منیجه شهنی ییلاق

زمینه و هدف: نارساخوانی، یکی از شایع ترین اختلالات یادگیری است که امکان سرایت به دیگر حوزه های تحصیلی و افت تحصیلی دانش آموزان دبستانی را در پی دارد. بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی بازی های توان بخشی شناختی رایانه ای (آرام) و بازی های توانبخشی عملی (بازی های توجهی) بر حافظه کاری، بازداری پاسخ، و درک مطلب دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص از نوع خواندن انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون شامل دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه فعال بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان مشغول به تحصیل در پایه های دوم تا پنجم مقطع ابتدایی شهرستان اندیمشک در سال 1401-1400 بود که با روش نمونه گیری در دسترس 60 دانش آموز انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 20 نفری (دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه فعال) جایدهی شدند. برای گروه یکم بازی توانبخشی شناختی رایانه ای و برای گروه دوم بازی توانبخشی عملی در 11 جلسه 45 دقیقه ای اجرا شد؛ در حالی که گروه گواه مداخله ای را دریافت نکرد. هر سه گروه در پیش آزمون و پس آزمون به آزمون های حافظه کاری وکسلر، برو-نرو، و آزمون خواندن و نارساخوانی (نما)، پاسخ دادند و داده های به دست آمده از این ابزارها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون مقایسه زوجی بنفرونی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که بازی های توانبخشی شناختی (رایانه ای و عملی) باعث بهبود حافظه کاری، بازداری پاسخ، و درک مطلب دانش آموزان نارساخوان می شوند (0/05 >p). همچنین نتایج آزمون بنفرونی نشان داد که توانبخشی رایانه ای در مقایسه با بازی های عملی از اثربخشی بالاتری برخوردار است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، بازی های توانبخشی (رایانه ای و عملی) می توانند به عنوان یک روش کارآمد در درمان اختلالات یادگیری توسط مشاوران و متخصصان به کار گرفته شوند.

