مسلم سواری

مسلم سواری

مدرک تحصیلی: استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۷۲ مورد.
۱.

عوامل اثرگذار بر تمایل گردشگران به استفاده از غذای محلی در مناطق روستایی شهرستان شوشتر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۹ بهار ۱۴۰۴ شماره ۹۱ 495 - 468

کلیدواژه‌ها: غذای محلی گردشگری گردشگری غذای محلی توریسم غذایی توسعه روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۸۸
این پژوهش با هدف کلی بررسی عوامل اثرگذار بر تمایل گردشگران به استفاده از غذای محلی در مناطق روستایی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی گردشگران مناطق روستایی شهرستان شوشتر بود. با استفاده جدول کرجسی و مورگان 400 نفر از گردشگران روستایی برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی توسط نرم افزارهای SPSS و SMART Pls انجام شد. در این پژوهش تئوری ارزش - مصرف به عنوان چارچوب نظری تحقیق استفاده شد. نتایج نشان داد که ارزش های مصرف چندگانه غذای محلی (ارزش طعم/کیفیت، سلامتی، قیمت، عاطفی، اجتماعی، تعاملی و شناختی) بر نگرش گردشگران نسبت به غذای محلی و تصویر مقصد گردشگری اثری مثبت و معنی داری می گذارد. علاوه بر این نتایج نشان داد که نگرش گردشگران نسبت به غذای محلی بر بروز پاسخ های رفتاری مثبت از سوی آنان در آینده (قصد توصیه غذاهای محلی به دیگران و قصد بازدید مجدد برای گردشگری غذا) اثرگذار است. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که تئوری ارزش – مصرف یک تئوری کارآمد در این زمینه است زیرا تمامی فرضیات آن در تحقیق حاضر معنی دار شد و بخش زیادی از واریانس پاسخ های رفتاری گردشگران را تبیین نمود. بنابراین، این تحقیق می تواند به برنامه ریزان توسعه روستایی جهت استفاده از پتانسیل گردشگری غذای محلی در نواحی روستایی مستعد جهت رونق اقتصادی مناطق کمک شایانی نماید.
۲.

عامل های مؤثر بر اجرای موفق طرح های هادی در سکونتگاه های پیراشهری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال ۷ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 149 - 172

کلیدواژه‌ها: طرح هادی مسکن روستایی محیط روستا برنامه ریزی توسعه روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۱۱۷
طی چهار دهه گذشته، طرح های هادی روستایی در مناطق روستایی ایران با هدف ایجاد زمینه توسعه و عمران روستایی تهیه و اجرا می شوند. اگرچه آبادانی روستاها و کمک به ترویج پروژه های عمرانی رسالت اصلی طرح هادی روستایی است اما در مناطق مختلف پیامدهای متفاوتی را بر جای گذاشته و حتی در بعضی از مناطق تهدیدی بزرگ برای بافت تاریخی و باستانی ایران می باشد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل موثر بر اجرای موفقیت آمیز طرح های هادی در مناطق روستایی ایران انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارشناسان و متخصصان آگاه به موضوع مورد مطالعه بودند که به طور هدفمند برای مطالعه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزارهای SPSS و EXPERT CHOICE انجام شد. نتایج نشان داد که طرح های هادی در مناطق روستایی ایران موفقیت چندانی به دست نیاورده است و اغلب کارشناسان مورد مطالعه موافقتی با اجرای طرح هادی به شکل فعلی ندارند. همچنین بر اساس نتایج، اجرای این طرح ها در بهبود کیفیت زندگی جوامع روستایی موفقیت چشمگیری در پی نداشته و به طور متوسط قادر به پاسخگویی نیازهای بافت روستایی ایران بوده است. علاوه بر این، در بررسی زوجی عوامل تاثیرگذار بر اجرای موفق طرح هادی در مناطق روستایی، نتایج بیانگر این است که باید به ترتیب به عامل های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، فیزیکی – کالبدی و زیست محیطی توجه شود. نتایج این پژوهش با تاکید بر لزوم انتقال تمرکز طرح های هادی از بعد فیزیکی–کالبدی به سایر جنبه های معیشت جوامع محلی، می تواند بینش های جدیدی را برای سیاست گذاران و برنامه ریزان توسعه روستایی فراهم نماید.
۳.

اثر فاصله روانشناختی بر نگرانی های اقلیمی و رفتارهای سازگاری کشاورزان با خشکسالی در شهرستان شوشتر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۴۴ 147 - 164

کلیدواژه‌ها: رفتارهای سازگاری تغییرات اقلیمی فاصله های روانشناختی نگرانی های اقلیمی استان خوزستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۷۸
هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات فاصله روانشناختی بر رفتارهای سازگاری کشاورزان با خشکسالی با نقش میانجی نگرانی های اقلیمی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام کشاورزان شهرستان شوشتر (استان خوزستان) بود. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به تعداد 395 نفر و روش نمونه گیری چندمرحله ای با انتساب متناسب برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای بود که روایی صوری و محتوایی آن براساس نظر اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ تأیید شد. همچنین، از شاخص میانگین واریانس استخراج شده (AVE) برای تعیین روایی همگرا و شاخص پایایی ترکیبی (CR) برای تعیین پایایی مدل استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که ابعاد فاصله روانی (جغرافیایی، اجتماعی، زمانی و فرضی) قادر است 2/72 درصد از واریانس نگرانی های اقلیمی را تبیین نماید. علاوه بر این، متغیرهای پژوهش توانستند 5/65 درصد از بکارگیری راهبردهای سازگاری را تببین نماید. نتایج این پژوهش برای پی بردن به نحوه ادراک کشاورزان از خطرات تغییرات آب و هوایی، خشکسالی و چگونگی تحت تاثیر قرار گرفتن آن ها نسبت به اتخاذ شیوه های سازگاری در راستای توسعه اثربخش راهبردهای موثر خشسکالی برای کنشگران و مسئولین بخش کشاورزی بسیار مهم است.
۴.

