محسن کردلو

هدف پژوهش حاضر واکاوی ادارک معلمان دوره ابتدایی از تربیت تمام ساحتی؛ موانع و راهکارهای اجرای آن در مدارس ابتدایی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت کیفی بود که با روش پدیدارشناسی انجام یافت. به منظور گردآوری داده ها با 10 نفر از معلمان دوره ابتدایی که با روش نمونه گیری گلوله برقی و به شکل هدف مند انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق صورت گرفت. جهت تعیین حجم نمونه از اشباع نظری داده ها استفاده شد، لذا در هفتمین مصاحبه اشباع داده ها حاصل شد اما مصاحبه تا دهمین نفر ادامه یافت. یافتههای پژوهش نشان داد تربیت تمام ساحتی از دیدگاه معلمان با موانعی چون کمبود امکانات، فضا و وقت (سخت افزای و نرم افزاری)، تراکم بالای دانش آموزان، حجم بالای کتاب درسی و برنامه و طرح های متعدد در مقطع ابتدایی، محدودیت توانایی معلمان و کیفیت کم برخی از دوره ها ضمن خدمت معلمان، جداسازی ساحت ها و توجه کمتر به همپوشانی ساحت ها روبرو است. در ارتباط با راهکارهای برطرف نمودن موانع، شرکت کننده گان به تغییر نگرش دست اندرکاران، مدیران، معاونین، معلمان و والدین نسبت به تربیت یکپارچه، طراحی فضا و تدارک امکانات برای تربیت تمام ساحتی دانش آموازن، کاهش و تغییر محتوای کتاب های درسی مبتنی بر اسناد تحولی آموزش و پرورش و تربیت چند ساحتی، کاستن از طرح ها و برنامه های مقطع ابتدایی و توجه ویژه به تربیت تمام ساحتی، تالیف کتب، مقاله، فیلم و پوستر برای تربیت تمام ساحتی دانش آموزان، و گنجاندن دوره های تربیت تمام ساحتی برای دانش آموزان اشاره نمودند.

هدف پژوهش حاضر، پدیدارشناسی تفسیری چالش های فرهنگی-اجتماعی رسانه های غیر ایرانی در ترویج و گسترش منکرات در کشورهای اسلامی (با تاکید بر ایران) و ارائه راهکارهایی (با استفاده از قرآن و احادیث) جهت رفع این چالش ها است. برای درک تجربه زیسته افراد، از روش نمودشناسی(پدیدارشناسی) تفسیری و از روش تحلیل محتوا جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است. نمونه های پژوهش حاضر شامل 10 نفر هیات علمی دانشگاه و 8 معلم هستند که حداقل یک سال از رسانه های غیر ایرانی (فضای مجازی، اینترنت، شبکه های اجتماعی و...) استفاده می کنند. داده ها از راه مصاحبه ژرف نیمه ساختار یافته جمع آوری و سپس به روش ون منن تحلیل شدند. بر بنیاد یافته های پژوهش، مهمترین چالش های فرهنگی-اجتماعی رسانه های غیر ایرانی عبارتند از: سست شدن بنیان خانواده و تغییر ساختار دینی آن، تضعیف باورهای دینی و تاکید بر دنیاگرایی، رشد و گسترش اباحه گری اعتقادی و عملی، بحران هویت و جایگزینی هویت زایی در مقابل هویت سازی در بین کاربران، هرزه نگاری جنسی و غیره؛ و در ادامه نیز راهکارهای عملی با استفاده از آیات و احادیث جهت مقابله با چالش های بیان شده، ارائه گردیده است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی و تبیین راهبردهای تدریس مطلوب در کلاس های درس چند پایه در مقطع ابتدایی از دیدگاه آموزگاران با رویکرد پدیدارشناسی است. برای درک تجربه زیسته شرکت کنندگان از روش نمودشناسی تفسیری از رویکردهای پژوهش کیفی استفاده شده است. نمونه پژوهش حاضر آموزگارانی هستند که بیش از پنج سال در کلاس های چند پایه تدریس کرده اند. داده ها از راه مصاحبه ژرف نیمه ساختار یافته جمع آوری و سپس به روش ون منن تحلیل شدند. بر بنیاد یافته های پژوهش مهمترین راهبردهای تدریس اثربخش در کلاس های چند پایه در مقطع ابتدایی از دیدگاه آموزگاران عبارتند از: به کارگیری روش تدریس چندپایه تلفیقی، استفاده از روش ایفای نقش، به کارگیری روش همیاری و بحث گروهی، استفاده از راهبرد معلم یاری، استفاده از ظرفیت های محیطی و مدیریت و سازماندهی کلاس درس اشاره کرد. در نتیجه از دیدگاه مصاحبه شوندگان می توان گفت به کارگیری راهبردهای تدریس مطلوب در کلاسهای چندپایه می تواند منجر به اثربخش تر شدن تدریس و در ادامه منجر به عمیق تر شدن یادگیری دانش آموزان گردد.

