فاطمه رستمی

علی رغم قابلیت های فراوان آمار فضایی در مدل سازی و تبیین عوارض مختلف محیطی و شناسایی الگوهای حاکم بر پراکندگی آن ها، در مطالعات پیشین از این قابلیت ها استفاده ی چندانی به ویژه در حوزه ی مطالعات آب به عمل نیامده است. هدف مطالعه حاضر مدل سازی الگوهای حاکم بر پراکندگی چاه های آب در حوضه آبریز ماهیدشت در استان کرمانشاه با استفاده از آمار فضایی است. مبنای مورد استفاده برای شناسایی این الگوها «موقعیت» و «مقادیر» چاه ها است که برای انجام آن از پنج تکنیک رایج در آمار فضایی از جمله میانگین نزدیک ترین همسایه، آمار عمومی G ، شاخص موران I ، ترسیم خوشه و ناخوشه و تعیین کانون های داغ/سرد استفاده شده است. داده های مورد استفاده در این پژوهش از شرکت سهامی آب منطقه ای استان کرمانشاه اخذ شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که الگوی حاکم بر پراکندگی چاه های کشاورزی والگوی حاکم بر پراکندگی مقادیر زیاد (عمق زیاد چاه ها) در حوضه آبریز ماهیدشت از الگوی خوشه ای پیروی می کنند. الگوی کلی پراکندگی چاه های حوضه ی مورد بررسی از دهه 1330 تا دهه 1380 از تصادفی به خوشه ای تبدیل شده است. تحلیل های مربوط به خوشه و ناخوشه و کانون های داغ و سرد نیز نشان دهنده بحرانی بودن مناطق شمال و شمال شرقی حوضه به لحاظ برداشت بی رویه ی منابع آب زیرزمینی هستند.

سلاجقه روم یا سلاجقه آناتولی به مجموعه سلاطین معروف سلجوقی گفته می شود که زمان سلیمان بن قتلمش از سوی ملکشاه بر سرزمین های آنسوی روم و آناتولی دست یافتند و پس از سقوط سلجوقیان ایران تا مدت ها در شمال غرب قلمرو ایران حکمرانی کردند. تلاقی این سلسله با مغولان در سال ۶۲۹ و تحت تابعیت ایلخانان قرار گرفتن از جمله مباحث اصلی مقاله پیش روست. دستاورد این پژوهش نشان می دهد از منظر نظریه سیاسی توماس هابز ایلخانان با تکیه بر حکومت استبدادی توانستند بر سلجوقیان روم غلبه کنند. علاوه بر آن تقابل و تعامل میان ایلخانان و سلجوقیان با رویکرد نقدگرایانه هابز قابل ارزیابی است. پژوهش حاضر در صدد است تا با روش تحلیلی و تبیینی به واکاوی نظریه دولت و قدرت هابز به بررسی کنش و تعامل دو سویه ایلخانان و سلجوقیان آناتولی بپردازد.دستاورد این پژوهش نشان می دهد از منظر نظریه سیاسی توماس هابز ایلخانان با تکیه بر حکومت استبدادی توانستند بر سلجوقیان روم غلبه کنند. علاوه بر آن تقابل و تعامل میان ایلخانان و سلجوقیان با رویکرد نقدگرایانه هابز قابل ارزیابی است. پژوهش حاضر در صدد است تا با روش تحلیلی و تبیینی به واکاوی نظریه دولت و قدرت هابز به بررسی کنش و تعامل دو سویه ایلخانان و سلجوقیان آناتولی بپردازد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش هوش موفق استرنبرگ بر بهبود اشتیاق به مدرسه و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان ابتدایی بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. در مرحله اول با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 30 نفر انتخاب و سپس به شیوه تصادفی ساده در یک گروه آزمایش (15 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش تحت 12 جلسه آموزش هوش موفق استرنبرگ قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای از آموزش هوش موفق دریافت نکرد و در لیست انتظار باقی ماند. از مقیاس اشتیاق به مدرسه وانگ و همکاران (2011) و سیاهه خودپنداره تحصیلی دانش آموزان چن و تامپسون (2004) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بن فرونی) انجام پذیرفت. نتایج نشان داد آموزش هوش موفق در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به گروه کنترل اثربخشی معناداری بر افزایش اشتیاق به مدرسه و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان داشته است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می توان گفت که آموزش هوش موفق استرنبرگ می تواند به عنوان یک شیوه آموزشی مناسب برای افزایش اشتیاق به مدرسه و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان در مدارس ابتدایی به کاربرده شود.

پژوهش حاضر، با هدف واکاوی پیشایندهای دانشگاه ناب در آموزش عالی ایران انجام شد. پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی؛ ازنظر رویکرد، کیفی و به روش اکتشافی انجام شد. جامعه هدف، صاحب نظران آموزش عالی بودند؛ که به روش نمونه گیری هدفمند معیاری، با 15 نفر تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه انجام گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از روش «تحلیل مضمون» انجام شد. روایی پژوهش توسط 3 متخصص حوزه آموزش عالی ناب بررسی و تائید شد. قابلیت اطمینان داده ها نیز، با استفاده از روش هولستی محاسبه و 95% به دست آمد. بر اساس تحلیل مضامین، 6 مضمون اصلی و 14 مضمون فرعی استخراج شد. یافته ها نشان داد، پیشایندهای دانشگاه ناب در شش دسته؛ پیشایندهای ساختاری (عدم تمرکز، عدم پیچیدگی و عدم رسمیت)، پیشایندهای کارکردی (آموزش، پژوهش و خدمات تخصصی)، پیشایندهای مالی (تأمین و تخصیص)، پیشایندهای مدیریت و رهبری (فنی، انسانی، ادراکی)، پیشایندهای فرهنگی (فردی و اجتماعی) و پیشایندهای فناوری (فناوری اطلاعاتی و ارتباطی) طبقه بندی شده است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه حساسیت به پردازش حسی، تخیل خلاق- بارآور و تجارب حافظه بر اساس دست برتری در آموزش مجازی دانش آموزان دختر متوسطه دوره دوم شهر اشتهارد انجام شد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی- مقطعی و طرح آن علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوره دوم شهر اشتهارد در سال تحصیلی 1402-1401 بود که شامل 901 نفر بودند. از میان جامعه آماری، تعداد 270 نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شد. روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای بود. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه های حساسیت پردازش حسی عطاری و همکاران (1401)، تخیل لیانگ، سو، چانگ و لین (2012)، تجارب حافظه- فرم کوتاه ساتین و لاچتی (2016) و پرسش نامه دست برتری آنت (1970)، استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 27SPSS- تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که بین تجارب حافظه و تخیل خلاق- بارآور و حساسیت به پردازش حسی در دختران راست برتر و چپ برتر تفاوت وجود دارد. لذا می توان گفت میزان تخیل خلاق-بارآور و تجارب حافظه در راست برترها و میزان حساسیت به پردازش حسی در چپ برترها، بیشتر بوده است. به طور کلی بر اساس یافته های پژوهش می توان پیشنهاد داد، نوع دست برتری را یک عامل مهم و اثرگذار در شکل دهی سایر توانایی های دانش- آموزان مورد توجه قرار داد و انتظار داشت که دست برتری باعث تفاوت در میزان حساسیت به پردازش حسی، تخیل خلاق- بارآور، تجارب حافظه، خواهد شد.