محمدتقی شاکر

محمدتقی شاکر

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۹ مورد از کل ۱۹ مورد.
۱.

خوانش آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (ره) از آموزه انتظار فرج

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انتظار فرج امید آیت الله صافی ره مقاومت پویایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۴
انتظار آموزه ای وحیانی با خاستگاه روایی است. مسئله انتظار جزء جدانشدنی مسئله مهدویت و یکی از کلیدواژه های اصلی فهم مذهب و حرکت اساسی، عمومی و اجتماعی به سمت اهداف والای تشیع است. انتظار فرج همچون منشوری چندضلعی که دارای زاویه های متعددی است، مهم ترین عامل تحرک و پویایی و امید به آینده روشن جهان به شمار می رود؛ همان گونه که می تواند درمانگر دردهای فردی و اجتماعی بشر امروز باشد. اما مسئله مهم خوانش از انتظار است. اینکه هدف از طرح انتظار در دستگاه معرفتی امامیه کدام گونه از آن است، هسته اصلی نگاشته پیش رو را شکل می دهد که تلاش می شود با روش تحلیلی پاسخ آن واکاوی شود؛ انتظارِ زمینه ساز رکود، عقب ماندگی و فرار از مسئولیت و تسلیم در برابر زیاده خواهی و ستم و یا انتظارِ عالمانه، قرین با امید، خداباوری و توحیدمحوری، عدالت خواهی، مبارزه با فساد و ظلم، ایثار، تلاش و مجاهدت. از نگاه آیت الله صافی ره مقوله انتظار فرج پویا در دو خوانش جلوه گر می شود که در معنای خاص آن با موضوع ظهور ارتباط کاملی دارد
۲.

خوانش انتظار پویا روح بیانیه گام دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۶۰
بیانیه گام دوم انقلاب دارای یک روح مفهومی است که در عمق آن می توان لایه های سه گانه حرکت مستمر انقلاب، شکل گیری تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای ظهور در دوره انتظار را دریافت. به هم پیوستگی لایه دوم(شکل گیری تمدن نوین) با لایه اول(حرکت مستمر انقلاب) در کنار وابستگی لایه سوم(آمادگی برای ظهور) با دو لایه دیگر، جایگاه مقوله انتظار در این بیانیه را نمایان می سازد. نگاشته حاضر می کوشد با روش تحلیلی به واکاوی جایگاه انتظار در گام دوم انقلاب و پیوند آن با دیگر لایه ها و آسیب شناسی اجمالی آن بپردازد. نتیجه این پژوهش نشان می دهد؛ انتظار پوینده، که در آن انفعال راه ندارد، منتظر را همواره به پویایی و جلوه گر ساختن شعار اصلی آن یعنی توحید و عدل در بُعد فردی و اجتماعی برمی انگیزاند و منتظر را از باورهای نادرست و آسیب های فکری همانند انتظارِ تحقق جبری ظهور و شکل گیری اعجازی گسترده در دوران همزمان با ظهور باز می دارد.
۳.

بازخوانی چیستی فرابشری بودن انبیاء(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیامبران ابعاد بشری قرآن فرا بشری وحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۳۰۹
پرسش اصلی نگاشته حاضر چیستی نگاه قرآن به ویژگی های فرابشری پیامبران الهی است. چرایی طرح این مسئله به اندیشه برخی مستشرقان و دگراندیشان در نفی ویژگی ها و توانایی های فرابشری و ماورایی انبیاء و ارجاع این ویژگی ها به غلوِ غالیان بازگشت دارد. بر این اساس، پژوهشِ نظری و بنیادی پیش رو می کوشد با روش تحلیل متن و رویکرد تحلیل داده ها و یافته های قرآنی، به واکاوی دیدگاه های راجع به ابعاد فرابشری پیامبران پرداخته و ضمن تاکید بر جوهر بشری پیامبران، امتیاز ایشان از سایر افراد بشر را در جنبه معنوی جست وجو کند. تبیین و نقد قرائت های مطرح شده از چیستی ابعاد فرابشری انبیاء در قرآن محور مقاله پیش رو را شکل می دهد. با اثبات ژرفای اندیشه فرابشری انبیاء در نگاه اصیل قرآنی، خوانش مقابل ناموجه می شود. برآیند این تحلیل نشان دهنده بهره مندی انبیا از اوصاف فرابشری همساز در منطق وحی دارد.
۴.