تدوین راهبردهای توسعه گردشگری روستایی در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای اقتصادی دوره ۶ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱۹ 54 - 70

کلیدواژه‌ها: فعالیت های غیر زراعی روستایی صنایع دستی بوم گردی استان خوزستان تکنیک SWOT-AHP-TOWS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۷۴
گردشگری به عنوان یک ظرفیت بالقوه می تواند نقش موثری در توسعه روستایی داشته باشد. هدف این تحقیق تدوین راهبردهای توسعه گردشگری روستایی در استان خوزستان بود که بدین منظور با استفاده از مرور ادبیات، لیستی از نقاط چهارگانه SWOT تهیه و سپس از طریق مصاحبه با کارشناسان خبره تعدادی از آنها حذف و اصلاح شد. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان متخصص در سازمان های مربوطه بودند که تعداد24نفر از آنان از طریق روش نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند انتخاب شدند. پردازش اطلاعات با تکنیک SWOT-AHP-TOWS و با استفاده از نرم افزار Expert Choice11.0 و Excel 2019 انجام شد. نتایج حاصل از AHP نشان داد که «نقاط تهدید» با وزن نسبی 524/0بیشترین اهمیت برای توسعه گردشگری روستایی دارد و بعد از آن معیار «نقاط ضعف» با وزن نسبی422/0، معیار «نقاط قوت» با وزن نسبی232/0و در نهایت «نقاط فرصت ها» با وزن نسبی104/0در اولویت آخر بودند که این امر نشان دهنده غالب بودن فضای مخاطره آمیز گردشگری بر فضای مفید آن بود. در ادامه نتایج نشان داد که در اولویت بندی نواحی راهبردی، راهبرد اول WT یعنی راهبرد دفاعی، راهبرد دوم راهبرد ST یعنی راهبرد اقتضایی، راهبرد سوم WO یعنی راهبرد انطباقی، و آخرین راهبرد، راهبرد SO یعنی راهبرد تهاجمی بود. بنابراین نتیجه می گیریم که در حال حاضر به دلیل عدم توجه به برخی استلزمات گردشگری روستایی در استان خوزستان، معایب گردشگری غالب بر مزایای آن هست و در صورتی که سیاست گذاران از این موضوع غفلت نموده و از ظرفیت های گردشگری روستایی در منطقه استفاده نکنند مهاجرت روستایی بیشتر از قبل شده و روستاها خالی از سکنه خواهند شد.
۵.

عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران نسبت به غذای محلی در قلمرو کوچ نشینان (مطالعه موردی: شهرستان شوشتر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان دوره ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۹) 147 - 158

کلیدواژه‌ها: غذاهای محلی قلمرو کوچ نشینان گردشگران شهرستان شوشتر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : 0 تعداد دانلود : 0
مقدمه: وفاداری گردشگران به غذاهای محلی نقش مهمی در تقویت هویت فرهنگی مقصدهای گردشگری ایفا می کند. انتخاب مکرر غذاهای سنتی توسط گردشگران نه تنها به حفظ و انتقال میراث آشپزی کمک می کند، بلکه موجب رونق اقتصادی کسب وکارهای کوچک و تولیدکنندگان محلی می شود. این وفاداری تجربه ای اصیل تر از سفر را برای گردشگران رقم زده و ارتباط آن ها با جامعه میزبان را عمیق تر می سازد. همچنین، مصرف غذاهای بومی با کاهش اثرات زیست محیطی، به توسعه پایدار گردشگری کمک می کند. هدف پژوهش: این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران نسبت به غذای محلی انجام شد. روش شناسی تحقیق: ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. برای اولویت بندی عوامل اثرگذار از ضریب تغییرات استفاده شد و تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار پنهان داده ها به کار رفت. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران روستایی در قلمرو کوچ نشینان شهرستان شوشتر بود. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، ۳۸۵ نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. یافته ها و بحث: نتایج نشان داد که دو عامل «افزایش دوستی یا خویشاوندی از طریق غذای محلی» و «مشاهده نحوه زندگی دیگران» بیشترین تأثیر را بر وفاداری گردشگران داشتند. همچنین، تحلیل عاملی شش عامل اصلی را شناسایی کرد که در مجموع 652/59 از واریانس کل را تبیین کردند. این عامل ها شامل تجربه فرهنگی، طعم و سلامت، روابط بین فردی، احساسات، خدمات رستوران، تنوع و آداب میز بود. این عوامل نشان دهنده ابعاد مختلفی از تجربه گردشگری هستند که می توانند بر انتخاب و وفاداری غذایی گردشگران تأثیرگذار باشند. نتایج: وفاداری گردشگران به غذاهای محلی نه تنها به حفظ فرهنگ غذایی و تقویت ارتباطات اجتماعی کمک می کند، بلکه نقش مهمی در توسعه پایدار گردشگری ایفا می نماید. شناخت عوامل مؤثر بر این وفاداری می تواند به سیاست گذاران، فعالان گردشگری و صاحبان کسب وکارهای محلی در طراحی راهبردهای مؤثر برای جذب و حفظ گردشگران کمک کند.
۶.

