مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای

افزایش سریع جمعیت شهری که حاصل آن از هم گسیختگی پیوندهای اجتماعی خانواده ها و تضعیف سنت های فرهنگی در اغلب شهرهای بزرگ کشور است، موجب بروز مشکلات فراوانی در روابط اجتماعی گردیده است. آپارتمان نشینی به عنوان زیرمجموعه ای از زندگی شهری، یکی از موضوعاتی است که در سال اخیر، به دلیل افزایش جمعیت و به دنبال آن، نیاز به مسکن جدید ضمن گسترش، پیامدها و چالش هایی جدید را به وجود آورده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات تراکم ساختمانی بر روابط اجتماعی ساکنین کلانشهرها (مطالعه موردی محله الهیه مشهد) انجام شد. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و در زمره تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری جمعیت محله الهیه 14474نفر و حجم نمونه با استفاده ازفرمول کوکران374 نفر است.. یافته های پژوهش نشان می دهد میانگین کل شاخص ها در فرضیه اول 3.90 و فرضیه دوم 3.96 بدست آمد. براساس مدلSWOT مناسب ترین راهبرد ،راهبرد تدافعی (WT)بوده و نسبت به سایر راهبردها در اولویت قرار می گیرد. نتیجه این که تراکم ساختمانی و جمعیتی بالا در بناهای معاصر باعث جدایی، دوری و بیگانگی در محیط انسانی می گردد و وجود فضاهای مشترک جمعی در واحدهای بلند مرتبه چنانچه فضاها دارای طراحی مناسب و مطلوب و دلپذیر باشند می تواند تا حد زیادی جبران پدیده مورد بحث را نموده، امکانی جهت تعامل بیشتر ساکنین فراهم آورد. البته این امکان محدود است و وابستگی تام به طراحی فضاها و میزان تراکم جمعیتی (استفاده کنندگان) دارد.

 زمینه و هدف: رشد جمعیت و گسترش سکونت گاه ها در مناطق پرمخاطره به ویژه در کشورهای در حال توسعه در حال افزایش است. در حوزه های شهری، اثرات معمول در اثر وقوع سوانح طبیعی ممکن است آنقدر زیانبار نباشد ولی وقتی پای جوامع انسانی و دانش بشری به میان می آید، تبدیل به بحران های طبیعی – تکنولوژیکی گشته که شامل تلفیقی از آسیب های کالبدی و اختلال عملکرد شهری می شود. با توجه به قرارگیری استان ایلام از نظر زلزله خیز بودن و عدم مکان گزینی صحیح سکونت گاه های آن و قرار گیری بر روی گسل های فعال، شناسایی مناطق نامساعد از نظر خطر زلزله و جلوگیری از عدم استقرار سکونتگاه های انسانی در این مناطق برای کاهش خطرات احتمالی در آینده ضروری است که می توان به عنوان مهمترین هدف این پژوهش به آن اشاره کرد..روش بررسی: تحقیق حاضر با رویکرد شهرسازی دفاعی با لحاظ قرار دادن اصول ایمنی اقدام به مطالعه نموده است. پژوهش مورد نظر دارای رویکرد توسعه ای – کاربردی و روش تحقیق ترکیبی(توصیفی، تحلیلی، و میدانی) می باشد.یافته ها و نتیجه گیری:جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از برنامه GIS، Grafer، VISIO، SPSS و مدل TOPSIS استفاده گردیده است که نتایج تحقیق نشان داده است میانگین آسیب پذیری ناشی از زلزله بین (0 و 1) در استان ایلام برابر 4/0درصد بوده است. منطقه شهری دهلران در شاخص کالبدی در بین کل شهرستان های استان بیشترین آسیب پذیری زلزله را دارا می باشد که از لحاظ آماری میزان TOPSIS بدست آمده در این منطقه برابر 6/0 درصد و منطقه شیروان برابر 11/0 درصد کمترین میزان را دارا بوده است.

سالانه تعداد زیادی از گردشگران به منظور معالجه به کشورهای دیگر سفر می کنند و ضمن استفاده از خدمات درمانی و پزشکی، به بازدید از نقاط دیدنی کشورها می پردازند. این شیوه از گردشگری در حال حاضر در اکثر کشورهای دنیا معمول شده است و به عنوان یکی از ابعاد گردشگری به توسعه پایدار و پویایی اقتصاد کشور کمک می نماید. با توجه به کم هزینه بودن و پر درآمد بودن این صنعت، بسیاری از کشورهای در حال توسعه، توجه خود را بر این بخش از صنعت متمرکز و برای آن برنامه ریزی می کنند.این پژوهش با هدف ارزیابی عوامل موثر بر میزان رضایتمندی گردشگری پزشکی در شهر اهواز از نظر گردشگران انجام گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه پژوهش از آزمون Tاستفاده شده است. تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده ازنرم افزارSPSS انجام گرفت.یافته های پژوهش نشان میدهدپاسخ ها به سوالات زیرساخت های درمانی، خدماتی و رفاهی در شهراهواز برابر 3.41 شده است که نشان می دهد تمرکز پاسخ ها از مقدار حد متوسط(3)فاصله زیادی دارد که نشان دهنده اختلاف زیاد بین میانگین نمونه و مقدار آزمون(3) است بنابراین فرضیه تایید می شود. نتایج حاکی ازآن است که گردشگری پزشکی به عنوان یکی از ارکان گردشگری در دهه های اخیر مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است.در ایران نیز در این پدیده در برنامه چهارم و پنجم توسعه مورد توجه کارشناسان حوزه بهداشت و درمان و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفته است.

زمینه و هدف: مکان یابی صحیح و طراحی درست نواحی صنعتی، را می توان گامی استوار در جهت بهبود محیط زیست، توسعه صنایع و رشد صحیح و منطقی مناطق شهری و روستایی بر شمرد. در این تحقیق میزان آلاینده های موجود در دوره ی سی روزه آبان ماه 1402 که باهدف تحلیل میزان تأثیرگذاری کاربری های صنعتی شهر تبریز بر آلودگی هوای آن صورت گرفته که با مکان یابی و نوع جایگزینی خود در بطن شهر تبریز باعث افزایش شاخص های آلایندگی هوایی شده و باتوجه به اطلاعات جمع آوری شده و داده های در دسترس پژوهش در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و با استفاده از روشهای کتابخانه ای و تحلیل مانند روش IDW مورد بازبینی و بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: موارد مورد بررسی در این مطالعه، آلاینده ها و همچنین نوع آن در دوره زمانی ۳۰ روزه در کلان شهر تبریز به صورت کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات است. آلاینده های منوکسید کربن (CO)، دی اکسید گوگرد (SO2)، ذرات معلق (PM2.5) و (PM10)، دی اکسید نیتروژن (NO2) و اوزون، به صورت نقطه ای در ایستگاه های کجوار، حکیم نظامی، میدان آذربایجان، هتل مرمر، میدان نماز، راه آهن، باغشمال، آب رسان و بهداشت جمع آوری شدند و با استفاده از روش معکوس فاصله (IDW) در نرم افزار GIS به صورت نقشه ی توزیع آلاینده به تفکیک هر آلاینده به صورت نقشه های توصیفی تهیه شده است.یافته ها و نتیجه گیری: نتیجه حاصل از پژوهش چنین بیان می شود که موقعیت نواحی صنعتی شهر تبریز بر میزان آلودگی هوای شهر تبریز بی تأثیر است و هیچ اثر سویی بر افزایش آلودگی هوایی شهر تبریز ندارد.

تغییر اقلیم و عوامل جغرافیایی و مکان جغرافیایی درروی زمین بارش و نوسانات خاص خود را دارد. ویژگی های جغرافیایی محل یکی از عوامل تأثیرگذار بر روی بارش های هر منطقه می باشد. همچنین نقش متغیرهای محیطی در مقدار و پراکنش بارش به ویژه در مناطق کوهستانی انکارناپذیر است آسیب پذیری سیلاب طی زمان و از ناحیه ای به ناحیه دیگر متغیر است که علت آن شرایط خاص طبیع ی، فعالیت های انسانی و فرهنگ مخاطره نزد جامع ه در معرض خسارت می باشد تأثیرات عوامل محیطی بر روی عناصر اقلیمی باعث کاربرد روزافزون تکنیک های آماری در بررسی های اقلیمی شده اند. بنابراین در تحقیق حاضر، تغییر اقلیم وعوامل موثرجغرافیایی درسیلاب های شهری در استان یزد می باشد.که در این مطالعه ابتدا، 9عامل شیب،جهت شیب، ارتفاع،شبکه آبراهه ها، مناطق همباران، نقشه پوشش گیاهی،نقشه خاک، کاربری اراضی،به عنوان عوامل مؤثر برای ایجاد سیلاب در مناطق شٌاسایی شدند. سپس لایه های اطلاعاتی در محیط Gis تهیه گردید.نتیجه گیری طبق تحقیق انجام شده ومشاهدات صورت گرفته تغییر اقلیم و عوامل جغرافیایی محدوده مورد مطالعه درنتایج حاصل نشان می دهد از بین عوامل موثر درایجاد سیلاب محدوده مطالعاتی، عوامل ارتفاع، شیب، مقداربارش، شبکه آبرهه ها، کاربری اراضی، به ترتیب مهم ترین عوامل ایجاد سیلاب در منطقه می باشند. که منطقه مورد مطالعه در طبقه بسیار پرخطر قرار دارد که نتایج مطالعه حاکی از توان بالای منطقه از لحاظ ایجاد خطر سیلاب باتوجه به عوامل جغرافیایی می باشد.

زمینه و هدف: شبکه جایگاه های سوخت رسانی وسایل نقلیه شهری به عنوان یکی از مراکز مهم خدمات شهری، به شمار می رود. امّا امروزه با نارسائی های گسترده ای روبرو می باشدکمبود. ظرفیت سوخت رسانی، عمدتاً به سبب توزیع نامناسب جغرافیایی، جوابگوی نیازها نمی باشد لذا لازمست جهت ارائه الگوی توسعه شبکه جایگاههای سوخت شهری با بررسی مطالعات مدل مکانیابی بهینه جایگاهها مورد بررسی قرار گیرد تا توزیع صحیح جایگاهها در سطح شهر علاوه بر جلوگیری از مشکلاتی که در آینده بر شهر تحمیل میگردد، مانع از اتلاف انرژی و بهره وری از امکانات و منابع موجود گردد.با رشد جمعیت به ویژه در شهرهای بزرگ، حجم تقاضا برای خدمات عمومی افزایش یافته است. همچنین نیاز به اعمال ایجاد جایگاه های متعدد سوخت، بیش از گذشته احساس می شود. انتخاب مکان مناسب یکی از مهمترین جنبه های موفقیت کسب و کار است. مهم ترین مشکل در زمینه ارائه خدمات در این بخش، عدم توزیع مناسب جایگاه ها از نظر کمی و محدود بودن شعاع عملکردی ایستگاه ها است. روش بررسی: پژوهش مورد نظر دارای رویکرد توسعه ای – کاربردی و روش تحقیق ترکیبی(توصیفی، تحلیلی، و میدانی) است. یافته ها و نتیجه گیری: در نتیجه ضروری است که توزیع کمی و کیفی جایگاه های سوخت مورد بررسی قرار گیرد. در صنعت سوخت، مسئله انتخاب محل پمپ بنزین شامل عوامل کمی و کیفی متعددی از جمله تعداد ایستگاه های دیگر در منطقه، جهت تردد، ترکیب اجتماعی منطقه مسکونی اطراف، و محدود شدن ساختار جایگاه است. انتخاب مکان به طور قابل توجهی بر موفقیت کسب و کار تأثیر می گذارد.  به طور خاص، انتخاب مکان برای جایگاه های سوخت با محدودیت های سرمایه گذاری در تسهیلات و معیارهایی که شامل یک سری خدمات اجتماعی است مشخص می شود. هدف از این مقاله معرفی برخی از تکنیک های رایج پژوهش عملیاتی در مکان یابی پمپ های بنزین می باشد.

مطالعه حاضر به بررسی و تبیین جایگاه حکمروایی خوب شهری در مدیریت بازار مسکن می پردازد و ارتباط میان سیاست گذاری های موثر شهری و عملکرد بازار مسکن را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. با توجه به افزایش جمعیت شهرنشینی و تقاضای رو به رشد برای مسکن، چالش هایی در زمینه تأمین مسکن مقرون به صرفه و پایدار برای تمامی اقشار جامعه ایجاد شده است. این مقاله با استفاده از داده های کمی و کیفی نشان می دهد که چگونه حکمروایی خوب شهری می تواند به عنوان یک ابزار کلیدی در بهبود وضعیت بازار مسکن عمل کند. در این راستا، مفاهیم اصلی شفافیت، پاسخگویی، مشارکت عمومی، انصاف اجتماعی و پایداری محیطی به عنوان ارکان حکمروایی خوب شهری شناسایی شده و تأثیر آن ها بر مدیریت بازار مسکن مورد بحث قرار گرفته است. مطالعه تجربی های موردی از شهرهای مختلف جهان نشان می دهد که اتخاذ رویکردهای نوین در حکمروایی شهری می تواند به حل مسائل مرتبط با عرضه و تقاضای مسکن کمک کند و به توسعه پایدار شهری منجر شود. این مطالعه همچنین بر اهمیت همکاری بین دولت ها، بخش خصوصی، سازمان های غیرانتفاعی و جوامع محلی تاکید می کند و چگونگی اثربخشی این همکاری ها در ایجاد راه حل های خلاقانه و مقرون به صرفه برای مسائل مسکن را بررسی می کند. در نهایت، تحلیل ها حاکی از آن است که حکمروایی خوب شهری در بازار مسکن به معنای اتخاذ رویکردهای چندبعدی برای حل مشکلات پیچیده است. این شامل همکاری بین بخش های مختلف دولت، بخش خصوصی و سازمان های غیردولتی برای ایجاد راه حل های نوآورانه و پایدار است.