هدایت الله تقی زاده

کتاب «مرشد الطالب/ المعلم فی التربیه العملیه»، کتابی به قلم رشدی أحمد طعیمه به زبان عربی است و در سال 2000 در مصر منتشر گردید. کتاب مزبور یکی از مهمترین آثاری است که کارورزی را در 5 دانشگاه اردن در 7 بخش و 21 فصل بررسی نموده است و به عنوان طرح تحولی برنامه های تربیت معلم در دانشگاه های اردن شناخته شد. ترجمه کتاب به زبان فارسی در سال 1402 ، توسط هدایت الله تقی زاده و دو تن از همکاران باعنوان «راهنمای دانشجومعلمان در کارورزی» انجام گرفت و از سوی انتشارات دانشگاه فرهنگیان در 298 صفحه با قطع وزیری به زیور طبع آراسته شد. نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی اثر مذکور همت-گمارده است. وی در راستای این هدف، پس از بیان شرح حال مختصری از مؤلف، به معرفی کتاب و محتوای هر یک از بخش ها و فصول آن اقدام کرده است. سپس روند کارورزی در مراکز تربیت معلم کشور مصر را بیان نموده است. و به این نتیجه دست یافت که برای ارتقای سطح حرفه ای دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان، نیازمند اهتمام بیش از پیش و تأسیس دانشکده کارورزی و مدارس وابسته به معنای واقعی آن است.

زبان شناسی شناختی یکی از دیدگاه های درحال رشد و تأثیرگذار در ماهیت زبان، ذهن و رابطه آن ها با تجربه اجتماعی - فیزیکی است. «طرح واره تصویری» حاصل تجربه های جسمی شده است و در ذهن شکل می گیرد و انسان را قادر می سازد تا مفاهیم پیچیده و انتزاعی را درک کند. ضرورت مسأله باعث گردید تا در این پژوهش به بررسی، تبیین و رمزگشایی چگونگی بیان مفاهیم انتزاعی از طریق طرح واره های تصویری در زبان فارسی و کاربرد آنها در کتب درسی می پردازد. با هدف شناسایی طرح واره های تصویری در متون کتاب های فارسی دوره اول متوسطه از دیدگاه زبان شناسی شناختی جانسون بپردازیم. پژوهش حاضر از نوع کیفی با روش توصیفی - تحلیلی بوده، واحد تحلیل «جمله» و داده ها به شیوه اسنادی استخراج گردید. جامعه آماری پژوهش، جملات کتاب های فارسی دوره اول متوسطه است که مشتمل بر 775 جمله طرح واره های حجمی، 511 جمله حرکتی و 648 جمله طرحواره قدرتی است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که از کل جملات دارای طرح واره ، بیشترین کاربرد طرحواره ها در کتاب های فارسی متوسطه اول به ترتیب، حجمی، قدرتی و حرکتی است و بیشترین تعداد طرح واره حجمی در فارسی هفتم و بیشترین تعداد طرح واره قدرتی در فارسی نهم و بیشترین بسامد کاربرد طرح واره حرکتی در فارسی هفتم است. حضور طرح واره های تصویری حاکی از آن است که مؤلفان کتاب های فارسی به فهم بهتر محتوا، رشد خلاقیت و تفکرات انتزاعی دانش آموزان توجه خاص داشته اند.