شناسایی عوامل مؤثر بر تمایل کشاورزان شهرستان باغملک نسبت به پذیرش سیستم های آبیاری تحت فشار: کاربرد مدل پذیرش فناوری دیویس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۶ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 15 - 31

کلیدواژه‌ها: تمایل پذیرش سیستم آبیاری تحت فشار مدل پذیرش فناوری شهرستان باغملک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : 0 تعداد دانلود : 0
هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر تمایل کشاورزان نسبت به پذیرش سیستم های آبیاری تحت فشار در میان کشاورزان بخش مرکزی شهرستان باغملک با استفاده از مدل پذیرش فناوری (TAM) است. جامعه آماری، شامل کلیه کشاورزان بخش مرکزی شهرستان باغملک واقع در استان خوزستان (3005N=) هست که بر اساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 343 نفر برآورد شد که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه هست که روایی آن بر اساس نظر اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ تعیین شد (850/0-774/0α=). از طرفی، از شاخص میانگین واریانس استخراج شده (AVE) برای تعیین روایی سازه و شاخص پایایی ترکیبی (CR) برای تعیین پایایی مدل استفاده شد. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که متغیرهای نگرش، سودمندی و سهولت درک شده، 68 درصد از تغییرات متغیر تمایل کشاورزان به پذیرش سیستم های آبیاری تحت فشار را تبیین کردند. همچنین، بر اساس نتایج به دست آمده از مدل نهایی پذیرش فناوری، متغیر سهولت درک شده با 28 درصد اثر مستقیم و 44 درصد اثر غیرمستقیم با نقش میانجی نگرش بیشترین تأثیر را بر تمایل کشاورزان نسبت به پذیرش سیستم های آبیاری تحت فشار داشت. در این راستا توصیه می شود سازمان جهاد کشاورزی شهرستان باغملک از طریق مراکز خدمات کشاورزی زمینه لازم جهت اشتراک گذاری تجارب کشاورزانی که از سیستم های آبیاری تحت فشار استفاده نمودند را فراهم نماید.
۷.

مروری بر سیر تکاملی برهم کنش انواع مولفه ها در مدل های آموزش تغییرات اقلیمی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 460 - 484

کلیدواژه‌ها: آموزش تغییرات اقلیمی سازگاری مدل آموزش تغییرات اقلیمی مولفه های مدل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۵۴
با توجه به اهمیت چالش تغییرات اقلیمی و به تبع آن طیف وسیع آسیب های ناشی از آن، بررسی دقیق و موشکافانه ی مدل های آموزش تغییرات اقلیمی برای نهادینه سازی آموزش به عنوان یکی از موثرترین راهکارهای مقابله با این بحران، بسیار حائز اهمیت است. در دهه اخیر مدل های مختلفی اینگونه آموزش ها را مورد بررسی قرار داده اند که با توجه به تنوع مولفه های این مدل ها، طبقه بندی این مولفه ها جهت کاهش پراکندگی و همچنین استقرار تفکر سیستمی نسبی ضروری به نظر می رسد. از این رو براساس نتایج این مقاله و با استناد به منابع کتابخانه ای و اینترنتی و بر مبنای ادبیات نظری موضوع، می توان گفت که در تمام مدل ها دو مولفه دانش و رفتار با مصادیق گوناگون نقش کلیدی دارند. مولفه دانش به عنوان نیروی محرکه ی اغلب مدل ها با مصادیقی نظیر دانش محتوایی، اطلاع رسانی، عوامل شناختی، درک شرایط و آگاهی، حضور دارد. از طرفی از مولفه رفتار به عنوان خروجی و هدف نهایی اغلب مدل ها تحت عنوان رفتار و اقدام یاد شده است. در طیف مدل های مورد بررسی از آستانه دانش تا آستانه رفتار، مولفه های بینابینی در ابعادی چون، بعد فردی، بعد اجتماعی و بعد سیاسی حضور دارند که موجب ارتباط و پیوستگی موثر بین مولفه ها و در نهایت هم افزایی اثر موج آموزشی می شوند. برای مولفه های بعد فردی، مصادیقی نظیر امیدواری، نگرانی، مهارت های تفکر، انگیزه، سبک ها و رفتارهای شخصی و هویت را می توان نام برد. از طرفی در اغلب مدل ها، بعد اجتماعی با مولفه هایی مانند درگیر کردن، هنجارهای اجتماعی، ارزش ها، مشارکت و جامعه شناخته شده است. بعد سیاسی نیز دارای مصادیقی همچون جهت گیری های سیاسی، جهان بینی، جهت گیری آینده و عدالت است.
۸.

