۱.
کلید واژه ها:
تولید ناخالص داخلی سناریو اثر گلخانه ای کلروفلوروکربن ها اوزن استراتوسفر نرخ استهلاک حفاظت انرژی
اکنون ثابت شده است که رسیدن به توسعة پایدار، مستلزم هماهنگ شدن اقتصاد با سیاستهای محیطی بویژه از طریق کاربرد تکنیکهای اقتصادی در ارزیابی پروژه ها و سیاستها می باشد (ا.ای.سی.دی، 1995، ص3). کنترل اثر گلخانه ای یکی از سیاستهای محیطی بمنظور جلوگیری از تغییر اقلیم و گرم شدن جهان بشمار می رود؛ ولی این کار هزینه های قابل توجهی را می طلبد و فوایدی را هم به همراه دارد که بررسی آنها مستلزم کاربرد تکنیکهایی چند می باشد. در این مقاله با استفاده از اسناد علمی معتبر، به تحلیل چند مدل هزینه- فایده پرداخته و به این نتیجه می رسیم که مدلهای مورد بحث در برآورد هزینه های کنترل اثر گلخانه ای دارای کارائی کافی نمی باشند، اما برآورد فواید، بنا به مسائلی که برشمرده می شود، کار بسیار مشکلی است. نتیجة دیگر آن است که گرچه تحلیلهای هزینه فایده، اثر هزینه ها بر کنترل گازهای گلخانه ای را مشخص می نماید، اما هنوز مسائل مهم دیگری در رابطه با اثر گلخانه ای سوختهای فسیلی بر محیط بجای می ماند که بعنوان زمینه های تحقیقاتی پیشنهاد خواهد شد.
۲.
کلید واژه ها:
صفویه فرهنگ ایرانی علت وجودی ایران ملات شیعه
علت وجودی کشور مفهومی حساس و احیاء شده در جغرافیای سیاسی است. با وجود پیشینه نظریه‌ای گرانقدر و پرسابقه در این زمینه که به اغلب احتمال از فردریک راتزل آغاز شده است، این مفهوم تا آنجا که به مطالعات موردی و مصداقی مربوط می‌شود، ضعیف و کم مقدار است. در این پژوهش در راستای غنا بخشیدن به این مفهوم، با مطالعه موردی، تلاش شده است تا ریشه و منشأ تکوین و بویژه تداوم بقای ملی دولت ـ کشور ایران بررسی شود. پاسخ به پرسش علت موجودیت ایران جدید، یعنی دولت ـ کشوری با عمری پانصد ساله و بویژه دلیل استمرار بقای آن با وجود تهدیدهای متراکم و گوناگون، بنای اصلی این تحقیق است.
۳.
کلید واژه ها:
ایران توسعة پایدار توسعة اقتصادی توسعة جهانگردی توسعة فرهنگی
طی سالهای اخیر، توسعة جهانگردی با تکیه بر پتانسیلهای تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی کشور، مورد توجه مسئولان قرار گرفته است؛ لیکن مشکلات فراوانی در این راه بچشم می خورد. بنظر می رسد قبل از هر موضوع دیگر، روشن نبودن اهداف و استراتژی جهانگردی کشور بطور شفاف و عدم دیدگاه واحد و مورد اتفاق همگان در این زمینه، سبب عدم تمرکز فعالیتها و عدم هماهنگی در توسعة این بخش گردیده است. در این مقاله، اهم دیدگاههای موجود دربارة توسعة جهانگردی در نظام جمهوری اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در خاتمه نتیجه گیری بعمل آمده است.
۴.
کلید واژه ها:
توسعه روستایی توسعه پایدار گردشگری روستایی گردشگری مزرعه گردشگری پایدار
گردشگری روستایی در دنیای امروز یکی از بخشهای مهم فعالیتهای اقتصادی محسوب می‌گردد. این فعالیت مهم اقتصادی از دیدگاههای مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. بعضی آن را به عنوان بخشی از بازار گردشگری می‌شناسند و عده‌ای نیز آن را سیاستی برای توسعه روستایی قلمداد می‌کنند. سؤال این است که گردشگری روستایی چه نقش و اثری در توسعه روستایی و توسعه روستایی پایدار دارد؟ در دهه پایانی قرن بیستم بسیاری از برنامه‌ریزان اجتماعی ـ اقتصادی در کشورهای اروپایی گردشگری را روشی مطمئن با چشم‌اندازی بسیار روشن برای توسعه روستاها بویژه محرومترین آنها معرفی کرده‌اند. مطالعات انجام شده در کشورهای فرانسه، اتریش، سوییس، انگلستان، ایرلند، تایلند و ژاپن نشان می‌دهد که گردشگری روستایی بسرعت در اقتصاد روستایی رشد کرده و مکمل فعالیتهای کشاورزی شده است. ماهیت صنعت گردشگری ایجاد اشتغال و درامد، متنوع سازی اقتصاد، مشارکت اجتماعی و استفاده از منابع محلی است. از آنجا که بخش اعظم مشکلات عقب‌ماندگی و توسعه‌نیافتگی روستایی نیز به فقدان این صنعت برمی‌گردد، گردشگری روستایی با حل مسائل و مشکلات فوق می‌تواند به توسعه روستایی کمک نماید.
۵.
کلید واژه ها:
ژئومرفولوژی ساحلی فرسایش دریای عمان جزر و مد امواج حرکات آب دریا ساحل تالاب
بدیهی است هر قدر شیب پسکرانه کمتر و دامنة جزر و مدّ بیشتر باشد، میزان پیشروی آب دریا در خشکی بیشتر و وسعت تالابهای جزر و مدّی نیز بیشتر خواهد بود. منطقة مورد مطالعه، ساحل شرقی تنگة هرمز می باشد. در این منطقه، تالابهای جزر و مدّی با مساحت بیش از 556 کیلومتر مربع تماماً در قاعدة دلتاهای رودخانه ای قرار گرفته اند. از آنجا که بافت رسوب رودخانه های منطقه بسیار ریزدانه است، بنابراین شیب دلتاهای منطقه عموماً کمتر از 1/0 تا 1 0/0 درصد می باشد. در شرایط حداکثر مدّ ماهانه که بعضاً دامنة آن به بیش از 4 متر می رسد، میزان پیشروی آب در خشکی و در راستای عمود بر ساحل، در پاره ای نقاط به بیش از 5 کیلومتر می رسد. مقایسة عکسهای هوایی دو دورة (1334 تا 1374) با فاصلة 40 ساله نشان می دهند که رسوب وارد شده توسط رودخانه ها به خط ساحلی، تحت تأثیر حرکات آب دریا و بخصوص امواج مایل با راستای جنوبشرقی، در امتداد خط ساحلی و بسوی مغرب جریان می یابند و تراکم آنها در قاعدة دلتاها موجب تشکیل سدهای ساحلی می شود. این سدها در نهایت باعث تشکیل تالابهای جزر و مدّی می گردند. تغییر دوره ای دامنة جزر و مدّ، سطوح متفاوتی از تالابهای جزر و مدّی را در منطقه ایجاد کرده است. این سطوح و اشکال مرفولوژی ویژة سطح آنها، این نمونه را نسبت به نمونه های مشابه متمایز می سازد.
۶.
کلید واژه ها:
توسعه مهاجرت روند شهرک عوامل دافعه عوامل جاذبه قشقائی
این مقاله به بررسی عوامل مهاجرت در توسعة شهرکهای قشقائی نشین در اطراف شهرهای استان فارس و اصفهان می پردازد. روش تحقیق در این مطالعه از طریق تنظیم پرسشنامه در چارچوب تئوری لی می باشد که اطلاعات مورد نیاز از طریق روش فوق تهیه و سپس تجزیه و تحلیل شده است. عوامل دافعة مهاجرت غالباً به محیط زندگی عشایر ارتباط دارد: مانند شرایط سخت اقلیمی، تخریب مراتع و کمبود آب. همچنین رشد جمعیت، کمبود خدمات عمومی و عوامل اقتصادی از فاکتورهای اصلی و عمدة دافعه هستند. فاکتورهای جاذبه ای که مردم قشقائی را به این شهرها می کشاند، غالباً حول و حوش خدمات عمومی مانند تحلیل، شغل، حمل و نقل و بازار دور می زند که معمولاً در شهرها متمرکز هستند. از طرف دیگر، شهرهائی که برای مقصد مهاجرت انتخاب می شوند، عموماً شهرهائی هستند که مهاجر از سالها قبل با آن شهر به نوعی ارتباط و پیوند داشته است.
۷.
کلید واژه ها:
کارکرد توسعه منطقه ای شبکه شهری سکونتگاه شهر کوچک
در برنامه ریزی توسعه ای یک کشور که همة مناطق جدا از متروپل اصلی را شامل گردد، بگونه ای که علاوه بر نقاط شهری، تمامی نواحی روستایی را در برگیرد، یکی از مهمترین و مؤثرترین تلاشها، عطف توجهات و مطالعات بر کانونهای کوچک شهری و به نوعی تعیین و ارزیابی نقش و کارکردهای آنها در توسعة منطقه ای است. در تحقیق حاضر، با توجه به برخی فرضیات و دیدگاههای مطرح در این زمینه، به ارائه و بررسی چند پرسش پرداخته شده است. همچنین با استفاده از انواع مدلها و روشهای آماری و اقتصادی سنجی، به تجزیه و تحلیل یافته ها و در نهایت حصول نتایج، نائل آمده است. برخی از این نتایج عبارتند از : 1- بین نقاط و کانونهای شهری و روستایی منطقة خوزستان، بدون در نظر گرفتن مادر شهر اهواز، ارتباط و همگونی شبکه ای برقرار است. بعبارت دیگر در شبکة شهری – روستایی منطقه،سکونتگاهها از حیث اداری، جمعیتی و کارکردی دارای ارتباط و تعاملات سلسله مراتبی و نظم نسبی فضایی هستند. 2- شهرهای کوچک در منطقة مورد مطالعه می توانند به توزیع ارائه کارکردهای اقتصادی (خدماتی، کشاورزی و صنعتی) متناسب با ساختار شهری و جمعیتی خود اقدام کنند و لذا در بهبود و توسعة کل منطقه از یکطرف و حوزة نفوذ روستایی خود از طرف دیگر، تأثیر گذار باشند. 3- شهرهای کوچک می توانند در جذب و اسکان سرریز جمعیتی و از اینرو در بسامان سازی و تعادل نظام استقرار جمعیت مؤثر واقع گردند.
۸.
کلید واژه ها:
ایران اقلیم طبقه بندی چند متغیره
یک دستة 9 متغیرة آب و هوایی در 43 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در ایران با تحلیل عاملی و تجزیة خوشه ای مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحلیل عاملی، 3 عامل مهم را نشان داد: یکی عامل رطوبت، دیگری دما و سومی عامل جهت گیری باد. تغییرپذیری فضایی امتیازات عاملی توصیف و تفسیر گردید و سپس گروه بندی امتیازات عاملی با تکنیک گروه بندی فاصله ای، ایران را به 6 ناحیة اقلیمی همگن اصلی تقسیم نمود؛ ضمن آنکه در مرحلة بعدی 12 زیر ناحیة اقلیمی نیز شناسایی شد.
۹.
۱۰.
کلید واژه ها:
توسعه مشارکت توسعه روستایی تغییر اجتماعی جهادسازندگی توسعخ درون زا سازمانهای توسعه
مشارکت دادن اقشار گوناگون مردم روستایی در پیشبرد برنامه ها و فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی و عمرانی، یکی از سیاستهای محوری توسعة روستایی بعد از انقلاب بوده است. در این مقاله سعی شده تا نحوة مشارکت روستاییان در روند توسعة روستایی بر اثر اجرای برنامه های توسعة روستایی بعد از انقلاب، در گروهی از روستاهای برگزیده در استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گیرد. با بررسی روستاهای برگزیده، این مطالعه نتیجه می گیرد: نخست اینکه، روستاهایی که بیشترین فعالیت توسعه ای را توسط نهادها و سازمانهای توسعة روستایی تجربه نموده و دارای شرایط توسعه ای بالایی بودند و همچنین روستائیانی که دارای زمینه های اقتصادی و اجتماعی بالاتری بودند، در روند تغییر روستایی، بیشترین مشارکت را داشتند. دوم اینکه، هر چند برنامه ها تأثیر مثبتی در افزایش مشارکت روستاییان داشته، ولی هنوز فاصلة قابل توجهی بین مشارکت مورد نظر برنامه های توسعة روستایی و مشارکت روستاییان در روند تغییر روستایی بعلت استمرار ساختارهای اقتصادی- اجتماعی گذشته، تمرکزگرایی در برنامه ها و سازمانهای روستایی و عدم وجود سازمانهای موثر محلی وجود دارد.
