سفینه

یکی از شخصیتهای استثنایی در میان صحابه پیامبر(ص)، جابر بن عبد اللَّه انصاری اسـت کـه در تاریـخ صـدر اسـام از نقـش و جایـگاه بالایـی برخـوردار بـود. منابـع تاریخـی ایـن صحابـی عظیمالشـان را جـزء اولیـن سـا کنین مدینـه معرفـی میکننـد کـه در دوران نوجوانـی بـه همـراه پـدر خویـش قبـل از هجـرت پیامبـر(ص) از مکـه بـه مدینـه اسـام آوردنـد. جابـر پـس از شـهادت پـدرش در نبـرد احـد، در بیشـتر غـزوات پیامبر(ص) شـرکت نمـود و بسـیاری از وقایع و رخدادهای پیش آمده را ثبت و ضبط نمود. سیره نگاران نام وی را جزو اولین کسانی معرفی مینماینـد کـه بـه دفـاع از حقانیت و جایـگاه والی امیرالمومنین و اهلبیت (ع) اقدام نموده و نقـش موثـری در بیـان فضائـل و معرفی ایشـان بعنوان امام برحق در زمان امامتشـان در قالب نقـل روایـات مهـم از قبیـل حدیـث غدیـر، حدیـث منزلـت، حدیـث ثقلین و... داشـته اسـت. شـخصیت علمـی و اخاقـی جابـر بگونـه ایسـت کـه اکثـر مورخـان و محدثـان فـرق اسـامی او را مکثـر در حدیـث و حافـظ سـنت نبـوی دانسـته و وی را فـردی مـورد وثوق معرفـی مینمایند. ایـن ویژگـی سـبب گردیـد تـا بـرای آشـنایی بـا عملکـرد و معرفـی ایـن صحابـی عظیمالشـان به میـزان تـوان پژوهشـی بـه شـیوه کتابخانـهای انجـام دهیـم و زوایایـی نا گفتـه از زندگـی ایشـان را بـرای مخاطبین ارائـه نماییم

جابـــر بـــن عبدالله انصـــاری از صحابیـــان جلیل القدر رســـول خدا (ص)، به دلیل داشـــتن محبـــت اهـــل بیـــت (ع) جایـــگاه خاصـــی نـــزد آنـــان داشـــت. وی در دورهای کـــه برخـــی از اصحـــاب و جاعـــان به خـــود اجـــازه میدادند بر رســـول خـــدا (ص) دروغ ببندنـــد، از این کار امتنـــاع کـــرده و به مخالفـــت با آنها نیز میپرداخته اســـت. لـــذا مورد اعتمـــاد اهل بیت (ع) بـــوده و از وی حدیـــث نقل میکردنـــد. وی در عرصههای مختلف فقهـــی، روایی، تاریخی و تفســـیری و حتـــی نقـــل روایات اعتقادی مـــورد اعتماد و رجـــوع راویان و محدثان بوده اســـت که نشـــان از جایگاه علمی وی نزد مســـلمین دارد. صحیفه جابر از نوشـــتههای او اســـت که مورد اســـتفاده بســـیار راویان بعد از ایشـــان قرار گرفته اســـت

حدیـث لـوح جابـر، یکـی از احادیـث مشـهوری اسـت کـه پیوسـته مـورد توجـه و اسـتناد علمـای امامیـه در اثبـات امامـت امامـان دوازده گانـه بـوده اسـت. بـا ایـن وصف، اشـکالت و شـبهاتی بـه ایـن روایـت وارد شـده و برخـی در صـدد انـکار آن و جعلـی شـمردن آن بـر آمدهانـد. نوشـتار حاضـر در صـدد بررسـی وضعیـت سـندی ایـن روایـت اسـت. بـه ایـن منظـور ابتـدا گزارشـهای متعـدد از ایـن روایـت شناسـایی شـده و در ادامـه، سـندهای آنهـا بررسـی شـده اسـت. بر این اسـاس هرچند تعدادی از گزارشـهای 9گانه و اسـناد 22گانه این روایت از نظر سـندی ضعیف شـمرده میشـوند، اما عاوه بر صحت سـند برخی از این گزارشـها، شـواهد و قرائـن متعـدد دیگـری باعـث حصـول اطمینـان نسـبت بـه ایـن روایـت میشـوند

بعـد از رحلـت پیامبـر (ص) گروهـی از انصـار در سـقیفه گـرد آمدنـد و از رهبـری جامعـه و تعییـن جانشـین پیامبـر (ص) سـخن گفتنـد کـه بـه نظـر میرسـد طرح چنین سـخنانی از سـوی انصـار در آن سـاعات، واکنشـی در مقابلـه بـا برخـی اقدامـات مهاجـران بـود. چـرا کـه آنـان بـا قرائنـی پـی بـرده بودنـد کـه گروهـی از مهاجران قصد تسـلط بر قـدرت را دارنـد و انصار با تجمع در سـقیفه قصـد پیشـگیری داشـتند. البتـه آنچـه انصـار را بـه ایـن اقـدام نسـنجیده واداشـت تـرس همـراه بـا رقابـت بـا قریـش بـوده اسـت. اگـر چـه خدمـات انصـار در کمـک بـه اعتـای اسـام در عصـر پیامبـر اعظـم (ص) نیـز میتوانـد از جملـه دلیـل توجـه آنـان بـه حکومـت باشـد. همچنیـن بـا مـرور متـون تاریخـی مربـوط بـه سـقیفه بایسـتی گفـت بسـیاری از انصار شـاخص طرفـدار امـام علـی (ع) ماننـد جابـر بـن عبـدالله انصـاری در سـقیفه حضـور نداشـتند. هـدف ایـن پژوهـش بررسـی جوانـب متعـدد علـل تجمـع انصـار در سـقیفه و تحلیـل آن اسـت کـه بـا اسـتفاده از متـون تاریخـی دسـت اول و تحلیـل پژوهشهـای جدیـد انجـام شـده اسـت

این مقاله تحلیل و نقدی اس ت بر نظریه ّ ی کش ف حجاب مخدرات اهلبیت امامحس ین(ع) در رس اله العاصمی ه ک ه علامه ش یخ محم د عل ی س نقری حائ ری در س ال 1327ق به پایان رس انده اس ت. عام ه س نقری در ای ن رس اله ب ه نق د و بررس ی روای ات اب ی مخن ف، ش یخ ص دوق، ش یخ مفی د، س ید ب ن ط اووس و عام ه مجلس ی مرب وط ب ه ربودن حج اب زنان اهل ح رم کربا میپ ردازد و کش ف ش عور بن ات الرس ول؟ص؟ را مح ال و ب ا غی رت، حکم ت و ش ریعت اله ی و عصم ت حضرت زین ب؟س؟ مع ارض دانس ته و دلیل ی چ ون: آم اده ب ودن اهلبی ت ام ام(ع) ب رای اس ارت و ج دا ک ردن حل ل و زی ور از خ ود، مانعی ت هیب ت و س طوت زین ب کب ری؟س؟ از ای ن ام ر و اقام ه ش واهدی ب ر روپ وش داش تن کجاوهه ای آل اللَّه را دال ب ر ع دم تمک َ ی ن اجان ب از دی دن وج ه و ش عر پردگی ان عصم ت و رس الت، دانس ته اس ت. در ای ن پژوه ش س عی ش ده، پ س از بررس ی س ندی روای ات مش تمل ب ر کش ف رأس بن ات رس ول اللَّه (ص)، ادل ه عقل ی و ادل ه نقل ی ای ن دس ته از روای ات، نق ادی گردی ده، س پس معن ای لغ وی اس باب حج اب آل اللَّه و معن ای مج ازی و کنای ی تعابی ر مفی د چه ره گش ایی اه ل ح رم امام حس ین(ع)، م ورد کن د و کاش و در نتیج ه، نظری ه ی عام ه س نقری حائ ری، مبن ی ب ر ع دم ام کان کش ف رأس، م ورد تایی د ق رار گرفت ه اس ت

یکی از وجوه اعجاز که مفسران قرآنی را به تدبر وا داشته اعجاز محتوایی است؛ این نوع از اعجاز با مفاهیم درونی قرآن ارتباط دارد و اگر چه میتوان مولفه های گونا گونی را برای آن برشمرد، اما مولفه های مورد اتفاق فریقین را میتوان اختاف ناپذیری، اخبار از غیب، بواطن قرآن، اعجاز علمی وجامعیت قرآن دانست که شامل محورهایی نظیر قانونگذاری، هدایتی، حقوقی، مسائل اخاقی و... میشود و آنچه از تطبیق استنتاج میگردد معین آنست که توجه به این نوع اعجاز در طی قرون مختلف با شدت و ضعفهایی روبرو بوده که در سیر زمانی مختلف هر یک از فریقین توجه و عنایت ویژه بدان داشتهاند و اختافات مبنایی در طرح مساله، باورها و روش طرح با یکدیگر دارند برای مثال در مورد بطون قرآن کریم با وجود قبول و مسلم دانستن این مولفه در نقل اهلسنت با اندک اغماض از پیامبر؟ص؟ یا صحابه بحثی مطرح نمیشود در حالی که شیعه بدان عنایت و اهتمام ویژه داشته است یا در مبنا تشیع بر خاف اهل سنت بر این باور است تنها مرجع حقیقی برای دفع شبهات معصومان میباشند و آنها عالم به قرآن هستند. بنابراین این نوشتار میکوشد با رویکردی توصیفی_ تحلیلی مولفههای اعجاز محتوایی را از منظر مفسران شیعه و سنی مورد بررسی قرار دهد

از آیـه الله محمـد تقـی شـیرازی اشـعار فارسـی معـدودی بـر جـای مانـده اسـت کـه بـا وجـود انـدک بـودن، از قـوت شـعری برخـوردار اسـت. ایـن شـعرها اندکـی پـس از رحلـت ایشـان همـراه بـا شـعرهایی از چنـد فقیـه نامـدار دیگـر ماننـد: شـیخ محمـد حسـین اصفهانـی، میـرزا اسـماعیل شـیرازی، شـیخ فضـل اللَّه نـوری، میـرزا صـادق آقـا تبریـزی منتشـر شـده و البتـه برخـی از آنها عربی و برخـی ملمـع (فارسـی و عربـی) اسـت. در ایـن اشـعار کـه در مـدح و رثـای اهل بیت (ع) اسـت، اشـارات جالبـی بـه مضامیـن آیـات و احادیـث و متـون تاریخـی معتبـر شـده اسـت. در ایـن مقالـه بخشـی از این اشـارات مورد تحقیق قرار گرفته اسـت که اثرپذیری شـاعر از قرآن و حدیث و تاریخ را نشـان میدهـد. نمونـه ایـن مـوارد چنین اسـت: آیه انتم العلون، آیه بنیان مرصـوص، آیه نور، آیه مباهلـه، آیـه فتلقـی آدم، سـوره هـل اتـی. همچنیـن احادیـث و رویدادهایـی ماننـد: تصـدق خاتـم در رکـوع، لیلـه المبیـت، حدیـث غدیـر، مقامـات پیامبـر و اهـل بیـت و علـم و معجزاتشـان، وقایع کربـا و مقامـات امـام عصـر و توسـل بـه آن ذوات مقدسـه. همچنیـن اشـاره بـه برخـی از عالمـان شـیعه ماننـد عامـه حلـی و میـرزا محمـد حسـن شـیرازی