عوامل موثر بر تمایل کشاورزان نسبت به بکارگیری شیوه های خاک ورزی و الگوی کاشت مستقیم روی پشته در منطقه دشت عباس

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 1133 - 1147

کلیدواژه‌ها: کشت مستقیم خاک ورزی حفاظتی تخریب خاک توسعه پایدار دشت عباس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۲۲۲
این پژوهش با هدف کلی عوامل موثر بر تمایل کشاورزان نسبت به بکارگیری شیوه های خاک ورزی و الگوی کاشت مستقیم روی پشته انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه ی کشاورزان گندم کار منطقه دشت عباس در استان ایلام بود، جهت شناخت بهتر کشاورزان ابتدا طرحی با تیمارهایی مرکب از خاک ورزی و الگوی کاشت در منطقه مورد مطالعه از شیوه کارکرد کارنده مخصوص کاشت مستقیم روی پشته اجرا شد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 205 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب برای مطالعه انتخاب شد. ابزار اصلی این پژوهش پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تایید شدند. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی توسط نرم افزارهای SPSS و Smart Pls انجام شد. نتایج نشان داد که متغیرهای نگرش، هنجار ذهنی و کنترل رفتار درک شده اثرات مثبت و معنی داری بر تمایل کشاورزان نسبت به بکارگیری شیوه های خاک ورزی و الگوی کاشت مستقیم روی پشته دارد. به طور کلی نتایج این پژوهش قادر است بینش های جدیدی را برای سیاست گذاران این حوزه در راستای انتقال، معرفی و ترویج و آموزش کشاورزان در پذیرش شیوه های خاک ورزی حفاظتی و به طور خاص کشت مستقیم روی پشته های محصول دوره قبل را فراهم نماید و گامی موثر در رسیدن به اهداف کلان صرفه جویی انرژی و پیشگیری از تخریب ساختمان خاک باشد.
۹.

تاثیر راهبردهای سازگاری بر زیست پذیری خانوارهای روستایی در مقابله با خشکسالی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان باوی از توابع استان خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۵۰) ۱۶۸-۱۵۱

کلیدواژه‌ها: ترویج و آموزش تغییر اقلیم خانوار روستایی راهبرد سازگاری محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۸۱
هدف: درک و شناخت دقیق از ظرفیت سازگاری در جوامع روستایی این امکان را فراهم می کند تا در موقعیت های اقلیمی گوناگون و منطبق با توانایی های روستاییان، راهبردهایی اجرا شود که به کاهش آسیب های ناشی از خشکسالی و ارتقای زیست پذیری آنان کمک کند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی تاثیر مولفه های ظرفیت سازگاری بر زیست پذیری خانوارهای روستایی در مقابله با خشکسالی انجام شد. روش پژوهش: در این تحقیق از فن پیمایش با رویکرد کمی برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. جمع آوری داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام پذیرفت و مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار SmartPLS برای تعیین تأثیر مولفه های ظرفیت سازگاری بر متغیر وابسته ی زیست پذیری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه سرپرستان خانوارهای کشاورز روستایی در شهرستان باوی استان خوزستان می شود که از بین آنان 347 نفر به روش نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شدند. یافته ها: بر اساس یافته های ماتریس راهبردهای سازگاری، به ترتیب تغییر زمان کاشت محصول، تغییر زمان برداشت، استفاده از پس انداز، مبادله کالا به کالا و روی آوردن به فعالیت های غیر زراعی از مهم ترین اقدامات کشاورزان در شرایط خشکسالی شناسایی شدند. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نیز نشان داد که هر پنج فرضیه ی مربوط به دانش، میزان استفاده، وجود منابع و نهاده ها، دسترسی به منابع و مشاوره دریافتی در رابطه با راهبردهای سازگاری بر زیست پذیری خانوارهای روستایی تاثیر مثبت و معنی داری دارد. نتیجه گیری: در این راستا، سرمایه گذاری در توسعه دانش و مهارت های کشاورزان، درک اهمیت مشاوره های ترویجی در تصمیم گیری های هوشمندانه، بهبود دسترسی به منابع و به کارگیری راهبردهای مؤثر برای مقابله با خشکسالی، از مهم ترین توصیه های این پژوهش است.
۱۰.

شناسایی عوامل بحرانی و روستاهای مستعد جهت توسعه پایدار گردشگری روستایی در شهرستان دزفول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 77 - 108

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار روستا گردشگری روستایی عوامل بحرانی گردشگری روش دیمتیل فازی کلاسیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۶۹
توسعه گردشگری روستایی در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته و از رشد و توسعه مناسبی برخوردار نبوده است. ازاین رو، هدف مطالعه حاضر دستیابی به توسعه پایدار گردشگری روستایی از طریق شناسایی عوامل بحرانی اثرگذار و تعیین روستاهای مستعد در این زمینه است. برای دستیابی به این هدف، شهرستان دزفول در استان خوزستان به عنوان منطقه مورد مطالعه در نظر گرفته شد. چارچوب روش تحقیق از دو قسمت به هم پیوسته تشکیل شده است. شناسایی عوامل بحرانی و سنجش شدت اثر این عوامل جهت توسعه پایدار گردشگری روستایی شهرستان دزفول در قسمت نخست تحقیق با استفاده از روش دیمتیل فازی کلاسیک بررسی شد. سپس در قسمت دوم، با توجه به عوامل بحرانی شناسایی شده و شدت اثر آن ها، از روش تاپسیس جهت اولویت بندی روستاهای مستعد گردشگری، بهره گرفته شد. نتایج مطالعه نشان داد که عوامل مدیریتی و کالبدی به ترتیب با میانگین شدت اثر 0/976 و 0/906، بحرانی ترین عوامل هستند. در بین عوامل اقتصادی، فرصت های شغلی مرتبط با گردشگری و وضعیت سرمایه گذاری منطقه؛ در بین عوامل اجتماعی، تعاملات اجتماعی و شیوه زندگی روستاییان و در بین عوامل فرهنگی، جشنواره های محلی و اقامتگاه های سنتی از عوامل بحرانی جهت توسعه پایدار گردشگری روستایی شهرستان دزفول هستند. در پایان، روستاهای مستعد توسعه پایدار گردشگری روستایی براساس عوامل بحرانی شناسایی شدند. با توجه به نتایج، لزوم توجه به مشوق ها و حمایت های دولتی جهت افزایش سرمایه گذاری برای ساخت اقامتگاه ها، بهبود زیرساخت ها و ایجاد فرصت های شغلی مرتبط با گردشگری، ترویج و آموزش اطلاعات لازم درزمینه برپایی جشنواره های محلی و نحوه برخورد با گردشگران در روستاهای دارای پتانسیل را می توان راهکاری مناسب برای توسعه پایدار گردشگری روستایی در شهرستان دزفول قلمداد کرد.
۱۱.

