل و نقل، مبادله، تغییر شکل و مصرف محصولات مورد نیاز انسانها، برخواسته میل، روان، باورها و رفتار آنان بسیار اهمیت دارد. بازارهای هفتگی از گذشته های دور تا کنون بعنوان مراکزی برای انجام مبادلات ضروری و مورد نیاز، به حیات خود ادامه داده اند. شاید این ادعا که بازارهای هفتگی برجای مانده از شکل اولیه بازارها در جوامع ابتدایی بشر هستندکه تا کنون نیز کارکردهای خود را حفظ نموده و در اقتصاد جوامع نقش بازی می کنند- ادعایی درخور و قابل اعتماد باشد. حوزه نفوذ و اطراف شهرها به اضافه دیگر نقاط روستایی در منطقه، کالا و تولیدات خود را عرضه و از مصنوعات و کالاهای شهری خریداری می نمایند. از سویی فاصله کم نقاط روستایی با یکدیگر و در کل شهر صومعه سرا و تولم شهر و نیز مراکز تشکیل بازارهای هفتگی و آسان بودن حمل و نقل و رفت و آمد روستاییان و مازاد تولیدات اقتصادی در مکان گزینی اولیه بازارها بسیار مؤثر و جزو عوامل اصلی به شمار می آید
۵۹.

فضا، آمایش سرزمین و توسعه روستایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال ششم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 25 - 42

کلیدواژه‌ها: فضا آمایش سرزمین توسعه توسعه روستایی اصلاحات ارضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۸۴
توسعه و توسعه روستایی از محورهای مورد توجه امروز جوامع در حال توسعه است و دنبال کردن رهیافت هایی جهت بهبود وضعیت مردم روستایی از اهداف آن است .این مساله در جواب ناکامی هایی مطرح بوده است که به خاطر توجه صرف برخی از کشورها به مبحث رشد به جای توسعه بوده است که سبب گردیده در توزیع منافع توسعه و ترقی بین مردم سرزمین خود، دچار مشکل شوند.جهت حل این مشکل در کشورهای جهان سوم ابزارهای متعددی برای کاهش تضاد طبقاتی موجود ارایه شده که اصلاحات ارضی و آمایش سرزمین از آن جمله است. آمایش سرزمین به عنوان توزیع بهینه امکانات اقتصادی و اجتماعی در کشور مطرح است و اصلاحات ارضی درصدد نوبنیانی اقتصادی و تولیدی جامعه روستایی است . البته قبل از آن توجه به مفهوم فضا و چشم انداز جهت ارزیابی چشم اندازها ضرورت دارد.در این راستا مهم است که به تبیین مفهوم زمین پرداخته شود و روش های ارزیابی زمین بیان گردد.
۶۰.

ارزیابی توان های محیطی (به ویژه گردشگری) بخش سرآسیاب یوسفی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال یازدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 1 - 16

کلیدواژه‌ها: ارزیابی توان محیطی گردشگری بخش سرآسیاب یوسفی مدل SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۸۷
ارزیابی توانهای محیطی امروزه به عنوان یکی از مباحث پایه ای برنامه ریزی های اقتصادی، اجتماعی و طرح های شهری و روستایی مطرح است. دستیابی به توسعه پایدار و استفاده بهینه و کارا از منابع، در گرو شناخت جامع و دقیق از امکانات، توان ها و محدودیت های است که در رسیدن به وضع مطلوب با آن مواجه هستیم. پژوهش حاظر به ارزیابی توان های محیطی بخش سرآسیاب یوسفی شهرستان بهمئی از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد و با هدف شناخت قابلیت های محیطی با تأکید بر گردشگری تهیه گردیده است. روش کار در این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز به صورت اسنادی و پیمایشی تهیه گردیده، و در تشخیص و تدوین استراتژی ها و راهبردهای مورد نظر از مدل  SWOT(قوت، ضعف، فرصت، تهدید) استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان دهنده این است که محدوده، از نظر قابلیت های کشاورزی دارای محدودیت های است، ولی از نظر توانهای محیطی بویژه جنبه اکوتوریستی جهت توسعه گردشگری از استعداد بالایی برخوردار می باشد. بنابراین ضرورت اعمال استراتژی ها و راهکارهای اساسی جهت تأکید بر نقاط قوت، با از بین بردن و کاهش نقاط ضعف و تهدیدها و موانع پیش روی توسعه گردشگری و بهره گیری از عوامل بیرونی به خصوص مجاورت با استان گرم خوزستان به عنوان فرصتی بهینه جهت جذب توریسم آب و هوا ضرورتی اساسی است.  

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان