منصور صاحب الزمانی

ورود ورزشکار به سطوح حرفه ای فعالیت ممکن است با بروز ناهنجاری هایی همراه باشد که بسته به نوع فعالیت ورزشی متغیر است. وضعیت های سر به جلو، ناراستایی های شانه و ستون فقرات از عمده انحرافات قامتی در ورزشکاران دارای فعالیت های حرکتی بالای سر است. این ناراستایی ها ورزشکار را مستعد آسیب می کند. این تحقیق روی 68 نفر از بازیکنان تیم های مس کرمان، ستاره فروغ کرمان و ثامن الحجج مشهد که به صورت در دسترس انتخاب شدند، انجام گرفت. نمونه های تحقیق به دو گروه آسیب دیده (40N=، سن 43/4±27/24سال، قد24/7±.55/186 سانتی متر، وزن06/10±17/85 کیلوگرم) و سالم (28N=، سن82/3±85/23 سال، قد 36/8± 67/183سانتی متر، وزن 27/9±32/82 کیلوگرم) براساس معیارهای حذفی تقسیم شدند. برای ارزیابی وضعیت سر به جلو از گونیامتر، به منظور ارزیابی کیفوز از خط کش منعطف و برای ارزیابی دامنه حرکتی از انعطاف سنج جاذبه ای لیتون استفاده شد. همچنین برای بررسی وضعیت آسیب از فرم ثبت آسیب خود گزارشی ورزشکار استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار20spss و آزمون آماری t مستقل و ضریب همبستگی پیرسون (05/0P≤) تجزیه وتحلیل شد. نتایج تحقیق اختلاف معناداری را در زاویه قوس کیفوز (013/0P≤) و سر به جلو (001/0P≤) در هندبالیست های سالم و آسیب دیده نشان داد. همچنین بین زاویه قوس کیفوز و دامنه حرکتی چرخش داخلی دست برتر (72/0r= ؛001/0P≤) و خارجی دست برتر (48/0-r= ؛002/0P≤)، چرخش داخلی دست غیر برتر (79/0r=؛ 001/0 P≤)، چرخش خارجی دست غیر برتر (42/0-r=؛ 038/0P≤) و مفصل شانه هندبالیست های آسیب دیده اختلاف معناداری مشاهده شد. با توجه به نتایج این تحقیق درمی یابیم که ورود ورزشکار به ورزش حرفه ای و همچنین تمرین مکرر مهارت های خاص ممکن است موجب بروز ناهنجاری های قامتی و آسیب دیدگی در ورزشکار شود که این ناهنجاری ها سبب تغییر کینماتیک مفاصل می شوند.

مطالعه حاضر به بررسی تأثیر هشت هفته تمرینات ثبات­دهنده ستون فقرات بر میزان زاویه قوس کمری، با استفاده از دستگاه بیوفیدبک فشاری در دانشجویان دختر دانشگاه شهید باهنر کرمان می­پردازد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه دانشجویان دختر مبتلا به عارضه لوردوزکمری دانشگاه باهنر کرمان است. 24 نفر از دانشجویان مبتلا به قوس کمری افزایش­یافته به­عنوان نمونه آماری انتخاب و به­طور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل 12 نفری قرار داده شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق صفحه شطرنجی، اسپینال موس (سنجش قوس کمر)، قد سنج و ترازوی دیجیتال، گونیامتر (سنجش میزان انعطاف­پذیری عضلات سه سر رانی) و آزمون دراز و نشست (سنجش میزان استقامت عضله شکمی) جمع­آوری گردید. آزمودنی­های گروه تجربی، به مدت هشت هفته، هفته­ای سه جلسه و هر جلسه 60 دقیقه، با استفاده از دستگاه بیوفیدبک فشاری تمرین داده شدند. در آغاز و پایان دوره از آزمودنی ها پیش و پس­آزمون به عمل آمد و میزان لوردوز کمر، انعطاف­پذیری عضلات سه­سر رانی و استقامت عضلات شکم پیش و پس از آزمون سنجیده شد. اطلاعات جمع­آوری­شده، با استفاده از روش آماری تی مستقل و زوجی در سطح معنی­داری 95 درصد تجزیه و تحلیل شدند. نتایج، کاهشی معنی­دار در زاویه لوردوز کمری ( 001/0 P= ) ، افزایشی معنی­دار در میزان انعطاف­پذیری عضلات سه­سررانی (001/0 P= ) و افزایشی معنی­دار در استقامت عضلات شکم (001/0 P= ) در گروه تمرینی نشان داد. همچنین نتایج تحقیق تفاوت معنی­داری در میزان متغیرهای مذکور پیش و پس از آزمون در گروه کنترل نشان نداد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد انجام تمرینات ثبات­دهنده ستون فقرات سبب کاهش زاویه لوردوز کمری، افزایش انعطاف­پذیری عضلات سه­سررانی و همچنین افزایش میزان استقامت عضلات شکم می­شود.

