محمدمهدی کریمی نیا

هول مطلع- آن چیزی است که مشرف می شوند بر آن از امر آخرت- هول روز حساب می باشد که انسان یکی از مراحل زندگی پس از مرگش، دیدار با خداوند متعال است، این امر برای همه انسان ها رخ می دهد و کسی از این موضوع معاف نیست، پرداختن به محل وقوع این قضیه و زمان رسیدن به این مرحله امر مهمی است که این جستار با روش تطبیقی به این موضوع پرداخته است؛ نتیجه آن که: هرشخصی که از دنیا می رود به ملاقات معبود خود بازمی گردد، محل این وقوع و زمانش توسط دو دانشمند بزرگ اسلام همچون شیخ صدوق و علامه مجلسی در وهله اول به بیان دیدگاه های خود روبه بررسی قرار گرفت که دو مکان و زمان بر این قضیه نگاشته شده است، در ادامه دلایل دیدگاه های خود درهنگام ورود به قبر که نظر شیخ صدوق را به دنبال دارد و دیگری لحظه ی ورود به عالم قیامت و روزحشراست که نظریه علامه مجلسی را به همراه دارد، پرداخته شد و در نهایت به بیان نقد و تفکیک شباهات و اختلافات دو دیدگاه، مورد پژوهش قرار گرفت.

این پژوهش با عنوان «نقش زنان درحماسه عاشورا» به بررسی نقش های گوناگون زنان در واقعه عظیم عاشورا می پردازد. از آنجا که امام حسین (ع) به مسأله همراه کردن زنان با کاروان حسینی اهتمام ویژه داشته اند، معلوم می شود که رسالت و مأموریتی نیز برای زنان پیش بینی کرده بودند؛ همچنان که ما حضور مؤثر و قوی زنان را در تمام مراحل قیام و بعد از آن مشاهده کردیم. در مقاتلی مانند اللّهوف و منتهی الآمال و کتاب هایی که در زمینه عاشورا نگاشته است، مانند واقعه عاشورا نوشته علی نظری منفرد به نقش های زنان در واقعه عاشورا اشاره شده است. ازجمله توجهات محققین گرامی به این موضوع می توان به کتاب زنان عاشورایی نوشته زهره یزدان پناه اشاره کرد. از نوآوری های این اثر دسته بندی متفاوت و جامعیت آن می باشد. این تحقیق به روش کتابخانه ای و توصیفی و تحلیلی نگاشته شده است و در صدد پاسخ گویی به این سؤال است: نقش زنان در حماسه عاشورا چه بوده است؟ زنان بزرگی که با حضور در عرصه های مختلف حماسه آفریدند، از رساندن اخبار و نامه های امام به سران و بزرگان گرفته تا پناه دادن به سفیر امام حسین (ع). گاهی در مقام همسری و گاهی در کسوت مادری در یافتن راه سعادت عزیزانشان را یاری و همراهی نمودند و بعد از واقعه جانگداز عاشورا با صبر بر مصائب مانع شادکامی دشمن شدند و با اعلام انزجار از اعمال پلید آن نابکاران از آنان تبری جسته و رسوایشان کردند و با رساندن پیام عاشورا و حماسه ها و فداکاری های آن مردان حق، در راه شناساندن حق از باطل به مبارزه ادامه داده اند.

انسان موجودی ذو ابعاد و ودیعه ای بی همتا در آفرینش است. و در کنار برخورداری از عقل و تمایل به مباحث برهانی، در عمق جان واجد خصیصه فطرت است که در صورت قرار گرفتن در مسیر صحیح و نزاهت از انحرافات فکری و عملی، حقیقت گرایی و حق جویی و تمایل به دین و خدا در او شکوفا می شود و از چاه طبیعت به افق اعلی می رسد. در این مقاله با توجه به برخی آیات قرآن، روایات و کتب دینی مفهوم فطرت، جایگاه آن در حیات اصیل انسانی، ویژگیهای امور فطری و عوامل تقویت و تضعیف فطرت مانند تعالیم الهی توسط انبیا، تزکیه نفس، تقوا، خودباوری، غفلت، حب دنیا، خودبینی و هواپرستی و... بیان و توصیف شده است. تبیین راه ها و عوامل موثر و غیر موثر بر فطرت، هدف اصلی این مقاله است که نتیجه تقویت فطرت، توسعه نفس، نیل به معارف و قرب الهی و در صورت غفلت از فطرت الهی ، ناکامی در شناخت انسان و بروز زیان های جبران ناپذیر و تنزل وی در سطح پدیده های مادی و حیوانات است.

