مهنا نیک بین

توسعه پایدار نقطه ایدئال صنعت گردشگری و بسیاری صنایع دیگر در قرن بیست ویکم است. این رویکرد از توسعه بر حفظ یکپارچگی و تنوع زیست محیطی، برآوردن نیازهای اساسی انسان، نگهداری منابع به منظور استفاده نسل های آتی و کاهش بی عدالتی تأکید دارد؛ بنابراین تأکید بر دید بلندمدت و توازن بین افراد، در نسل حاضر و بین انسان ها و سایر ارگانیسم ها در این نگرش وجود دارد. اگر توسعه پایدار یکی از اهداف عینی این عصر از صنعت گردشگری است، پس اندازه گیری عملکرد و اثرات جنبه های اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی و زیست محیطی آن در مقصدهای گردشگری، یک ضرورت است. هدف این پژوهش، بررسی پایداری جنبه اجتماعی ـ فرهنگی توسعه گردشگری در مقصد گردشگری جزیره کیش است. این جزیره در میان جزایر ایرانی خلیج فارس، مهم ترین و پُرسابقه ترین کانون گردشگری است. برای سنجش پایداری اجتماعی ـ فرهنگی توسعه گردشگری در جزیره کیش، مراحل تحقیق طی فرایندی هدفمند به کار گرفته شده اند. در نهایت، نتایح حاصل از پیمایش میدانی و پرسشنامه ای تحقیق، دلالت بر تبلورنیافتگی پایداری اجتماعی ـ فرهنگی در توسعه گردشگری جزیره کیش دارد. در پایان پژوهش به همین منظور پیشنهادهایی به منظور هرچه پایدارتر کردن منافع اجتماعی ـ فرهنگی حاصل از توسعه گردشگری برای جامعه میزبان ارائه شده است

گردشگری در مفهوم پایداری، دربرگیرنده پردازش معنایی خاص خود است. زایش این مفهوم در ادبیات گردشگری، حاصل تلاش درجهت دستیابی به پایداری در تمامی زمینه های توسعه است. توسعه پایدار از نظر زیست محیطی، غیر مخرب؛ ازنظر فنی، متناسب؛ از نظر اقتصادی، پویا و از نظر اجتماعی، قابل پذیرش مردم است. حال اگر توسعه پایدار یکی از اهداف عینی این عصر از صنعت گردشگری است، پس، اندازه گیری عملکرد و اثراتش در مقصدهای گردشگری یک ضرورت است. این پرسشی است که از سال 1990 در علم گردشگری ایجاد شده است: چگونه می توان ترقی و پیشرفت مقصدهای گردشگری را به سمت توسعه پایدار گردشگری اندازه گرفت؟ هدف این مقاله، انتخاب واجرای مدلی مناسب برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش است. برای این منظور، مدل مفهومی سنجش توسعه پایدار گردشگری""کو"" انتخاب گردید. این مدل، با فرایندی هدفمند بر اساس رویکردهای کل نگرانه و جزئی نگرانه مدل سازی شده است. برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش براساس این مدل، مراحل زیر طی یک فرایند هدفمندی به­کار گرفته شده اند: شناسایی و مشخص کردن سیستم های توسعه گردشگری جزیره کیش، تعیین ابعاد و شاخص های توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش، انتخاب مقیاس پایداری، تعیین درجه بندی پایداری و نهایتا، بسط نقشه های سنجش (BTS,ATSI) گردشگری پایدار جزیره کیش. برای انجام این فرایند، ابتدا پیمایش پرسشنامه ای جهت گردآوری داده ها از سه عنصر اصلی توسعه پایدار گردشگری (گردشگران، جامعه میزبان و کارشناسان محیط زیست) انجام پذیرفت و سپس نتیجه تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس مقیاس پنج قسمتی پایداری بر روی نقشه بارومتر گردشگری پایدار (BTS) نشان داده شد، نتایج به دست آمده حاکی از درجه پایداری بینابین برای شرایط جاری توسعه گردشگری در جزیره کیش است و درجه پایداری سیستم انسانی بالاتر از سیستم طبیعی ملاحظه شد. همچنین مدل ATSI نیز به عنوان مکملی برای تجزیه و تحلیل BTS به کار برده شد تا سطوح منفرد پایداری شاخص های گردشگری پایدار جزیره کیش مشخص شوند. بدین ترتیب، شاخص سروصدا حاکی از آرامش محیط، بالاترین درجه پایداری و شاخص انجام بازرسی های زیست محیطی، از کمترین درجه پایداری نسبت به سایر شاخص های توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش برخوردار است.

