درخت حوزه‌های تخصصی

"اولین نمود فعالیت‏هاى سیاسى ـ مذهبى ایرانیان متشیّع، شرکت آنان در مبارزاتى با شعار «الرضا من آل محمد صلى‏الله‏علیه‏و‏آله » بود که از سوى گروهى از عرب‏هاى مهاجر ناراضى مطرح شد. در دوران تسلط استبداد فکرى و سیاسى امویان و عباسیان بر جامعه اسلامى، و نیز تسلط ترکان غزنوى و سلجوقى بر ایران، شیعیان به حکم مذهبى «تقیّه» گردن نهادند و در خفا به فعالیت‏هاى فرهنگى روى آوردند. این فعالیت‏ها در اواخر دوره ملکشاه سلجوقى گسترش چشمگیرى یافت. با تسلط مغولان بر ایران و بغداد، برترى سیاسى اهل تسنن از بین رفت و حتى براى مدتى کوتاه مذهب تشیع در ایران رسمیت یافت. تاریخ مذهبى ایران در دوره تیموریان در مسیر آشتى دو مذهب تسنن و تشیع، با تمایلى به جهت تشیع پیش رفت. با رسمیت بخشیدن به مذهب تشیع از زمان شاه اسماعیل صفوى، تلاش بى‏وقفه و سرسختانه شیعیان در شکل و قالب‏هاى گوناگون، پس از نُه قرن به ثمر نشست."

در این مقاله، با توجه به برخورد تبعیض‏آمیز حکومت سنّی عربستان سعودی با اقلّیت شیعی، وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شیعیان و همچنین چالش‏های پیش‏روی آن‏ها و حکومت عربستان و راه برون‏رفت از این چالش‏ها با تأکید بر عرصه بین‏الملل مورد بررسی قرار گرفته است.

برخی روایات در منابع اسلامی از همگامی قرآن و عترت سخن گفته اند. در میان این روایات، آنچه در نهج البلاغه آمده، دچار خدشه شده است؛ اما بسیاری از منابع معتبر متقدم و متاخر شیعی و سنی، این روایات را با مضامین مختلفی نقل کرده اند و می توان به آنها اعتماد نمود. هرچند در روایت موجود در نهج البلاغه تاملاتی وجود دارد. از حیث دلالی سه وجه معنایی برای این روایات مطرح است: 1) معیت قرآن و اهل بیت در سیره علمی و عملی؛ 2) معیت در رتبه و منزلت؛ 3) معیت در یاری و پشتیبانی یکدیگر. تحلیل این وجوه معنایی، نتایج و لوازمی را در دو حوزه عترت شناسی و قرآن شناسی درپی خواهد داشت که در این تحقیق بدان اشاره می شود