تاریخ گواهی می دهد که درست در همان روزگارانی که دانش و کارشناسی و نوآوری غرب روندی نو یافت و با شتاب چشمگیر رو به گسترش نهاد؛ پدیده دیگری در سراسر جهان با همان شتاب خودنمایی کرد که استعمار غرب نام گرفت. سوال مطرح شده در این نوشتار بررسی علل هم سویی و ارتباط تنگاتنگ سازمان سری و مرموز فراماسونری با اندیشه بورژوازی غرب(استعمار غرب) که با گذر زمان همواره در قالبی نو و ساختار نظری خاص، خود را مطرح می کند، چه بوده؟ که در رهگذر این پیوستگی نیز شعارهای زیبا و سودمندی برای همه انسانها سر می دهد و مردم زیر سلطه و ستم کشیده جهان را به همنوایی با شعار خویش می خواند. این نوشته با دیدگاهی توصیفی- تحلیلی و با روش تحقیقی کتابخانه ای و استفاده از کتب و مقالات به شناختی مختصری از سازمان فراماسونری و ارتباط آن با یهودیت و استعمار و نیز چگونگی ورود آن به ایران عهد قاجار می پردازد. نتایج نشان داد پدیده فراماسونری حاصل جهان غرب است. در نتیجه وقوع انقلاب اسلامی باعث تعط یل شدن لژهای(شناخته شده) فراماس ونری در ایران شد اما تفکر فراماسونری در قالب های لیبرالیسم، پلورالی سم، نسبی گرایی و... ترویج شد و هنوز هم به قوت هر چه تمامتر ترویج می شود.

با توجه به روایات و آیات قرآن این مسئله روشن می شود که آزمایش الهی از طرف خداوند بر بندگان رحمت و نوعی تفضل از خداوند بر بندگان می باشد.ر این مقاله اهداف و آثار آزمایش های الهی در آیات و روایات پرداخته می شود که این اهداف چیست و این اهداف نشانه رحمت خداوند هستند که به وسیله این اهداف خداوند پیامبران خود را مورد آزمایش قرار داده بود که آنها از این امتحان سربلند عبورکرده و به توفیق رسیده اند. روش گردآوری کتابخانه ای و اسنادی است و روش تحقیق توصیفی است.

قرآن به عنوان یکی از منابعی می باشد که مورد تایید هر دو گروه شیعه و اهل سنت است. بحث درباره معرفی یا عدم معرفی فردی به عنوان جانشین، توسط پیامبر گرامی اسلام (ص) بحث دامنه دارو مفصلی است که آثار و ثمرات فراوانی بر این معرفی یا اعلام معرفی مترتب می باشد و زندگی مسلمانان را در همه ابعاد تحت الشعاع قرار داده و باعث رشد و تعالی آن تحت اشراف جانشینان بر حق می شود یا باعث انحطاط و عقب ماندگی آنان تحت سلطه حاکمان بی مسئولیت خواهد شد؛ از جمله آیاتی که به مساله جانشینی پیامبر اسلام اشاره می کند آیه 67 سوره مائده می باشد که به پیغمبر دستور می دهد آن مساله مهم را ابلاغ فرماید، ولی از آنجایی که در مورد مصداق این آیه بین فریقین اختلاف نظر وجود دارد. ما در این مقاله به بررسی دیدگاه این دو فرقه با محوریت تفسیر نورالثقلین عروسی حویزی و درالمنثور سیوطی پرداختیم و به این سوال پاسخ دادیم که سیوطی و عروسی حویزی مصداق آیه تبلیغ را چه کسی می دانند؟ که با بررسی های انجام شده در منابع روایی تفسیری و کتب مرتبط به این نتیجه دست پیدا کردیم که عروسی حویزی در تفسیر نورالثقلین مانند دیگر مفسران شیعی این مأموریت را ابلاغ رسمی ولایت و پیشوایی امام علی (ع) بیان کرده است و این آیه یکی از ادله نصب امامت به شمار می آید. نصوص روایی شیعه بدون هیچ اختلافی در این باره هم داستان اند. همچنین سیوطی نیز در تفسیر درالمنثور یکی از مصادیق آن ماموریت را ولایت امام علی (علیه السلام) نقل می کند. بنابراین اهل بیت (علیهم السلام) و صحابه در تعیین مورد نزول آیه اتفاق نظر دارند.