توسعه پایدار نقطه ایده آل صنعت گردشگری و یکی از اهداف عینی این صنعت در قرن بیست و یکم محسوب می شود. گردشگری فرهنگی در صورت برنامه ریزی و مدیریت ضعیف می تواند دارای جنبه های ناپایدار و پیامدهای جبران ناپذیری باشد. لذا بررسی عملکرد و پیامدهای آن در مقصدهای مختلف گردشگری ضرورت است. پژوهش های فراوانی در خصوص پیامدهای ناشی از توسعه پایدار گردشگری در مقصدهای فرهنگی انجام شده است. اما تاکنون پژوهش جامعی که دربرگیرنده ی کل این عوامل و شناسایی ارتباط میان آنها باشد، ارائه نشده است. هدف ، شناسایی پیامدهای ناشی از توسعه پایدار گردشگری فرهنگی با دید کل نگر و طراحی مدل در رابطه با ارتباطات میان آنهاست. این پژوهش، با تاکتیک آمیخته اکتشافی انجام شده به طوریکه در بخش کیفی، با روش مطالعه نظام مند فراترکیب؛ 43 کد اولیه، 3 مقوله فرعی و 3 مقوله اصلی؛ گردشگران، جامعه محلی و محیط زیست شناسایی و دسته بندی گردید. در مرحله کمّی با استفاده از تکنیک دلفی فازی و مدل سازی ساختاری-تفسیری، شاخص های شناساسایی شده فازی سازی و روابط بین شاخص ها تعیین و بصورت یکپارچه تحلیل نمودیم. برای مدل سازی از پرسشنامه ای به منظور استفاده از نظرات 11 خبره در زمینه گردشگری فرهنگی با روش نمونه گیری، هدفمند و گلوله برفی بهره بردیم. نتایج حاصل از این پژوهش، منجر به دسته بندی پیامدهای ناشی از توسعه پایدار گردشگری در مقصدهای فرهنگی و طراحی مدل بر این اساس در شش سطح شد. در نهایت، به تفسیر مدل و تجزیه و تحلیل سطوح مدل و ارتباطات میان ابعاد آن پرداخته و راهکارهایی جهت پایداری پیامدهای مثبت و جلوگیری از اثرات منفی در مقصدهای فرهنگی ارائه گردید.

گردشگری پزشکی، فرصت هایی را برای بیمارستان ها فراهم می سازد تا از پتانسیل های خود در ارائه خدمت به بیماران سایرکشورها استفاده نمایند و تحلیل وضعیت این بخش می تواند در اتخاذ تدابیری برای شناخت و بهبود حیطه های دارای اولویت، تقویت توانمندی ها در این صنعت و در نهایت جذب بیشتر گردشگر پزشکی سودمند باشد. یکی از روش های سنجش عملکرد و کارایی در صنعت گردشگری و هتلداری روش تحلیل پوششی داده ها[1] است که به سبب جامعیت و دقت بالای آن نقش مهمی در تحلیل کارایی نسبی و سنجش عملکرد صنایع گردشگری ایفا می کند که در این تحقیق سعی شده است از این روش استفاده شود. همچنین برای تعیین ضریب کارایی بیمارستان های دارای مجوز IPD در حوزه گردشگری پزشکی از مدل های مضربی BCC و CCR خروج محور و برای مقایسه و رتبه بندی واحدهای کارا از تحلیل رابطه خاکستری استفاده شده است. یافته ها نشان داد که 8 بیمارستان از 52 بیمارستان دارای مجوز IPD در حوزه گردشگری پزشکی براساس مدل CCR و 18 بیمارستان براساس مدل BCC ، کارا و مابقی ناکارا هستند. همچنین در ادامه، بیمارستان های مرجع الگوی بیمارستان های ناکارا معرفی و پیشنهاد شدند. با مقایسه دو مدل فوق می توان گفت که مدل بازده به مقیاس ثابت محدودکننده تر از مدل بازده به مقیاس متغیر است و واحدهای کارای کمتری را دربرمی گیرد. همچنین، میزان کارایی محاسبه شده برای هر بیمارستان نیز، در این مدل کمتر از مدل بازده به مقیاس متغیر است و ضروری است مدیران ذیربط از نتایج این روش برای ارتقای سطح کارایی بیمارستان های خود استفاده کنند. [1] - Data Envelopment Analysis

هدف: صنعت گردشگری ایران برای تحقق اهداف و برنامه های تدوین شده، نیازمند به کارگیری شیوه های علمی و کارآمد مدیریتی است تا با حداقل هزینه، حداکثر کارایی را داشته باشد و همچنین در میدان رقابت، نیازمند راهبردی برای منحصربه فردبودن است. در این راستا، کسب مزیت رقابتی، استفاده از هوش تجاری و همچنین بهبود مدیریت ارتباط با مشتریان (گردشگران) راهگشای تداوم بقا و رشد و شکوفایی هرچه بیشتر در بازار سخت رقابتی این صنعت است. هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر هوش تجاری در مدیریت ارتباط با مشتری با هدف افزایش مزیت رقابتی است که در سطح دفاتر خدمات مسافرتی شهر تهران انجام شده است.روش: پرسش نامه استاندارد این تحقیق، براساس اهداف و فرضیه های پژوهش، مشتمل بر 3 متغیر و 94 سؤال است که ازطریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای در بین 327 نمونه آماری توزیع شد. همچنین روش تحقیق از نوع توصیفی _ کاربردی بوده و از نظر نحوه گردآوری داده ها، در زمره تحقیقات هم بستگی قرار می گیرد.یافته ها: نتایج تحلیل داده ها در نرم افزارهای اس پی اس اس و اسمارت پی. ال .اس نشان دادند که هوش تجاری با مدیریت ارتباط با مشتری روابط مثبت و معناداری دارد. تأثیر مدیریت ارتباط با مشتری بر مزیت رقابتی هم تأیید شد. همچنین تأثیر هوش تجاری در مزیت رقابتی و رابطه مثبت و معنی دار میان آن ها نیز تأیید شد.نتیجه گیری: براساس نتایج سایر آزمون های پژوهش، به منظور بهبود عملکرد و سیاست های بخش دولتی و صاحبان این کسب وکارها در راستای بهبود شاخص های اقتصادی آن در سطح داخلی و برون سازمانی راهکارها و توصیه هایی ارائه شده است.