مقایسۀ برگردان های فارسی داستان کودکانۀ «درخت بخشنده» از منظر پیراترجمه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پیرامتن، متنی در آستانه متن دیگر است. طرح روی جلد، پیشگفتار، توضیحات پشت جلد، قطع، جنس کاغذ، تقدیم نامه، پانوشت، لوگوی ناشر، سرصفحه و به طور کلی تمامی الحاقاتی که متن را به کتاب بدل می سازند پیرامتن به شمار می آیند. یوسته فریاس، با الهام از مفهوم پیرامتن، اصطلاح پیراترجمه را مطرح می کند. پیراترجمه عبارت است از ترجمه پیرامتن های کتاب، در راستای متناسب سازی آن با سپهر نشانه ایِ زبان مقصد. سازه های پیرامتنی، مجرایی نامرئی برای نفوذ ایدئولوژی مترجم اند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر سازه های پیراترجمه ای بر تغییر گفتمان غالبِ اثر زبان اصلی است. با توجه به کثرت ترجمه های «درخت بخشنده»، اثر شل سیلورستاین، از زبان انگلیسی به زبان فارسی و خوانش های گوناگون مفسرانش، کتاب مذکور برای موضوع ترجمه شناسیِ این مقاله اختیار شده است. در همین راستا، پژوهش پیشِ رو با روش تحلیلی توصیفی در پی تطبیق چگونگی برهم کنشِ سازه های مختلفِ پیرامتنیِ هر یک از این ترجمه ها است. در گستره ادبیات کودک، همواره برهم کنش متن و تصویر مورد توجه نظریه پردازانی همچون اسکات و نیکولایوا بوده است. نوآوری پژوهش حاضر این است که برهم کنش های مدّنظر ایشان را از سطح رابطه متن و تصویر به سطح رابطه سازه های پیراترجمه تعمیم می دهد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که برهم کنش متن و پیراترجمه به پنج شیوه (تقارنی، تکمیلی، توسیعی، ترکیبی و تناقضی) صورت می پذیرد و مترجمان و همکاران ایشان خوانش متن زبان اصلی را از طریق تغییر شیوه برهم کنش پیراترجمه های آن دستخوش تغییر می کنند. فاصله فرهنگی میان متن زبان اصلی و متنِ ترجمه شده و نیز جایگاه برجسته پیرامتن هایی همچون طرح جلد، قطع و امثالهم در صنعت نشر کتاب کودک ضرورت پژوهش را ایجاب می نماید.A Comparison Between the Persian Translations of the Children's Story "The Giving Tree": With a Paratranslation Approach
Cover design, foreword, captions, cutouts, paperwork, footnote,, and all the extensions that make the text a book, are the paratext. Inspired by the concept of paratext, Yuste Frias coined the term paratranslation. Paratranslation is the translation of the paratexts of a book in order to adapt it to the sign sphere of the target language. Paratextual factors are invisible channels for the influence of translators' ideology. The aim of this study is to investigate the effect of paratranslational factors on changing the dominant discourse of the original language effect. Due to the large number of translations of "The Giving Tree" by Shell Silverstein, from English to Persian, and the various readings of its commentators, the book has been adapted for the subject of translation studies of this article. In this regard, the present research, by analytical-descriptive method, seeks to adapt how different paratextual factors of each of these translations interact. In the field of children's literature, the interaction of text and image has always been considered by theorists such as Nikolajeva. The novelty of the present study is that it generalizes their intended interactions, from the level of text-image relationship to the level of paratranslational factors. The results show that the interaction of text and paratranslation is of five types: symmetric, complementary, expansive, counterpointing and paradoxical. The cultural distance between the original language text and the translated text, as well as the prominent position of paratranslational factors such as cover design,, etc. in the children's book publishing industry, necessitate research.
تبلیغات