کاوش پیرامون مسئله حجاب این نتیجه را به دست می دهد که از گستردگی خاصی برخوردار می باشد. چون مجال بررسی کامل آن نیست، به صورت اعم به کارکردهای حجاب در راستای حفظ حقوق بشر و روش های ترویج حجاب و تأمین حقوق بشر زن اشاره می شود و با دیدگاه حقوق بشر انعکاس می یابد. چون از جمله مباحثی که همواره به عنوان یک موضوع بحث برانگیز و جنجالی، مطرح بوده، ذهن و ضمیر انسان ها و جوامع بشری را (در داخل و خارج) به خود معطوف و مشغول ساخته است، مقوله حجاب و حقوق بشر می باشد. یافته های پژوهش در باره کارکردهای حجاب در راستای حفظ حقوق بشر شامل: «تقویت امنیت اجتماعی زنان، افزایش آرامش روانی در جامعه، حمایت از خانواده در کارکرد جنسی، حرمت بخشیدن به زن، مجوز حضور زن در اجتماع و احقاق حقوق بشری، استحکام پیوند خانوادگی، مبارزه با نفس و غیره» است. همچنین یافته های دیگر پژوهش در باره روش های ترویج حجاب و تأمین حقوق بشر زنان شامل «تقویت ایمان و باورهای دینی زنان، احیاء ارزش-های اصیل اسلامی، شناسایی و معرفی الگوهای والا در زمینه حجاب، کتب درسی، رسانه های گفتاری- نوشتاری- شنیداری- نمایشی، نقش خانواده ها در گسترش فرهنگ حجاب و غیره» می شود.

جامعه شناسان و صاحب نظران به عوامل مختلف طلاق اشاره نموده اند. آنها معتقداند که یکی از ده عامل اصلی طلاق در کشور ما دخالت والدین است. لذا هدف تحقیق حاضر بررسی نقش خانواده همسر در افزایش و کاهش طلاق است. روش تحقیق حاضر از نوع مروری است که با بررسی منابع، مطالعات و تحقیقاتی که در زمینه ارتباط زوجین و خانواده ها انجام گرفته بود، صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان داد روابط زوجین با خانواده ها را آسیب هایی نظیر مرزبندی های نادرست، انتظارات و توقعات نابجا، آزار و اذیت های کلامی و غیر کلامی، وابستگی ها و... تهدید می کند که می تواند سایر جنبه های زندگی زوجین را هم تحت تأثیر قرار دهد. خانواده هایی که خود را از این آسیب ها دور نگه می دارند، با حمایت های عاطفی، اجتماعی و مالی خود از زوجین می توانند باعث تحکیم زندگی زناشویی زوجین شوند. با توجه به نتایج بدست آمده کوشش در جهت یافتن راه کارهایی برای بهبود روابط خانواده ها و زوجین و تمایزیافتگی زوجین می تواند کمک بزرگی در جهت کاهش کشمکش های بین خانواده ها و زوجین و به تبع آن افزایش رضایتمندی زناشویی و کاهش طلاق باشد. بنابراین خانواده همسر می تواند در طلاق نقش مهمی داشته باشد.

