امیر فاضل

محیط رو به تغییر و مبتنی بر فناوری اطلاعات، اهمیت ظرفیت جذب دانش را برای سیستم های کنترل داخلی و حسابرسان داخلی برجسته می نماید. ظرفیت جذب دانش مجموعه ای از اقدامات و فرآیندهای کسب، ترکیب، شبیه سازی، تبدیل و بهره برداری از دانش است که سبب توانمندسازی پویا در سازمان می شود و با ارتقاء جریان اطلاعات مرتبط با تولید و فناوری، می تواند سبب افزایش مزیت رقابتی و بهبود عملکرد شرکتی شود. هدف این پژوهش بررسی تاثیر ظرفیت جذب دانش بر حسابرسی داخلی و عملکرد شرکتی مبتنی بر ارزیابی متوازن است. در این پژوهش پس از بررسی روایی محتوا، روایی پرسشنامه ها توسط تکنیک اعتبار سازه تحلیل عاملی تائیدی و پایایی آن ها به وسیله آلفای کرونباخ تائید شد. اطلاعات مورد نیاز پژوهش به وسیله پرسشنامه از 295 مدیر مالی یا مدیران ارشد حسابداری و حسابرسی در ایران جمع آوری شده است تا نظر خبرگان مالی مورد ارزیابی قرار گیرد و جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آمار استنباطی و روش معادلات ساختاری و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS 26 و Smart PLS 3 استفاده شد. نتایج حاصل از تبیین روابط بین متغیرها و آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که، ویژگی های حسابرسان داخلی بر روی ظرفیت جذب بالقوه (کسب و ترکیب دانش) تاثیر مثبت و معنی داری دارند و ظرفیت جذب دانش بالقوه (مراحل کسب و ترکیب دانش) نیز بر روی سیستم کنترل داخلی تاثیر مثبت و معنی داری دارند. همچنین، سیستم کنترل داخلی به عنوان متغیر میانجی بر رابطه ظرفیت جذب بالقوه و واقعی تاثیر می گذارد. افزون بر این، فرآیندهای حسابرسی داخلی به عنوان متغیر میانجی بر رابطه میان ظرفیت جذب دانش واقعی و عملکرد شرکتی تاثیر معنی داری دارند. نتایج این پژوهش نه تنها برای حسابرسان داخلی بلکه برای هیات های نظارت بر حسابرسی و تدوین کنندگان استانداردهای حسابرسی داخلی نیز ارزشمند است. همچنین، به سازمان ها پیشنهاد می شود، برنامه های آموزشی را توسعه دهند که به بهبود خلاقیت و توانایی های اکتساب دانش کارکنان کمک می کنند و در عین حال ارزیابی نیازمندی های نرم افزاری هر فعالیت و عملکرد حسابرسی می تواند به شناسایی گلوگاه های نیازمند بهبود بیشتر کمک کند.

هم آفرینی ارزش، موضوعی است که توجه بسیاری از نهادها و سازمان ها و به خصوص دانشگاه ها را به خود جلب نموده است و ارائه الگویی جامع، فراگیر و کاربردی به ویژه در آموزش عالی می تواند بسیار راهگشا باشد. بدین لحاظ هدف این تحقیق نخست شناسایی عوامل، مولفه ها و پیامدهای هم آفرینی ارزش دانشگاهی با تاکید بر دانشگاه های نسل چهارم و پنجم و طراحی الگوی مفهومی مربوطه، و سپس ارائه و بررسی الگوی جامع و  بومی هم آفرینی ارزش دانشگاهی در آموزش عالی ایران می باشد. پژوهش حاضر از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، با رویکرد آمیخته اکتشافی می باشد. در بخش کیفی تحقیق جهت شناسایی عوامل، مولفه ها و پیامدهای هم آفرینی ارزش از روش متاسنتز و جهت پالایش این موارد و طراحی الگوی مفهومی از روش دلفی فازی و نظرات 20 نفر از خبرگان استفاده شد. در بخش کمی، جامعه آماری کلیه اساتید دانشگاه های دولتی استان کرمان به تعداد 1250 نفر هستند، که  بر اساس جدول مورگان تعداد 295 نفر به عنوان نمونه تعیین گردید. الگوی تحلیلی با استفاده از داده های جمع آوری شده در این بخش پس از تحلیل عاملی انجام گرفته با با تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری و با نرم افزار Smart PLS 3 بررسی گردید. نهایتا مدل استراتژیک هم آفرینی ارزش دانشگاهی با 16 عامل، 23 مولفه و 13 پیامد و هر کدام در سه دسته طراحی و آزمون شد و به عنوان مدلی پیشنهادی جهت هم آفرینی ارزش دانشگاهی ارائه شد. برازش مدل نهایی نشان از وضعیت بسیار مناسب مدل تحقیق دارد.