هدف پژوهش حاضر، پدیدارشناسی تجارب معلمان از آسیب های آموزش در کلاس های چند پایه روستایی و راه کارهای بهبود آموزش در آن ها است. برای درک تجارب زیسته معلمان از روش پژوهش نمودشناسی تفسیری که از رویکردهای پژوهش کیفی و روش تحلیل محتوا است، استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش حاضر، بر اساس نمونه گیری هدف مند، از بین معلمانی انتخاب شدند که بیش از دو سال در کلاس های چند پایه سابقه تدریس داشته اند. داده ها از راه مصاحبه های ژرف نیمه سازمان یافته با 12 معلم (6 مرد و 6 زن) در مورد تجارب و ادراک شان درباره سوالات پژوهش جمع آوری و سپس به روش ون منن تحلیل شدند. بر بنیاد یافته های پژوهش، آسیب های آموزش در کلاس های چند پایه شامل کمبود وقت، امکانات و تجهیزات کمک آموزشی، بهره گیری از معلمان کم انگیزه و کم تجربه، شیوه های تدریس ناکارآمد، تفاوت سنی و ترکیب جنسیتی، دو زبانه بودن، ضعف علمی پایه ای ، غیبت زیاد است. بهره گیری از فناوری های آموزشی، انتخاب معلم یار، الگوهای نوین تدریس، حمایت مسئولان، تهیه تجهیزات کمک آموزشی و استفاده از معلمان باانگیزه راه کارهای پیشنهادی جهت بهبود کیفیت آموزش مدارس چندپایه بودند. در پایان می توان چنین نتیجه گیری کرد که با بکارگیری راه کارهای آموزشی و روان شناختی، دانش آموزان چندپایه می توانند پیشرفتی همسان با دانش آموزان کلاس های تک پایه داشته باشند.

امروزه با توجه به گسترش اینترنت و رسانه های اجتماعی، محیط های تربیتی جدیدی به نام شبکه های اجتماعی ظهور و گسترش یافته اند که به دلیل امکانات و قابلیت های منحصربفردشان، کودکان و نوجوانان را مجذوب خود کرده اند. به دلیل خنثی نبودن فناوری، کودکان و نوجوانان با فرصت ها و تنگناهای تربیتی متعددی از طریق شبکه های اجتماعی مواجهه هستند. بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی تنگناهای تربیتی شبکه های اجتماعی بر کودکان و نوجوانان و ارائه راه کارهای پیشگیرانه با تأکید تأکید بر آموزه های تربیتی قرآن و احادیث. روش پژوهش حاضر، کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی (تحلیل محتوای کیفی) و استنباط قیاس عملی است. یافته های پژوهش نشان داد؛ مهمترین تنگناهای تربیتی شبکه های اجتماعی بر تربیت کودکان و نوجوانان شامل هنجارشکنی (نظیر قانون شکنی، خشونت و پرخاشگری، آزادی جنسی و ترویج محتوای مبتذل، ترویج و عادی سازی روابط نامشروع دختران و پسران، ترویج تجمل گرایی و مصرف گرایی افراطی، نقض برخی از فضیلت های اخلاقی و دینی، روزمرگی و کلیشه گرایی)، اعتیاد به شبکه های اجتماعی و دوری از خداوند و تجاوز به حریم خصوصی است. همچنین فرهنگ سازی، ارتقای نظارت آگاهانه والدین، صیانت از حریم خصوصی، پر کردن اوقات فراغت و تأکید بر اهمیت عزت نفس و پرورش مهارت های آن از جمله راه کارهای پیشنهادی است که بررسی قرآن و احادیث جهت کاهش تأثیرات منفی تربیتی شبکه های اجتماعی ما را بدان رهنمون می کند.