هدف از این تحقیق، بررسی اثر خستگی ویژه فوتبال برکنترل قامت پویای بازیکنان دارای ناپایداری عملکردی مچ پا است. آزمودنی های این تحقیق، 38 نفر از بازیکنان فوتبال باشگاهی شهر کرمان در رده سنی امید و بزرگسال بودندکه بر اساس نتایج پرسشنامه ویژه ناپایداری مچ پا (CAIT) و تأیید پزشک متخصص به دو گروه دارای بی ثباتی عملکردی مچ پا (18 نفر) و گروه سالم (20 نفر) تقسیم شدند. برای مداخله خستگی ویژه فوتبال از تست بانگسبو و برای کمی سازی قابلیت کنترل قامت از سه جهت تست تعادلی ستاره استفاده شد. خستگی آزمودنی ها در هر 15 دقیقه با استفاده از مقیاس بورگ (RPE) مشخص شد. نتایج تحلیل واریانس نشان داد کنترل قامت پویای بازیکنان دارای ناپایداری مچ پا در انتهای نیمه اول پروتکل بنگسبو 9 درصد و در پایان پروتکل 14 درصد کاهش و در مقابل کنترل قامت بازیکنان سالم در پایان پروتکل 11 درصد کاهش یافته است. البته این میزان کاهش و نقص درکنترل قامت در هر دو گروه در پایان پروتکل به لحاظ آماری تفاوت معنی-داری نداشت (05/ 0< (P. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد خستگی ایجاد شده در دقایق انتهایی هر نیمه از بازی فوتبال می تواند با ایجاد نقص در کنترل قامت، بازیکنان دارای بی-ثباتی عملکردی مچ پا را در معرض آسیب های مجدد و جدی تری از قبیل اسپرین مچ پا قرار دهد.

هدف از این تحقیق بررسی اثر یک دوره تمرین های پایداری ناحیه مرکزی بدن بر مؤلفه های آزمون تعادلی Yدر بازیکنان فوتسال دانشگاه مازندران بود. 24 نفر از دانشجویان فوتسالیست دانشگاه مازندران(سن: 67 /22 سال، وزن:12 /70 کیلوگرم، قد: 75 /1 سانتی متر و شاخص توده بدنی: 70 /22) بطور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند و به صورت تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. قبل از شروع تمرینات، تعادل پویا با استفاده از آزمون تعادلی Y و ثبات بدن بازیکنان به وسیله آزمون های میدانی معتبر پایداری ناحیه مرکزی بدن اندازه گیری شد. گروه تجربی به انجام یک دوره شش هفته ای(سه جلسه در هفته) تمرینات پایداری ناحیه مرکزی بدن پرداختند. در این مدت، گروه کنترل هیچ گونه تمرین های پایداری ناحیه مرکزی بدن را تجربه نکردند. پس از پایان تمرین های، تعادل پویا و ثبات بدن مورد ارزیابی قرار گرفت. از آزمون t مستقل برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. در بخش آزمون تعادلی Y، نتایج حاکی از تفاوت معناداری در جهت های قدامی و خلفی ـ داخلی و عدم معناداری در جهت خلفی ـ خارجی بین دو گروه بود. همچنین یافته های تحقیق، تفاوت معناداری را در نمرات آزمون های سورنسن، فلکشن تنه، پل زدن به پهلوی راست و ابداکشن ران بین دو گروه تجربی و کنترل نشان دادند. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تمرین های پایداری ناحیه مرکزی بدن می توانند در بهبود مؤلفه های قدامی و خلفی ـ داخلی آزمون تعادلی Y از طریق بهبود شاخص های پایداری ناحیه مرکزی بدن موثر باشند و در جهت خلفی ـ خارجی نیاز به تمرین های بیشتر وجود دارد.