ویژگی ها و توانایی های شخصی و تأمل کردن درباره آن ها که تحت عنوان تأیید-خود یاد می شود، می تواند زمینه ساز افزایش عزت نفس، بهزیستی روان شناختی و فیزیولوژیکی، پیشرفت تحصیلی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان شود. لذا فقدان ابزار مناسب برای اندازه گیری آن در دانش آموزان، سبب شد در این پژوهش ویژگی های روان سنجی سنجش تأیید-خود خودکار هریس و همکاران (2019) در دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می-باشد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم مدارس متوسطه شهرستان ایلام در سال تحصیلی 1401-1400 بود که تعداد 330 نفر به عنوان نمونه و با روش تصادفی خوشه ای یک مرحله ای انتخاب شدند. همبستگی به دست آمده برای روایی همگرا این ابزار با خرده مقیاس انگیزش درونی هارتر (1980) مثبت و معنی دار (05/0> p) و برای روایی واگرا با پرسش نامه افسردگی، اضطراب و استرس (21-DASS) لاویبوند و لاویبوند (1995) و خرده مقیاس انگیزش بیرونی هارتر (1980) منفی و معنی دار (05/0>p) به دست آمد. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که الگوی سه عاملی توانایی ها، ارزش ها و روابط اجتماعی این سنجش بهترین برازش را با بار عاملی مناسب (حداقل 70/0) بود. به علاوه، نتایج مطالعه نشان دهنده برازندگی نسبت مجذور کای به درجه آزادی 21/3، مطلوب شاخص نیکویی برازش 906/0، شاخص برازش تطبیقی 944/0 و ریشه میانگین مجذورات خطای تقریب 08/0 بود. ضرایب پایایی این ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ برای کل ابزار 93/0، و برای عوامل سه گانه به ترتیب 85/0، 82/0 و 87/0 به دست آمد.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه تاثیر «بازی توانبخشی شناختی رایانه ای توجه و حافظه (آرام) » و «بازی های عملی توجه» بر توجه پایدار، بازداری پاسخ، سرعت و صحت خواندن در دانش آموزان ابتدایی دارای اختلال یادگیری خاص با نقص در خواندن ( نارسا خوانی) بود. روش پژوهش، از نوع آزمایشی میدانی با طرح گروه گواه گسترده است که شامل دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه می باشد. جامعه آماری شامل دانش آموزان ابتدایی پایه های دوم، سوم، چهارم و پنجم شهرستان اندیمشک در سال 1401-1400 بودند که تعداد 60 دانش آموز به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 20 نفری (دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه فعال) گمارده شدند و در پیش آزمون و پس آزمون به آزمون های عملکرد پیوسته، برو-نرو، و آزمون خواندن و نارساخوانی (نما)، پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون مقایسه زوجی بنفرونی استفاده شد. نتایج نشان داد که هر دو روش بازی های توانبخشی رایانه ای و عملی بر مهارت های شناختی و خواندن دانش آموزان نارساخوان تأثیر معنی داری دارد (001/0 > p). همچنین آزمون بنفرونی نشان داد که توانبخشی رایانه ای در مقایسه با بازی های عملی از اثربخشی بالاتری برخوردار است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش بازی های توانبخشی (رایانه ای و عملی) می توانند به عنوان یک روش کارآمد در درمان اختلالات یادگیری توسط مشاوران و متخصصان به کار گرفته شوند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی نشخوار خشم در رابطه ی بین خشم صفت و پرخاشگری و نقش تعدیل کننده ی عدم تعهد اخلاقی بود. این پژوهش به صورت همبستگی از نوع تحلیل مسیر و به طور دقیق مدل یابی میانجی تعدیل گر، است. جامعه ی آماری این پژوهش تمام دانش آموزان پایه ی دوازدهم دوره ی دوم متوسطه در سال تحصیلی 1401-1400 شهر اهواز بودند که از بین آن ها تعداد 200 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ی پرخاشگری (بأس و پری، 1992)، سیاهه ابراز خشم صفت-حالت- نسخه ی 2 (اسپیلبرگر، 1999)، مقیاس نشخوار خشم (ساخودولسکی، گلاب و کرامول، 2001) و مقیاس عدم تعهد به اخلاق مدنی (کاپرارا، فیدا، وکیونه، ترامونتانو و باربارانلی، 2009) بودند. برای ارزیابی مدل پیشنهادی از نرم افزار 22 SPSS و PROCESS (مدل 15)، استفاده شد. نتایج نشان داد که خشم صفت با پرخاشگری رابطه ی مثبت و معنی دار دارد (01/0 >p) و نشخوار خشم میانجی این رابطه است. عدم تعهد اخلاقی رابطه ی مستقیم شرطی بین نشخوار خشم و پرخاشگری و رابطه ی بین خشم صفت و پرخاشگری را در دو سطح (از سه سطح) تعدیل کرد. در خصوص نتایج غیرمستقیم شرطی بین خشم صفت و پرخاشگری از طریق نشخوار خشم، عدم تعهد اخلاقی فقط در دو سطح (در حد میانگین و یک انحراف معیار بالای میانگین) این رابطه را تعدیل نمود. به طور کلی، با گنجاندن عدم تعهد اخلاقی به عنوان تعدیل کننده در مدل، مطالعه ی حاضر اثراتی را شناسایی کرد که بدون تحلیل تعدیل کننده نادیده گرفته می شدند.

پژوهش حاضر با هدف آزمایش مدل رابطه التزام تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی، غیبت از مدرسه و عملکرد تحصیلی با میانجیگری پایستگی تحصیلی در دانش آموزان دوره متوسطه دوم استان ایلام انجام گرفت. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه یازدهم مقطع متوسطه استان ایلام بود. نمونه تحقیق شامل 625 نفر بود که با روش خوشه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه های التزام تحصیلی ریو و تسنگ (2011)، پایستگی تحصیلی مارتین و مارش (2008) و اهمال کاری تحصیلی سولومون و راث بلوم (1984) جمع آوری شد. برای محاسبه نتایج از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. شاخص های مدل نشان داد که مدل برازنده داده هاست. نتایج نشان داد که بین التزام تحصیلی با پایستگی تحصیلی، پایستگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموران رابطه مستقیم مثبت و معناداری وجود دارد. بین پایستگی تحصیلی با اهمال کاری تحصیلی و غیبت از مدرسه دانش آموزان و اهمال کاری تحصیلی با عملکرد تحصیلی و غیبت از مدرسه با عملکرد تحصیلی رابطه مستقیم منفی و معناداری وجود دارد. بین التزام تحصیلی با اهمال کاری تحصیلی و غیبت از مدرسه با میانجی گری پایستگی تحصیلی رابطه غیر مستقیم منفی و عملکرد تحصیلی رابطه غیر مستقیم مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین پایستگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان از طریق اهمال کاری تحصیلی و غیبت از مدرسه رابطه چندگانه غیر مستقیم معنادار وجود دارد. نتایج حاکی از تأیید نقش میانجیگری پایستگی تحصیلی بین التزام تحصیلی با غیبت از مدرسه، اهمال کاری تحصیلی و عملکرد تحصیلی است.