از آنجا که هر دولت در اقتصاد، می تواند نقش بسزایی در پیشرفت رفاه و استقلال آن ملت داشته باشد؛ پس می توان گفت دولتی موفق می شود که بر پایه ی هدفی خاص،برنامه ریزی،شناخت اقشار گوناگون اجتماع و رواج حق و دور شدن از رذایل ،گسترش عدالت محوری چه در عرصه اقتصادی و اجتماعی می تواند پیشرفت را برای آن جامعه رقم زند. با ظهور اسلام در حیات قبیله ای ،تحولی عمیق روی داد؛ اعتقاد جای نسب را گرفت و صحابه به تدریج جایگزین اشراف شدند و این مختص به زمان پیامبر(ص) بود.پس از پیامبر (ص)ابو بکر با بی عدالتی ،جامه ی خلافت را بر تن کرد در حالی که شایسته نبود و بعد از خود خلافت را به پسر خطاب سپرد که مجموعه ای از خشونت ،سخت گیری و عامل انباشت ثروت در گروه های معینی شد و شکافی گسترده در جامعه پدید آورد که این امر در زمان عثمان شتاب بیشتری یافت؛قطب بندی بر اساس بنیان اقتصادی و نسب شدیدتر شد،بذل وبخشش های بی حساب از بیت المال ،طمع ورزی اقتصادی، گردش ثروت در میان توانگران و دادن امتیاز به نزدیکان. امام علی (ع) در چنین برهه ای خلافت را در دست گرفت و بخش مهمی از توان خود را در مبارزه با انحصار جویی و زیاده خواهی اقتصاد متمرکز کرد و سیاست های اقتصادی حکومت خویش را به گونه ای طراحی و اجرا کرد که افزون بر عمران و آبادی واجرای احکام و آموزه های الهی ،کرامت و عزت انسانها رعایت شده و تمام تلاش را برای به سعادت رسیدن مردم انجام می داد. در چنین جامعه ای فریاد عدالت طنین انداز می شود که به معنای رعایت حقوق مردم و از بین بردن امتیاز به نزدیکان و خویشان و احقاق حق مظلومان است ؛بیت المال را به گونه ای تقسیم می کرد که رفاه عمومی برای همه مردم فراهم شود؛با نظارت مستقیم بر بازار ،تدبیر ،اولویت سنجی و همچنین اصلاح سیاست های مالی و نظام پولی از جمله ضرب سکه ، مبارزه با مفاسد اقتصادی،جلو گیری از احتکار و قیمت گذاری درست از انباشت سرمایه و اقتصاد آمیخته به حرام (ربا)جلو گیری می کرد و ضمن حمایت از بازرگانان و صنعت گران ،تجارت خارجی و ورود کالاهایی را رواج می داد که به اقتصاد درون زا و تولید صدمه ای وارد نکنند و بکار گیری کارگزاران شایسته ، تأمین نظام اطلاعاتی کار آمد، توسعه تعلیم و تربیت ،تصحیح فرهنگ عمومی و ارائه الگوی عملی و مدیریت مصرف به مردم و همچنین دعوت به مشارکت اجتماعی و روحیه جهاد ،خود باوری را در آنان زنده می کرد؛خود نیز با تشویق مردم به کار آفرینی ،مهارت شغلی و شیوه های تولید و کسب درآمد، سعادت و استقلال فرهنگی به دور از تسلط بیگانگان را برای همه رقم می زد.

در زندگی مشترک که ارکان آن زوج و زوجه هستند؛ گاه این سؤال شکل میگیرد: آیا اگر زنی به تکالیف خود در زندگی عمل نکند، نشوزی که باعث قطع نفقهی او میشود، عدم تمکین خاص (بهرهمندی از استمتاعات جنسی) است یا عدم تمکین و اطاعت زوجه به نحو عام، موجب نشوز میشود؟ از نظر قانون، مفهوم مقابل نشوز، صرفاً تمکین خاص نیست؛ بلکه اعم از تمکین خاص و عام است واین مطلب را از تجمیع دو قانون 1108 و 1104 قانون مدنی در وظایف زوجیت با کمک نظر مشهور فقها به دست آورده اند. تحقیق حاضر با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی مساله نشوز را بررسی کرده و با توجه به منبع بودن فقه برای حقوق موضوعه؛ به تطبیق فقه بر حقوق ، میپردازد. در این تحقیق پس از بررسی کلید واژه های مفهومی و مصداقی عنوان تحقیق، بحث مصداقی ومفهومی نشوز، از کتب فقهی معتبر ومرجع، طرح شد وسپس مواد قانونی مندرج در عنوان، از کتب مرجع حقوقی، بررسی فقهی حقوقی شد ودر نهایت، تطبیق بین نظرات حقوقی وفقهی به عمل آمد تا بتواند در قانون، کاربرد ودر علم فقه، توسعه ای ایجاد کند. نکاتی که میتوان در مجموع استفاده نمود: 1. نشوز زن متوقف بر عدم اطاعت او از زوج در امور جنسی است (تمکین خاص)؛ خواه در مصداق خروج از منزل یا مصادیق دیگر. 2. باتوجه به آیات وروایات نشوز در مورد مرد نیز ثابت است. 3. لزوم بازنگری در قانون مدنی از آنجا که تمکین عام را برزن واجب می داند.

