ارائه مدل برنامه درسی محیط کار با رویکرد آینده پژوهی در نظام آموزش عالی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: داشتن رویکرد آینده پژوهی در طراحی برنامه درسی می تواند برای آموزش عالی مزیت رقابتی ایجاد نماید. در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل برنامه درسی محیط کار با رویکرد آینده پژوهی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد.روش شناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی بود. جامعه پژوهش حاضر همه مدیران، اساتید و کارشناسان رشته های مدیریت آموزش عالی، مدیریت آموزشی، مدیریت دانش، برنامه ریزی درسی و آینده پژوهی دانشگاه فرهنگیان استان مازندران به تعداد 452 نفر بودند که با روش نمونه گیری تمام شماری انتخاب شدند. داده ها با پرسشنامه محقق ساخته برنامه درسی محیط کار با رویکرد آینده پژوهی در نظام آموزش عالی گردآوری که روایی و پایایی آن مناسب ارزیابی شد و با روش های تحلیل عاملی اکتشافی و مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS و Smart PLS تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که مدل برنامه درسی محیط کار با رویکرد آینده پژوهی در نظام آموزش عالی ایران دارای 42 شاخص و 22 مولفه در 6 مقوله بود. مقوله شرایط علّی شامل مولفه های لزوم توجه به عوامل محیطی، لزوم توجه به عوامل سازمانی، لزوم توجه به عوامل فردی، لزوم توجه به عوامل اجتماعی و فرهنگی و لزوم توجه به تغییرات فناورانه، مقوله پدیده اصلی شامل مولفه برنامه درسی محیط کار با رویکرد آینده پژوهی، مقوله شرایط زمینه ای شامل مولفه های تناسب برنامه درسی با اهداف و ویژگی های محیطی، سازمانی و فردی، فرآیند ارزشیابی صحیح، ایجاد سازمان یادگیرنده، گسترش شمول برنامه درسی کاری و انضباط سازمانی، مقوله شرایط مداخله گر شامل مولفه های سیاست گذاری ها، فهم ناقص از مفهوم برنامه ریزی محیط کار و فناوری آموزشی، مقوله راهبردها شامل مولفه های کاربست آموزش مجازی در تدوین برنامه ریزی درسی محیط کار، محیط شناسی و احصاء نیازهای آینده نگرانه در تدوین برنامه ریزی درسی محیط کار، ایجاد انعطاف در برنامه ها و سفارشی سازی برنامه درسی محیط کار، تدوین سازوکار یادگیری مشارکتی با تاکید بر تمرکززدایی و تقویت فرهنگ سازمانی و سازگاری میان سطوح گوناگون هویتی و مقوله پیامدها شامل مولفه های توسعه شایستگی های کارکنان، تحقق اثربخشی آموزشی و تحقق رضایت مندی آموزشی بودند. بار عاملی همه مقوله ها و مولفه ها بالاتر از 70/0، میانگین واریانس استخراج شده همه آنها بالاتر از 50/0 و پایایی ترکیبی همه آنها بالاتر از 70/0 به دست آمد. علاوه بر آن، مدل برنامه درسی محیط کار با رویکرد آینده پژوهی در نظام آموزش عالی ایران برازش مناسبی داشت و در این مدل شرایط علّی بر برنامه درسی محیط کار با رویکرد آینده پژوهی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر و برنامه درسی محیط کار با رویکرد آینده پژوهی بر راهبردها و راهبردها بر پیامدها و هر یک از مقوله ها بر مولفه های خود اثر مستقیم و معنادار داشتند (05/0P<).نتیجه گیری: با توجه به مدل برنامه درسی محیط کار با رویکرد آینده پژوهی در نظام آموزش عالی ایران، برنامه ریزی بر اساس آن جهت بهبود وضعیت برنامه درسی ضروری است.Presenting the Workplace Curriculum Model with a Futurology Approach in the Iran's Higher Education System
Purpose: Having a futurology approach in curriculum designing can create a competitive advantage for higher education. As a result, the current research was conducted with the aim of presenting the workplace curriculum model with a futurology approach in the Iran's higher education system.Methodology: This study in terms of purpose was applied and in terms of implementation method was descriptive-survey. The current research population was all managers, professors and experts in the fields of higher education management, educational management, knowledge management, curriculum planning and future studies of Farhangian University of Mazandaran province, totaling 452 people, who were selected by total sampling method. The data were collected with a researcher-made questionnaire of the workplace curriculum with a futurology approach in the higher education system which its validity and reliability were evaluated as appropriate and were analyzed with the methods of exploratory factor analysis and structural equation modeling in SPSS and Smart PLS software.Findings: The findings showed that the workplace curriculum model with a futurology approach in the Iran's higher education system had 42 indicators and 22 components in 6 categories. The category of causal conditions includes the components of the need to pay attention to environmental factors, the need to pay attention to organizational factors, the need to pay attention to individual factors, the need to pay attention to social and cultural factors and the need to pay attention to technological changes, the category of main phenomenon includes the curriculum component of the workplace curriculum with a futurology approach, the category of contextual conditions includes the components of the curriculum fit with environmental, organizational and individual goals and characteristics, the correct evaluation process, the creation of a learning organization, the expansion of the inclusion of workplace curriculum and the organizational discipline, the category of intervening conditions includes the components of policies, incomplete understanding of the concept of workplace planning and educational technology, the category of strategies includes the components of the application of virtual education in the development of workplace curriculum planning, environmental science and future-oriented needs statistics in the development of curriculum planning for the workplace, creating flexibility in programs and customizing the workplace curriculum, developing a collaborative learning mechanism with an emphasis on decentralization and strengthening organizational culture and adaptability among the different levels of identity and the category of the outcomes includes the components of developing employees' competencies, realizing educational effectiveness and realizing educational satisfaction. The factor loading of all the categories and components was higher than 0.70, the average variance extracted was higher than 0.50 and the combined reliability of all of them was higher than 0.70. In addition, the workplace curriculum model with a futurology approach in the Iran's higher education system had a good fit and, in this model, the causal conditions on the workplace curriculum with a futurology approach, contextual conditions, intervening conditions and the workplace curriculum with a futurology approach on the strategies and strategies on the consequences and each of the categories on their components had a direct and significant effect (P<0.05).Conclusion: According to the workplace curriculum model with a futurology approach in the Iran's higher education system, planning based on it is necessary to improve the curriculum situation.
تبلیغات
