درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله که شرحی بر مناجات المریدین امام سجاد علیه السلام توسط استاد علّامه مصباح می باشد، به بحث از محبت و اهتمام به آن می پردازد. برخی مراتب محبت که لازمه ایمان به خداست، واجب و برخی مراتب مستحب است. مریدین، خداجویانی هستند که اراده قرب به خدای متعال را دارند. از جمله نشانه های محبت به خدا این است که محب دوست دارد نام محبوب خود را زیاد بشنود و علاقه مند به چیزهایی است که منسوب به اوست. اما نشانه های محبوب خداوند عبارتند از: توبه، پاکیزگی، جانفشانی در راه خدا.

علّامه امینی از متفکّران بزرگ و مصلحان بنام جهان اسلام است که سالیان دراز به مطالعه و تحقیق در عرصه تاریخ و فرهنگ و تمدّن اسلامی پرداخت و به تألیف کتاب گران سنگ الغدیر در دفاع از حریم ولایت همّت گمارد. طرح جامع، سبک بدیع و خصایص علمی این اثر برجسته در ابعاد گوناگون بدان پ ایه از ارزش و اعتبار است که آن را ماندگار و از دیگر آثار مشابه ممتاز گردانید و رجال علم و فکر و ادب را به اعجاب و تحسی ن واداشت. این مق اله با بحثی در اصل ولایت و خاستگاه تاریخی شکوهمندش آغاز می شود و سپس در ارزشیابی الغدیر و یادکرد مزایای بهاور علمی مترتّب بر آن ادامه می یابد و سرانجام به نتایجی ارزنده پایان می پذیرد که نش ر ولای علی و بازگویی حقایق تشیع و برقراری وحدت اسلامی در رأس آن هاست، چنان که شماری از علمای مذاهب اسلامی که در تجلیل از کتاب قلم ف رسایی کرده اند، بر این امر اتّفاق نظر دارند.

تجسیم به معنای اطلاق جسم بر خالق هستی، یکی از مفاهیم جنجالی کلام اسلامی است. در باب پیشینة تاریخی تجسیم و نفوذ اندیشه هایی از این دست باید گفت تجسیم در اندیشة فرق دیگر مجال بروز و ظهور بیشتری داشته است، اما معتزلیان نخستین به هشام بن حکم، متکلم بزرگ عصر امامت نسبت تجسیم داده اند. این نسبت کانون توجه فرق نگاران غیرشیعی و نیز برخی محدثان شیعی قرار گرفته و آن را در آثار خود آورده اند. باتوجه به نوشته ها و آثار و مباحثات پیشین کلامی، باید معتزله را نخستین نسبت دهندگان دانست. در علل و چرایی این نسبت، برخی محققان به انگیزه ها و رقابت و کینه جویی معتزله اشاره کرده اند. ادعای معتزله علاوه بر منابع غیرشیعی، بر آثار شیعی نیز اثر گذاشته است. پیامد این نسبت را می باید ابهام در شخصیت هشام شمرد. برای نمونه دست کم بیش از پنج روایت در اصول کافی و روایاتی در توحید صدوق و رجال کشی، در زمینة نسبت تجسیم به هشام وارد شده است. دربارة هشام کمتر نوشته و یا پژوهشی را می توان یافت که به اثبات و یا نفی این موضوع نپردازد.