اجتهاد تلاشی علمی و روش مندی است که در جهت استنباط و استخراج حجت بر وظایف شرعی مربوط به موضوعات و پدیده های فرعی، اصول و قواعد و منابع شرعی و عقلی کاربرد دارد و بر همین اساس در تحقق اجتهاد و مطلوبیت اجتهاد، به خصوص در حکومت اسلامی شرایطی لازم است، بنابراین دغدغه ما از نوشتن این مقاله بررسی شرایط اخلاقی و رفتاری است که در اجتهاد مطلوب دخالت دارند. به نظر می رسد برای تحقق اجتهاد مطلوب لازم است مجتهد علاوه بر داشتن قوه قدسیه، دارای صفات و فضایل اخلاقی چون عدالت، تواضع علمی، ساده زیستی و به دور از تعصب و خودپسندی و ... باشد. برای پردازش این مقاله، از روش توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای، و بیشتر از کتب و مقالاتی که به موضوع صفات اخلاقی مجتهد مربوط می شود، استفاده شده است که با بررسی ادله این کتب و مقالات به این نتیجه رسیدیم مجتهدی که دارای صفات اخلاقی چون عدالت، تواضع علمی، ساده زیستی است تاثیر بسزایی در مطلوبیت اجتهاد دارد چنانچه مجتهدی دارای صفت عدالت باشد، استنباطش موافق با واقعیت است نسبت به کسی که از روی تعصب فتوا داده است.

در شرح مقدس اسلامی، یکی از شرایط اساسی برای بقای آن نکاح زوجین است و هرگاه بین زن و مردی نکاح منعقد شود و زوجیّت برقرار گردد، این امر منشأ آثار فراوانی خواهد بود. با توجه به این آثار اگر یکی از زوجین یا هر دو نفر آنان اقدام به عدم بارداری و فرزند آوری به هر کدام از روش های شرعی نماید، آثار و پیامدهایی برای شخص و جامعه خواهد داشت. پس لازم است که بررسی شود که این موضوع چه جایگاهی در مباحث فقهی و حقوقی دارد؛ از جمله شرط عدم بارداری و این که از کدام نوع شروط محسوب می شود؟ روش های جلوگیری از بارداری کدامند؟ ضرورت پاسخ به مسائل مذکور ایجاب می نمود که تا با رویکردی توصیفی و تحلیلی، زوایا و جوانب آن مورد بررسی قرار گیرد.

واحد کوچک « خانواده»، که جامعه بزرگ بشری از آن ساخته شده، تربیت انسانها را از بعد اخلاقی، روحی، و اجتماعی عهده دار بود.بدون وجود خانواده، شیرازه جوامع بشری از هم گسسته شده است و تعادل حیات انسانی از بین رفت.توجه فراوانی که در سیره ی معصومین به ویژه وجود نورانی پیامبراعظم (صلی الله علیه و آله) به حفظ و گسترش این پیوند و روابط خوب میان زن و شوهر معطوف بوده، بیانگر اهمیت ذاتی و حیاتی آن بود. هدف این مقاله این بوده است تا روش های راهبردی و نیکوی همسرداری از ددگاه بزرگ مرد تاریخ و معلم واقعی بشریت، پیامبراعظم (صلی الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) را بیان نماید.و در نهایت میخواهیم با بررسی شیوه رفاری ائمه در زندگی مشترک و خانواده و چگونگی رفتار و روش آنها در اداره کردن خانواده، از مشکلاتی که بیشتر مردم در زندگی خویش با آنها روبه رو شده اند کم شود. در این مقاله با بررسی هایی که در زندگی ائمه ( علیهم السلام) انجام شد به این نتیجه رسیدیم که یکی از ارکان زندگی مشترک احترام و درک مشکلات بوده است و همچنین رضایت از همدیگر در میان خانواده باعث بهتر شدن زندگی شده که این ارکان را با نگاه به زندگی مشترک ائمه الگو برداری کردند بنابراین به زندگی ایده آل و موفقی رسیده اند پس با بررسی سیره عملی و نظری ائمه در اداره کردن خانواده ها در زندگی خود بهره بردند. این نوشتار از سه بخش مهم و اساسی تشکیل شده: زندگی مشترک، رفتار علمی رفتار عملی، ائمه اطهار و ارزش آن در نظام خلقت از مباحث آغازین این بحث بود.اهداف اساسی تشکیل خانواده و روابط بین زن و مرد و توجه به جنبه های انسانی ازدواج و وظایف شوهر نسبت به همسر خوت از جمله توجه به همسر، درک مشکلات همسر، مهربانی کردن به همسر، کمک کردن درکار خانواده، تامین غذای اهل خانواده، تقسیم کار و نقش آدمها در زندگی مشترک در این مقاله مرد توجه قرار گرفته است.

