تحلیل تحولات موضوعی پژوهش های حوزه برنامه ریزی گردشگری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف شناخت سیر تحول موضوعی پژوهش های حوزه برنامه ریزی گردشگری در بیش از چهار دهه (1978-2022) و شناسایی زمینه های پژوهشی آتی انجام شده است. روش شناسی: این پژوهش از انواع پژوهش های توصیفی- تحلیلی و یک مطالعه کمی و کاربردی بوده است. در این مطالعه، ابتدا با تعریف راهبرد جست جوی روشن شامل کلیدواژه ها، معیارهای شمول و خروج در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس، پژوهش های پیشین جست جو و پس از مرور عنوان، چکیده و کلیدواژه ها و حذف سندهای غیرمرتبط، 836 سند نمایه شده با استفاده از رویکرد کتاب سنجی تحلیل و به منظور ترسیم نقشه علم و تحلیل شبکه های تماتیک، از نرم افزار سایمت استفاده شد. یافته ها: نتایج منجر به شناسایی مهم ترین شبکه های تماتیک در پنج دوره زمانی گردید. همچنین، سه ناحیه تماتیک به هم مرتبط مدیریت گردشگری، توسعه پایدار گردشگری و مشارکت جامعه مشخص شد. نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج این پژوهش منجر به شناسایی مهم ترین موضوع ها در پژوهش های آتی در حوزه برنامه ریزی گردشگری گردید که از این میان ذی نفعان گردشگری اگرچه از دوره اول مورد توجه پژوهشگران بوده است، همچنان در آینده یکی از مهم ترین موضوع ها خواهد بود. نوآوری و اصالت: با توجه به اینکه پیش از این مطالعه ای با هدف ترسیم ساختار دانش حوزه پژوهشی «برنامه ریزی گردشگری» و شناسایی تحولات موضوعی آن انجام نشده است، این تحقیق به ارائه تصویری کلان و جامع از موضوع های اصلی در پژوهش های انجام شده در این حوزه و سیر تحول آن ها در بیش از چهار دهه پرداخته است. نتایج این مطالعه، پژوهشگران و فعالان حوزه برنامه ریزی و توسعه گردشگری را با روندها و زمینه های پژوهشی آتی آشنا می سازد.Thematic Evolution of Tourism Planning Research Field
Context and Purpose: This bibliometric analysis explores the evolution of tourism planning research over the past 44 years (1978-2022).
Design/methodology/approach: The relevant body of literature was screened with a clearly defined search query in the Scopus database. After checking the title, abstract, and keywords and removing irrelevant documents, 836 documents indexed in the Scopus database were analyzed. SciMAT was employed for science mapping and analyzing thematic networks.
Findings: Results revealed the major thematic networks in five periods. Three interrelated thematic areas were also identified: tourism management, sustainable tourism development, and community participation. Among the identified topics, “tourism stakeholders” has attracted scholarly attention since the first period and is expected to be one of the main topics in the future.
Conclusion: The analysis of the main thematic networks and thematic areas revealed several key trends and areas of focus that offer valuable insights into current and future directions for research.
Originality/value: Although tourism planning dates back several decades, no comprehensive research has been done to investigate thematic evolutions in this research field. This study will help inform researchers and activists in tourism planning and development about future research trends and topics.