مریم عمادی

اعتقاد به ظهور حضرت مهدی(ع) از باورهای قطعی و مشهور اهل سنت است . با این وجود برخی از علمای اهل سنت به ویژه در سده های اخیر در صدد تردید یا انکار این آموزه برآمده اند. یکی از این افراد محمد طاهر معروف به ابن عاشور (متوفاى1393) از مفسران بنام اهل سنت در قرن چهارده است. این پژوهش با روش توصیفی انتقادی در صدد آن است که دیدگاه ابن عاشور در مسأله مهدویت را تبیین نماید و با تکیه بر منابع اهل سنت به بررسی و نقد آن بپردازد. از تحلیل دیدگاه ابن عاشور در سه محور کلامی، تاریخی و روایی به دست آمد که از نظر وی مهدویت تنها یک مسأله علمی است و ارتباطی با حوزه اعتقاد و اخلاق و عمل ندارد؛ پایگاه تئوری این بحث نیز شیعه است و روایات وارد شده در این زمینه هم همگی ضعیف و مردود هستند. اما بررسی ها در منابع اهل سنت حاکی از این است که ایمان به مهدویت امری لازم محسوب شده است. شیعی دانستن این مسأله هم اتهامی بدون دلیل و مقلدانه است. در بررسی روایات نیز قواعد تخصصی اعتبار سنجی آنها از سوی ابن عاشور لحاظ نشده است

      معماری به دست انسان بوجود می آید و این معماری از آرمان های انسان تأثیر می پذیرد و در ادامه نیز بر انسان تأثیرگذار است و بخشی از آرمان ها و ایده آل های او را برحسب نیاز در زندگی شکل می دهد.  طراحی با توجه به پایداری اجتماعی- فرهنگی، می تواند نقش مهمی در هدایت انسانها به سمت یک جامعه سالم و مناسب زندگی داشته باشد. به همین منظور در سیاست گذاری و طراحی شهری، مدنظر قرارگیری هدف طراحی، تجربه بصری و الگوهای رفتاری کاربران بسیار مهم است. در نوشتار پیش رو، به مفهوم مؤلفه ها و معیارهای موثر بر طراحی معماری منظر و فضای فرهنگی و نوع ارتباط آن ها با انسان پرداخته شده است. این مقاله با هدف تبیین مؤلفه های کیفی پایداری اجتماعی- فرهنگی در فضاهای عمومی شهر تدوین شده و برای نمونه دو فضای عمومی شهر شیراز (پارک خلدبرین و خیابان باغ ارم) مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق این مقاله روش کیفی است و به شناخت عوامل سازنده توسعه پایدار شهری و مؤلفه های کیفی پایداری اجتماعی- فرهنگی و معیارهای معماری ایرانی- اسلامی پرداخته شده. یافته پژوهش حاکی از آن است که طراحی فضاهای عمومی شهری با تاکید بر پایداری اجتماعی- فرهنگی و توجه به مؤلفه های معماری ایرانی- اسلامی، به ایجاد فضایی زنده و پویا منجر می شود و با تأثیر بر اندیشه ذهنی افراد به ایجاد تجمعات و خاطرات جمعی برای رسیدن به صلح و آرامش روحی می پردازد و علاوه بر ارزش های کمی، در جهت برطرف کردن نیازهای کیفی نیز گام برمی دارد و با طراحی مناسب، امکان تفکیک بهتر فضایی، ایجاد حس سکون و پویایی را همزمان فراهم می آورد.

درباره کسانی که مصداق وعده های الهی مطرح شده در آیه 55 سوره نور هستند، اقوال متعددی میان مفسران فریقین وجود دارد و هر کدام برای اثبات قول خود به ادله متعددی تمسک کرده اند. در این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده، سعی در احصاء این اقوال و ادله هر دیدگاه و سپس نقد و بررسی آنها شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مفسران فریقین به طور کلی دو رویکرد در مراد از موعودین در آیه اتخاذ کرده اند؛ عده ای با رویکرد تخصیص افرادی یا ازمانی و برخی دیگر با رویکرد تعمیم؛ یعنی بر خی وعده مطرح شده در آیه را ناظر به گروه یا زمان خاصی می دانند؛ چنانکه برخی مفسران اهل سنت شیخین یا خلفای چهار گانه را مراد از آیه دانسته، یا تحقق آیه را مربوط به قیامت دانسته اند که ادله شان رد شد؛ در مقابل گروهی از مفسران شیعه آیه را منحصر به اهل بیت(ع) و یا منحصر به زمان ظهور حضرت مهدی(عج) کرده اند که به نظر می رسد این قول نیز صحیح نیست بلکه دلایل این مفسران شیعه بیانگر مصداق اکمل و اتم برای آیه است نه مصداق انحصاری. رویکرد دوم نیز حاکی از این است که عده ای از مفسران فریقین بر خلاف دسته اول ، تحقق این وعده را مختص به فرد یا زمان خاصی ندانسته بلکه معتقدند هر گاه شرط ایمان و عمل صالح محقق شود این وعده عملی می شود  که با بررسی ادله، صحیح بودن این دیدگاه ترجیح داده شد. درنتیجه این تحقیق از حیث جمع آوری همه اقوال در این مسئله و مردود دانستن دیدگاه مشهور در اهل تسنن و همچنین تطبیقی دانستن و نه تفسیری بودن دیدگاه مشهور در نزد شیعه از نوآوری برخوردار می باشد. به عبارت دیگر دیدگاه مشهور شیعه مصداق اتم معنای آیه است و نه مقصود صریح آیه و دیدگاه مختار این تحقیق بیشتر از دیدگاه مشهور شیعه برای ایجاد وحدت میان شیعه و اهل تسنن صلاحیت دارد.