خسرو بوالحسنی

سرمایه نرم قدرت از مفاهیم نوینی است که امروزه در بررسیهای اجتماعی جوامع مدرن مطرح شده است. سرمایه نرم قدرت در عمل مبتنی بر عوامل فرهنگی و اجتماعی است و شناسایی آن به صورت نوعی سرمایه، در سند چشم انداز، چه در سطح مدیریت کلان و چه در سطح مدیریت سازمانها، می تواند به شناخت جدیدی از نظام های اجتماعی بینجامد و مدیران را در هدایت بهتر نظام ها یاری کند. هرچند سندچشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی، تصویری از جامعه مطلوب و پیشرو در مسیر آرمانهای بلند انقلاب اسلامی و قانون اساسی است، ولی یکی از ملزومات دستیابی به اهداف ترسیم شده این سند، دارا بودن قدرت نرم است. لذا با اتکاء به سند چشم انداز به بررسی منابع قدرت نرم سرمایه نرم اجتماعی جمهوری اسلامی ایران موجود دراین سند ملی پرداخته می شود. دراین تحقیق به منظور دستیابی به نتایج از روش تجزیه وتحلیل اطلاعات زمینه ای در سند چشم انداز با رویکرد توصیفی، تحلیلی استفاده شده است. یافته های تحقیق آن است که اگر مولفه های قدرت نرم و سرمایه اجتماعی موجود در این سند تقویت و توجه مسئولان کشور به منابع قدرت نرم ملت ایران با تاکید بر مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی، حفظ کرامت انسانی و بهره مندی از امنیت اجتماعی و قضایی متمرکز شود سبب تسهیل در دستیابی به اهداف سند چشم انداز خواهد شد و دستیابی به اهداف چشم انداز هم مستلزم جنبش نرم افزاری و تولید انبوه علم خواهد بود. لذا تحقق چنین شرایطی زمینه مساعدی را برای جمهوری اسلامی ایران فراهم خواهد ساخت تا با تاثیرگذاری مثبت برای تحقق اهداف چشم انداز در سطح منطقه و جهان به ایفای نقش بپردازد.

هدف: هدف اصلی این تحقیق بررسی تهدیدات نظامی آمریکا و ارائه راهبردهای نظامی جمهوری اسلامی ایران در برابر آنها می باشد. روش: نوع تحقیق کاربردی بوده و اطلاعات لازم از مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه با صاحب نظران و پرسش نامه جمع آوری و از روش توصیفی با رویکرد آمیخته استفاده شده است. جامعه آماری کلی تحقیق، 70 نفر و حجم نمونه بر جامعه آماری منطبق بوده و تمام شمار تعیین شده است. برای گردآوری و تجزیه وتحلیل داده ها، ضمن فیش برداری از مطالعات کتابخانه ای و انجام مصاحبه های تخصصی با به کارگیری روش های تحلیل اسنادی و تحلیل نخبگی، از روش های آمار توصیفی و استنباطی نیز استفاده شده است. یافته ها: تعداد 7 راهبرد اصلی بر اساس 73 عامل منتخب تحقیق (19 عامل قوت، 9 عامل ضعف، 10 عامل فرصت و 35 عامل تهدید) با تکیه بر راهبردهای بخشی ارائه شده، احصاء گردید. نتایج: نتیجه بردار بر روی محور مختصات دکارتی بیانگر آن است که رقابت ج.ا.ایران بیشتر معطوف به قوت ها است تا فرصت ها

بر اساس فرمایش مقام معظم رهبری، استحکام بخشیدن به ساخت قدرت نرم و اصلاح سبک زندگی، هر دو از مصادیق جهاد هستند. جهاد و اصلاح سبک زندگى به ساخت قدرت ملى استحکام می بخشد و باعث شکل گیری متن تمدن اسلامى می شود و بنای داخلی کشور را محکم می کند و ساخت اقتدار درونى ملّت در درجه ى اوّل باید با ایمان صحیح و راسخ، اتّحاد مردم و عمل درست مسئولین کشور و همراهى مسئولان با مردم باشد؛ لذا با توجه به تأکید معظم له بر تغییر و اصلاح سبک زندگی بعد فردی آن موردبررسی قرارگرفته است در ادامه با استناد به فرمایشات امام خامنه ای(مدظله العالی)، اسناد بالادستی و آرای اندیشمندان حوزه های مختلف، چارچوب مفهومی تبیین و 8 مؤلفه و 37 شاخص احصاء شدند که از طریق جامعه نمونه ای از خبرگان موردبررسی قرار گرفت و در نهایت، گردآوری اطلاعات با توزیع پرسشنامه ای به تعداد 35 نفر به جامعه آماری انجام شد و در ادامه با بهره گیری از پ ژوهش آمیخته با روش توصیفی و استنباطی کار تجزیه وتحلیل صورت گرفت و از طریق روش میانگین میانگین ها و رتبه بندی فریدمن میزان اهمیت و وزن عوامل احصاء و مشخص شد که به ترتیب مؤلفه های «انضباط فردی»، «ایمان و معرفت دینی»، «عبادت»، «بصیرت دینی»، «ولایت مداری»، «شجاعت و شهامت»، «هوشمندی و خلاقیت»، «آمادگی جسمانی» نقش بسزایی در ارتقای قدرت نرم و استحکام ساخت درونی قدرت داشتند.

ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم خاورمیانه ، 499 کیلومتر مرز مشترک دارند و حدود چهار قرن است که مرزهای ایران و ترکیه مرزهای صلح و دوستی بوده و درگیری مهمی در میان آنها رخ نداده است، و به جهات مختلف می توان گفت ترکیه مهم ترین همسایه ایران بوده و به لحاظ ژئواستراتژیک از موقعیت برجسته ای در اتصال آسیا - اروپا برخوردار می باشد، در این پژوهش با هدف تعیین « عوامل سیاسی موثر بر مؤثر بر تدوین راهبرد دفاعی ج.ا.ادر قبال ترکیه» با بهره گیری از روش توصیفی، تحلیلی و به صورت کاربردی پس از انجام مطالعات نظری و محیط شناسی ژئوپلیتیکی، با استفاده از نظر خبرگان پرسشنامه ای تنظیم و بین افراد خبره و صاحب نظر مرتبط با موضوع در قالب جامعه آماری52 نفری توزیع و سپس نظر آنان نیز جمع آوری شده است و عوامل سیاسی مرتبط و موثر بر تدوین راهبرد دفاعی ج.ا.ادر قبال ترکیه تعیین و با استفاده از تکنیک ها و روش های آماری نسبت به تجزیه و تحلیل داده ها اقدام و نتیجه تحقیق، 12 عامل سیاسی شناسایی گردید.

منافع ملی مجموعه شرایط و امکانات پویایی است که تحقق نیازهای امنیتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را میسر می سازد. این شرایط و امکانات خود ملهم از وضع ژئوپلیتیکی، ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ویژگی های فرهنگی و تاریخی یک جامعه و بالاخره جایگاه آن درصحنه سیاست بین الملل است. دراوج دوران جنگ سرد، ترکیه هویت سیاسی خود را به عنوان جزئی از بلوک غرب ودرتقابل با اتحاد جماهیر شوروی تعریف می کرد اما با فروپاشی نظام دو قطبی، معادلات امنیتی حاکم بر دنیا چه در سطح منطقه ای و چه در عرصه جهانی دچار تغییر و تحول اساسی گردید. از این رو همکاری و رقابت میان بازیگران اصلی در منطقه غرب آسیا،از جمله ایران وترکیه دچار برخی از تغییرات شکلی و محتوایی شد. این تحقیق در تلاش است تا به این سوال پاسخ دهد که منافع ملی جمهوری اسلامی ایران متأثر از سیاست خارجی ترکیه چگونه است؟ تحقیق از نوع توصیفی –تحلیلی وبا روش موردی زمینه ای ورویکرد آمیخته تهیه شده است. حجم نمونه این پژوهش براساس نظر 5 نفر از نخبگان و صاحب نظران این حوزه، 30 نفر در نظر گرفته گردید که به صورت هدفمند انتخاب شده است. با بررسی پیشینه، مطالعه اسناد و مدارک و انجام مصاحبه های هدفمند، و پس از بررسی تحولات منطقه ای و جهانی، رویکرد سیاست خارجه ترکیه در قالب ماتریسی احصا و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران از قبال آن احصا شد. نتایج به دست آمده مبین این مطلب است که منافع منطقه ای ج.ا.ا ومحور مقاومت بیشترین تاثیر پذیری واستقلال و تمامیت ارزی کمترین تاثیر پذیری را داشته است.