زمینه و هدف: کنش های اجرایی در اوایل کودکی نقش تعیین کننده داشته و به عنوان یکی از پیش بین های آمادگی برای ورود به مدرسه شناخته شده است. هدف از این مطالعه، بررسی اثربخشی بازی آموزشی- شناختی چاکی و نلی در جهت گسترش مهارت های کنش اجرایی سرد و گرم در کودکان پیش دبستانی و مقایسه دو گروه از نظر مهارت های آمادگی ورود به مدرسه بود. روش: طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کودکان پیش دبستانی شهر اهواز در سال تحصیلی 98-99 بود که از این تعداد به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، 204 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (102 نفر) و گواه (102 نفر) جای دهی شدند. برنامه مداخله به مدت 1 ماه شامل 10 جلسه (30 دقیقه ای) بر روی گروه آزمایش انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کنش اجرایی سرد شامل ابزار برو- نرو (هافمن، 1984)، جعبه وظیفه (کسل و پوستما، 2018)، آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین (گرنت و برگ، 1948)؛ کنش های اجرایی گرم شامل تکلیف 3 گزینه ای انتخاب ماده در انعطاف پذیری هیجانی (مارکوس و همکاران، 2016) و آزمون درک ارزش آینده (نجاتی و همکاران، 1399)؛ و آمادگی ورود به مدرسه شامل آزمون ارزیابی آمادگی برای ورود به مدرسه براکن- ویرایش سوم (پنتر و براکن، 2009) و مقیاس آمادگی احساسی-اجتماعی ورود به مدرسه (بوستین، 2007) استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد بازی چاکی- نلی بر بهبود مهارت های کنش اجرایی سرد (حافظه کاری- بازداری و انعطاف پذیری شناختی) و کنش اجرایی گرم (تأخیر در دریافت پاداش و انعطاف پذیر عاطفی) مؤثر بوده است (0/01>p) و نتایج مقایسه میانگین دو گروه از نظر آمادگی ورود به مدرسه (تحصیلی از 17/56 به 25/17 و اجتماعی- احساسی 76/56 به 75/06) نشان داد که گروه آزمایش نمره بالاتری به دست آوردند. نتیجه گیری: استفاده از بازی های گروهی به خصوص در سن پیش دبستانی که مرحله حساس تحول کنش های اجرایی گرم و سرد است با تحریک کودکان از طریق بازی با همسالان و استفاده از یک موقعیت زندگی واقعی مانند بازی در یک محیط پیش دبستانی می تواند برای کمک به کودکان در تعمیم پیشرفت های شناختی حداقل در سایر موقعیت ها یا وظایف مشابه مفید باشد؛ و همچنین کنش های اجرایی به عنوان پیش بین مهمی برای مهارت آمادگی ورود به مدرسه شناخته شدند.

این پژوهش با هدف وارسی شاخص های روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی و تعیین ارتباط آن با سرزندگی تحصیلی در دانش آموزان ایرانی انجام گرفت. در مطالعه حاضر، تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی هر گویه با نمره کل، آلفای کرونباخ، همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چندمتغییری با نمونه ای متشکل از 348 دانش آموز دوره اول متوسطه شهر اهواز (196 نفر دختر و 152 نفر پسر) که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی یک مدل با برازش مطلوب را برای ساختار پنج عاملی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی نشان داد. افزون بر این، یافته ها بیانگر آن بود پرسشنامه از ضریب پایایی همسانی درونی بالایی برخوردار است. همچنین، بین توانمندی اجتماعی-هیجانی و سرزندگی تحصیلی ارتباط مثبت و معنی داری وجود داشت. در نهایت، نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری بیانگر آن بود که بین دخترها و پسرها در ابعاد پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود دارد. این یافته ها نشان می دهد که نسخه فارسی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی، ابزاری معتبر و قابل اعتماد برای ارزیابی توانمندی اجتماعی-هیجانی در جمعیت دانش آموزان ایرانی دوره اول متوسطه است. پیامدهای کاربردی، محدودیت ها و نیازهای تحقیقاتی آینده برای متخصصان، محققان، معلمان در سطح کلاس و مدارس مورد بحث قرار گرفته اند

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش راهبردهای برنامه ریزی عصب-زبان شناختی بر هوش هیجانی، انگیزش پیشرفت و خودپنداره تحصیلی بود. روش پژوهش حاضر آزمایشی از نوع پیش-آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهر ایذه در سال تحصیلی 400-1399 تشکیل دادند. از جامعه فوق 30 نفر که دارای ناتوانی-های یادگیری بودند با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای به عنوان حجم نمونه پژوهش انتخاب و سپس نمونه منتخب به صورت تصادفی در قالب گروه های آزمایشی و گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت دو ماه در 10 جلسه 60 دقیقه ای تحت آموزش راهبردهای برنامه ریزی عصب-زبان شناختی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه های هوش هیجانی (پترایدز و فارنهام، 2001)، انگیزش پیشرفت (هرمنس، 1977) و خودپنداره تحصیلی (لیو و وانگ، 2005) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چندمتغیره) استفاده شد. نتایج تحلیل بیانگر تأثیر راهبردهای برنامه ریزی عصب-زبان شناختی بر انگیزش پیشرفت و خودپنداره تحصیلی آزمودنی های گروه آزمایش بود، اما بر هوش هیجانی تأثیر معناداری مشاهده نشد. بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت آموزش راهبردهای برنامه ریزی عصب-زبان شناختی یک روش مفید و مؤثر در افزایش انگیزش پیشرفت و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری است.

این مطالعه ارتباط بالقوه بین بهترین اهداف شخصی و یادگیری اجتماعی-هیجانی با التزام تحصیلی را به بوته کنکاش سپرد. همچنین، نقش میانجی گری سرزندگی تحصیلی در این ارتباطات مورد آزمون قرار گرفت. شرکت کنندگان 350 دانش آموز دوره دوم متوسطه شهر اهواز بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و ابزارهای بهترین اهداف شخصی، شایستگی های اجتماعی-هیجانی، سرزندگی تحصیلی و التزام تحصیلی را تکمیل کردند. روایی و پایایی ابزارها به شیوه تحلیل عامل تأییدی و ضریب آلفای کرونباخ احراز گردید. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که بهترین اهداف شخصی و یادگیری اجتماعی-هیجانی تأثیر مستقیم و معنی داری بر التزام تحصیلی دارند. به علاوه، یافته ها حاکی از آن است که سرزندگی تحصیلی رابطه مستقیم و مثبتی با التزام تحصیلی دارد. افزون بر این، سرزندگی تحصیلی نقش میانجی معنی داری در ارتباط بین بهترین اهداف شخصی و یادگیری اجتماعی-هیجانی با التزام تحصیلی دانش آموزان ایفا کرد. به طور کلی، نتایج بیانگر آن است که بهترین اهداف شخصی و یادگیری اجتماعی-هیجانی به صورت مستقیم و با واسطه گری سرزندگی تحصیلی می توانند به افزایش التزام تحصیلی دانش آموزان نوجوان کمک کنند. تلویحات آموزشی و کاربردی مورد بحث قرار گرفته است.

زمینه: برنامه کاگمد برای توانبخشی حافظه فعال، پرکاربردترین برنامه ی رایانه ای مدارس در جهان است. با توجه ادعای سازندگان به نقش جدید و مهم این برنامه در بهبود حافظه فعال، یادگیری و اختلالات یادگیری، پژوهش حاضر طراحی گردید تا اثر بخشی این برنامه را در بهبود حافظه فعال در پژوهش های انجام شده، با روش فراتحلیل مورد بررسی قرار دهد. هدف: هدف از پژوهش حاضر ترکیب پژوهش های انجام شده در قلمرو اثربخشی برنامه کاگمد بر حافظه فعال بود. روش: در این پژوهش از فراتحلیل به عنوان ابزاری جهت تعیین، جمع آوری، ترکیب و خلاصه کردن یافته های پژوهشی مرتبط با نقش برنامه کاگمد در حافظه فعال استفاده شد. برای دستیابی به هدف، ادبیات پژوهشی مربوط به رابطه این متغیرها، در مقالات انتشار یافته بین سال های 2001 تا 2018 بررسی شد. 14 پژوهش بر اساس معیار های پژوهش (روش آزمایشی، چاپ آنلاین، مقایسه گروه آزمایش و گواه، آماره های توصیفی) وارد فراتحلیل شدند. نتایج بررسی سوگیری انتشار، نشان دهنده نبود سوگیری در پژوهش بود. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین اندازه اثر کلی پژوهش های مورد بررسی برای مدل اثرات ثابت 0/441 (0/01 >P) و برای اثرات تصادفی 0/651 (0/01 >P) بود که هر دو معنی دار هستند و نشان از اثر بزرگ و معنادار برنامه کاگمد بر روی حافظه فعال بود. نتیجه گیری: برنامه کاگمد بر اساس ترکیب نتایج پژوهش های انجام شده، اثربخش است و برای حافظه فعال در جهت پیشگیری و درمان پیشنهاد می شود. استفاده از روش فراتحلیل در مطالعات بعدی با فواصل پنج تا ده ساله پیشنهاد می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه علّی سرمایه روانشناختی با بهزیستی روانشناختی و عملکرد تحصیلی با میانجی گری سرمایه اجتماعی انجام شد. نمونه پژوهش حاضر 285 دانشجوی دختر و پسر دوره کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بود که در سال تحصیلی 1397-1396 دست کم دو ترم از تحصیل آنها گذشته بود. این دانشجویان با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان در این پژوهش، پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز و همکاران، مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف، مقیاس سرمایه اجتماعی دلاویز را تکمیل کردند و معدل تحصیلی برای سنجش عملکرد تحصیلی آنها در نظر گرفته شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. همچنین، روش بوت استراپ برای آزمودن اثرهای واسطه ای استفاده شد. در مدل پیشنهادی، مسیرهای مستقیم سرمایه روانشناختی به بهزیستی روانشناختی، سرمایه اجتماعی به بهزیستی روانشناختی، سرمایه اجتماعی و عملکرد تحصیلی معنی دار شدند؛ ولی مسیر مستقیم سرمایه روانشناختی به عملکرد تحصیلی معنی دار نشد. مسیرهای غیرمستقیم سرمایه روانشناختی و عملکرد تحصیلی با میانجی گری سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی و بهزیستی روانشناختی با میانجی گری سرمایه اجتماعی نیز غیر معنی دار شدند؛ بنابراین، سرمایه روانشناختی و سرمایه اجتماعی بر بهزیستی و عملکرد دانشجویان می تواند فراهم کننده زمینه لازم برای طراحی و اجرای برنامه های مداخله ای برای ارتقای رفتارهای سالم در دانشجویان باشد.  