با وجود ارائه مدل های هم آفرینی ارزش، هنوز ابعاد و مؤلفه های مختلف آن در دانشگاه ها روشن نیست. هدف این مقاله شناسایی عوامل، مؤلفه ها و پیامدهای هم آفرینی ارزش دانشگاهی با تأکید بر دانشگاه های نسل چهارم و پنجم و به تبع آن ارائه یک الگوی مفهومی براساس آن است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعه عمیق با استفاده از روش متاسنتز جهت شناسایی عوامل، مؤلفه ها و پیامدهای هم آفرینی ارزش، از تکنیک دلفی فازی جهت پالایش عوامل و مؤلفه ها بهره گرفته شده است. نظرسنجی به عمل آمده در چهار مرحله انجام گرفته و نتایج هر مرحله با استفاده از فرمول های روش دلفی فازی مورد پالایش قرار گرفته است. نهایتاً مدل هم آفرینی ارزش دانشگاهی با تأکید بر دانشگاه های ارزش آفرین و تمدن ساز با 16 عامل، 23 مؤلفه و 13 پیامد و هرکدام در سه دسته طراحی گردیده، و به عنوان مدلی پیشنهادی جهت هم آفرینی ارزش دانشگاهی ارائه شده است، تا بدین وسیله دانشگاه ها بتوانند ضمن تحلیل وضعیت موجود و بهینه کاوی از تجارب موفق، اقدام به ارائه طرح ها و اقدامات بهبود نمایند.

هدف: پژوهش حاضر در صدد شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر به کارگیری سیستم های RFID بر مبنای نظریه اشاعه نوآوری در کتابخانه های عمومی است. روش: در راستای هدف این پژوهش، 13 مؤلفه در 3 دسته عوامل فنی، سازمانی و محیطی به عنوان عوامل تأثیرگذار بر به کارگیری فناوری RFID در کتابخانه های عمومی شناخته شد که بر اساس آنها فرضیه های پژوهش تدوین و با پرسشنامه ای محقق ساخته با سی گویه سنجش شد. روایی پرسشنامه با نظر 10 تن از متخصصان تأیید شد و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (89 / 0) مورد قبول قرار گرفت. جامعه آماری شامل کتابداران کتابخانه های عمومی شهرهای شیراز و کرمان بود که از تعداد 68 کتابخانه عمومی و جمعیت 320 نفری کتابداران بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده، 193 نفر انتخاب شد. پس از توزیع پرسشنامه و جمع آوری همه آنها، داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی، مدل معادلات ساختاری و تاپسیس) تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که کلیه مؤلفه های شناسایی شده، روی به کارگیری فناوری RFID در کتابخانه های عمومی اثر دارند. همچنین تمامی عوامل تأثیرگذار بر به کارگیری فناوری RFID ، به عنوان یک ساختار کلی از همبستگی لازم برخوردارند و مدل از نظر شاخص های برازش در وضعیت مطلوبی است. در نهایت، با رتبه بندی عوامل مشخص شد که مهمترین عامل تأثیرگذار بر به کارگیری فناوری RFID در کتابخانه های عمومی هزینه فناوری است. اصالت/ارزش: ارزش پژوهش حاضر در شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر به کارگیری فناوری RFID در کتابخانه های عمومی است که طبق آن، نشان داده شد که عوامل فنی و از میان این عوامل، عامل هزینه مهمترین عامل اثرگذار بر به کارگیری این فناوری است.

