بهرام ایمانی

زمینه و هدف: فرهنگ به عنوان یکی از پایه های اساسی شکل دهنده به انسجام اجتماعی هر جامعه در مناطق روستایی نقش حیاتی و منحصر به فردی ایفا می کند بررسی نحوه کارکرد این مؤلفه ها و چالش هایی که در این زمینه وجود دارد ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی نقش فرهنگ: با تأکید بر معنویت و باورها در تقویت انسجام اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان آستارا می باشد.روش: این تحقیق از نوع کاربردی و روش تحلیلی- تبیینی بوده و اطلاعات با ابزار پرسش نامه به صورت میدانی جمع آوری شد جامعه آماری کل روستاییان (5317) نفر بود حجم نمونه با فرمول کوکران به تعداد (358) نفر تعیین گردید روایی صوری پرسش نامه توسط پنل دانشگاهی تأیید شد آزمون پایایی با آلفای کرونباخ به میزان 799/0 تا 875/0 محاسبه شد. یافته ها: میانگین مولفه ی معنویت 49/3 و باورها 36/3 و انسجام اجتماعی 05/3 بود و آزمون همبستگی پیرسون بین مؤلفه های فرهنگ: معنویت و باورها با متغیر انسجام اجتماعی رابطه ی مثبت و معنا داری را به ترتیب میزان 614/0 و 610/0 با سطح معنی داری 99/0 و خطای 01/0 را نشان داد در ادامه آزمون رگرسیون چندگانه میزان پیش بینی هر یک از مؤلفه های متغیر مستقل را بر ارتقای متغیر وابسته انسجام اجتماعی به ترتیب معنویت 6/30 %درصد و باورها 8/29 % تبیین کرد.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد توجه به معنویت و باورها در مناطق روستایی می تواند به ایجاد جوامع پایدار و همبسته روستایی کمک کند. لذا پیشنهاد می شود که برنامه ریزی های اجتماعی و فرهنگی با مشارکت جامعه محلی و با تأکید بر مؤلفه های فرهنگی و معنوی صورت گیرد.

نیل به اهداف توسعه بدون توجه به نقش زنان امری غیرممکن است و زنان روستایی به منزله یکی از کنشگران اصلی در رسیدن به اهداف هزاره، ایفاگر نقش کلیدی هستند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل بازدارنده و پیش برنده توسعه مشارکت زنان روستایی در دهستان سردابه انجام شده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی است و روش بکار رفته در آن، روش ترکیبی با رویکرد متوالی اکتشافی است که از دو رویکرد کیفی و کمی استفاده شده است. در فاز اول، با استفاده از روش کیفی تحلیل محتوای کیفی، داده های گردآوری شده از طریق بررسی منابع موجود و مصاحبه ها، مفاهیم کلیدی از متن یادداشت ها و مصاحبه ها استخراج و طی انجام کدگذاری باز 18 عامل بازدارنده و 17 عامل پیش برنده در قالب سه گروه اصلی عوامل اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و سیاسی شناسایی شدند. سپس در فاز کمی، با استفاده از روش پیمایش؛ شاخص های استخراج شده مورد رتبه بندی و تحلیل قرار گرفتند. تکنیک لازم برای به دست آوردن داده های موردنیاز کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) است. جامعه آماری پژوهش حاضر، جمعیت زنان 11 روستای دهستان سردابه در بخش مرکزی شهرستان اردبیل با جمعیت 3179 است که برای معین کردن حجم نمونه نیز از فرمول کوکران استفاده گردیده که مطابق این فرمول تعداد نمونه آماری برابر 345 کسب شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار Lisrel بهره گرفته شد. رتبه بندی بر اساس بار عاملی استاندارد شده نشان داد به ترتیب عامل اجتماعی- فرهنگی با ضریب اثر 95/0، عامل سیاسی با ضریب اثر 92/0 و اقتصادی با ضریب اثر 89/0 مهم ترین عوامل بازدارنده توسعه مشارکت زنان روستایی محسوب می شوند. از نظر عوامل پیش برنده نیز عامل سیاسی با ضریب اثر 94/0 مهم ترین عامل پیش برنده در توسعه مشارکت زنان روستایی می باشد. عامل اجتماعی فرهنگی با ضریب اثر 90/0 دومین گروه و بعد از آن عوامل اقتصادی با ضریب اثر 86/0به عنوان عوامل پیش برنده توسعه مشارکت زنان روستایی محسوب می شوند.