آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۸

چکیده

اعتقاد به ولایت تکوینی اولیای الهی، یکی از مهمترین آموزه های کلامی- تفسیری شیعه است. عالمان شیعی تلاش کرده اند با تبیین صحیح ولایت تکوینی، ادعای منافات داشتن ولایت تکوینی با توحید افعالی را پاسخ دهند. آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله العالی از عالمان بزرگ تشیع، ضمن تبیین ولایت تکوینی و رابطه آن با توحید، تلاش کرده است ادعای مشرک بودن شیعیان و نیز تفویض و واگذاری کامل امور به انسان را پاسخ داده و هم زمان، تفسیرهای ناصحیح توحید افعالی را نیز روشن سازد. ایشان، محدوده معنایی ولایت تکوینی را به پنج قسم سلطنت ولایت تکوینی شخص بر نفس خود، اذن الهی سلطنت فرد بر تمام ممکنات به طور تکوینی، استقلالاً و به اراده الهی، ولایت عامه بر موجودات به صورت حادث و غیر مستقل، قدرت تصرف بر بخشی از کائنات با استفاده از علوم مکتسبه یا به نحو موهوب و لدنّی، تصرف در کائنات به صورت خرق عادت، اعجاز و بر حسب مصالح و مقتضیات خاص و خرق عادت، تقسیم کرده و ضمن تبیین و پذیرش قسم 4و 5 و ردّ قسم 1 و 2، قائل است قسم 3 آن به معنای ولایت انسان کامل مانند نبی و ولیّ وقت و عامه موجودات و اداره سازمان کائنات به صورت حادث و غیر مستقل است. در بیان آیت الله صافی، این قسم سوم، با توحید منافات ندارد و موجب کفر یا خلاف ضرورت نخواهد بود و اطلاق روایات، مفید ثبوت ولایت به این معنی است؛ لیکن در مقام اثبات، دارای ضعف سندی است و برای اثبات کافی نیست و نمی توان از ظواهر آیات، که خدا را فاعل بلاواسطه پدیده های عالم می داند، به سادگی دست برداشت و با سه شرط سازگارى ایجادشده بین قول سوم قاعده فلسفی الواحد لایصدر منه الا الواحد و احادیث به جامانده در خصوص خلقت انواری پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) معقول است.

تبلیغات