احمد آذین

تنش های منطقه ای در خاورمیانه باعث شده تا توسعه قابل توجهی در ظرفیت موشکی به عنوان یک عامل کلیدی در مواجهه با تهدیدهای نظامی کشورهای دیگر، نقش حیاتی را در سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک ابزار بازدارنده ایفا کند. از سوی دیگر، غرب و به ویژه آمریکا برای حفظ تعادل قدرت و پیشگیری از ایجاد هژمونی منطقه ای، محدودیت های گسترده ای را برنامه موشکی ایران اعمال نموده اند. تحریم های ثانویه کنگره آمریکا به عنوان یکی از اقدامات دفاعی مقابله ای علیه توسعه برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران آمده است. پرسش اصلی پژوهش این بود که تحریم های ثانویه کنگره آمریکا بر برنامه دفاع موشکی جمهوری اسلامی ایران چه تاثیری داشته اند؟ برای یافتن پاسخ این پرسش، با 16نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های ایران و متخصصان در حوز های روابط بین الملل، حقوق بین الملل، امنیت بین الملل و موضوعات دفاعی کشور که به شیوه هدفمند با استفاده از تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند، مصاحبه هایی انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه ها و ادبیات موضوع، از تکنیک تحلیل تماتیک استفاده گردید. داده های به دست آمده از تحلیل تماتیک منجر به استخراج 4 تم نهایی شد که عبارتند از: محدودسازی دسترسی به تکنولوژی، افزایش هزینه ها، محدودسازی دسترسی به منابع انسانی متخصص، بومی سازی فناوری موشکی برای افزایش توان بازدارندگی. این شاخص ها، از نظر خبرگان این مطالعه مهم ترین عواملی هستند که به دلیل تحریم های ثانویه کنگره آمریکا برنامه دفاع موشکی جمهوری اسلامی ایران را تحت تاثیر خود قرار داده اند.

هدف: این پژوهش به دنبال ارائه راهکاری مؤثر و کاربردی برای تقویت سرمایه اجتماعی با استفاده از آموزه های مهم ترین دارایی معرفتی شیعی، یعنی امامت بود. روش: با توجه به ویژگی های موضوع که جنبه اکتشافی دارد، از روش توصیفی- تحلیلی و تاریخی- تفسیری استفاده شده است. یافته ها: آموزه های امامت شیعه در گسترش مهم ترین مؤلفه های هنجارهای سرمایه اجتماعی؛ یعنی همیاری، همکاری، مدارای اجتماعی، تقویت ارزش زندگی و وساطت و حمایت اجتماعی بسیار مؤثرند. نتیجه گیری: امامت شیعه با داشتن شاخصهایی چون: عصمت، علم و ولایت الهی، ضمن ارائه بهترین منظومه معرفتی و هنجاری سرمایه اجتماعی، مشروعیت بخش و ضامن اجرا و گسترش سرمایه اجتماعی است.

امروزه یکی از مسایل مهم جوامع در حال توسعه و از جمله ایران، مقوله مناسبات نسلی است. این پژوهش به بررسی مقایسه ای نگرش ها و ارزش های اجتماعی نسل چهارم با نسل اول انقلاب اسلامی ایران(مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه های استان تهران) پرداخت. لذا سوال این است نگرش ها و ارزش های نسل چهارم انقلاب اسلامی با نسل اول از نظر اجتماعی چه تفاوت ها و شباهت هایی دارد. هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای نگرش های اجتماعی نسل چهارم با نسل اول انقلاب اسلامی(نمونه آماری: دانشجویان دانشگاه های استان تهران) انجام شده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن پیمایشی با بهره گیری از منابع اسنادی و پرسشنامه می باشد. بر این اساس، دو شاخص در حوزه اجتماعی به عنوان فرضیه های پژوهش مطرح گردید. در حوزه اجتماعی دو شاخص «وسایل ارتباط جمعی و فضای مجازی» و «نشاط اجتماعی» تعیین و انتخاب گردید. نتایج و یافته های پژوهش نشان می دهد شاخص اجتماعی «دسترسی به وسایل ارتباط جمعی و فضای مجازی» نسل چهارم انقلاب اسلامی با نسل اول تفاوت داشته و شاخص «شادی و نشاط اجتماعی» نسل چهارم و نسل اول شباهت دارد.

بحث پیرامون مسئله اخلاق و سیاست و رابطه آن از دیرباز موردتوجه بوده است؛ به گونه ای که دراینباره اشتراک و اختلاف نظر و حتی تضاد و تباین آراء نیز وجود داشته است. هدف این مقاله، بررسی دیدگاه امام خمینیe به عنوان سیاستمدار، فقیه، فیلسوف و عارفِ عصر حاضر، درباره رابطه اخلاق و سیاست است و مسئله این است که منطق درونی نظریه امام درباره این رابطه چیست؟ ازاین رو، پژوهش حاضر با تمرکز مطالعاتی بر اندیشه امام خمینیe، با انجام یک تحقیق توصیفی−تحلیلی به روش کتابخانه ای، منطق درونی نظریات ایشان را با مدل تحلیلی توماس اسپریگنز بررسی کرده است.طبق یافته های این پژوهش، محور اصلی منطق درونی دیدگاه های امام خمینیe درباره اخلاق و سیاست و نسبت بین این دو، جهان بینی اسلامی ایشان است و شالوده اصلی جهان بینی امام، اصول دین اسلام (به ویژه اصل توحید) است. امام خمینیe اخلاق و سیاست را یک ارزش متعالی و عبادت می داند که باعث تعالی و سعادت انسان و مقدمه رسیدن او به هدف نهایی خلقت هستند. در جهان بینی امام، رسیدن به حقیقت توحید و یکتاپرستی، غایت اصلی خلقت و علت سعادت بشر تعریف شده و این همان هدف و وظیفه اخلاق و سیاست است. درنتیجه، رابطه بین اخلاق و سیاست رابطه ای مطلق، ضروری و یگانگی است. براساس بررسی دیدگاه های امام خمینیe در قالب مدل تحلیلی اسپریگنز، امام راه حل بحران های موجود را ایجاد یگانگی بین اخلاق و سیاست و در یک کلام، حکومتِ اسلام بر همه جوانب زندگی بشر در جهان می داند.