تدوین راهبردهای توسعه انرژی های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۸۸ 104 - 80

کلیدواژه‌ها: انرژی تجدیدپذیر بخش کشاورزی توسعه پایدار حفظ محیط زیست SWOT-AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۴۱
این پژوهش با هدف کلی تدوین راهبردهای استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی در استان بوشهر انجام شد. در این پژوهش ابتدا با استفاده مطالعات تحلیلی و ادبیات موضوع نقاط چهارگانه SWOT یعنی قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی شد و با استفاده از تکنیک AHP اولویت بندی شدند. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و متخصصان آگاه به موضوع در سازمان های ذیربط بودند که به طور هدفمند برای مطالعه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها در قالب تکنیک SWOT-AHP با استفاده از نرم افزار Expert Choice انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که در ارزیابی معیارها، نقاط قوت، ضعف، تهدید، فرصت اولویت های اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند که وزن های بدست آمده از برآیند این نقاط نشان دهنده غالب بودن فضای مخاطره آمیز بر فضای مفید است. علاوه بر این در اولویت بندی نواحی استراتژیک نتایج نشان داد که راهبرد اول SO یعنی راهبرد تهاجمی (حداکثر – حداکثر)، راهبرد دوم راهبرد ST یعنی راهبرد اقتضایی (حداکثر – حداقل)، راهبرد سوم WO یعنی راهبرد انطباقی (راهبرد حداقل – حداکثر) و در نهایت آخرین راهبرد در موضوع مورد بررسی راهبرد WT یعنی راهبرد دفاعی (حداقل – حداقل) است. به طور کلی نتایج این پژوهش می تواند بینش های جدیدی برای سیاست گذاران حوزه انرژی و محیط زیست را فراهم کند.
۱۲.

ادراک کشاورزان شهرستان باوی از همزیستی با خشک سالی (تعاریف، تجارب، خاطرات و انتظارات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 19 - 36

کلیدواژه‌ها: تغییرات اقلیمی ادراک همزیستی پایدارسازی کشاورزان جوامع محلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۹۷
خشک سالی در چند سال اخیر بر تمام مناطق مختلف جهان مخصوصاً مناطق روستایی اثرات مضاعفی گذاشته است به همین دلیل ادراک افراد از این واقعه بسیار متفاوت است. ادراک قوی ترین پیش بینی کننده درک خطر کشاورزان از تغییرات آب وهوایی است. بنابراین، ادراک کشاورزان از خشک سالی می تواند گامی حیاتی در زمینه افزایش سازگاری آنان باشد. هدف کلی این تحقیق کیفی که به روش پدیدارشناسی انجام شد بررسی ادراک کشاورزان از همزیستی با خشک سالی (تعاریف، تجارب، خاطرات و انتظارات) بود. جامعه موردمطالعه را کشاورزان شهرستان باوی تشکیل دادند. افراد مطلع از طریق روش گلوله برفی یا ارجاع زنجیره ای شناسایی شدند که در نهایت بعد از 25 مصاحبه اشباع نظری حاصل شد. داده های این تحقیق با روش مصاحبه عمیق و مشاهده مستقیم جمع آوری گردید و در کنار این دو روش از تهیه عکس و استفاده از اسناد کتابخانه ای نیز استفاده شد. داده ها بر اساس الگوی کلایزی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بر پایه نتایج، کشاورزان موردمطالعه درک، تعاریف، تجارب، خطرات و انتظارات متفاوتی از خشک سالی را ذکر کرده اند. به نحوی که پس از جمع آوری مفاهیم، مقوله های استخراجی موردبحث قرار گرفت که در نهایت برای بخش تجارب (6 کد)، تعاریف (3 کد) و خاطرات (5 کد) و انتظارات (3 کد) استخراج شد. به طورکلی نتایج این پژوهش می تواند بینش های جدیدی را برای سیاست گذاران این حوزه فراهم کند تا بتوانند برنامه اصولی برای پایدارسازی جوامع محلی در شرایط خشک سالی را فراهم کنند.
۱۳.

