احسان جمالی

هدف مطالعه حاضر تعیین مقایسه پذیری برآورد پارامتر توانایی در سنجش انطباقی کامپیوتری و مداد – کاغذی و تعیین الگوریتم بهینه آزمون انطباقی کامپیوتری بر اساس روش های مختلف برآورد توانایی (بیشینه درست نمایی و پسین مورد انتظار) و ملاک خاتمه آزمون (خطای استاندارد ثابت و طول ثابت آزمون) در آزمون های خطیر بود. جامعه پژوهش شامل تمامی شرکت کنندگان آزمون سراسری گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی سال 1392 بود که از میان آنها تعداد 1000 آزمودنی با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. تحلیل سؤال های آزمون ریاضی با استفاده از مدل لجستیک سه پارامتری صورت گرفت. 40 مجموعه داده با حجمی برابر با داده های واقعی شبیه سازی شد و شبیه سازی پس تجربی آزمون انطباقی کامپیوتری انجام شد. یافته های تحلیل بیانگر همبستگی بالای برآورد توانایی اجرای انطباقی کامپیوتری و مداد-کاغذی خرده آزمون ریاضی بود. همچنین مقادیر سوگیری، میانگین قدر مطلق تفاوت برآوردهای توانایی آزمون انطباقی کامپیوتری و مداد- کاغذی و ریشه میانگین مجذور تفاوت بیانگر آن بود که برآوردهای توانایی آزمون انطباقی کامپیوتری در روش برآورد پسین مورد انتظار در راستای برآورد توانایی آزمون کامل است. نتایج نشان داد که آزمون انطباقی کامپیوتری قادر به بازیابی توانایی در خرده آزمون ریاضی است. به علاوه روش برآورد پسین مورد انتظار و ملاک خاتمه خطای استاندارد ثابت 3/0 الگوریتم بهینه دستیابی به اهداف پایایی مناسب، طول منطقی آزمون و بازیابی برآورد توانایی در اجرای انطباقی کامپیوتری خرده آزمون ریاضی است.

آنچه که برای مدت های زیادی به صورت یک معما برای اقتصاددانان درآمده است چگونگی اندازه گیری دقیق سرمایه انسانی است. تاکنون روش کارآ و مناسبی برای محاسبه ذخیره سرمایه انسانی وجود نداشته است. لذا هدف این مقاله ارائه روشی نوین و کارآمد در خصوص محاسبه سرمایه انسانی است. در سال های اخیر روش هزینه یابی مبتنی بر فعالیت (ABC) و ارزش افزوده اقتصادی (EVA) در بسیاری از کشورهای غربی و صنعتی بسط یافته و به کار گرفته شده است. در این روش تئوری محاسبه هزینه، گسترش یافته و می تواند ابزار مناسب و مفیدی برای اندازه گیری سرمایه انسانی ارائه دهد. در این مقاله ابتدا روش هزینه یابی مبتنی بر فعالیت مورد بررسی قرار گرفته، سپس ویژگی های هزینه سرمایه انسانی با استفاده از تئوری های این مفهوم و همچنین با توجه به ارزش افزوده اقتصادی آزمون و بررسی شده اند. ابتدا فعالیت های کلیدی در فرایند توسعه سرمایه انسانی تعریف شده و سپس منابع هزینه ای با دقت مشخص می شوند و در نهایت فرآیند محاسبه سرمایه انسانی ارائه می شود. این روش یک ایده جدید از اندازه گیری و مدیریت سرمایه انسانی ارائه داده و به مطالعات آینده نیز کمک خواهد کرد.

سنجش انطباقی کامپیوتری به خزانه سؤالی نیاز دارد که به خوبی طراحی شده و برای ساخت آزمون های مجزا، تعداد مناسبی  سؤال داشته باشد. همچنین شامل سؤال هایی باشد که از لحاظ محتوایی متعادل باشد و هزینه ساخت آزمون را کاهش دهد. یکی از روش های طراحی خزانه سؤال، روش رِکیس است، که در آن از روش مونت کارلو برای تعیین ویژگی های یک خزانه سؤال بهینه استفاده می شود. در این پژوهش، از این روش برای طراحی خزانه هایی که با مدل سه پارامتری لُجستیک مدرج شده اند، استفاده شده است. برای کنترل نرخ مواجهه سؤال از روش سیمپسون-هتر و برای شبیه سازی سؤال های آزمون از سه روش تصادفی (R)، تصادفی آمیخته و پیش بینی (MRP) و حداقل آگاهی آزمون (MTI) استفاده شده است. عملکرد خزانه های سؤال شبیه سازی شده و عملیاتی با در نظر گرفتن مجموعه ای از ملاک های ارزیابی، با یکدیگر مقایسه شده اند. نتایج نشان می دهد که خزانه MRP نسبت به سایر خزانه های بهینه از امنیت و دقت اندازه گیری بالاتری برخوردار است و شامل سؤال های زیادی با ضریب تشخیص بالا است. نرخ همپوشی آزمون در آن کمتر و درصد کوچکی از سؤال های بیش مواجهه و کم مواجهه دارد. در مقابل اندازه خزانه MTI نسبت به سایر خزانه های بهینه کوچک تر و سؤال هایی با ضریب تشخیص پایین تر دارد. به طور کلی با در نظر گرفتن عامل کنترل مواجهه، خزانه های بهینه، بهتر از خزانه عملیاتی عمل می کند.