توحید ربوبی و عنایت الاهی در نظام اندیشه قرآنی

کلیدواژه‌ها: توحید ربوبی عنایت هدایت فرشتگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۶۶۹
محور اصلی نگاشته حاضر بررسی تحلیلی نگاه قرآن به مسئله توحید ربوبی است. مهم ترین حوزه پیوند یافته با این مسئله امری است که از آن با عنوان عنایت و یا به تعبیر قرآنی هدایت، نصرت، امداد و همانند آن می توان یاد نمود. بر این اساس، نگاشته حاضر با روش کتابخانه ای و شیوه تحلیلی سامان یافته است. اهمیت این بررسی از آن روست که بیشترین عقاید شرک آمیز از مراحلی پس از پذیرش وجود خدا و باور به آفریننده بودن الله نسبت به جهان آغاز می گردد. آیات قرآن دلالت دارد بدکیشان، به توحید در خالقیت باورمند بوده و در مرتبه ربوبیت و متلازم با آن توحید در عبادت دچار شرک شده اند. آن چه پژوهه پیش رو به آن رهنمون شده است، پس از شناخت یابی به ماهیت توحید ربوبی، نخست شکل گیری ربوبیت الاهی از دو مولفه علم و قدرت مطلق خداوندی در کنار اراده آزاد الاهی است و افزون بر این از نگاه قرآن بستر عنایت و هدایت الاهی گونه ها و مراتب متفاوتی را در خود جای داده است که تلاش شده است گونه ها و مصادیقی از آن تبیین شود.
۵.

معناشناسی روح در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: وحی روح آفرینش روح القدس

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر
تعداد بازدید : ۱۳۵۹ تعداد دانلود : ۸۴۱
از میان آموزه های قرآنی که نقشی اساسی در مجموعه معارف الهی و زیربنایی برای شناخت انسان و معارف پیوند یافته با او دارد، موضوع روح از جایگاهی ویژه برخوردار است. نگاشته حاضر در تلاش است با روشی توصیفی‑ تحلیلی و با رویکری اجتهادی به بررسی آیاتی که در آن واژه روح به کار رفته است بپردازد. برای برداشت دقیق تر از آیات، با دسته بندی آیات روح، به تبیین هر یک از گروه های آیات با استمداد از دیگر آیات، اقدام و آنگاه با لحاظ ترتیبی مشخص، در سیر هر بخش به رابطه هر یک از شاخه ها با سایر آیات اشاره رفته است. برآیند این فرآیند اقرار به اشتراک معنایی روح در قرآن با دو مؤلفه حیات و اکمال، بعلاوه پذیرش وجود مراتب و مدارج گوناگون در این حقیقت است.
۶.

واکاوی نگاه فریقین به احادیث هزار درب دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعلیم پیامبر هزار درب دانش مبادی دانش امام ازدیاد علم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات مکاتب حدیثی شیعه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات مکاتب حدیثی اهل سنت
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
تعداد بازدید : ۱۰۴۲ تعداد دانلود : ۶۴۸
گردآوری خانواده احادیث و آراء شارحان و مفسران احادیث، در فهم و درک صحیح از روایات نقش برجسته ای دارد. نگاشته حاضر با رویکردی تحلیلی به بررسی احادیث هزار درب دانش ""الف باب""پرداخته و آن را با تکیه بر گفتار اندیشمندان فریقین پیگیری نموده است. نگاه اهل سنت به روایات الف باب از دو جهت دارای اهمیت است؛ نخست بازتاب این دسته از روایات در منابع اهل سنت و در بررسی کلان تر نوع تعامل اهل سنت با روایات فضائل اهل بیت(ع) با شناخت رویکرد تعامل با این گروه از روایات. در بخش دوم مقاله در تحلیل فرآیندی و برآیندی روایات هزار درب دانش کوشش شده است و در نتیجه بر ازدیاد علم امام اصرار و کیفیت و تحلیل فرآیند انتقال الف باب در آن تبیین یافته است.
۷.