تحلیلی بر وضعیت زیست پذیری و رفتار مهاجرت خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی: مطالعه موردی دهستان های شهرستان باوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال ۱۹ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۷ 293 - 324

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری خشکسالی تاپسیس کشاورزی مهاجرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۷۰
خشکسالی، به عنوان یکی از رویدادهای شدید آب و هوایی، تأثیرات عمیقی بر جوامع روستایی دارد که اغلب موجب تغییرات قابل توجهی در الگوهای مهاجرت شده و زیست پذیری این مناطق را به چالش می کشد. مطالعه حاضر بر روی خانوارهای ساکن در دهستان های شهرستان باوی، منطقه ای که واقعیت های سخت شرایط خشکسالی طولانی را تجربه کرده است، تمرکز دارد تا تغییرات حاصله در زیست پذیری و رفتارهای مهاجرت خانوارهای روستایی آن را تحلیل کند. نمونه مورد مطالعه شامل 347 نفر از کشاورزان سرپرست خانوار ساکن در شهرستان باوی هستند که به روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب گردیده اند. با استفاده از روش تاپسیس، ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی سطح زیست پذیری خانوارهای روستایی شهرستان باوی محاسبه و اولویت بندی شده است. نتایج نشان می دهد که بیشتر خانوارهای روستایی در تمام ابعاد از سطح زیست پذیری کم و متوسط برخوردارند. یافته ها نشان می دهد که تفاوت معنی داری در بین دهستان ها از نظر وضعیت زیست پذیری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی وجود دارد. براساس نتایج، ارتباط بین متغیرهای سن، تحصیلات و مشارکت در دوره های ترویجی با وضعیت زیست پذیری خانوارها، معنی دار است. علاوه بر این، نتایج بیانگر وجود ارتباط منفی و معنی دار بین تمام ابعاد زیست پ ذیری و تعداد افراد مهاجرت کرده در خانوار آنان است.  
۱۴.

عوامل مؤثر بر تمایل خانوارهای روستایی شهرستان باغملک برای حفاظت از آب در بخش خانگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 132 - 147

کلیدواژه‌ها: حفاظت از آب خانوارهای روستایی تمایل به حفاظت از آب نظریه انگیزش حفاظت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۲۴
از اصلی ترین عواملی که امروزه باعث تهدید توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی می شود، کمبود آب است یکی از دلایل اصلی کمبود آب، افزایش تقاضای آب برای فعالیت های خانگی به ویژه در اقتصادهای درحال توسعه است. چراکه افزایش آگاهی مردم و توجه بیشتر به سلامتی و مسائل بهداشتی باعث بالاتر رفتن مصرف آب در این زمینه شده است. بنابراین نیاز به شناخت عواملی که باعث افزایش تمایل خانوارها نسبت به حفاظت از آب می شود، مهم است و باید موردتوجه ویژه قرار گیرد. ازاین رو هدف این مقاله تبیین عوامل مؤثر بر تمایل خانوارهای روستایی جهت حفاظت از آب در بخش خانگی است. اطلاعات موردنیاز پژوهش با روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسش نامه محقق ساخت گردآوری شدند. داده های گردآوری شده به وسیله نرم افزارهای SPSS و Amos و با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش را خانوارهای روستایی در چهار دهستان شهرستان باغملک استان خوزستان (3005=N) خانوار تشکیل می دهند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 340  سرپرست خانوار انتخاب شدند. افراد نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب موردمطالعه قرار گرفت. نتایج به دست آمده از مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل مسیر نشان داد، سازه های اثربخشی واکنش درک شده، خودکارآمدی درک شده، هنجار اخلاقی، اطلاعات و آگاهی و عادت، تأثیر مثبت، مستقیم و معنی داری بر تمایل رفتاری خانوارهای روستایی جهت حفاظت از آب دارند و درنهایت نیز نظریه توسعه یافته انگیزش حفاظت می تواند 54 درصد از تغییرات متغیر تمایل رفتاری خانوارهای روستایی را نسبت به حفاظت از آب پیش بینی کند. در این راستا توصیه می گردد نهادهای محلی و سازمانهای دولتی حامی حفاظت از منابع طبیعی به ویژه آب با برگزاری کلاس های آموزشی، کارگاه ها و سمینارها در ذهن مخاطبان دغدغه حفاظت از آب و لزوم توجه به آن را به وجود آورده و همچنین مشارکت مردم و تمایل آنان را به حفاظت از آب افزایش دهند.
۱۵.

عوامل اجتماعی و روانشناختی اثرگذار بر بکارگیری عملیات مناسب کشاورزی توسط روستاییان شهرستان خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه پایدار فضا دوره ۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۰) 115 - 136

کلیدواژه‌ها: مدل اعتقاد سلامت عملیات مناسب کشاورزی محیط زیست توسعه پایدار شهرستان خرم آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۲۱
امروزه بحث حفظ محیط زیست، یکی از چالش های مهم بشر می باشد و تولید محصولات کشاورزی سالم همراه با رعایت استانداردهای جهانی همگام با حفظ محیط زیست در دستیابی به پایداری و کشاورزی پایدار مورد توجه قرار گرفته است. در راستای این مهم پژوهش حاضر با هدف کلی شناسایی عوامل تاثیرگذار بر بکارگیری عملیات مناسب کشاورزی در میان کشاورزان شهرستان خرم آباد انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کشاورزان شهرستان خرم آباد بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 380 نفر از کشاورزان در مناطق روستایی با روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب برای مطالعه شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی توسط نرم افزارهای SPSS و Smart Pls انجام شد. در این پژوهش از مدل اعتقاد سلامت به عنوان چارچوب نظری تحقیق استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل مورد استفاده در این زمینه بسیار کارآمد بوده و قادر است 62 درصد از واریانس عملیات مناسب کشاورزی را تبیین نماید. نتایج بیانگر اثر معنی دار متغیرهای حساسیت و شدت درک شده، منافع و موانع درک شده، خودکارآمدی و راهنمای عمل بر بکارگیری عملیات مناسب کشاورزی دارد. نتایج این پژوهش می تواند به سیاست گذارن عالی حوزه محیط زیست جهت حفظ محیط طبیعی و ترویج محصولات سالم در جامعه کمک شایایی نماید.
۱۶.