اگر تمدن اسلامی را تنها راه فراگیر و جهانی کردن اسلام ندانیم بی شک موثرترین راه در تحقق این مهم است و در این راه نیز استفاده از ظرفیت سازی تمدن سازی انقلاب اسلامی نیز که طلاب گرانقدر هستند نقش بسزایی دارد. هدف از این تحقیق آشنایی با وظایف فردی و اجتماعی متولیان امر تحقق تمدن اسلامی از دیدگاه ولی امر مسلمین در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است که بتوان با اهم وظایف فردی طلاب که شامل انتخاب صحیح و جهت دار، مطالعه و تعلیم و تربیت فردی و جهاد با نفس و غیره می باشد آشنا شد و همچنین در زمینه اجتماعی با اصلاح جامعه انسانی و زمینه سازی ظهور با پرورش نیروهای انسانی و ایجاد امید و انگیزه به آینده روشن آشناکرد. بنابراین در بستر آن متوجه شدیم که اگر امید و نگاه بلند مدت به آینده نباشد گذر از دولت اسلامی به سوی تمدن اسلامی تنها یک خیال واهی است. این تحقیق به لحاظ موضوع ساده و تک لایه و به لحاظ تعلق موضوع به علوم، تک رشته ای و به لحاظ هدف تحقیق بنیادی و کاربردی و شیوه پردازش اطلاعات توصیفی و تحلیلی بوده است. روش تحقیق نقلی و تاریخی بوده است.

از آن جای که اصل حسن نیت ریشه در فطرت هر انسان دارد، نمی تواند در رفتار های اجتماعی از جمله در اعمال حقوقی نقشی نداشته باشد، عدم توجه به این امر مهم می تواند به نتایجی غیر عادلانه که بر خلاف اهداف حقوق می باشد منتهی شود، هر چند قانون گذاران در وضع قوانین در راستای انتظام بخشی رفتار های انسان به هدف رسیدن به عدالت تلاش کرده و باید و نباید های بر رفتار های انسان تحمیل کنند اما بازهم وضع قوانین به تنهای کافی نخواهد بود که تمامی رفتار های انسان را مدیریت کرده و مانع از رفتار غیر منصفانه آنها شده و جلوی سوئی استفاده و رفتار های مخالف اخلاق حسنه را بگیرد، بنا بر این اصل حسن نیت می تواند به عنوان یک قاعده نامرئی خلآ های قانونی موجود در یک نظام حقوقی را جبران کند، در نظام حقوقی ایران هر چند به صورت مستقل به این اصل به عنوان یک مبنا و اصل توجه نشده است ولی مصادیق آن در قوانین متعددی مثل قانون مدنی، قانون بیمه، قانون ثبت شرکت ها و قانون تجارت مورد اهتمام قرار گرفته است که می شود گفت که حسن نیت به صورت غیر رسمی در حقوق ایران به عنوان یک اصل پذیرفته شده است، چنانچه امروزه مراجع قضائی در صدور احکام به این اصل بعنوان اماره قضائی و قانونی استناد می کنند.