زمینه: تاکنون ابزارهای زیادی برای تشخیص ابعاد کارکردهای اجرایی ساخته شده است. اما ابزاری که کارکردهای اجرایی پایه ای و زمینه های یادگیری - تحصیلی را برای تشخیص اختلال و تأخیر در کارکردهای اجرایی و یادگیری کودکان و نوجوانان در خود جای داده باشد مشاهده نشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی شاخص های روانسنجی نسخه فارسی مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری (کاستلانو، کرونبرگر و پیسونی، 2018) برای تشخیص اختلال و تأخیر در کارکردهای اجرایی و عملکرد یادگیری انجام گرفت. روش: طرح پژوهش حاضر، توصیفی - همبستگی از نوع تحلیل عاملی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان و نوجوانان سنین 7 تا 17 ساله در سال تحصیلی 99-98 شهر اهواز بودند. که از این تعداد 456 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از فهرست رتبه بندی رفتار عملکرد اجرایی جیویا و همکاران (2000)، مقیاس کوتاه شده رفتار بیش فعالی - مشکلات توجه و علائم نافرمانی لوی و همکاران (2013)، مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری کاستلانو و همکاران (2018)، و ابزارهای عصب روانشناختی شامل: تکلیف سیمون یاماگوچی و پروکتور (2012 ) ، آزمون استروپ – رنگ واژه گلدن (1978) و آزمون پیشرفت تحصیلی وودکاک (2001) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیلی عاملی تأییدی حاکی از برازش مطلوب مدل با داده ها دارد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ (0/90) نشان دهنده همسانی درونی مقیاس بود. افزون بر این، همبستگی بین مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری و خرده مقیاس های مربوطه در فهرست رتبه بندی رفتار عملکرد اجرایی، مقیاس کوتاه شده رفتار بیش فعالی - مشکلات توجه و علائم نافرمانی و ابزارهای عصب روانشناختی، حاکی از اعتبار ساختاری عالی و درونی در بین چک لیست های رفتاری است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد مقیاس کارکرد اجرایی، عملکرد توجه و یادگیری ابزاری قابل اعتماد و معتبر برای کاربرد در پژوهش های آزمایشی، و حتی محیط های کلینیکی برای تشخیص افرادی است که با نقص یا تأخیر در کارکردهای اجرایی و مشکلات تحصیلی روبرو هستند.

پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامه آموزش توجه برای دانش آموزان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی مقطع ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش کیفی با استفاده از تحلیل مضمون روش استرلینگ (2001) می باشد. روش نمونه گیری مورد استفاده در پژوهش روش نمونه گیری هدفمند در حد اشباع می باشد. به منظور بررسی روایی محتوایی از دو ضریب نسبی روایی محتوا ( CVR ) و شاخص روایی محتوا ( CVI ) استفاده شد است. در پایان از نتایج تحلیل مضمون برای مضمون فراگیر توجه، 4 مضمون سازمان دهنده (توجه پایدار، توجه انتخابی، توجه متناوب و توجه تقسیم شده) و 22 مضمون پایه شناسایی گردید. و بر اساس مضامین به دست آمده بسته آموزش توجه تدوین و سپس مورد اعتباریایی قرار گرفت، که از اعتبار مناسب برخوردار بود. بنابراین علاوه بر روش های قبلی درمانگران می توانند از این بسته آموزشی برای دانش آزموان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی استفاده کنند.

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی آموزش مبتنی بر رایانه با آموزش به روش سنتی برعملکرد ریاضی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی پایه سوم شهرستان اهواز بود. روش پژوهش از لحاظ هدف کاریردی، از نظر مدت اجرا مقطعی و از نظر روش اجرا آزمایشی-میدانی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دچار اختلال یادگیری ریاضی، در طیف سنی 9-8 سال شهرستان بود، به نمونه ای متشکل از 60 آزمودنی و سه گروه (دوگروه آزمایشی و یک گروه کنترل) که به روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی معرفی شده به مراکز 4 گانه اختلالات یادگیری شهر اهواز انتخاب شدند. داده ها با استفاده از آزمون ریاضی ایران کی مت جمع آوری شدند. یافته ها نشان داد که هر دو روش آموزش به روش سنتی وآموزش مبتنی بر رایانه بر بهبود عملکرد ریاضی دانش آموزان دارای اختلالات ریاضی تأثیر دارند (01/0>P,052/8=(53،2)F)، اما داده های توصیفی و میانگین ها حاکی از نقش مؤثرتر آموزش به کمک رایانه در بهبود عملکرد ریاضی این دانش آموزان بود.

هدف. هدف پژوهش تعیین تأثیر الگوی تفکر تأملی بر اطمینان از تصمیم گیری شغلی و تفکر تاملی دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان شهر اهواز بود. روش. پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی بود که در آن از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان اهواز بودند (376 نفر) که از بین آنها 45 نفر با روش تصادفی ساده انتخاب شدند و در یک گروه آزمایش و دو گروه گواه گماشته شدند. پرسشنامه اطمینان از تصمیم گیری شغلی لاندری (2003) و پرسشنامه تفکر تاملی کمبر و یونگ (2000) در پیش آزمون اجرا شد و پس از 10 جلسه آموزش گروه آزمایشی پس آزمون اخذ شد و یک ماه بعد مرحله پیگیری انجام شد. یافته ها. تحلیل کوواریانس نشان داد الگوی تفکر تاملی، اطمینان از تصمیم گیری شغلی (7/34=F، 001/0 >p) و تفکر تاملی(6/14=F، 001/0 >p) را در گروه آزمایش بهبود داده است. تحلیل مرحله پیگیری هم حاکی از پایدار بودن این اثرات بود. نتیجه گیری. نظر به تاثیر مدل تدریس تأملی به عنوان الگوی تدریس نوین در بهبود مهارتهای دانشجویان، پیشنهاد می شود در قالب روش تدریس در واحد اصول و فنون تدریس برای رشته های دبیری دانشگاه فرهنگیان گنجانده شود.

هدف این پژوهش تعیین رابطه بین کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی با سبک‌های مقابله و بهزیستی روان‌شناختی با توجه به نقش واسطه‌ای سرمایه روان‌شناختی در میان دانشجویان دانشگاه شهید چمران بود. 254 دانشجوی دختر و 253 دانشجوی پسر با روش تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. سپس پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی (لورنز، بیر، پوتز و هینیتز، 2016)، پرسشنامه کمال‌گرایی (تری‌ـ‌شورت، اونز، اسلاد و دیوی، 1995)، مقیاس رویدادهای استرس‌زای زندگی (هولمز و راهه، 1967)، نسخه کوتاه سیاهه مقابله با موقعیت‌های تنیدگی‌زا(اندلر و پارکر، 1990) و نسخه کوتاه مقیاس بهزیستی روان‌شناختی (ریف، 2002) اجرا شدند. یافته‌ها نشان داد که کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی، سرمایه روان‌شناختی را پیش‌بینی می‌کنند و سرمایه روان‌شناختی نیز به‌نوبه خود بهزیستی روان‌شناختی، سبک مقابله مسئله‌مدار و سبک مقابله هیجان‌مدار را پیش‌بینی می‌کند. این نتایجاهمیت سرمایه روان‌شناختی، کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگیدر تبیینبهزیستی روان‌شناختی و سبک‌های مقابله دانشجویانرا برجسته ساختوهمچنین نشان داد کهکاربردهایمهمیدرزمینهاقداماتلازمبهمنظور ارتقاء بهزیستی روان‌شناختی و سبک مقابله مسئله‌مدار دردانشجویاندارد.

در بافت تحصیلی، تأخیر در خشنودی به عنوان حالتی از قصد و آمادگی برای به تعویق انداختن پاداش های فوری به منظور دنبال کردن اهداف بلندمدت تعریف می شود. پژوهش حاضر با هدف وارسی شاخص های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس تأخیر در خشنودی تحصیلی بیمبنتی و کارابنیک انجام گرفت. این مقیاس 10 گویه ای بر روی یک نمونه 250 نفری از دانش آموزان متوسطه دوم شهر اهواز که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده بودند، اجرا گردید. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس های تأخیر در خشنودی تحصیلی، جهت گیری هدف پیشرفت و خود-کارآمدی تحصیلی استفاده گردید. نتایج تحلیل عامل تأییدی حکایت از برازش مطلوب مدل با داده ها دارد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ (79/0) و تنصیف (74/0) نشان دهنده همسانی درونی مقیاس بود. افزون بر این، همبستگی مثبت و معنی دار تأخیر در خشنودی تحصیلی با جهت گیری هدف پیشرفت و خود-کارآمدی تحصیلی به دست آمد. به طور کلی، نتایج پژوهش نشان داد مقیاس تأخیر در خشنودی تحصیلی ابزاری قابل اعتماد و معتبر برای کاربرد در پژوهش های آموزشی و روان شناختی است.

هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی و آزمون مدل رابطه علّی سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی با میانجی گری خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز است. روش شناسی: روش انجام پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل مدل معادلات ساختاری (SEM) است که یک روش چند متغیری می باشد. پژوهش های زیادی در ارتباط با متغیرهای پژوهش حاضر انجام شده است که نشان دادند بین متغیرها رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. با توجه به مباحث نظری و نتایج پیشینه ها مدل پیشنهادی پژوهش ارائه شده است. در طراحی مدل پیشنهادی پژوهش، سواد اطلاعاتی متغیر مستقل، خودکارآمدی تحصیلی به عنوان متغیر میانجی و تفکر انتقادی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شدند. در این پژوهش چهار فرضیه مربوط به اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیر سواد اطلاعاتی بر تفکر انتقادی در نظر گرفته شد. یافته ها: مقادیر شاخص های برازندگی مربوط به الگوی پیشنهادی پژوهش حاکی از آن است که اکثر شاخص های برازندگی در مدل پژوهش در حد مطلوب و تا حدودی زیادی قابل قبول است. در رابطه با فرضیه های مربوط به اثر مستقیم، یافته ها نشان داد که سواد اطلاعاتی اثر مستقیم و مثبت بر خودکارآمدی تحصیلی و همچنین تفکر انتقادی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز دارد. همچنین، در خصوص فرضیه های غیرمستقیم، یافته ها نشان داد که سواد اطلاعاتی از طریق خودکارآمدی تحصیلی اثر غیرمستقیم مثبت بر تفکر انتقادی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد برازش مدل پیشنهادی در حد مطلوب و قابل قبولی وجود دارد و تمامی فرضیه های پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. براساس یافته های این پژوهش، می توان استدلال کرد که مهارت های سواد اطلاعاتی و یادگیری آن توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی به عنوان کلید یادگیری مادام العمر محسوب می شود که نقش زیادی در بالا بردن خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان و افزایش مهارت های تفکر انتقادی این دانشجویان دارد. بنابراین، لازم است مهارت های سواد اطلاعاتی و آموزش آن به دانشجویان، بیشتر مورد توجه مؤسسات آموزش عالی و دانشگاهی قرار گیرد تا بتوانیم افرادی شایسته و توانمند برای جامعه تربیت کنیم.

با توجه به اینکه تخیل می تواند به پیشرفت تحصیلی و خلاقیت دانش آموزان کمک کند و باعث شکوفایی استعدادها و پرورش ایده ها شود هدف از پژوهش حاضر اعتباریابی پرسشنامه تخیّل لیانگ، سو، چانگ و لین بود. روش پژوهش، همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر، همه دانش آموزان سال دوم متوسطه شهر اهواز بود. برای انجام پژوهش تعداد 300 دانش آموز (150 پسر و 150 دختر) به روش نمونه گیری تصادفیِ چند مرحله ای، انتخاب شدند. برای سنجش تخیّل از پرسشنامه تخیّل لیانگ، سو، چانگ و لین استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد 10 گویه در قالب دو عامل تخیّل خلاق و تخیّل بارآور، مقیاس تخیّل را تشکیل می دهند. همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مؤلفه های تخیّل خلاق و تخیّل بارآور با توان خوبی تخیّل را اندازه گیری می کنند. تحلیل پایایی و روایی مؤلفه های تخیّل نشان داد که سؤالات در سنجش مؤلفه های تخیّل از دقت کافی برخوردارند. ضرایب پایایی به روش آلفای کرونباخ و تنصیف بین 66/0 تا 70/0 گزارش شد که نشان داد هر دو مؤلفه در تعیین سازه تخیّل از دقت لازم برخوردارند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که پرسشنامه مذکور از روایی و پایایی خوبی برخوردار و برای سنجش تخیّل مناسب است . پرسشنامه تخیّل در جامعه دانش آموزان ایرانی از ویژگی های روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و پژوهشگران می توانند از آن به عنوان ابزاری معتبر در اندازه گیری تخیّل استفاده کنند.