شبنم حاتم پور

 همچنانکه ظهور صنایع در شهری شدن جوامع سنتی و رشد مدرنیزه تأثیر بسیار داشته است؛ باعث تغییراتی در فرهنگ، ادبیّات و هنر این جوامع نیز گردیده است.  آرمان شهری که انسان از پیشرفت صنعت در انتظار آن بود با تمام جذّابیت ها،کشش ها و حتّی دافعه ها در آثار هنرمندان و نویسندگان رخ نمایاند و تاکنون نیز تأثیرات خود را نشان می دهد.  در کشور ما یکی از مهمترین این صنایع، صنعت نفت است که از زمان شکل گیری تا کنون کانون توجّهات اقتصادی، سیاسی و ... بوده است.  این صنعت که در جنوب کشور، رشد چشمگیری داشته؛ در شیوه ء   زندگی مردمان جنوب تأثیرات بسیار داشته است.  در این مقاله با بررسی مکتب داستان نویسی جنوب به دنبال تأثیرات صنعت نفت در ادبیّات داستانی خواهیم بود و نقش این صنعت را در ظهور سه نویسنده ء منتخب داستان نویسی جنوب ایران بررسی خواهیم کرد.  دلیل انتخاب این سه نویسنده سبک داستانی منحصر به فرد آنهاست که نه تنها در مکتب داستان نویسی جنوب بلکه در جریان داستان نویسی معاصر فارسی تأثیر گذار بوده اند.      

تحولات سیاسی اجتماعی و اقتصادی همواره در یک جامعه تأثیرات بسزایی در ادبیات آن جامعه داشته است. در کشور ما صنعت نفت از زمان گسترش تا کنون،کانون توجهات اقتصادی سیاسی و اجتماعی بوده است. این صنعت در جنوب کشور رشد چشمگیری داشته و بر شیوه زندگی مردمان جنوب بسیار از « طوبا و معنای شب » تأثیر گذاشته است. در این مقاله به بررسی بازتاب صنعت نفت در رمان های از زویا پیرزاد « چراغ ها را من خاموش می کنم » از منیرو روانی پور و « اهل غرق » ، شهرنوش پارسی پور پرداخته شد. بازتاب های مثبت صنعت نفت در این رمان ها شامل: آشنایی با ادبیات جهان، سینما، آموختن زبان انگلیسی... وبازتاب های منفی شامل: غرب زدگی،تحقیر بومیان،درهم ریختن سنت ها و... بود.