بر اساس آیات قرآن کریم، روایات اسلامی و سیره معصومین(ع)، مسلمانان وظیفه دارند در مقابل دولت های استکباری و محارب ایستادگی کرده و به مقابله همه جانبه بپردازند. اما کم نیستند کشورها و ملت های غیرمسلمان، که با امت اسلامی حالت جنگ و ستیزه نداشته و خواهان روابط مسالمت آمیز با مسلمانان هستند و حاضرند همکاری های دوجانبه در امور اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی داشته باشند. این پرسش مطرح است که طبق تعالیم قرآن کریم، اساس رفتار با کشورهای غیراستکباری و مردم غیرمسلمان چگونه است؟ آیا اصل، جنگ و نزاع و درگیری و حذف آنان است، مگر این که ایمان بیاورند؛ یا از نظر قرآن کریم، مسلمانان می توانند با پیروان ادیان آسمانی، دولت های غیرمحارب و مردم غیرمسلمان، تعامل مسالمت آمیز داشته باشند. از نظر قرآن کریم، زبان گفتمان بین ادیان آسمانی، تعامل و همزیستی مسالمت آمیز، گفتگوی سازنده و همکاری بر اساس اصول مشترک است. در حالی که برخی، همانند داعش از دیدگاه اول دفاع می کنند. در این پژوهش، اصالت صلح و گفتگوی سازنده و همزیستی مسالمت آمیزاسلام با پیروان ادیان آسمانی، کشورهای غیراستکباری و مردم غیرمسلمان مورد بررسی قرار می گیرد. قرآن کریم، صلح و همزیستی امت اسلامی با کشورهای غیرمسلمان و ادیان و ملل دیگر، به عنوان یک اصل و قاعده اساسی، در نظام تشریعی خویش ملاحظه نموده است. ضرورت این پژوهش از آن جهت بیشتر نمایان می شود که امروزه عده ای مسلمان نما که به عنوان: «داعش و طالبان» مشهور شده اند این ایده را سرلوح خود قرار داده و به پیروان خود تزریق می کنند که اساس تعامل با غیرمسلمانان، جنگ و قتال است، مگر این که ایمان آورده و مسلمان شوند! آیاتی از قرآن کریم، نژاد پرستی، تحمیل عقیده، تعصب های نادرست را رد می نماید و از پیشنهاد صلح، همکاری بر اساس اصول مشترک و گفت و گوی مسالمت آمیز استقبال می کند، و ضمن به رسمیت شناختن پیامبران و کتاب های آسمانی گذشته، به حقوق اقلیت ها احترام می گذارد. برخی راه کارهای قرآن کریم در تأمین همزیستی مسالمت آمیز با غیر مسلمانان از قرار زیر است : نفی نژاد پرستی؛ مبارزه با توهمات برتری جویانه ادیان دیگر؛ آزادی عقیده و فکر؛ اعتراف به حقوق اقلیت ها؛ تعاون در مسایل بین المللی؛ استقبال از پیشنهاد صلح؛ تأکید بر صلح بین المللی؛ دعوت به همزیستی مسالمت آمیز وتوجه به اصول مشترک؛ و گفت و گوی مسالمت آمیز.

مبحث جامعیت دین یکی از مباحث مهم علم کلام به شمار می رود که به خاطر پیدایش برخی مباحث کلام جدیث از جمله قلمرو دین با رویکردی جدید به آن پرداخته شده و نظریاتی مانند دین اقلی و برداشت های نادرست در ضمن آن مطرح شده است. در این راستا اهمیت دارد به واکاوی جامعیت دین اسلام پرداخته شود و دلائل تشریح شوند. جامعیت دین اسلام دلائلی دارد از جمله «جامعیت قرآن کریم»، «داعیه جهانی بودن اسلام»، «مطابقت محتوای اسلام با فطریات بشر»، «وجود اصول و قوانین کاربردی»، «جامعیت احکام اسلام»، «وحیانی بودن اسلام»، «چندبعدی بودن اسلام»، «کامل بودن محتوای دین»، «منسجم بودن محتوای دین»، «ثابت بودن محتوای دین»، «پذیرفتن عناوین ثانویه»، «خاتمیت دین اسلام» و غیره. در این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی به ارائه مستندات متقن به تشریخ این دلائل خواهیم پرداخت.