نقش امام غایب در هدایت و مبانی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۳ تعداد دانلود : ۶۲۴
پرسش از چیستی فواید و اثرگذاری امام غایب در سیر تکاملی انسان ها، پرسشی است که پس از اثبات لزوم وجود امام و مبانی عقلی و نقلی آن طرح می شود. در یک انگاره حداقلی، امام جایگاهی همانند جایگاه دیگر حاکمان با قید عدالت دارد. این نوع تلقی علاوه بر تقصیر در تبیین جایگاه امامت با دوره غیبت امام، دچار سردرگمی در تحلیل نقش امام است. در آیات قرآن کریم، جایگاه حقیقی امام و نقش او در هدایت بیان شده که آیات شهادت از جمله این آیات است. از مسئله شهادت، چگونگی و آثار شهادتِ گروهی از برگزیدگانِ انسان ها در آیات قرآن، برداشت های متفاوتی وجود دارد. بیشتر دیدگاه ها به ثمربخشی شهادت انبیا و اوصیا در آخرت و صحنه قیامت معطوف است؛ اما با وجود شواهد متقن قرآنی و روایی باید پذیرفت که مسئله شاهد بودن گروهی از انسان ها در دنیا و آگاهی یابی الهی آنان از اعمال و باطن امور انسان های دیگر، دارای پیامد دنیوی و زمینه تحقق امری مهم و اساسی است که بنای آفرینش و دستگاه عظیم و مستحکم ارسال انبیا و نصب اوصیا بر آن استوار و قوام یافته است؛ یعنی موضوع هدایت و کمال بخشی و رساندن هر چیز به سرانجام شایسته او؛ امری که خداوند متعال تنها خود را تحقق بخش آن دانسته است. در این میان، نقش شاهدان بر اعمال انسان ها، واسطه بودن آنان در تحقق گونه ای خاص از هدایت الهی است؛ همان گونه که انبیا، به منزله واسطه هایی الهی میان انسان ها و خداوند در دریافت و انتقال پیام های پروردگار در عرصه هدایت تشریعی به شمار می روند. این نوشتار با بررسی تطبیقی تفاسیر ذیل آیات مربوط به شهادت، به نقد برخی از آرا و تبیین زوایای مجهولی از چرایی و نتایج این شهادت پرداخته و بدین وسیله بخشی از نقش و جایگاه هدایتی امام عصر تبیین شده است.
۸.

فرشته و نقش آن در امداد الهی از منظر مفسران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیات 124 و 125 آل عمران آیه 9 انفال امداد فرشتگان حضور فرشتگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴۱ تعداد دانلود : ۷۷۳
فرشته در جهان بینی قرآن دارای نقش و جایگاه مهمی است. آنچه این نگاشته بدان می پردازد، مسئله امداد مومنان در نبردها و نصرت الهی به وسیله فرشتگان است. از این رو در مقاله پیش رو پس از مفهوم شناسی مَلِک، به تبیین مفهوم امداد و گونه های معرفی شده از آن در آیات پرداخته و سپس شان نزول آیات 124 و 125 آل عمران و آیه نهم انفال و چگونگی امداد فرشتگان و کیفیت آن و اختلاف دیدگاه های مطرح در این مسئله مورد بررسی قرار گرفته است. امکان حضور و نبرد فرشتگان با دشمنان و انحصار یا عدم انحصار آن به نبردهای صدر اسلام و تحقق امداد الهی توسط فرشتگان در طول حیات مومنان و استمرار آن از جمله مباحثی است که مطابق مبانی قرآنی و روایی بر محور تفاسیر قرآن پی گیری و به این نتیجه نزدیک شده است که مانعی مبنایی بر تحقق این گونه امداد و استمرار نصرت الهی، در طول حیات بشر وجود ندارد.
۹.

دگردیسی انسان در خوانش صاحب المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انسان جسم روح المیزان سیر تکاملی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران شیعی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
تعداد بازدید : ۱۹۷۹ تعداد دانلود : ۴۰۸
مسئلة اصلی پژوهش پیش رو، بیان چیستی و چگونگی دگرگونی انسان در کلام وحی با خوانش و رهیافت خِرَد و ساختار اندیشة صاحب «المیزان» می باشد. همچنین این مقاله کوشیده است پرسش های پیرامون این مسئله بر اساس مبنای علاّمه طباطبائی(ره) را تبیین نماید و بر اساس داده های کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی نوشته یافته است. فرایند این برآیند رسیدن به سه دیدگاه اصلی در چگونگی دگرگونی انسان یعنی دگردیسیظاهری، روحی و نیز ظاهر و باطن انسان می باشد. در خوانش صاحب المیزان، علاوه بر تحقّق تنزّل روحی (دگردیسی اخلاقی)، مرحله ای پس از این امر یعنی دگردیسی جسمانی (دگرگونی تکوینی) نیز محقّق گردیده است. با ملاحظة این سخن که انسانیّت آنان به صورت کامل و نهایی از میان نرفته است. علاّمه تداوم این قاعده در دیگر امّت ها را ممکن دانسته است که مبنای این گفتار را در تأثیرپذیری بدن از روح در نگاه وی می توان پیگیری کرد.
۱۰.

