حسن ضابط

پیشینه و اهداف: آموزش مجازی در دوران همه گیری کرونا در کنار فرصت های زیاد مرتبط با رشد و توسعه نظام تعلیم وتربیت با مشکلاتی در زمینه یادگیری دروس پایه مخصوصاً در بین دانش آموزان دوره ابتدایی نیز همراه بوده است. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی محتوای مجلات رشد  بر یادگیری فارسی دانش آموزان پسر پایه چهارم انجام شد. روش ها : روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی شهرستان بیرجند در سال تحصیلی 02-01 بود. نمونه آماری پژوهش 40 نفر از دانش آموزان پسر پایه چهارم بودند که با شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پیش آزمون - پس آزمون محقق ساخته فارسی استفاده گردید. با استفاده از جدول دوبعدی هدف - محتوا روایی محتوایی آزمون مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، متخصصان و 3 تن از همکاران پایه چهارم روایی صوری آزمون را تأیید کردند. ضریب پایایی سؤالات آزمون نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد که میزان 78/0 به دست آمد. یافته ها: جهت تجزیه وتحلیل داده ها، علاوه بر آمار توصیفی، از آزمون آماری تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات متغیر یادگیری درس فارسی در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. با درنظرگرفتن مجذور اتا می توان گفت کاربرد مجلات رشد دانش آموز، 9/21 درصد واریانس نمرات پس آزمون یادگیری درس فارسی را تبیین می کند. نتیجه گیری: توجه به نقش مکمل مجلات رشد در تعمیق یادگیری و آموخته های دانش آموزان و همچنین، جبران ضعف دانش آموزان و نقایص ناشی از آموزش مجازی مزید امتنان است.

نقشه های مفهومی یکی از راهبردهای آموزش و یادگیری است که با فعال نگه داشتن فراگیر، یادگیری معنادار را برای او به ارمغان می آورند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی، تبیین و تحلیل پدیدارشناسانه ی تجارب زیسته معلمان از آموزش به کمک نقشه مفهومی بود. رویکرد پژوهش، کیفی و از نوع پدیدارشناسی بود. جامعه پژوهش معلمان دوره دوم ابتدایی شهرستان بیرجند بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند ملاک محور، تعداد 12 نفر از معلمان تا رسیدن به اشباع نظری داده ها، از طریق مصاحبه نیم ساختاریافته در پژوهش شرکت داده شدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش هفت مرحله ای کلایزی استفاده شد. فرآیند تجزیه وتحلیل داده ها، پس از حذف موارد مشابه و فرمول بندی مفاهیم، منجر به استخراج 600 مفهوم فرعی گردید. نتایج حاصل در ذیل 4 طبقه محوری و 12 مقوله فرعی طبقه بندی شد. طبقات محوری شامل مقوله های؛ 1) معطوف به آموزش، 2) معطوف به یادگیری، 3) معطوف به طراحی و برنامه و 4) معطوف به ارزشیابی بود. بهره گیری از نقشه های مفهومی در تدریس و با تأکید بر دانش آموز محوری و استفاده از ظرفیت گروه و کارگروهی می تواند در رشد و پرورش خلاقیت دانش آموزان و دست یابی به یادگیری پایدار و عمیق یاری گر فراگیران باشد و همچنین، بر اثربخشی تدریس معلمان بیفزاید.

با فراگیر شدن پاندمی کووید 19، یادگیری الکترونیکی به یکی از مهم ترین روش های آموزش تبدیل شد. یکی از چالش های تدریس برخط، دیده نشدن دانشجو و حواس پرتی آنان است، که از آن تحت عنوان حواس پرتی دیجیتال یاد می شود، لذا شناسایی حواس پرتی دیجیتال دانشجویان و عوامل مؤثر بر آن حائز اهمیت است. پژوهش حاضر باهدف طراحی و اعتبار یابی ابزار سنجش عوامل مؤثر بر حواس پرتی دیجیتال دانشجویان در یادگیری الکترونیکی انجام شد. روش پژوهش توصیفی همبستگی و از نوع کاربردی بود. 160 نفر از دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه بیرجند به شیوه در دسترس انتخاب شدند. روش جمع آوری اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه حواس پرتی دیجیتال محقق ساخته با 46 گویه بود. برای سنجش روایی سازه، از تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی هفت مؤلفه برای حواس پرتی دیجیتال شناسایی کرد که 62 درصد از واریانس سازه "حواس پرتی دیجیتال" را تبیین می کرد. 1) حواس پرتی دیجیتال؛ 2) درس و استاد؛ 3) نگرش به آموزش الکترونیکی در ایام کووید؛ 4) روش تدریس؛ 5) حواس پرتی متداول؛ 6) فنون مدیریت حواس پرتی؛ 7) تدریس تعاملی؛ عوامل شناسایی شده بودند. پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل ابزار 88% و برای خرده مقیاس های آن بین 69/0 تا 81/0 به دست آمد. نتایج محاسبه ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس های پرسشنامه و نمره کل، ضریب بین 27/0 تا 73/0 را نشان داد. تمامی خرده مقیاس ها به جز «نگرش به آموزش الکترونیکی» با نمره کل مقیاس همبستگی مثبت و بالایی دارند.

هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر، مقایسه ادراک استادان و نومعلمان از نقش دانشگاه فرهنگیان در ارتقای بالندگی حرفه ای دانشجومعلمان بوده است.روش پژوهش: روش پژوهش، توصیفی و از نوع علی مقایسه ای است. جامعه آماری شامل همه استادان کارورزی و دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 27 استاد و 125 نومعلم انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه بالندگی حرفه ای قرونه (1393) با پایایی 92/0 استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی، از آزمون t تک نمونه ای و t گروه های مستقل بهره گرفته شد.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، بین ادراک استادان و نومعلمان از نقش دانشگاه فرهنگیان در ارتقای بالندگی حرفه ای دانشجومعلمان، تفاوت معنی داری وجود ندارد (05/0 < P). همچنین، دانشگاه فرهنگیان در ارتقای بالندگی آموزشی، فردی و سازمانی دانشجومعلمان بالاتر از حد متوسط، اما در ارتقای بالندگی پژوهشی و خدمات تخصصی پایین تر از متوسط عمل کرده است.نتیجه گیری: ارتقای بالندگی پژوهشی و خدمات تخصصی دانشجومعلمان یکی از چالش های دانشجویان این دانشگاه است که برنامه ریزی مطلوبی را می طلبد.

هدف : با توجه به کارکردهای طنز، یادگیری الکترونیکی و اهمیت ریاضیات در ابتدایی، این پژوهش باهدف بررسی اثربخشی تدریس با استفاده از محتوی الکترونیکی مبتنی بر طنز بر انگیزش و اضطراب ریاضی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی انجام شد.   روش : مطالعه حاضر یک پژوهش نیمه آزمایشی بود. جامعه مورد پژوهش تمامی دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی شهرستان بیرجند (2200 نفر) در سال تحصیلی 97-96 بود. نمونه آماری پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس تعداد 58 نفر انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های انگیزش و اضطراب ریاضی کودکان (MCAQ) استفاده گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی از آزمون آماری T دو نمونه ای مستقل برای بررسی متغیرهای انگیزش و اضطراب ریاضی استفاده شد.   یافته ها : نتایج آزمون ها بین میانگین نمرات متغیر های انگیزش و اضطراب ریاضی در گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون تفاوت معناداری را گزارش نکرد. یافته های این پژوهش نشان داد که محتوای الکترونیکی طنز محور بر انگیزش و اضطراب ریاضی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی تاثیری ندارد.