مدگرایی، تغییر سلیقه، اسلوب و روش موقتی که رفتار افراد و شیوه زندگی آن ها را تحت تأثیر قرار داده و برخی را به نیاز فطری تنوع طلبی و زیبایی خواهی انسان، که ممکن است خوب یابد از آن استفاده شود تعبیر کنند. اسلام به آراستگی و زیبایی ظاهری سفارش کرده اما زیبایی و آراستگی در حد اعتدال را پذیرفته است. آنچه به نام مُد و تنوع طلبی در جامعه رواج یافته از زمان های بسیار دور، در زمان فتحعلی شاه و رضا شاه در اثر سفر به خارج از کشور و استقبال از پوشش و فرهنگ غربی می باشد. آنان با ترویج این عقیده که داشتن چنین پوششی جامعه را به سوی پیشرفت و ترقی می کشاند روز به روز از آنچه غرب به آنان تحمیل می کرد استقبال می کردند. مسلماً آنچه در اثر تقلید از فرهنگ غرب رواج یابد نمی توان آن را نوعی پوشش تلقی کرد در واقع تنوع طلبی منفی خواهد بود، گاهی روی آوردن به آنچه مُد روز می باشد شکل طبیعی خود را از دست داده و جامعه را به سوی فساد و تباهی می کشاند. یکی از اهداف مهم دشمن ضربه زدن به نظام ولایت فقیه و از بین بردن نظام اسلام و جایگزین نمودن نظامی بر طبق قوانین خودشان می باشد. مدگرایی پیامدهای بی شماری دارد، تأثیر آن بر اجتماع، خانواده و مهم تر از همه بر فرد مدگرا می باشد که مهم ترین علل این تأثیرات در نتیجه زیاده خواهی غیر معقولانه انسان و در نظر نگرفتن هدف اصلی از زندگی و بی توجهی به آخرت است. از جمله تأثیراتی که فرد مدگرا معمولا به آن دچار می شود آن است که وی را فردی عصبی، دچار اضطراب و استرس روحی، تباهی شخصیت، کوتاهی عمر، عقده مند کردن، بلوغ زودرس جنسی و... است. اثر مدگرایی بر محیط خانواده، متزلزل کردن بنیان خانواده و تن ندادن به ازدواج است. او است به دور نگه دارد. اسلام می خواهد از طریق رعایت حد و مرز بین زن و مرد و رعایت پوشش مناسب افراد را به اهداف بلند و آرمانی برساند.

در این مقاله با موضوع «مطالعه تطبیقی نفقه زوجه در قرآن کریم و قانون مدنی افغانستان» سعی شده است، به این دو پرسش اساسی پاسخ داده شود که آیا در قرآن کریم آیاتی راجع به نفقه زوجه وجود دارد؟ و آیا قانون مدنی افغانستان موادّی را به این موضوع اختصاص داده است؟ از مراجعه به قرآن کریم و قانون مدنی افغانستان به دست می آید که در قرآن کریم 9 آیه در رابطه با این موضوع وجود دارد و قانون مدنی افغانستان نیز 16 ماده را به مسأله نفقه زوجه اختصاص داده است. قرآن کریم زوج را موظف به برخورد شایسته و تأمین نفقه زوجه کرده است. همچنین تأمین نفقه و مسکن زنان مطلقه را، تا پایان عده، به اندازه توان به عهده زوج می داند. نیز، به مرد دستور پرداخت اجرت زن مطلقه شیرده را می دهد. موارد و مقدار نفقه باید به نحو شایسته باشد و تعیین آن به عرف واگذار شده است. قانون مدنی افغانستان زوج را مکلف می کند که بعد از عقد نکاح صحیح و نافذ نفقه همسرش را متناسب با توان مالی خود بپردازد مشروط بر این که زوجه از وظایف زنا شویی سرپیچی نکند. در صورت امتناع زوج از پرداخت نفقه زوجه می تواند به محکمه شکایت کند و نفقه اش را دریافت کند. چنان که می-تواند ذمه زوج را ابراء کند.

یکی از مسائل نوپیدای فقه، مسئله «تغییر جنسیت» است. این امر علاوه بر تبدیل جنس فرد، زندگی حقوقی و فقهی وی را متحول می سازد. هدف از پژوهش، علاوه بر بیان سابقه این مسئله در فقه شیعه، و توضیح دیدگاه تورات، انجیل و قرآن کریم، بیان اقسام تغییر جنسیت است و آن گاه بوضوح دیدگاه امام خمینی در ابعاد مختلف آن توضیح داده شده است که شامل: جواز یا عدم جوازتغییر جنسیت، تأثیر تغییر جنسیت بر ازدواج، مهریه، نفقه، ولایت، حضانت، عناوین خانوادگی و ارث است. روش پژوهش، مراجعه به فتاوی امام خمینی در تحریر الوسیله است. به عنوان یافته پژوهش باید گفت: از نظر امام خمینی تغییر جنسیت حرام نیست، ولی موجب بطلان ازدواج سابق شده، عناوین خانوادگی را متحول ساخته و سهم الارث فرد تغییر جنسیت یافته، بر اساس جنسیت جدید است. روش تحقیق، میدانی، توصیفی و تحلیلی است. برای شناخت موضوع تغییر جنسیت، ماهیت ترانس و دوجنسی ها نیار به کار میدانی بود و برای شناخت دیدگاه امام خمینی از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است.