تحلیل معنایی ولایت شیطان از منظر قرآن و راه های مقابله با آن

چکیده

قرآن کریم راه سعادت انسان ها را پذیرش ولایت الهی و اولیاءالله معرفی می کند. از موانع اصلی این راه، شیطان و جنود اویند که تلاش می کنند انسان را از ولایت خداوند خارج ساخته و تحت امر و ولایت خود قرار دهند. هدف از این پژوهش، تحلیل معنایی و واکاوی مفهوم ولایت شیطان است که در قرآن کریم بدان اشاره شده و انسان ها از آن برحذر داشته شده اند. از آنجاکه فراوانی دام های شیطان در دنیای امروز، زمینه ولایت پذیری از شیطان را آسان تر ساخته است، این پژوهش با تمرکز بر آیات قرآن کریم و روایات و نیز بهره گیری از منابع تفسیری می کوشد با بیان تحلیلی از معنای ولایت شیطان، ویژگی ها و راه های شیطان در خروج انسان از ولایت الهی را معرفی کند. تقابل با ولایت خداوند، متصف شدن به صفات شیطانی و فراهم ساختن زمینه ولایت پذیری از سوی انسان، مهم ترین ویژگی ولایت شیطان است. بررسی آیات نشان می دهد واژه «ولایت» با واژه «تبعیت» ارتباط معنایی وثیقی دارد و ثابت می کند با تبعیت از شیطان است که او بر انسان ولایت پیدا می کند. قرآن کریم به روش های متعدد شیطان در خارج ساختن انسان ها از ولایت خداوند اشاره کرده است. مهم ترین راه مقابله با ولایت شیطان، آشنایی با دام های شیطان، توکل بر خداوند و پناه بردن به ولایت اهل بیت (علیهم السلام) است که در سه مولفه شناختی، عاطفی و رفتاری محقق می شود.