شبکه های اجتماعی مجازی شمشیر دو لبه (انتشار اطلاعات جعلی)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۷ 229 - 242

کلیدواژه‌ها: اطلاعات جعلی شبکه های اجتماعی مجازی تلقیح آگنوتولوژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۷
سرعت رشد و پیشرفت فناوری های اطلاعات و ارتباطات موجب شده عصر کنونی را عصر دیجیتال بنامند و شبکه های اجتماعی مجازی جز جدایی ناپذیر زندگی بشر و یکی از ارکان توسعه تلقی شوند. رشد محبوبیت این شبکه ها و افزایش چشمگیر کاربران این شبکه ها کاربرد آنها در کلیه عرصه ها را روز به روز توسعه می بخشد و قابلیت و کاربرد آنها روز به روز در حال توسعه است. این شبکه ها ابزاری برای برقراری ارتباط فارغ از مرزهای فیزیکی و جغرافیایی و کسب اطلاعات در کلیه حیطه های زندگی بشر و محیط پیرامونش از اطلاعات هواشناسی تا قیمت بازار و دسترسی به انواع منابع آموزشی گرفته تا جزیی ترین اطلاعات تخصصی و فنی مورد نیاز هستند. علیرغم مزایای بی-شمار این شبکه ها که در تحقیقات مختلف تایید و گزارش شده و برخی از محققان توجه به ابعاد منفی این شبکه ها را نیز مورد تأکید قرار داده اند، خطر و ریسک انتشار اطلاعات جعلی در این شبکه ها به عنوان یکی از بزرگترین چالش-های اجتماعی قرن گزارش شده و بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2016 و تایید نقش اخبار جعلی در نتایج نهایی انتخابات همچنین بعد از همه گیری بیماری کووید 19 و انتشار اطلاعات جعلی متنوع درباره این بیماری شیوه های درمان آن، زنگ خطر تهدید جهان با انتشار اطلاعات جعلی در شبکه ها به صدا درآمده و توجه محققان و برنامه ریزان متوجه راهکارهای مقابله با این تهدید شده است. این موضوع در این مقاله مروری با استناد به منابع اینترنتی و کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته و در پایان چند شیوه مقابله با آن تشریح شده است.
۱۷.

راهکارهای رونق تولید در مناطق روستایی استان خوزستان: کاربرد تحلیل سلسله مراتبی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 165 - 177

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار توسعه روستایی توسعه کشاورزی رونق تولید استان خوزستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۰۶
این پژوهش از فرایند سلسله مراتبی برای اولویت بندی گزیدارها و معیارهای رونق تولید در مناطق روستایی استان خوزستان بهره گرفته شده است. بدین منظور در ابتدا با توجه به معیارها و نیز گزیدارهای شناسایی شده داده های مورد نیاز از طریق نمونه ای برگزیده از کارشناسان در سازمان های ذیربط دارند بر مبنای مقایسه های زوجی گردآوری و مورد تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار Expert Choice انجام شد. نتایج پژوهش بر مبنای مقایسات زوجی نشان داد که راهکارهای اقتصادی، زیرساختی، اجتماعی و محیطی به ترتیب مهمترین راهکارها بودند. علاوه بر این، نتایج اولویت بندی راهکارهای اقتصادی رونق تولید در مناطق روستایی استان خوزستان نتایج نشان داد که دو راهکار تنوع مشاغل و توسعه فعالیت های پسین و پیشن کشاورزی و توسعه بنگاه های زودبازده و صنایع تبدیلی، در راهکارهای زیرساختی، راهکار توسعه شبکه های حمل و نقل و بازاریابی و توسعه عدالت فضایی و ارایه خدمات جدید به روستاها، در راهکار اجتماعی دو راهکارهای جلوگیری از مهاجرت و توسعه مهارت های حرفه ای و آموزشی کشاورزان و در نهایت براساس راهکارهای محیطی گزینه جلوگیری از تغییرات کاربری اراضی و سازگاری با تغییرات اقلیمی مهمترین راهکارها بود.
۱۸.

تحلیلی بر راهکارهای مدیریت منابع آب کشاورزی در شرایط خشکسالی در استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصاد کشاورزی جلد ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 108 - 122

کلیدواژه‌ها: مدیریت اراضی مدیریت آب توسعه کشاورزی توسعه روستایی استان آذربایجان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۲۱۲
مقدمه و هدف: یکی از بحران های مهمی که امروزه بشر را تهدید می کند مسئله بحران کمبود آب است و بخش کشاورزی به عنوان عمده ترین مصرف کننده آب باید در فکر ایجاد راهکاری جدید برای جبران کمبودها و اتخاذ راهکارهای مدیریتی ویژه در راستای تولید محصول بیشتر به ازای هر واحد حجمی آب باشد. در این راستا این تحقیق با هدف کلی راهکارهای مدیریت منابع آب کشاورزی در شرایط خشکسالی انجام شد.مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کشاورزان کوچک مقیاس در استان آذربایجان غربی بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 430 نفر از سرپرستان خانوارهای روستایی کوچک مقیاس با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای با انتساب متناسب برای مطالعه انتخاب شدند.یافته ها: نتایج نشان داد مهمترین راهکار در بخش فنی و تکنیکی شامل «استفاده از آبیاری قطره ای جهت جلوگیری از تبخیر خاک»، در راهکار مدیریت خاک «تسطیح اراضی جهت آبیاری یکنواخت»، در راهکار مدیریتی «نگهداری بهتر از کانال ها و تجهیزات آبیاری»، در راهکار حقوقی - اقتصادی «کاهش یارانه های بخش آب و قیمت گذاری آن» و در راهکار زراعی «انتخاب ارقامی که با مصرف آب کمتر» بود. همچنین نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که ترتیب اهمیت راهکارها شامل زراعی، فنی و تکنیکی، مدیریت خاک، حقوقی و مدیریتی می باشد.بحث و نتیجه گیری: در این تحقیق به این نتیجه رسیدیم که برای اجرای راهکارهای مدیریت منابع آب، علاوه بر سازمان های محلی و مردمی، نقش دولت نیز بسیار مهم است زیرا مدیریت پایدار آب نیازمند راهکارهایی است که فراتر از توان اقتصادی جوامع محلی است.
۱۹.

