نقش تکانشگری، کارکردهای اجرایی و بهوشیاری زمینه ای در بروز رفتارهای پرخطر جوانان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تکانشگری، کارکردهای اجرایی و بهوشیاری زمینه ای در بروز رفتارهای پرخطر جوانان صورت گرفت. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه های سراسری تهران1400-1399 تشکیل دادند. از بین آن ها تعداد 380 دانشجو با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از طریق فراخوان اینترنتی انتخاب شدند. آنها به مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی(زاده محمدی و همکاران)، تکانشگری بارت(پاتون و همکاران)، پرسشنامه توانایی های شناختی(نجاتی) و پرسشنامه پنج وجهی بهوشیاری(بایر و همکاران) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد بین متغیر تکانشگری و کارکردهای اجرایی (به جز شناخت اجتماعی) با رفتارهای پرخطر رابطه ای مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین بین رفتارهای پرخطر با بهوشیاری زمینه ای و عامل های توصیف و عمل همراه با آگاهی رابطه ای منفی و معنی دار وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که کارکردهای اجرایی به طرز معناداری گرایش به رفتارهای پرخطر در جوانان را پیش بینی کرد. از نتایج بدست آمده می توان به منظور تعیین اولویت های آموزشی و درمانی با هدف کمک به پیشگیری و کنترل چنین رفتارهای پرخطری در قشر جوان جامعه بهره برد.