هدف کلی پژوهش حاضر، پدیدارشناسی تنگناهای اخلاقی آموزش الکترونیکی در آموزش عالی مجازی ایران بود. با استفاده از روش پژوهش پدیدارشناسی، نمونه گیری هدف مند و ابزار مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته، ادراکات ذهنی شانزده نفر (هشت نفر از مدرسان و هشت نفر از دانشجویان دوره های الکترونیکی) واکاوی گردید. سپس داده ها با استفاده از روش ون منون تحلیل شد. یافته های پژوهش منجر به شناسایی سه محور اصلی و دوازده محور فرعی شد. محورهای اصلی شامل تنگناهای اخلاقی مربوط به مربوط به استاد، دانشجو و دانشگاه است. تنگناهای اخلاقی مربوط به مربوط به استاد شامل نقض حریم خصوصی، محدودیت دسترسی به استادان، ضعف روابط استاد و دانشجویان و فقدان الگوگیری اخلاقی از مدرسان است. تنگناهای اخلاقی مربوط به مربوط به دانشجویان شامل عدم صداقت آکادمیک، ترویج فریب کاری، کاهش تعهد و پایبندی و سوء استفاده از فناوری است. تنگناهای اخلاقی مربوط به مربوط به دانشگاه نیز شامل فقدان جنبه تربیتی و پرورشی، پاسخ گویی کم به دانشجویان، برگزاری ضعیف دوره های مهارتی و نقص در سیستم ارزیابی و وجود حباب نمره است. نتایج نشان داد که علی رغم فرصت های منحصربفرد آموزش های آن لاین، به دلیل فقدان ارتباط چهره به چهره و عدم الگوگیری اخلاقی دانشجو از رفتارهای واقعی استاد زمینه رشد اخلاقی چندان فراهم نیست، اما این خلاء را می توان با تعاملی تر کردن محیط یادگیری و استفاده بیشتر از فناوری های چند رسانه ای پر کرد.

یادگیرنده یکی از مهمترین مبانی عناصر برنامه درسی می باشد که در طول تاریخ مطالعات برنامه درسی، در منابع گوناگون بدان اشاره شده است. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال بررسی تصورات دانشجومعلمان رشته آموزش جغرافیا در بدو ورود نسبت به مؤلفه های نظام آموزشی دانشگاه فرهنگیان است. این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی است که با روش پیمایشی و پدیدارشناسی انجام پذیرفته است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجومعلمان رشته آموزش جغرافیا ورودی مهر سال   1395پردیس حکیم فردوسی دانشگاه فرهنگیان است که با روش نمونه گیری در دسترس، نمونه ای به حجم 29 نفر برای مطالعه انتخاب گردید و از مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسش نامه محقق ساخته برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. یافته ها نشان   داد که تصورات و انتظارات دانشجومعلمان در بدو ورود نسبت به مولفه های نظام آموزشی( برنامه درسی، فضای آموزشی، (محل تحصیل)، برنامه فرهنگی، استادان، تجهیزات و فناوری،کارکنان و سرای دانشجویی)، دانشجومعلم(مسائل، مشکلات، ویژگی ها  و تکالیف ) و همچنین شغل معلمی دارای ویژگی های منحصر به فردی مانند دارا بودن برخی دانش ها و نگرش های مورد نیاز معلمی در بدو ورود به دانشگاه است که با شناسایی آن ها می توان برنامه های درسی دانشگاه را با شرایط یادگیرندگان منطبق کرد. به عبارت دیگر با شناخت برنامه درسی پنهان، می توان نسبت به اصلاح برنامه های درسی آشکار، اق دام کرد. 