حاکمیت سیاسی در مکتب اعتزال با تأکید بر اندیشه قاضی عبدالجبار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امامت انتخاب اعتزال عزل و کلام سیاسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلیات مکاتب کلامی معتزله
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
تعداد بازدید : ۱۳۸۲ تعداد دانلود : ۶۲۱
در این مقاله، بازیابی مؤلفه های اساسی حاکمیت سیاسی از نگاه مکتب اعتزال با محوریت دیدگاه قاضی عبدالجبار بررسی می شود. براین اساس سعی شده با رویکرد توصیفی ‑ تحلیلی از داده های مطالعاتی به روش کتابخانه ای، ریشه های اندیشه حاکمیت سیاسی از نگاه مکتب اعتزال با وجود تفاوت و قرائت های شکل گرفته در این مکتب از حکومت و جایگاه حاکم را ارائه دهد. افزون بر این، به مسئله ویژگی های لازم در حاکم و مبانی آن و همچنین موضوع عصمت در اندیشه اعتزال پرداخته است. طرح تفکیک امامت فراتر و فروتر و گرایش معتزله بغداد به لزوم امامت فراتر، یکی از جهش های تفکر در اندیشه اعتزال در میان اهل سنت به شمار می آید. در انگاره اعتزال راه دست یابی به امام از شیوه انتخاب، الگو می پذیرد و از آن رو که احتمال خطا در رفتار حاکم جامعه مطرح است، شرایطی برای چگونگی امربه معروف و نهی ازمنکر به تناسب مراتب آن، در منظومه فکری معتزلیان تبیین شده است. نتایج بازشناسی انگاره های معتزلیان در تبیین مؤلفه ها و ویژگی های حاکمیت در تحلیل نقادانه میزان پایبندی این جریان به شعار عقلانیت در سنجش مسائل حوزه امامت نقش نمایی می کند. اهمیت این امر با توجه به اندیشه غالب این تفکر در قرن های نخست تاریخ اندیشه اسلامی و نوع واکنش ها به روش و رویکرد اعتزال آشکار می باشد.
۱۲.

ابن ولید و مستثنیات وی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توثیق استثنا ابن ولید نوادر الحکمه احتیاط و هشدار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات مکاتب حدیثی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث علوم حدیث رجال
تعداد بازدید : ۲۱۳۸ تعداد دانلود : ۲۲۰۴
شخصیت علمی ابن ولید و تأثیر او بر اندیشمندان پس از خود، نمایانگر جایگاه اوست و نیاز به بازنگری و کاوش بیشتر در دیدگاه های او را نشان می دهد. پژوهش حاضر پس از معرفی شخصیت و آثار محمد بن حسن بن ولید و گزارشی از دیدگاه های او در عرصه های مختلف، با روش کتابخانه ای و رویکرد توصیفی، تحلیلی؛ متمرکز در بررسی دیدگاه برجسته وی در مسئله استثنا به ویژه نسبت به کتاب محمد بن احمد بن یحیی شده است و به این نتیجه رسیده که استثنای ابن ولید از برخی از رجال در جهت هشدار به لزوم احتیاط و نیازمندی دقت بیشتر در برخورد با روایت آن هاست.
۱۳.

