مطالعات هنرهای زیبا

در سال های اخیر و با توجه به آشکار شدن نقش مهم خط و خوشنویسی در پیدایش و رشد فرهنگ و تمدن های گوناگون، محققان بسیاری به پژوهش در این حوزه علاقه مند شده اند. هدف مقاله پیش رو بررسی دو خط نستعلیق ایرانی و خط بای بایین فیلیپینی بود تا علاوه بر ارائه تاریخی مختصر از این دو خط، نحوه پیدایش و اصول نگارشی آ نها بررسی گردد و مشخص شود که چه شباهتها و تفاوتهایی بین آن ها وجود دارد. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای انجام شد. بررسی ها نشان داد که دو خط مذکور قدمت تقریبا یکسانی دارند، بدین صورت که اکثر محققان، تاریخ پیدایش خط نستعلیق را نیمه دوم قرن هشتم هجری (قرن پانزدهم میلادی) میدانند، همچنین شواهد نشان میدهد که قدیمی ترین نسخه های خط بای بایین نیز متعلق به قرن پانزدهم میلادی و پیش از ورود اسپانیایی ها به فیلیپین هستند. در رابطه با نحوه شکلگیری این دو خط هم مشخص شد که خط نستعلیق از ترکیب دو خط نسخ و تعلیق به وجود آمده است. حال آنکه خط بای بایین، در واقع برگرفته از خط برهمایی مربوط به شبه جزیره هند است. در خصوص شیوه نگارش این دو خط هم مشخص شد که خط نستعلیق از راست به چپ نوشته می شود و شامل چهار دسته کشیدگی ها، دوایر، نقطه ها و مفردات است، حال آنکه خط بای بایین از چپ به راست نوشته می شود و گاهی اوقات حتی در جهات مختلف قابل نوشتن است. خط بای بایین بدون نقطه است، اما از لحاظ دوایر و انحنای حروف شباهت هایی با خط نستعلیق دارد. در واقع، تحلیل ها نشان داد که اقتدار در انحناها وکشیدگی ها بین دو خط نستعلیق و بای بایین بسیار شبیه است.

امروزه هنر معاصر، صرف نظر از تمامی تغییرات و سنت شکنی هایش، بیش از هر زمان دیگر با مفاهیمی مثل خشونت و شوک در ارتباط است. عوامل بسیاری را برای این امر می توان در نظر گرفت؛ از ابعاد فلسفی و نظری مربوط به هنر گرفته تا مسائل سیاسی و اجتماعی قرن بیستم و متعاقبا اوضاع جهان سرمایه داری بعد از پایان جنگ جهانی دوم. این گرایش مطلق و رادیکال به خشونت و شوک، در برخی از جنبه ها، منجر به جبهه گیری های منتقدین و فاصله گرفتن مردم از هنر معاصر شده است و این سوال را مطرح می کند که معنای خشونت و شوک در هنر معاصر چیست. ضرورت پرداختن به این سوال وقتی مشخص می شود که معنا ها و دلایل این گرایشات هنر معاصر، غالبا تحت تاثیر رسانه به صورت تقلیل گرایانه و سطحی بررسی می شوند. این پژوهش سعی داشته که معناهای بالقوه خشونت و شوک را به صورت انضمامی واکاوی کند. بدین منظور، بعد از بررسی زمینه های نظری و زمینه های سیاسی اجتماعی خشونت و شوک در هنر معاصر، به تحلیل معنی نمونه هایی از مهم ترین آثار هنری قرن بیستم می پردازد.

در قرون اولیه اسلامی اعراب فاتح فاقد اصول هنر تصویرگری بودند. اما نیاز جامعه به کتاب های مصور باعث شد علی رغم سخ تگیر یهایی که نسبت به نقاشی در دوره اسلامی بود بار دیگر اصول تصویری پیش از اسلام نوزایی شد. از جمله اصولی که نگارگران در هنر خود به کار م یبردند اصل همزمانی بود، بدین صورت که چند دید متغیر را در یک تصویر واحد ادغام م یکردند و به صورت یک کل نمایش می دادند. اما آیا این همزمانی بر اساس اصول تدوین شده در دوره اسلامی بوده یا سنتی دیرینه از دوران باستانی پیش از اسلام؟ در این مقاله سعی بر بررسی روند و تاثیر اصل همزمانی دید از دوران هنری ایران پیش از اسلام بر نگاره های اسلامی شده است. هنر ایرانی در هیچ دورانی آینه طبیعت نبوده و تلاشی در پی بازنمایی آن نداشته است. با توجه به نگاره های باقی مانده از تمدن ساسانی-سغدی و هنر مانوی می توان نوعی فضای غیر طبیعی چند ساحتی که دارای همزمانی زوایای دید می باشد را بازشناخت در این خصوص نمونه های قیاسی از هنر نقاشی ساسانی-سغدی و مانوی با نگارگری اسلامی آورده شده تا به شباهت سنت پیوسته همزمانی میان آنها پرداخته شود و آن را اصلی مشترک میان هنر پیش و پس از اسلام قرار دهد. روش تحقیق این مقاله به صورت توصیف و تحلیل نگاره ها به هدف بازشناسی این اصل و سیر تاثیر آن در گذر زمان بر نگارگری اسلامی است که با بررسی تطبیقی این نقاشی ها میتوان نتیجه گرفت که نگاره ها از نظر نشان دادن دید همزمان قابل قیاس هستند و این به اصلی از تصویرگری ایرانی تبدیل می شود.

یکی از عناصر خلقت، که به دلیل نقش بنیادی و جایگاه ویژه اش در زندگی انسان باستان مورد توجه جدی ملت های کهن بوده و بر همین اساس، اسطوره ها و باورهای متعددی پیرامون موجودیت او پدید آمده است، گاو اسطورهای است. وابستگی انسان به گاو وحشی را می توان با نگاهی به نقاشی های غارهای پیش از تاریخ در سراسر جهان دریافت. حال سوال اینجاست که این حیوان، در ایران و سایر تمدن های کهن نماد چه چیزی بوده است؟ در ایران باستان و سایر ملل این حیوان دارای نقش توتمی بوده و از آنجا که نماد باروری، زایش و آب میباشد و در پیوند نزدیک با کشاورزی قرار دارد، جنبه اساطیری به خود گرفته و در جایگاه بسیاری از خدایان مورد پرستش و احترام بوده است. این نقش ویژه و نمادین را همچنین، در ادبیات و هنرهای بصری سایر ملل میتوان مشاهده نمود. تحقیق حاضر، از نوع تحقیقات بنیادی بوده و به روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است. روش گردآوری اطلاعات، در این تحقیق، به روش کتابخانه ای و واقعی انجام گرفته است. پردازش اطلاعات در این تحقیق نیز، به صورت تحلیلی- استنتاجی می باشد.

این پژوهش به اهمیت و نقش موارد بسیاری بازتا بدهنده واقعی تهای اجتماعی و مناسبات فرهنگی و سیاسی است، م یکوشد فرآیند شک لگیری معنا به واسط ه بدن در یک اجر ای پست دراماتیک و نیز انتقال آن به تماشاگر با استفاده موضوع محوری در این » نمایش سایبورگ « از فن آوری پیشرفته را مورد مطالعه قرار دهد. بر این اساس پژوهش است. نمایشی که مشخصه اصلی آن استفاده از ف نآوری است و بدون به کارگیری آن اجرا پیش هرگز شکل نخواهد » بدن « نخواهد رفت. و نکته قابل توجه این است که چنین نمایش فناورانه ای بدون اندامگانی انسانی است که با بخ شهای مکانیکی گسترش یافته است و یا به » بدن سایبورگ « . گرفت عبارت دیگر با اجزایی غیرارگانیک -به منظور انتقال هر چه بهتر معنا در تجرب های هنری- همراه شده است. موضوع دیگری که تاش شده است در این پژوهش به آن پرداخته شود، رابط ه میان اجراکننده و تماشاگر است. تعاملی پویا و غیرمعمول که در طول نمایش همواره در حال گسترش و دگرگونی است. تجرب ه حضور در رویدادی اجتماعی است، که نه فقط بازتا بدهنده واقعیت موجود ،» نمایش سایبورگ « است بلکه حکایت از واقعیتی دارد که در آینده رخ خواهد داد.