هدف این تحقیق بررسی اثر خستگی بر ثبات عملکردی بسکتبالیست های دارای ناپایداری عملکردی مچ پاست. آزمودنی های این تحقیق، 28 نفر از بازیکنان بسکتبال 16 تا 21 ساله شرکت¬کننده در لیگ جوانان استان کرمان بودند که به¬صورت انتخابی، با توجه به پرسشنامه ویژه ناپایداری مچ پا و تأیید پزشکی به دو گروه دارای ناپایداری عملکردی مچ (16مرد میانگین وزن 49/10±31/71 کیلوگرم، میانگین قد 16/9 ± 75/181سانتی¬متر، میانگین سن 70/1 ± 12/18 سال) و گروه سالم (12مرد با میانگین وزن 89/9 ± 66/73 کیلوگرم، میانگین قد 08/7 ± 25/183سانتی¬متر، میانگین سن 83/1 ±41/18 سال) تقسیم شدند. برای اعمال خستگی از پروتکل خستگی ویژه بسکتبال و برای کمی کردن کنترل قامت از آزمون Y استفاده شد. ابتدا و انتهای هر پروتکل آزمون Y گرفته می شد. برای اطمینان از خستگی آزمودنی ها، با استفاده از مقیاس بورگ در ابتدا و انتهای پروتکل از آزمودنی ها درخواست شد احساس واقعی خود را در مورد شدت فعالیت گزارش دهند. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از آزمون t همبسته و t مستقل (05/0 P<) انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد کنترل قامت در هر دو گروه، بعد از اعمال خستگی دچار نقص شده است. به¬علاوه مشخص شد تأثیر خستگی در هر دو گروه یکسان بوده است؛ یعنی اینکه گروه تجربی توانسته سازوکارهای کنترل قامت را با خستگی هماهنگ کند؛ بنابراین هر دو گروه بازیکنان سالم و دارای ناپایداری عملکردی مچ پا، هنگام خستگی به¬دلیل نقص در کنترل قامت مستعد بروز اسپرین مچ پا هستند.

هدف اصلی این تحقیق، تعیین شدت فعالیت عضلات کمری- لگنی مؤثر در پایداری ناحیه مرکزی با تغییر مرکز ثقل در پل زدن بر روی سطوح پایدار و ناپایدار بود. آزمودنیهای این تحقیق16زن غیرورزشکار (با میانگین سن2±75/21 سال، میانگین قد38/5±5/161 سانتی متر، میانگین وزن43/5±54/57 کیلوگرم و میانگین شاخص توده بدنی78/1±81/21) بودند که به صورت در دسترس انتخاب شدند. فعالیت الکترومایوگرافی سطحی (SEMG) عضلات راست شکمی (RA)، مایل خارج شکمی (EO)، مایل داخل شکمی/عرضی شکمی (IO/TA)و راست کننده مهره های کمری (ES)در طرف راست تنه ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر درSPSS 17 انجام گرفت. فعالیت عضلات راست شکمی، مایل خارجی و مایل داخلی/عرضی شکمی هنگام پل زدن روی توپ تمرینی در دو سطح ناپایدار در مقایسه با سطح پایدار افزایش معنی داری نشان داد. فعالیت عضله راست کننده ستون مهره های کمری تنها در سطح ناپایدار دو نسبت به سطح پایدار افزایش معنیداری پیدا کرد. تغییر اثر نیروی جاذبه بر روی مرکز ثقل عامل مؤثری در افزایش فعالیت عضلانی نیست و ناپایداری سطح نسبت به تغییر مرکز ثقل عامل مؤثرتری است. همچنین پل زدن به شکم روی توپ تمرینی در یک برنامه پیش رونده که هدف افزایش تدریجی فشار تمرینی است، برای تقویت فعالیت انقباضی عضلات شکمی سطحی و عمقی ناحیه مرکزی مناسب است.

در تحقیقات مختلف، میزان آسیب¬¬های ورزشی از 5/0 تا 35 آسیب در هر هزار ساعت بازی گزارش شده است، در حالی که گرم کردن و سرد کردن صحیح، استفاده از تجهیزات مناسب و شرکت در برنامه های بدن سازی می تواند تا حد زیادی مانع از بروز آسیب شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی ارتباط میزان شیوع آسیب و عملکرد بانوان لیگ برتر فوتبال با راه کارهای پیش¬گیری از آسیب است. از میان بازیکنان لیگ برتر فوتبال بانوان کشور 120 نفر (میانگین سنی 15/3±4/21) به¬صورت تصادفی انتخاب شدند و رابطه میزان شیوع آسیب با عملکرد بازیکنان نسبت به گرم کردن، سرد کردن، استفاده از ساق¬بند و شرکت در تمرینات انعطافی و قدرتی، همچنین مکانیسم و محل آسیب بررسی شد. برای جمع آوری اطلاعات از برگ ثبت اطلاعات آسیب و پرسشنامة هاوکینز و فولر (1998) با ضریب پایایی 79/0 استفاده شد. نتایج نشان می¬دهد در میان راه کارهای پیش گیری از آسیب، بالاترین میزان عملکرد بازیکنان در اثر گرم کردن قبل از تمرین (7±8/98) به دست آمد و کمترین میزان عملکرد آنها مربوط به اجرای تمرینات انعطاف پذیری (28±68/26) به صورت انفرادی بود. همچنین بین میزان سرد کردن با شیوع آسیب رابطة معنی داری وجود دارد، ولی بین سایر متغیرها ارتباط معنی داری به دست نیامد (p≤0.05). از طرفی، بیشترین فراوانی آسیب در مچ پا و زانو بود در حالی که بیشترین میزان آسیب، طی مکانیسم برخورد با یکدیگر مشاهده شد. با توجه به یافته های تحقیق، عملکرد بازیکنان در خصوص گرم کردن و سرد کردن در حد مطلوبی است، اما در مورد شرکت در تمرینات انعطاف پذیری و قدرتی در سطح پایینی قرار دارد که احتمالاً برگزاری کارگاه های آموزشی و جلسات تمرینی انسجام یافته می تواند باعث ارتقای سطح عملکرد بازیکنان شود. همچنین می توان گفت که اجرای راه کارهای پیش گیرانه، میزان شیوع آسیب را کاهش می دهد، اما میزان اثرگذاری آن به نوع و ساختار برنامه بستگی دارد.

هدف از این پژوهش، بررسی میزان شیوع و علل آسیب های ورزشی دانشجویان رشته تربیت بدنی دانشگاه شهید باهنر کرمان بود. جامعه آماری شامل دانشجویان ورودی سال های 83 و 84 رشته تربیت بدنی دانشگاه شهید باهنر کرمان (138 نفر) بود که حداقل دو سوم دروس عملی را گذرانده بودند. به دلیل محدود بودن افراد در دسترس، تمام افراد جامعه وارد مطالعه شدند و میانگین سن، وزن و قد نمونه ها به ترتیب 2/1 + 4/23 سال، 7/12 +6/63 کیلوگرم و 9/7 + 169 سانتی متر بود. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساز بود که روایی محتوای آن با استفاده از نظر پنج نفر از استادان تایید و پایایی درونی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ بررسی شد و 9/0 به دست آمد. نتایج به دست آمده نشان داد که آسیب های عضلانی – تاندونی، بیشترین فراوانی را داشتند و در این میان کشیدگی و کوفتگی عضلانی شایع ترین آسیب ها بودند. هندبال پرآسیب ترین رشته ورزشی و آسیب شایع آن کوفتگی عضلانی بود. بین فراوانی آسیب در نیمسال تحصیلی بهاره و پاییزه و همچنین بین دانشجویان دختر و پسر اختلاف معنی داری وجود نداشت، ولی بین فراوانی آسیب در طول ترم، در ساعات مختلف آموزشی و در بخش های مختلف یک جلسه تمرین، اختلاف معنی داری مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که بین سن و توده شاخص توده بدنی با انواع آسیب ارتباط معنی داری وجود ندارد. با توجه به یافته های ذکر شده و مخاطرات احتمالی آسیب های ورزشی برای دانشجویان رشته تربیت بدنی، توجه بیشتر در امر برنامه ریزی دروس عملی دانشجویان بر اساس محدود کردن عوامل خطرزا ضروری به نظر می رسد.