حقیقت تحدیث و رابطه آن با نبوت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحدیث جبرئیل فرشته محدث نبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۹۹
با ختم رسالت، انگاره ختم ارتباط انسان توسط فرشتگان با عالم غیب،گونه ای از تبیین حقیقت خاتمیت به شمار آمد؛ اما دلایلی استوار از وجود ارتباط میان انسان ها و خدا با واسطه فرشتگان گزارش می دهد. زیر بنای چرایی لزوم این پیوند به درک مسئله هدایت و جایگاه امام باز می گردد. وجود آموزه هایی در شیعه که به موضوع گفتگوی فرشتگان با پیشوایان آن و حتی دیگران تأکید دارد، در اولین مواجهه، این پرسش را مطرح می کندکه باور به ارتباط ملائکه با انسان پس از ختم نبوت باوری اختصاصی به شیعه است یا در درون مایه های معارف اهل سنت می توان چنین باوری را پیگیری نمود؟ پرسش از چگونگی دلالت آموزه های اهل سنت در این مسئله و گونه های تقارب و تباعد مفهومی آن، در دو فرهنگ شیعی و سنی. این پرسش ها هم دقیق از اصل این مسئله را آشکار می نماید. شیوه های تحدیث و تفاوت آن با نبوت و رسالت از موضوعات دیگری است که جستار در آموزه تحدیث را ضرورت می بخشد. از این رو، در این نوشتار پس از مروری کوتاه بر مسئله تحدیث نزد اهل سنت و امکان ارتباط ملائکه با انسان پس از ختم نبوت؛ دیدگاه های مطرح نسبت به تفسیر محدث و به ویژه تمایز محدث با نبی و رسول از نگاه شیعه مورد بررسی قرار گرفته است
۱۴.

ملاصدرا و تبیینی نو از مسئله مسخ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن انسان جسم مسخ تناسخ باطن دگرگونی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام معادشناسی
تعداد بازدید : ۱۱۷۴ تعداد دانلود : ۵۸۶
مسئلة تناسخ یکی از موضوعات پردامنه ای است که در ادیان گوناگون به ویژه ادیان غیرابراهیمی مطرح است. از مسائل مطرح در دین اسلام مسئلة مسخ است. تبیین این مسئله و پاسخ به سؤال های پیرامون آن با توجه به مبانی فکری مختلف و درک صحیحی از تلقی ناصحیح از مسخ، زمینه ارائه دیدگاه های متفاوتی از آن را پدید آورده است. در این مقاله کوشیده شده دیدگاه صدرالمتألهین، به ویژه با توجه به نگاشته مستقل وی در تفسیر، بازبینی شود. صدرا با نگاهی نو به مسئلة مسخ، و تمایز نهادن میان تناسخ و مسخ و تفکیک تعاریف متفاوت از آن، تبیینی خاص از این مسئله ارائه می دهد و روشن کرده که مهم ترین اشکال تناسخ که رجوع دوباره نفس مجرد به عالم ماده است در مسئلة مسخ مطرح در قرآن وجود ندارد.
۱۵.

نقش باورهای کلامی در داوری های رجالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: علم غیب داوری رجالی اتهام غلو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۸ تعداد دانلود : ۹۵۱
مسئلة تعیین میزانِ نقش باورهای کلامی در داوری های رجالی، با توجه به بازگویی اجمالی اصل وجود اختلاف مبانی کلامی و تأثیرگذاری این تفاوت نگرش ها در نحوة تعامل با راویان در بازکاوی کتاب های رجالی و روایی، نیازمند تبیینی روشن است. اهمیت این بررسی به نگاه اجتهادورزانه از ورای داوری های صورت گرفته و با درک چرایی آن برای نوع تعامل با روایات کلامی، بازگشت دارد. نگاشتة حاضر بر آن است که با نگرش روش شناختی و بر اساس تحلیل داده های رجالی و کلامی، جایگاه و میزان تأثیرگذاری اندیشه های عقیدتی در سنجش وثاقت یا تضعیف راوی را نمایان سازد. فرایند داده ها و تعمق نگاه در ریشه یابی مصادیق این گفتار، گویای اثرپذیری داوری های رجالی از باورهای کلامی است. این بررسی نشان دهندة آن است که حوزة این واکنش ها در فروع اصول عقاید و به صورت مشخص در نگرش به مسائل ذیل اصل امامت رخ نمایانیده است، که می توان آن را واکنش های درون مذهبی در برابر کنش های عقیدتی در بستر ارزیابی رجالی دانست.
۱۶.

ظاهر و باطن قرآن و مبادی آگاهی امام از آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم مبادی دانش امام بطن قرآن ظهر قرآن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
تعداد بازدید : ۱۱۲۶ تعداد دانلود : ۵۶۶
قرآن آخرین کتاب آسمانی، بر دو ساحت ظاهر و باطن استوار شده است و افراد خاصّی از این آگاهی بهره مند و جامعة بشری برای دستیابی به آن حقایق در جهت سیر تعالی نیازمند به ایشان می باشد. مکتب تشیّع مصداق آگاهان از ظاهر و باطن قرآن را پیشوایان خویش معرّفی می کند و بر این باور است که دانش امام فراتر از علم عادّی، دارای مجاری و مبادی خاص و الهی می باشد.آیات و روایات، دلالت بر اثبات دیدگاه اتّصال علم امام به خداوند سبحان دارد. مقالة حاضر با روش کتابخانه ای و رویکردی تحلیلی در مقام بررسی و اثبات چگونگی آگاهی و علم گستردة امام به قرآن است. شناخت چگونگی ایصال امام به حقایق قرآن با بررسی مجاری و مبادی گوناگون آگاهی امام از ظاهر و باطن قرآن آشکار خواهد شد که این مهم به دلیل جایگاه مقرّر شده، برای امام می باشد می پذیرد.
۱۷.

