۱.
کلید واژه ها:
خلاقیت اجتماعی نظریه شهر خلاق کنش های آگاهانه عوامل زمینه ای تجارب روزمره
در نظریه شهر خلاق، خلاقیت امری در انحصار نوابغ و هنرمندان است. این رویکرد فردگرایانه به خلاقیت سبب نادیده انگاشتن ابعاد، س طوح و کارکردهای اجتماعی خلاقیت شده است. مطالعات صورت گرفته بیانگر نمود اجتماعی خلاقیت در بستر گروه های اجتماعی، سازمان ها و شهر است. لازم است تا خلاقیت به عنوان پدیده ای اجتماعی که حاصل تعامل افراد با محیط پیرامون است، مفهوم پردازی گردد. در این مقاله با بهره گیری از متون تخصصی، چهارچوبی تحلیلی برای خلاقیت اجتماعی پیش نهاد شده است. روش تحقیق بهره گیری از ابزار کتابخانه ای با تکیه بر تحلیل محتوای اس ناد اس ت. یافته ه ای تحقیق دربردارنده تحلیل نمودار مفهومی س طوح و فرایند خلاقیت اجتماعی و تفسیر ارتباط میان کنش گران، بستر و نتایج خلاقیت است. بروز خلاقیت اجتماعی در نظریه ش هر خلاق نیازمند نگرش به شهرسازی به مثابه کنشی اجتماعی و اتخاذ فرایندی مبتنی بر ارتقای گفتمان، مشارکت و تجارب روزمره است. در انتها پیشنهاد هایی جهت کاربست خلاقیت اجتماعی در نظریه شهر خلاق ارائه شده است.
۲.
کلید واژه ها:
تشبیه تنزیه معماری کالبد معماری مسجد مکتب اصفهان
باور و اعتقاد چه در شکل دهی به زندگی و چه نقشی که در جنبه معنوی زندگی انسان ها ایفا می کند عاملی اساسی در صورت بخشی به معماری به شمار می رود. بدین ترتیب معماری مکان کالبدی اندیشه و باور اعتقادی انسان متعلق به آن می گردد. در دوره صفویه که امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفانی به همراه اندیشه فلسفی است مکتب اصفهان را به وجود می آورد که نقش مهمی در آفرینش هنری این دوره داشته است. ازآنجایی که مساجد (خصوصاً جامع) بیشترین تأثیرپذیری را از عقاید و باورهای زمان خود دارند، برای بازخوانی اندیشه تشبیهی و اندیشه تنزیهی در نظر گرفته شد. به همین منظور با تبیین این اندیشه ها و استخراج معیارهای کیفی و کمی صُور تشبیهی و صُور تنزیهی در معماری چهارچوب اصلی پژوهش مشخص شد سپس اندام های کالبدی مسجد امام با این معیارها برای تشخیص نوع تشبیهی و تنزیهی سنجیده شد که ماحصل پژوهش تعادل تشبیهی-تنزیهی در بخش گنبدخانه مسجد امام بود.
۳.
کلید واژه ها:
استفاده مجدد انطباقی مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی(ARP) نیروگاه سوخت فسیلی عمر مفید ازکارافتادگی
بسیاری از ساختمان ها در حالی تخریب می شوند که بخش قابل توجهی از عمر کالبدی و سازه ای آنها باقی مانده است. معمولاً چنین ساختمان هایی درنتیجه عوامل مختلفی، مانند عدم توانایی در برآوردن الزامات و انتظارات جدید، پیش از پایان عمر کالبدی خود ازکارافتاده و متروک می شوند. در چنین شرایطی استفاده مجدد انطباقی می تواند مزایای قابل توجهی را در قیاس با تخریب و ساخت بنای جدید داشته باشد. اما سؤال اینجاست که آیا همه ساختمان ها برای استفاده دوباره مناسب هستند؟ به نظر می رسد نیروگاه های سوخت فسیلی از بناهایی هستند که ویژگی های جالب توجهی، ازجمله به لحاظ ظرفیت های سازه ای و کالبدی، جهت استفاده مجدد دارند و اینکه تخریب آنها ضمن تحمیل هزینه های بسیار بالا، سبب تولید پسماندهای زیاد ساختمانی می شود. جهت رسیدن به نتایج کمی و قابل اتکا، به ارزیابی ظرفیت استفاده دوباره نیروگاه حرارتی بعثت تهران براساس مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی(ARP) پرداخته شده و نتایج حاصله موردبررسی قرار گرفته است.
۴.
کلید واژه ها:
ساحل شهری توسعه پایدار بندر منظر ساحلی
در طول تاریخ در بسیاری از نقاط جهان، منابع آب نقش بسیار مهمی در استقرار و شکل گیری سکونت و ایجاد هویت داشته اند. قبل از صنعتی شدن مناطق ساحلی شهرها با حضور مردم و فعالیت های متنوع پررونق بودند و ارتباط نزدیکی بین ساحل و شهر وجود داشت. در عصر صنعتی این رابطه با ایجاد برخی کاربری ها مانند ایجاد بنادر بزرگ، کاربری های تجاری و انبار کالا قطع شد. بی شک راه نجات از این وضعیت کنونی، توجه به اصول معماری پایدار و دخالت دادن آن در توسعه سواحل شهری است. در این پژوهش که جزو پژوهش های کاربردی و توسعه ای محسوب می شود، سعی خواهد شد تا پس از ارائه مبانی نظری مرتبط با موضوع و اصول و مؤلفه های طراحی پایدار سواحل شهری، معیارهای مناسب جهت ایجاد مناظر پایدار ساحلی در حاشیه بنادر و تبدیل آنها به مراکز پویا و زنده شهری ارائه شود.
۵.
کلید واژه ها:
نمایشگاه موقت رضایتمندی بازار سنتی اصول کالبدی
در نمایشگاه های موقت اغلب به ایجاد پوشش توسط سازه توجه می شود و معماران کمتر به ملال آور بودن بازدید و نیازهای مخاطبان توجه دارند. با توجه به کارایی مطلوب بازارهای سنتی در طول سالیان متمادی می توان گفت که اصول کالبدی رعایت شده در بازارهای سنتی، امکانی برای حل مشکلات موجود در نمایشگاه های موقت خواهند بود. بدین منظور خصیصه های بازارهای سنتی استخراج گردید و با مشاهده میدانی بازارهای پنج شهر متفاوت، ویژگی های کالبدی قابل سنجش در نمایشگاه های موقتی شناسایی شدند. سپس به وسیله طراحی پرسش نامه متناسب با مشکلات نمایشگاه های موقتی، میزان کارکرد این عوامل از 241 نفر در دو نمایشگاه سئول و مصلی، در شهر تهران طی سه روز و سه زمان متفاوت از هرروز، موردسنجش قرار گرفتند. در بین مؤلفه های کالبدی برگرفته از بازارهای سنتی، توسعه نظام راسته محور در ارتباط با رضایتمندی بازدیدکنندگان از نمایشگاه های موقت، بیش ترین تأثیر را داشته است.
۶.
کلید واژه ها:
نشانه شناسی فضای شهری آفرینش شاعرانه پارک باغ بلند صنایع ادبی
شهر آکنده از دلالت های معنایی است که هم به واسطه طراحان آن و هم شهروندان رمزگذاری و توسط شهروندان، رمزگشایی می شود. بنابراین شهر را می توان به عنوان یک «متن» خواند. ازاین رو نشانه شناسی شهری روشی است برای بررسی زبان شناسانه فضای شهری که به واکاوی معنای فضای شهر می پردازد. این پژوهش در پی یافتن فنون و روش هایی است که می تواند منجر به فضاهای شاعرانه در شهر شود. ازاین رو با روش نشانه شناسی به واکاوی یک نمونه فضای شهری که دارای این ویژگی بوده پرداخته شده است. درنهایت پژوهش به بررسی مفاهیم نشانه شناختی مانند برجسته سازی ادبی، هنجار گریزی، خودکارشدگی و قاعده افزایی در یک نمونه موردی فضای شهری، باغ بلند شیراز، اثر مهرداد ایروانیان پرداخته است. در پایان پژوهش به روش هایی که وی برای ایجاد فضای شاعرانه به کار بسته است مانند آشنایی زدایی به واسطه انحراف از زبان معیار، ایجاد تعلیق و ایهام از طریق تصرف در محور هم نشینی دست یافته است.
۷.
کلید واژه ها:
نشانه شناسی معماری فضای ورودی خانه های دوره قاجار شهر قزوین فردین اند سوسور چارلزسندرس پیرس امبرتو اِکو
نشانه شناسی رویکردی علمی برای مطالعه و تفسیر نشانه ها است. پژوهش از دیدگاه علم نشانه شناسی و با کاربست نظریات فردینان دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو به بررسی مفهوم عناصر به کاررفته در فضای ورودی خانه های قاجار قزوین می پردازد. فرض است که در بررسی هر جز از فضای ورودی خانه، آنچه تبدیل به نشانه گشته حاصل ساختارهای ذهن انسان و متأثر از ساختارهای اجتماعی و فرهنگی بوده است. بدین ترتیب لزوم تفسیر معنا و تحلیل های اجتماعی به عنوان شالوده اصلی ایفای نقش کرده و با تکیه بر این موارد روش تحقیق از نوع کیفی، به روش توصیفی تحلیلی انتخاب شده است. نتیجه پژوهش ضمن بررسی علل عملکردی و مفهومی عناصر فضای ورودی از منظر نشانه شناسانه، تأثیرگذارترین عامل در بررسی نشانه ها را در ارجاع به مؤلفه های ذهنی و مفهومی دانسته که در قالب ساختارهای فرهنگی، اجتماعی مذهبی و رفتاری با در نظر داشتن ویژگی های کالبدی درنهایت به ایجاد فرمی معنادار منجر شده است.
۸.
کلید واژه ها:
حیاط خانه ایرانی ساختار فضایی نحو فضا
استفاده از حیاط الگوی بسیار کهنی در ساخت و ساز مسکن بوده و به طور قابل ملاحظه ای در شهرهای مختلف ایران مورد استفاده قرار گرفته است، فضاهای سکونتی با بهره گیری از تدابیر مختلفی در اطراف حیاط ها شکل گرفته اند نتیجه این نگرش، به حیاط جایگاه ویژه ای به آن داده است. در این پژوهش ساختار فضایی چند نمونه خانه های ایرانی بررسی، وجه اشتراک و مولفه هایی از خانه ها که بیانگر بیشترین ویژگی حیاط در فضای معماری این خانه ها است تبیین می گردد. باتوجه به موضوع پژوهش که به صورت مطالعه خانه ها صورت گرفته است. داده های کسب شده با استفاده از روش تفسیری و تطبیقی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و جهت تحلیل و بررسی ساختار فضایی نمونه های موردی پژوهش از روش اسپیس سینتکس"نحو فضا" و از نرم افزار های Depthmap و Pajek در این راستا استفاده می شود. نتایج حاصل از تحلیل در قالب آیتم هایی برای معماری حیاط در خانه معاصر بیان می گردد.