زمینه و اهداف: باوجود کاربرد گسترده مدل های توانمندسازی، هنوز ابعاد و مؤلفه های مختلف آن در آموزش عالی به خوبی روشن نیست. هدف این مقاله شناسایی ابعاد و مؤلفه های توانمندسازی منابع انسانی دانشگاهی با تأکید بر دانشگاه های نسل سوم و چهارم و ارائه یک الگوی مفهومی بر اساس آن می باشد. روش بررسی : برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی، از تکنیک دلفی فازی جهت پالایش عوامل و مؤلفه ها بهره گرفته شده است. نظرسنجی به عمل آمده در چهار مرحله و در سال ۱۳۹۵ انجام گرفته و نتایج هر مرحله با استفاده از فرمول های روش دلفی فازی مورد پالایش قرارگرفته است. یافته ها: الگوی توانمندسازی کارکنان و اساتید در دانشگاه ها و با تأکید بر دانشگاه های کارآفرین و ارزش آفرین در سه بعد و ۲۲ مؤلفه برای اساتید و ۲۳ مؤلفه برای کارکنان نظام آموزش عالی طراحی گردیده و به عنوان الگویی پیشنهادی جهت توانمندسازی منابع انسانی دانشگاه ها در ایران ارائه شده است. نتیجه گیری : الگوی ارائه شده در این پژوهش می تواند توانمندسازی منابع انسانی دانشگاهی با رویکرد استقرار دانشگاه های نسل سوم و چهارم را مورد ارزیابی قرار دهد و با توجه به بهره گیری از پشتوانه ادبیات غنی موضوع و مدل های کمی مختلف و شاخص های قابل سنجش، و به کارگیری نظرات خبرگان در توانمندسازی امکانی است تا دانشگاه ها بتوانند ضمن تحلیل وضعیت موجود و بهینه کاوی از تجارب موفق، اقدام به ارائه طرح ها و اقدامات بهبود نمایند.

بر اساس شواهد جدید، اعتماد، موجب ایجاد نوآوری در سازمان می شود. اما تاکنون تلاش های اندکی برای تأیید این موضوع، به ویژه در بخش سازمان های خدماتی انجام شده است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر اعتماد سازمانی بر نوآوری، با تأکید بر بخش خدمات انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، همه کارمندان یکی از بانک های خصوصی و بزرگ ایرانی در شهر شیراز است و 164 نفر از کارمندان، به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. سنجش اعتماد سازمانی، بر اساس سه جنبه اعتماد سازمانی الونن، بلوم ویست و پامالاینن1، یعنی اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی انجام شده است. همچنین برای سنجش نوآوری سازمانی در بخش خدمات، از پرسشنامه تعدیل شده وانگ و احمد2 استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر، نشان داد که جنبه غیرشخصی اعتماد، یعنی اعتماد نهادی بیشترین تأثیر را در ایجاد نوآوری سازمانی و در بخش خدمات دارد.

امروزه شواهد جدید این نکته را بیان میدارند که شخصیت و هوش هیجانی در منشا کارآفرینی نقش مهمی را ایفا میکنند، اما تاکنون تلاش های اندکی برای اثبات این موضوع انجام شده است. از این نظر این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین هوش هیجانی و میزان کارآفرینی و هم چنین مقایسهی هوش هیجانی از منظر میزان کارآفرینی در بین دانشجویان انجام شده و جامعهی آماری تحقیق شامل تمام دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان بوده و تعداد 284 نفر از دانشجویان، به عنوان نمونهی آماری انتخاب شدند. سنجش هوش هیجانی براساس پنج بُعد الگوی هوش هیجانی گلمن، یعنی خودآگاهی، خود تنظیمی، خودانگیزشی، هم دلی و مهارت های اجتماعی انجام شده است. هم چنین برای سنجش میزان کارآفرینی دانشجویان، از پرسش نامهی اسکاربوروف و زیمرر (1990) استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان دادکه بین هوش هیجانی و کارآفرینی رابطهی همبستگی مثبت وجود دارد. هم چنین وضعیت هوش هیجانی بسته به میزان کارآفرینی دانشجویان متفاوت بوده و هرچه که دانشجویان از نظر کارآفرینی در وضعیت بهتری قرار داشته باشند، از هوش هیجانی بالاتری نیز برخوردار خواهند بود. لازم به یادآوری است این تفاوت به جز در بعد خودآگاهی در تمام ابعاد هوش هیجانی نمود دارد.