علم امام به قرآن و چگونگی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن امامت علم امام به ظهر و بطن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامان معصوم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
تعداد بازدید : ۲۱۳۴ تعداد دانلود : ۸۲۰
از دیدگاه امامیه امام معصوم دانشی الهی دارد، از این رو نقش هدایتگری او ظاهر تا باطن جامعه و همة انسان ها را دربرمیگیرد. آیات و روایات علم الهی ائمه را به روشنی اثبات میکنند. مقالة حاضر یکی از منابع این علم را تحلیل میکند. احادیث، قرآن را از منابع مهم آگاهی و علم گستردة امام بیان کرده اند. ائمة اطهار آگاهی به حقایق و بطون قرآن را از پیامبر اکرم فرا گرفته و در کارکردی تبیینی به تفسیر و تحلیل آموزه های قرآنی پرداخته اند. بنابراین امام فصل الخطابِ اختلافات و بازگوکنندة تعالیم نبوی است. با این همه، درک حقایق قرآن مجاری گوناگونی دارد که خداوند به دلیل جایگاهی که برای امام مقرر کرده است، او را از آن بهره مند میسازد.
۱۸.

پژوهشی در روایات «ألفِ باب»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: الف باب تعلیم و تحدیث پیامبر اکرم (ص) امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۱
موضوع منابع دانش و سرچشمه معرفت پیشوایان شیعه، در یک نگاه، با بررسی آیات و روایات مطرح در این مسأله قابل پی گیری است. الف باب عنوانی است گویا در بیان چشمه ای از مبادی دانش امام که بر دو محور خاتمیت و جانشینی پیامبر استوار شده است. جست و جو در روایات فراوان این حوزه نشان از انتقال دانشی گسترده و مستور دارد که قابلیت دریافت کننده آن دانش، او را بهره مند از منبعی زلال و الهی از معرفت و آگاهی می نماید. نگاشته حاضر، پس از نیم نگاهی به مصادر روایات الف باب و گردآوری خانواده احادیث آن و بررسی سندی و دلالت روایات و سپس تبیین ویژگی های این دانش و شواهد الهی بودن آن، به محتوا و موضوع این آگاهی پرداخته و در پایان دیدگاه و برداشت اهل سنت را، با توجه به انعکاس این مسأله در کتب اهل سنت، مطرح نموده است.
۱۹.

چیستی عمود نور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عمود نور علم امام روح القدس ملک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۵
از جمله عناوین یاد شده، در برخی از روایات، برای یکی از مجاری علم و آگاهی امام(ع) با ذکر ویژگی و نتیجه آن، عنوان «عمود نور» است. مرحوم کلینی در الکافی ذیل یک باب و صفار در بصائر الدرجات ذیل چندین باب به بازتاب گسترده روایات عمود نور پرداخته اند. در این نوشتار، پس از نیم نگاهی به چینش روایات عمود نور در کتب حدیثی و واژه شناسی از کلیدواژه های روایات عمود نور، به کاربردهای این واژه در روایات اشاره شده و آنگاه به بررسی سندی و تاریخی روایات این گروه پرداخته شده و در انتها تحلیل مفهومی این حقیقت صورت گرفته است. هر چند این عنوان، عنوانی تازه و بدیع به نظر می آید، اما محتوا و مفهوم روایات عمود نور - که بیان گر آگاهی داشتن امام(ع) از اعمال انسان هاست - مطلب جدیدی نیست و در آیات و دیگر روایات فریقین نیز قابل مشاهده و پی گیری است. نکته مهم، این است که روایات، منشأ آگاهی امام را به اعمال انسان ها روح قدسی اعطایی از جانب خدا به امام، معرفی کرده و عمود نور را وسیله تحقق چنین امری معرفی نموده اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان