وضعیت مخاطره آمیز

عواملی نظیر سوء رفتار والدین و عمل نکردن والدین به تکالیف خود، منجر به قرار گرفتن کودکان در وضعیت مخاطره آمیز می شود که باید با اقدامات حمایتی مناسب از این کودکان حمایت نمود. پیشگیری رشدمدار یکی از انواع پیشگیری اجتماعی از جرم است که بر مبنای شناسایی وضعیت مخاطره آمیز و اتخاذ اقدامات حمایتی استوار است. در این مدل از پیشگیری، هدف حمایت از آن دسته از کودکانی است که در وضعیت مخاطره آمیز قرار دارند تا از این طریق بتوان عوامل خطر را از بین برد و با تقویت اقدامات حمایتی، کودکان را در مقابل پذیرش و ارتکاب رفتارهای مجرمانه در آینده مقاوم نمود. اقدامات حمایتی می توانند به صورت آموزش های تربیتی، توانمندسازی اقتصادی، ارائه مهارت های زندگی یا استفاده از نهادهای جایگزین خانواده نظیر مٶسسات نگهداری کودکان صورت پذیرند. مقاله حاضر با روشی تحلیلی و توصیفی، عوامل خطر فردی و اجتماعی و راهکارهای حمایتی را در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان 23/02/1399 مورد ارزیابی قرار داده و ضمن بررسی آرای محاکم کیفری و شناسایی نقاط قوت و ضعف، پیشنهاداتی را ارائه داده است.  

زمینه و هدف: وضعیت های مخاطره آمیز مواردی است که طفل یا نوجوان، در معرض بزه دیدگی یا ورود آسیب به سلامت جسمانی، روانی، اجتماعی، اخلاقی، امنیتی قرار می گیرد. پلیس به عنوان محوری ترین سازمان درگیر در امر پیشگیری از جرائم، نیازمند آگاهی و اقدام مقتضی در پیشگیری از وضعیت های مخاطره آمیز بزه دیدگی اطفال و نوجوانان است. پژوهش حاضر درصدد بررسی راهبردهای پلیس در پیشگیری از بزه دیدگی اطفال و نوجوانان با تأکید بر این وضعیت ها می باشد.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی–تحلیلی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان واحدهای گشت، فوریت های پلیسی110 و واحدهای مشاوره و مددکاری است که براساس فرمول کوکران، تعداد 155 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارگردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن صوری و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ، 83 /0 تعیین شد و داده ها با نرم افزار اس. پی. اس. اس 24 تجزیه و تحلیل شده است.یافته ها: یافته ها نشان می دهد راهبرد حمایتی پلیس با مقدار465 /56=t، راهبرد مشارکتی پلیس با مقدار354 /49=t و راهبرد تعاملی پلیس با مقدار756 /52=t درسطح معناداری000/0 بر پیشگیری از بزه دیدگی اطفال و نوجوانان در وضعیت های مخاطره تأثیر معناداری دارند. بنابراین انجام مداخلات حمایتی، مشارکتی و تعاملی پلیس موجب کاهش آثار عوامل آسیب زا در بزهکاری اطفال و نوجوانان در وضعیت های مخاطره آمیز می شود.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهدکه پلیس می تواند با اقدام های مانند تربیت و بکارگیری نیروهای متخصص، استفاده از سامانه های اطلاعاتی و پایش تصویری، شناسایی نقاط جرم خیز و عوامل خطر، آگاهی بخشی عمومی، استفاده از رسانه های جمعی و فضای مجازی، تقویت پیوند پلیس با مدرسه، ارتقای سطح شناخت اجتماعی و... نقش مهمی در این حوزه ایفا نماید.