درخت حوزه‌های تخصصی

ساز تار یکی از آلات خوش طنین و خوش صدا بین سازهای دیگر موسیقی ایرانی است و برای نشان دادن حالات مخصوص موسیقی ایرانی بهترین اسباب است. در این مقاله سعی شده است که نکات تاریک و ناگفته پیرامون مکتب، شیوه و سبک های تارنوازی در 150 سال اخیر که آثار ثبت و ضبط شده از استادان بنام فن نوازندگی تار در دست داریم باز شده و به بحث و بررسی بگذاریم. در این مقاله سعی شده است تا از آثار صوتی باقی مانده از استادان دوره قاجار همچنین اوایل دوره پهلوی استفاده شده و بر روی نواخته های این استادان تحقیق و بررسی انجام گیرد. تا افتراق بین مکتب و شیوه نوازندگی باز نمایانده شود. لذا جهت پژوهش در این زمینه آثار سه تن از استادان بنام و صاحب مکتب که در عرصه موسیقی و نوازندگی تار تاثیر گذارترین استادان گذشته بوده اند تم اصلی این پژوهش قرار گرفته است. همچنین تحولاتی که بعد از انقلاب مشروطه در زمینه های مختلف هنری و اجتماعی و سیاسی بوجود آمد باعث پیدایش مکتب خاصی شد که از طرف استاد علینقی وزیری مطرح گردید و این مسئله خود سرآغاز جدا شدن شیوه های مختلف نوازندگی از مکتب استاد وزیری شد. که دراین پژوهش به نکات تخصصی و هنری هر کدام ازمکاتب و شیوه های جدا شده از این مکتب ها اشاره شده است.

در این مقاله کوشش شده است که در احوال امیر خسرو و مرشد وی، نظام الدین اولیا، سخنی هر چند کوتاه در میان آید و نگاهی گذرا به محیط زندگانی امیرخسرو از چشم انداز موسیقی کرده شود و نقش خسرو در پیوند موسیقی ایران و هند مورد بررسی قرار گیرد و ویژگی های موسیقیایی شعر وی در ترازوی عروض فارسی سنجیده شود و هنر شاعری وی نموده آید.

زنان ایرانی از هر قوم و تباری ، نقش به سزایی را در حفظ ، انتقال و گسترش فرهنگ گذشتگان از نسلی به نسل دیگر بر عهده دارند . لالایی ، از منابع پرارزش مطالعه ی فرهنگ عامه (فولکلور) در بین همه ی ملت هاست که زنان کرد با انتخاب برگزیده ی اشعار و ملودی در قالب لالایی به ایفای این نقش می پردازند و میراث فرهنگی ، مذهبی وو موسیقایی قوم کرد را به فرزندانشان منتقل می‌کنند . این مقاله به شرح مختصری از انواع لالایی های موجود در این قوم می پردازد که علاوه بر تعلیم و تربیت کودکان ، در انتقال مفاهیم بنیادی و ارزشهای فرهنگی ، مذهبی و تاریخی این قوم موثر است ...

کمانچه یکی از سازهائیست که در مشرق زمین سابقه تاریخی مفصل دارد و به خصوص در کشورهای مشرق زمین به کار می رفته است. در ایران قبل از اسلام سازی به نام غژک نظیر آن اکنون در منطقه سیستان و بلوچستان فراوان است در سیستان غژک دارای سیم های فراوان می باشد حتی عده آنها در بعضی موارد به هدف عدد می رسد که در منطقه افغانستان هم دارای قدمت است ساز کمانچه در منطقه لرستان هم دارای سابقه تاریخی است اصولا در لرستان تمام مردمی که به موسیقی علاقمند هستند حتما دارای کمانچه ای در خانه هستند و در آن منطقه کمانچه سازهای فراوانی وجود دارند که نوع کمانچه آنها به صورت بلند گو بوده و دهنه آن پوست و قسمت روبروی کاسه طنین پشت باز است و صدای آن خیلی با قدرت از آن خارج می گردد و معمولا مطرب ها از بلندگو استفاده نمی کنند و حتی در فضای باز هم از آن استفاده نوازندگی می شود. فارابی در کتاب موسیقی کبیر از سازی گفتگو می کند که شبیه غژک است و دارای دو سیم بوده کمان برای به صدا درآوردن آن نداشته نام این ساز رباب است که شعرای متاخر فارابی از آن یاد کرده اند رباب سازی است شبیه طنبور بزرگ شکم و دسته کوتاه و صفحه رویی آن به جای استفاده از چوب که هم اکنون بر روی رباب های فعلی هست از پوست استفاده می کرده اند بیشتر از پوست آهو استفاده می کرده اند (برهان قاطع) کمانچه در لرستان دارای سه سیم بوده که سیم سوم به صورت مضائف به هم می پیچیدند و در قدیم از سیم های برق استفاده می شد. مسعود سعد سلمان در اشعارش از کمانچه یاد می کند و فرخی هم در مورد غژ یا غژک و نزهت اشعاری دارد. هر روزی یکی دولت و هر روز یکی غژ ر روز یکی نزهت و هر روز یکی تار نزهت سازی است شبیه قانون به شکل مربع مستطیل که اختراع آن را به صفی الدین از موی نسبت به می دهند رباب هم در قیم سازی شبیه به کمانچه بوده و در کشور های بلوک شرق به طور فراوان با نامه های گوناگون که تصویر آنها در مقاله موجود است یافت می شود به خصوص در چین و ژاپن و هندوستان مالزی و یوگسلاوی آنگولا و اندونزی برمه کنیا نپال اوگاندا و حتی در عرب و ترک در بیشتر ارکسترهای آنها موجود است و از انها استفاده می شود