محتوای آموزشی هر حرفه از نقش و جایگاه آن حرفه در جامعه ناشی می شود و آموزش شهرسازی نیز از این قاعده مستثنا نیست. درواقع آموزش شهرسازی باید در عمل پاسخگوی نیازهای متخصصان شهرسازی باشد. در همین راستا، این مقاله ابتدا به بررسی نقش متخصص شهرسازی در ایران پرداخته و سپس با تعیین مهم ترین دانش و مهارت های متخصص شهرسازی، به ارزیابی میزان انطباق این نقش با محتوای آموزش شهرسازی می پردازد. نقش متخصص شهرسازی با مصاحبه با 12 فرد حرفه ای و مهم ترین دانش، مهارت و اهمیت ارزش ها در آموزش شهرسازی با تکمیل 341 پرسشنامه مشخص گردیده است. بررسی نقش متخصص شهرسازی در ایران مبین غلبه دیدگاه تکنسین و یا مشاور در فرایند تصمیم گیری بوده و تأکید اصلی بر تهیه طرح های توسعه در مقیاس های مختلف است. نمود نقش متخصص شهرسازی در محتوای آموزش شهرسازی غلبه دانش رویه ای/کاربردی، مهارت های تکنیکی و تحلیلی بوده و ارزش ها بی اهمیت است که نشان دهنده انطباق نقش متخصص شهرسازی با محتوای آموزشی در ایران است.
این مقاله به بررسی چگونگی آموزش طرح واره 1 در کارگاه معماری پرداخته است. ایده و طرح واره می تواند مبنای طراحی باشد و اهمیت آن در ارائه راه حل های نوآورانه توسط معمار قابل توجه است. این تحقیق با روش پیشنهادی خود، به دنبال ارتقای کیفیت آموزش طراحی معماری بوده است. ازاین رو طرح واره در دو سطح کلان و خُرد طبقه بندی شده و پس از مشخص شدن نیازهای آموزشی و مهارتی لازم برای هرکدام از سطوح طرح واره، راهکارهای آموزشی بر اساس نظریه میزانسن پیشنهادشده است. برای سنجش مطلوبیت راهکارهای آموزشی پیشنهادی از نمونه موردی در دو ترم متوالی استفاده شد. این تحقیق به صورت کیفی انجام شده و داده ها به روش تحلیلی و توصیفی موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان دهنده آن است که روش طراحی پیشنهادی در توانمندسازی دانشجویان جهت خلق ایده، بیان و ارائه طرح واره های ذهنی در سطح کلان و خُرد مؤثر بوده است.
هدف این مقاله بررسى و تحلیل شاخص هاى استراتژى توسعه شهر و میزان تأثیرگذارى نقش شهر بر آنها و شناخت روند و عملکرد کنونى پیرانشهر در ارتباط با شاخص هاى یادشده است. داده هاى موردنیاز با استفاده از پرسش نامه با نظرخواهى از سه گروه شهروندان، مدیران و نخبگان شهرى با حجم نمونه 474 نفر گردآورى شده است. تجزی هوتحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزارهاى SPSS و SmartPLS انجام شد. به دنبال تائید روایى مناسب پرسش نامه با استفاده از تحلیل عاملى تأییدى، فن معادلات ساختارى به روش حداقل مربعات جزئى، جهت بررسى روابط بین متغیرهاى پژوهش به کار گرفته شد. نتایج نشان داد نقش بازرگانى شهر تأثیر مثبتى بر هر یک از ابعاد چهارگانه استراتژى توسعه شهرى (قابلیت زندگى، حکمروایى، بانکى بودن، رقابت پذیرى) اعمال کرده است. قابلیت زندگى با ضریب مسیر 798 / 0 و رقابتى بودن با ضریب مسیر 325 / 0 به ترتیب بیشترین و کمترین تأثیر را از نقش بازرگانى شهر پذیرفت هاند.
در واکنش به جدایی گزینی اجتماعی، ترویج آمیختگی اجتماعی روندی نوپا در طراحی و توسعه شهر است. ترجمان اجتماعی این سیاست خلق محلاتی است که افراد متنوعی با سن، پس زمینه های قومی-نژادی، درآمدی و... را در خود جای دهند. به سبب کمتر موردعلاقه قرار گرفتن این موضوع آگاهی از این سازوکار در بوم شهری ایران ناچیز است. هدف از پژوهش سنجش بعد ریخت شناسی در ترویج آمیختگی اجتماعی است که با مورد پژوهی محلات آبادان تبیین شده است. معیارهای مربوطه با مطالعات کتابخانه ای، بازدیدهای میدانی و با استفاده از روش تحلیلی کمی و کیفی موردبررسی قرارگرفته است. لذا پس از مرور مفاهیم مرتبط، با بررسی نمونه موردی به آزمون فرضیات پرداخته و در قالب نتایج تحقیق، راهبردهای کالبدی قابل تعمیم در بعد ریخت شناسی به عنوان ابزاری در جهت طراحی محلات باهدف تنوع اجتماعی با دو رویکرد اختلاط و ارتباط ارائه شده است.
تحقیق حاضر بر پایه سنجش میزان تأثیر عوامل محیطی بر سلامت روان انجام گرفته تا نتایج آن راهگشایی برای طراحی محیط های مسکونی سالم باشد. جهت سنجش سلامت روان افراد از پرسشنامه GHQ-12 استفاده شد و ابزار بررسی کیفیت های محیطی شامل سه مؤلفه: محیط کالبدی، محیط اجتماعی و محیط زیست است. جامعه آماری شامل ساکنان دو مجموعه مسکونی 600 دستگاه و 512 دستگاه مشهد است که از بین آن ها نمونه ای 351 نفره موردبررسی قرار گرفت. جهت انجام محاسبات و پردازش اطلاعات از دو نرم افزار spss و LISREL استفاده شده است. یافته های مطالعه حاضر نشان می دهد که از میان تمام عوامل محیطی مؤثر بر سلامت روان، محیط کالبدی دارای بیشترین نارضایتی و درنتیجه بیشترین تأثیر منفی بر سلامت ساکنان است؛ بنابراین لازم است تا با اصلاح کیفیت فیزیکی محیط مسکونی، سطح رضایت افراد را از محل زندگی بالا برده تا زمینه بهبود کیفیت روابط اجتماعی ساکنان فراهم شود.
در این مطالعه با توجه به گسست میان جامعه و معماران در کنار عدم موفقیت رویکردهای پست مدرن در مردمی کردن معماری و ضرورت پرداختن مجدد به آموزش معماری به عموم، یک تجربه برای برآورد تأثیر آموزش معماری به نوجوانان در تعمیق نگرش آنان به معماری اجراشده است. در این تحقیق انواع فهم از نما با تحلیل تصویری مشارکتی و افتراق معنایی، میزان درک مردم در مورد سه کاربری مسکونی، اداری و مذهبی سنجش شده است؛ با توجه به نوع سنجش از تحلیل تصویری مشارکتی استفاده شده است.54 تصویر در دودسته (نماهای محلی دامغان، نماهای پراکنده از کل ایران) در نظر گرفته شد و گروه آزمون پس از یک آموزش هدایت شده کوتاه مدت در شهر ایلام سنجش شد. نتایج بررسی میدانی حاکی از آن است که هر نوع از چهار گونه آموزش ارائه شده در این پژوهش، در تغییر دیدگاه ها و نزدیک شدن به مقاصد معماری در توجه دادن عموم مؤثر است.
وحدت در هماهنگی و انسجام عالم کثرت به انحا مختلف در بناهای ارزشمند معماری ایرانی- اسلامی از جمله خانه های سنتی ایرانی بروز داشته که از ویژگی های بارز آن می توان، به اصل محوربندی فضایی اشاره کرد که به طرق مختلف در معماری خانه های سنتی شوشتر نمایان گردیده است. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی است که با استفاده از رویکرد کیفی و با بکارگیری روش تحلیل محتوایی در برگیرنده بن مایه های نظری اسلامی همچون اصل وحدت ها است. در حوزه دوم، معماری خانه های شوشتر مطابق با مبانی نظری پژوهش بصورت یک جدول مورد تحلیل قرار داده است. نتایج نشان می دهد که تک لایه بودن بنا به عنوان عامل گرمایی، از خصوصیات بارز محور اصلی خانه های شوشتر بوده که سبب گشته ایوان شدادی به عنوان یک فضا با عملکردهای گوناگون ازجمله، اقلیمی، زیستی و ارتباطی در راستای محور اصلی خانه مطرح گردد.
پژوهش حاضر باهدف پاسخ به این سؤال که چه رابطه ای میان فضاهای اجتماع پذیر و مجتمع های مسکونی وجود دارد که باعث افزایش کیفیت زندگی ساکنین می شود، صورت گرفته است. بر اساس مدل هایی که برای نیازهای انسان ارائه شده اند، تعاملات اجتماعی یکی از این موارد ضروری است. پیشینه پژوهش در طراحی محیط نشان می دهد که ویژگی های کالبدی فضاهای یک مجتمع مسکونی می تواند بر میزان مطلوبیت آن ها تأثیرگذار باشد. روش تحقیق موضوع به شیوه کمی و میدانی و برای بررسی نمونه های موردی، پرسشنامه سنجش شاخصه ها تنظیم گردید و در بین ساکنین مجتمع های مسکونی توزیع شد و اطلاعات به دست آمده با نرم افزارهای Spss و smartpls تحلیل گردیدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که برای بهبود و ارتقای کیفیت زندگی و کمیت فضاهای شهری به خصوص مسکونی، نوع طراحی بر اساس اصول و معیارهای اجتماعی و فرهنگی ازجمله همسایگی و اجتماع پذیری است.