تحلیل هنجارهای اخلاقی در نظریه رفتار برنامه ریزی شده برای پیش بینی رفتار خانوارهای روستایی در حفاظت از جنگل های زاگرس (موردمطالعه: شهرستان دوره چگنی استان لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۷ 303 - 325

کلیدواژه‌ها: جنگل های زاگرس شهرستان دوره چگنی خانوارهای روستایی هنجار اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۲۰۶
جنگل ها به عنوان یکی از منابع ثروت ملی برای نسل های کنونی و آینده در کشور، از اهمیت خاصی برخوردارند. شواهد حاکی از آن است که امروزه، جنگل ها توسط گسترش کشاورزی و سایر کاربری های زمین تهدید می شوند بنابراین حفاظت از آن ها بسیار حائز اهمیت است. هدف این تحقیق بررسی سازه های پیش بینی کننده رفتار خانوارهای روستایی در حفاظت از جنگل های زاگرس با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده به واسطه هنجار اخلاقی است. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر نحوه جمع آوری داده ها توصیفی- پیمایشی بوده است. داده های گردآوری شده به وسیله نرم افزارهای SPSS و Amos و با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. جامعه آماری این پژوهش را خانوارهای روستایی در چهار دهستان دوره چگنی (1399N=) تشکیل دادند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 300 خانوار انتخاب شد. افراد نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب موردمطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی صوری و محتوایی آن توسط جمعی از استادان و صاحب نظران تأیید گردید. افزون بر این، برای تعیین میزان پایایی، از پیش آزمون با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ استفاده و تائید شد. یافته ها نشان داد متغیر رفتار با متغیرهای نگرش، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری درک شده، هنجار اخلاقی و نیت رابطه مثبت و معنی داری دارد. نتایج به دست آمده از مدل معادله های ساختاری تحلیل مسیر نیز نشان داد، متغیرهای هنجار اخلاقی، نیت و کنترل رفتاری درک شده تأثیر مثبت، مستقیم و معنی دار و متغیرهای هنجار اخلاقی، نگرش و کنترل رفتاری درک شده دارای تأثیر غیرمستقیم و معنی داری بر متغیر رفتار می باشند. درنهایت نظریه رفتار برنامه ریزی شده با واسطه متغیر هنجار اخلاقی می تواند به ترتیب 52 و 38 درصد از تغییرات متغیرهای نیت و رفتار خانوارهای روستایی را نسبت به حفاظت از جنگل ها پیش بینی کند.
۲۰.

واکاوی نقش حس تعلق مکانی در تاب آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی در شهرستان دورود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 91 - 122

کلیدواژه‌ها: تاب آوری حس تعلق شرایط خشکسالی پایداری معیشت شهرستان دورود استان لرستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۲۱۲
خشکسالی های مکرر در گذشته به دلیل نبود رویکرد های جامع کاهش دهنده خطر، سطح تاب آوری خانوارهای روستایی را به شدت کاهش داده است، همچنین وابستگی به کشاورزی دیم در روستاهای ایران بر سطح آسیب پذیری خانوارهای روستایی افزوده است. بنابراین نیاز است از توانمندی های جوامع محلی در افزایش تاب آوری آنان در شرایط خشکسالی بهره گرفته شود. در این راستا این پژوهش با هدف کلی واکاوی نقش حس تعلق مکانی در تاب آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خانوارهای روستایی - کشاورز شهرستان دورود بود. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 375 سرپرست خانوار برای مطالعه انتخاب شد. ابزار اصلی پژوهش پرسش نامه ای بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج گروه بندی خانوارهای روستایی نشان داد که اکثریت آنان از سطح تعلق مکانی و تاب آوری پایینی در شرایط خشکسالی برخوردار هستند. علاوه بر این، نتایج مدل سازی معادلات ساختاری پژوهش نشان داد که ابعاد حس تعلق مکانی با ضریب تبیین 64 درصد (0/80=t=9/85 ،γ) اثر مثبت و معنی داری بر تاب آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی دارد. یافته های پژوهش می تواند بینش های جدیدی را برای سیاست گذاران توسعه روستایی درزمینه کاهش مهاجرت به مناطق شهری فراهم کند. در نهایت پیشنهاد می شود با اصلاح روش های موجود دامپروری و کشاورزی با ارائه خدمات فنی، آموزشی و ترویجی مناسب، زمینه افزایش تاب آوری و حس تعلق در خانوارهای روستایی فراهم شود. 

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان