فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۴۱ تا ۳۶۰ مورد از کل ۸۳۷ مورد.
۳۴۳.

معضلات اجتماعی و اقتصادی شهر های ایران عصر صفوی با استناد به فرمانهای حکومتی منقور بر سنگ ؛ مطالعه موردی : اصفهان، یزد و کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طبقات اجتماعی تخفیف مالیاتی فرمان حکومتی کتیبه های سنگی معضلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸۳ تعداد دانلود : ۲۱۳۲
قدرت بلامنازع سیاسی و مذهبی پادشاهان صفوی سبب آن بود تا هر فرمانی از آنها به منزله قانونی لازم الجرا تلقی گردد. لیکن در مواردی مقرر میگشت تا حکم شاه برای اعلان به عموم با خطی خوش بر سنگ نقر ودر مکانی که به اقتضای موضوع فرمان تعیین می گردید نصب شود. فرمان های حکومتی دوره صفویه در واقع گروهی از اسناد معتبر باستانشناسی اند که در آنها دستورات صادر شده توسط شاهان این سلسله در راستای رفع پاره ای از مشکلات و معضلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در جامعه ایران عصر صفوی درج گردیده است. این فرامین در شهرهای مختلف ایران از جمله اصفهان، کاشان و یزد به شکل کتیبه های سنگی بر سردر، صحن و شبستان مساجد جامع , بقاع متبرکه و بازارها باقی مانده است. با شناسایی، نسخه برداری ، استخراج، دسته بندی و تحلیل اطلاعات 26 فرمان حکومتی دوره صفویه در شهرهای مذکور در نوشتار حاضر معلوم گردیده است که اعطای تخفیف مالیاتی ، مبارزه با فساد و فحشا، منع شرابخواری و مصرف مواد مخدر و مسکرات ، جلوگیری از تعدی حاکمان و ماموران دولتی بر مردم ، جلوگیری از لهو و لعب ، حمایت از برخی طبقات اجتماعی خصوصا اقشار ضعیف و پایین دست جامعه و... از جمله اهداف صدور این فرامین بوده اند.
۳۴۸.

خوشگذرانی و خشونت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: سیاست خشونت شاه عباس خوشگذرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۲ تعداد دانلود : ۱۰۲۲۲
عصر صفوی از اعصاری است که حدود دو قرن زمینه سازی تاریخی صورت گرفت تا حاکمِیت خاندان صفوی اردبیل مسجل گردد، و پس از تثبیت، بیش از دوقرن هم توانست براریکه سلطنت ومذهب تکیه زند . با این وصف، از آن جا که دوران ثبات وسقوط هر سلسله تحت تاثیر مقتضیات سیاسی ، اجتماعی واقتصادی خاص خود واقع می شود، این سلسله نیز از این قاعده مستثنی نبود . ابتذال وفساد رایج این دوره، از هنگامی آغاز شد که شاه عباس یکم دست شاه زادگان را از امور کشوری کوتاه کرد وآنان را به هم نشینی با اهل حرم سرا سوق داد ؛ رسمی که مورد قبول سلاطین بعدی قرار گرفت وشاهان آخری این سلسله از جمله بی کفایت ترین آنان بودند. طبیعی است افراد وابسته به چنین درباری در اندیشه عیش و کامرانی خود بودند وپیوسته با ایجاد نفاق وچاپلوسی ، در راستای منافع خود سیر می کردند . همچنین، در این دوره مجازات های سختی که برای امرا ، سرداران وبزرگان اعمال می شد؛ خود می رساند که دهقانان و رعایای آن زمان چه حال وروزی داشته اند ؛ شاهانی که حتی از کم ترین عطوفت نسبت به فرزندان خود خالی بوده وآنان را به بهانه کوچک ترین لغزشی به دیار عدم می فرستاده اند ویا در دژها با شرایط سخت نگاه می داشتند . مقاله حاضر به بررسی خوشباشی ها وخشونت های دربار در آن عصر می پردازد .
۳۴۹.

روابط متقابل شیخ زاهد گیلانی و شیخ صفی الدین اردبیلی بر یکدیگر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: تصوف اردبیل گیلان شیخ زاهد شیخ صفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳۲ تعداد دانلود : ۱۶۲۷
تصوف در گیلان همچون سایر مناطق ایران از نفوذ و قدمت زیادی برخوردار بوده است. شیخ زاهد گیلانی بنیانگذار طریقتی بود که با سایر فرقه های صوفیانه در ایران از نظر فکری و اجتماعی دارای تفاوت هایی بود. با آن که اساس تصوف زاهدیه مبتنی بر فقر و درویشی بود، اما شیخ زاهد با توجه به نفوذ اقتصادی و سیاسی ای که در گیلان، شروان، اَران و آذربایجان پیدا کرده بود، مورد احترام ویژه حاکمان ایلخانی و محلی بود. شیخ زاهد با توجه به چنین موقعیتی، قدرت اجتماعی و اقتصادی خود را در خدمت طریقت زاهدیه قرار داد. پس از پیوستن شیخ صفی الدین اردبیلی به وی، با توجه به میراثی که شیخ زاهد به او منتقل کرده، شیخ صفی طریقت صفویه را به وجود آورد. به نظر می رسد یکی از انگیزه های پیوستن شیخ صفی به شیخ زاهد علاوه بر عوامل معنوی وی ثروت و مکنت شیخ را مورد توجه قرار داده بود، تا از این طریق بر قدرت خود بیفزاید. علاوه بر این مساله، شیخ صفی با انتقال سیادت (سید بودن) از خاندان شیخ زاهد به خود پس از ازدواج با دختر شیخ زاهد-بی بی فاطمه-زمینه های تلفیق اندیشه سیاسی ایرانشهری را برای خاندانش فراهم کرد.
۳۵۲.

خاستگاه نیاکان شیخ زاهد و محل کنونی آرامگاه او(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: صفویه شیخ زاهد شیخ صفی الدین آرامگاه شیخ زاهد تالش ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی اجتماعی
تعداد بازدید : ۱۷۱۳ تعداد دانلود : ۱۳۶۲
شیخ زاهد گیلانی مرشد شیخ صفی الدین اردبیلی است. نه نیاکان شیخ زاهد ونه نیاکان شیخ صفی الدین، هیچ کدام از گیلان و اردبیل برنخاسته اند، بلکه خاستگاه نیاکان هر دو آنها ، سنجان بوده و نسب این مرشد و مرید به کردان می رسد. خاستگاه شخص شیخ زاهد هم در میان تالش ها بوده و چون تالش را همواره بخشی از گیلان دانسته اند، از این روی، او به گیلانی شهرت یافته و ظاهراً این پسوند گیلانی بعدها به آخر اسم شیخ زاهد افزوده شده است. نگارنده که نزدیک به سی سال درباره پیوستگی شیخ صفی الدین به شیخ زاهد و گرایش تالش ها به صفویه و محل زندگی و آرامگاه کنونی شیخ زاهد، سرگشته بود و راه به جایی نمی برد، سرانجام در پی پژوهش های کتابخانه ای و میدانی به نتایجی دست یافت که می تواند روشنگر برخی از نکات تاریک تاریخ شیخ زاهد و صفویه باشد. این مقاله می کوشد به پرسش های بالا، تا حد امکان پاسخ های روشنی بدهد.
۳۵۴.

توپریزی در اصفهان به هنگام حضور ژنرال گاردان در ایران

کلید واژه ها: اصفهان قاجار توپ ریزی گاردان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی روابط خارجی
تعداد بازدید : ۱۴۵۶ تعداد دانلود : ۲۰۹۲
با پایان آمدن سده های میانه اروپا گام در عرصه ای نهاد که تحولاتی جهانی بی شماری را به همراه داشت. استعمار و برتری یافتن بر دیگر کشورها به یمن برتری اقتصادی، سیاسی و بویژه بهره بری از سلاح های جدید یکی از ثمرات چنین تحولاتی می باشد...
۳۵۶.

روابط دولت صفویه با اقلیت های دینی (یهودیان و زردشتیان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: صفویان روحانیت شیعه زردشتیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰۹ تعداد دانلود : ۱۲۱۹
از روزهای نخستین حیات بشر ، همواره اقلیت ها و اکثریت هایی در تمام تمدن ها وجود داشته اند. تمایز میان آن ها تقریباً بر اساس نژاد، دین و سایر تفاوت ها بوده است. با نگاهی دقیق به تاریخ، می توان مشاهده نمود که واکنش اکثریت به اقلیت ها یکسان نبوده و از مهمان نوازی گرم تا ستم و سخت گیری بر اقلیت ها وجود داشته است. ایران مکانی است مملو از ادیان مختلف و نژادهای گوناگون. در زمان صفویان شیعه گری به قدرت رسید و کاملاً توسط شاهان صفوی و دربار آن ها تقویت شد. روحانیان شیعه می توانستند شاهان را به اجرا کردن قوانین شریعت اسلامی تحریض و کشور را بر این مبنا اداره کنند. در عهد سلطنت صفوی برخی حوادث غم انگیز برای اقلیت هایی مانند یهودیان ، زردشتیان و مسیحیان رخ داد که بیش از 2000 سال در سرزمین ایران زندگی کرده بودند . در این نوشته تلاش شده تا به بررسی عمومی شرایط زیست اجتماعی یهودیان و زردشتیان در عهد صفوی بپردازیم. این نوشته از ویژگی های بارزی برخوردار است ؛ مانند: تاریخ عمومی زندگی جامعه یهودیان و زردشتیان ایران، حکایات جالب از زندگی یهودیان و زردشتیان عهد صفوی، و بررسی تطبیقی یهودیان و زردشتیان ایران عهد صفوی با یهودیان عثمانی و زردشتیان هند.
۳۵۷.

بانیان از دیدگاه سفرنامه های عصر صفوی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تجار هندو بانیان سیاحان اروپایی هندیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۰۹۰
این مقاله به بررسی وضعیت یکی از اقلیت های خارجی ساکن در ایران عصر صفوی از منظر سیاحان اروپایی می پردازد. این گروه که به بانیان و مولتانی معروف بودند، هندیان هندو مذهب ساکن ایران بودند. بانیان در جامعه عصر صفوی به دلالی برای تجار خارجی و رباخواری شهره بودند؛ اما در نگاهی موشکافانه می توان به زوایای دیگری از زندگی این قوم در ایران پی برد و این امر با توجه به آزادی مذهبی برای اقلیت ها در این دوران آشکارتر می شود. ثروت بانیان و فساد مقامات دولتی صفوی حتی انجام مراسم ساتی را برای آنها فراهم می کرد. آنان دارای ساختمان های مخصوص خود بودند و جشن ها و مراسم مذهبی خود را آزادانه اجرا می کردند؛ جالب تر این که بانیان ساکن اصفهان، ضعف های بنیادین ایران و عوامل فروپاشی نظام صفوی را در دوره شاه سلیمان صفوی به دقت در مکاتبات خود برای اورنگ زیب پادشاه مغول هند می نگاشتند و او را به تصرف ایران تشویق می کردند. این مکاتبات بانیان با پادشاه هند نخستین گزارش خارجیان ساکن ایران از روند سقوط دولت صفوی به شمار می آید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان