قادر نعیمی

زمینه و هدف: از جمله زمینه های تحصیلی جذاب و پرمتقاضی در بین داوطلبان ورود به دانشگاه، رشته های پیراپزشکی می باشد. اما اخیراً می توان شاهد تغییر رشته، افت تحصیلی و شرکت مجدد در آزمون سراسری توسط دانشجویان و فارغ التحصیلان این رشته ها بود. این پژوهش با هدف بررسی و شناسایی عوامل روانشناختی آسیب های فرایند انتخاب رشته تحصیلی در دانشجویان پیراپزشکی انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر از نوع کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شد. مشارکت کنندگان شامل ۱۸ نفر از دانشجویان رشته های پیراپزشکی بودند که به شیوه ی هدفمند و بر اساس قانون اشباع داده ها انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. تحلیل داده ها از طریق رهیافت نظام مند استراوش و کوربین صورت گرفت. کدگذاری داده ها در سه بخش کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. یافته ها: اطلاعات ثبت، کدگذاری و در قالب کدهای ثانویه، مقوله های فرعی و مقوله های اصلی دسته بندی شدند. تحلیل نظرات دانشجویان به شناسایی ۱۱۲کد ثانویه، ۱۴ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی شامل مهارت های شناختی ناکارآمد، جهت گیری مختل، هیجان های نابسنده و رفتارها و اقدامات عملی نامؤثر منجر شد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش، حاکی از این است که عوامل روانشناختی در ایجاد و ادامه ی آسیب های فرایند انتخاب رشته تحصیلی نقش قابل توجهی دارند و مشکلات فردی و روانشناختی، می تواند مسیر صحیح انتخاب رشته تحصیلی را با چالش های اساسی مواجه کند. نتایج این مطالعه می تواند در شناسایی و کاهش آسیب های ناشی از عوامل فردی و روانشناختی در مسیر انتخاب رشته دانشگاهی مؤثر واقع شود. تازه های تحقیق حسین قمری: Google Scholar, Pubmed

از جمله مهمترین مسائل دانشجویان ورودی دانشگاه، توجه اساسی به رضایت از تحصیل و سازگاری آنها با دانشگاه است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مدل ساختاری آسیب های فرایند انتخاب رشته تحصیلی بر سازگاری با دانشگاه و رضایت از تحصیل با نقش واسطه ای سرمایه روانشناختی انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. از بین 2490 نفر از دانشجویان ورودی از طریق آزمون سراسری دانشگاه تبریز در سالتحصیلی 1401-1400 ، تعداد 212 نفر به-شیوه هدفمند انتخاب و به پرسشنامه های آسیب های فرایند انتخاب رشته دانشگاه ( نعیمی و همکاران، 1401)، سازگاری با دانشگاه ( بیکر و سیریاک، 1989)، رضایت از تحصیل ( احمدی، 1388) و سرمایه روانشناختی ( لوتانز و همکاران، 2007) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار Amos18 استفاده شد. یافته ها نشان داد که اثر مستقیم مسائل روانشناختی- فردی بر سازگاری با دانشگاه و رضایت از تحصیل دانشجویان به صورت منفی معنادار است. (001/0P<). همچنین، نتایج نشان داد که مشکلات آموزشی- اجتماعی و نقص ساختاری- مدیریتی به طور غیرمستقیم و از طریق سرمایه روانشناختی بر سازگاری با دانشگاه و رضایت از تحصیل تأثیر دارد (001/0P<). به طورکلی می توان گفت آسیب های فرایند انتخاب رشته و سرمایه روانشناختی می توانند نقش مهمی در رضایت از تحصیل و سازگاری دانشجویان داشته باشد.

هدف پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتبار یابی مقیاس آسیب های انتخاب رشته ورود به دانشگاه بود. روش پژوهش مورد استفاده در این مطالعه روش آمیخته و جامعه آماری نیز دانشجویان ورودی دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 1400-1401 بودند. در بخش کیفی نمونه ای به حجم 24 نفر از دانشجویان گروه های علوم انسانی، فنی و مهندسی، علوم پایه و گروه علوم پزشکی به شیوه هدفمند انتخاب شد و مورد مصاحبه قرار گرفتند. در ادامه و در بخش کمی این مطالعه و بررسی اولیه 188دانشجو و اجرای نهایی 375 دانشجو از گروه های آموزشی بصورت نمونه گیری خوشه ای طبقه ای متناسب انتخاب شدند. نتایج حاصل از اعتبارسنجی به شیوه همسانی درونی براساس آلفای کرونباخ83/0 به دست آمد. بررسی های مربوط به روایی محتوا، پیش بین و سازه مقیاس آسیب های فرایند انتخاب رشته ورود به دانشگاه نشان مؤید روایی مقیاس مذکور بود. یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی نشان داد که آسیب های فرایند انتخاب رشته تحصیلی ورود به دانشگاه از سه عامل اصلی: آسیب های فردی، آسیب های اجتماعی و آسیب های ساختاری و مدیریتی تشکیل شده است. براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که فرم 19گویه ای مقیاس آسیب های فرایند انتخاب رشته ورود به دانشگاه در دانشجویان ایرانی از روایی و پایایی کافی برخوردار است.

تنظیم هیجانی، بیانگر فرایندهای روانی و رفتاری است که به موجب آن افراد روی احساسات خود و دیگران تأثیر می گذارند . هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر اضطراب امتحان و کارآمدی پردازش در میان دانش آموزان دختر مقطع متوسطه بود. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی و ابزار پژوهش پرسشنامه ی اضطراب امتحان اسپیلبرگر و شاخص پردازش اطلاعات بود. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ی شهر ورزقان در سال تحصیلی 97-96 بود که تعداد 44 نفر (22 نفر آزمایش و 22 نفر کنترل) به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش به مدت 8 جلسه یک ساعته دو بار در هفته، تحت آموزش تنظیم هیجان مبتنی بر مدل گراس قرار گرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل ها نشان داد که آموزش تنظیم هیجان بر اضطراب امتحان و کارآمدی پردازش دانش آموزان مؤثر است. بنابراین، می توان در مدارس مهارت های تنظیم هیجان را به دانش آموزان آموزش داد تا بتوانند هیجان های خود، ازجمله اضطراب را مدیریت کنند.

از مسائل مهم دوران نوجوانی و جوانی احساس تنهایی است که عواملی مانند سبک های دلبستگی و استفاده از فضای مجازی می تواند در بروز آن نقش داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی احساس تنهایی در دانشجویان بر اساس مولفه های سبک دلبستگی و ابعاد استفاده از پیامک انجام شد. پژوهش همبستگی و جامعه ی آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 93-1392 بود. نمونه ی مورد بررسی 260 نفر از دانشجویان (130 دختر و130 پسر) بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند . ابزار پژوهش « پرسشنامه ی سبک های دلبستگی کولینز و رید (1990) »،« پرسشنامه ی ابعاد استفاده از پیامک شهیاد (1388) » و «احساس تنهایی دهشیری و همکاران (1387)» بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که دلبستگی اجتنابی توانست 4 درصد واریانس احساس تنهایی در روابط با دوستان را تبیین نماید. دلبستگی دو سوگرا توانست 6 درصد واریانس مربوط به احساس تنهایی در روابط با خانواده را تبیین کند. دلبستگی دوسوگرا و ایمن در دوگام توانستند 6 درصد واریانس مربوط به نشانه های عاطفی احساس تنهایی را تبیین کنند و دلبستگی دوسوگرا توانست 3درصد واریانس مربوط به نمره کلی احساس تنهایی را تبیین نماید. از ابعاد استفاده از پیامک، ابعاد محتوای غیر متعارف، انگیزه ی اجتناب از دل نگرانی و انگیزه ی اطّلاع رسانی در سه گام توانستند 15 درصد واریانس احساس تنهایی را تبیین کنند. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، سبک های دلبستگی و ابعاد استفاده از پیامک با احساس تنهایی رابطه داشته و بطور معناداری آن را پیش بینی می کنند. بنابراین لزوم تدوین برنامه های آموزشی برای استفاده درست از شبکه های ارتباطی برای دانشجویان به عنوان روش مناسبی برای کاهش احساس تنهایی و عواطف منفی و افزایش سلامت روان شناختی پیشنهاد می شود.

هپژوهش حاضر با هدف پیش بینی رضایت از زندگی در دانشجویان براساس سبک زندگی اسلامی و هوش معنوی انجام شد. پژوهش همبستگی و جامعه ی آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 94-1393 بود. نمونه ی مورد بررسی 300 نفر از دانشجویان بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سبک زندگی اسلامی، پرسشنامه هوش معنوی و پرسشنامه رضایت از زندگی استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه گام به گام استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که سبک زندگی اسلامی، هوش معنوی با رضایت از زندگی دانشجویان رابطه مثبت و معنادار دارند و رضایت از زندگی دانشجویان از طریق ترکیب خطی مولفه های سبک زندگی اسلامی و هوش معنوی قابل تبیین می باشد و نتایج پژوهش حاضر با توجه به هدفهای مطرح شده می تواند در جامعه دانشگاهی قابل استفاده باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ساختاری سلامت خانواده اصلی، طرحواره هیجانی، نظم دهی هیجان با رغبت به ازدواج در دانشجویان با نقش واسطه گری تمایزیافتگی خود بود. شرکت کنندگان پژوهش 266 نفر از دانشجویان پسر دانشگاه خوارزمی بودند که در سال تحصیلی 94-1393 مشغول به تحصیل بودند و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. پژوهش حاضر غیرآزمایشی از نوع همبستگی بود. ابزارهای پژوهش پرسشنامه رغبت سنج ازدواج ، مقیاس سلامت خانواده ی اصلی، پرسشنامه تمایز یافتگی خود، مقیاس طرحواره هیجانی و مقیاس نظم دهی هیجان بود. نتایج بدست آمده از تحلیل مسیر حاکی از آن بود که داده های پژوهش با مدل پیشنهادی برازش کامل دارند و تمایزیافتگی در رابطه ی بین سلامت خانواده اصلی و طرحواره هیجانی با رغبت به ازدواج نقش واسطه ای دارد . بنابراین توجه به نتایج حاصل و کاربست آنها در برنامه های آموزش پیش از ازدواج و مداخله های رشدی و درمانی می تواند حائز اهمیت باشد.