الگوی مدیریت آموزش در مراحل ده گانه آموزشی خود توانسته بود، اثربخشی خود را در تأثیرات  آموزشی و پرورشی فراگیران به عنوان شواهد مبتنی بر یک سری از پژوهش ها مستند سازد. این پژوهش تأثیر کاربرد آن را در تدریس علوم تجربی بر یادگیری فراشناختی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی بررسی کرد. روش پژوهش شبه آزمایشی با استفاده از طرح دو گروهی با پیش آزمون و پس آزمون بود. از چهار کلاس مدرسه ابتدایی پسرانه ابن سینا شهرستان خرمدشت(استان البرز) به عنوان نمونه ی در دسترس بطور تصادفی کلاسی 36 نفری، به عنوان گروه آزمایش و کلاسی 36 نفری به عنوان گروه گواه انتخاب شد. گروه آزمایش، با استفاده از الگوی مدیریت آموزش و گروه گواه از طریق روش سنتی در یک دوره ی شش هفته ای آموزش دیدند. ابزار گردآوری اطلاعات، قسمت فراشناختی پرسشنامه ""یادگیری و مطالعه"" کرمی (1381) با 37 گویه با تأیید روایی و پایایی آن از طریق آماری بود. راهبردهای فراشناختی شامل مؤلفه های دانش و کنترل خود، دانش و کنترل برنامه ریزی، دانش و کنترل فرایند ارزشیابی و دانش و کنترل فرایند نظم دهی آن بود. نتایج تحلیل کوواریانس(05/0>sig و 01/0=sig) در بررسی اثر تدریس علوم تجربی با الگوی مدیریت آموزش بر یادگیری فراشناختی دانش آموزان گروه های گواه و آزمایش با حذف اثر پیش آزمون، حاکی از معناداری تأثیر استفاده از الگوی مدیریت آموزش نسبت به الگوهای سنتی در  یادگیری و مطالعه فراشناختی دانش آموزان بود. سرانجام این نتیجه بدست آمد که آموزش علوم تجربی با استفاده از الگوی مدیریت آموزش بر یادگیری فراشناختی دانش آموزان تأثیری مثبت دارد.

اختلال بیش فعالی به عنوان یک الگوی تکانشگری و بی توجهی توصیف شده است که غالباً قبل از 7 سالگی شروع می شود. پژوهشگران معمولاً در تشخیص این اختلال از گزارش های معلمان استفاده می کنند. چرا که اکثر اولیا و مربیان به دلیل آشنا نبودن با ریشه ی مشکلات رفتاری و نیازهای عاطفی، رفتاری و آموزشی این کودکان معمولاً در تعامل و آموزش آنها با مشکلات متعددی روبرو می شوند. هدف ارائه ی راه کارهای پیشنهادی برای تعامل مطلوب اولیا با کودکان بیش فعال در خانواده و معلمان در کلاس درس در رابطه با نیازهای تحصیلی خاص آنان، نقش بازی در کاهش اختلالات بیش فعالی، کلاس مناسب برای کودکان و آموزش مدیریت خشم می باشد.نتایج حاصل از پژوهش ها نشان می دهد که با وجود پیشرفت های زیست شناختی و پزشکی، والدین و معلمان که در تعامل زیاد با کودکان بیش فعال هستند، جایگاه و اهمیت ویژه خود را در ایجاد تمرکز، کاهش علائم تکانشگری به دور از هرگونه برچسب زدن به کودک و کنترل این اختلال دارند. این مقاله راهنمایی برای اولیا و مربیان در جهت بهبود عملکرد آنان در تعامل با کودکان بیش فعال است تا این کودکان بتوانند با بازخورد مناسبی که از تعامل با محیط و افراد آگاه دارند، استعدادهای خود را پرورش دهند، از توانایی های خود استفاده کنند و از موجودیت خود خشنود باشند .