درخت حوزه‌های تخصصی

موفقیت در بازارهای پرچالش آینده، مستلزم آمادگی لازم برای واکنش آگاهانه و سریع است. شرکت هایی از این آمادگی برخوردارند که بتوانند در چنین محیط رقابتی، عملکرد موفقیت آمیزی داشته باشند. در این فرایند نقش سرمایه اجتماعی می تواند حائز اهمیت باشد. هدف مطالعه حاضر، تبیین جایگاه نگاشتی سرمایه اجتماعی در راهبرد های به کارگرفته شده در شرکت های کوچک و متوسط با استفاده از روش شناسی نگاشت مفهومی به مثابه ترکیبی از روش های استقرایی و قیاسی است. در فرایند اجرای پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند ملاکی و مصاحبه های نیمه ساختار یافته عمیق از 12 نفر از خبرگان موضوع تا مرحله اشباع، استفاده شده است. نتایج مطالعه گویای جایگاه برجسته و نمایان سرمایه اجتماعی و ابعاد آن در اجرای راهبرد های به کار گرفته شده در کسب وکارهای کوچک و متوسط است. به طوری که سرمایه اجتماعی در اجرای هر چهار راهبرد (نفوذ در بازار، توسعه محصول، توسعه بازار و تنوع سازی) نقش آفرینی دارد. نتایج به دست آمده همچنین نشان داد که بیشترین نقش آفرینی سرمایه اجتماعی در اجرای راهبرد توسعه محصول است.

این تحقیق در زمینه بررسی توسعه کارآفرینانهی صنایع کوچک با رویکرد ساختاری در شهرک صنعتی اراک (1) انجام گرفته است. هدف اصلی تحقیق بررسی رابطه بین ساختار سازمانی کارآفرینانه‎ی صنایع کوچک شهرک صنعتی اراک بوده، در این تحقیق چهار شاخص به عنوان شاخص‎های توسعه کارآفرینانه ذکر گردیده که افزایش در آمد، رضایت مندی مشتری، افزایش سهم بازار، نوآوری در خدمات یا محصولات را شامل می گردد. ساختار کارآفرینانه شامل شاخصهای، انعطاف پذیری در قوانین و مقررات، شفافیت در وظایف، وجود تیم های کاری و ارتباطات سازمانی است. برای بررسی رابطه بین ساختار کارآفرینانه و توسعه کارآفرینانه از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده گردیده است نتایج نشان می‎دهد که بین انعطاف پذیری در قوانین و مقررات، شفافیت در وظایف ، وجود تیم های کاری، ارتباطات سازمانی کا رآفرینانه و توسعه ی کارآفرینانه صنایع کوچک ارتباط مثبت وجود دارد.

تعداد محدودی از مطالعات ساختار سرمایه در مورد شرکت های کوچک و متوسط (SME) انجام شده است. تحقیقات اخیر در مورد کسب و کارهای خانوادگی نشان می دهند که فرآیندهای تصمیم گیری در مورد ساختار سرمایه، تحت تاثیر گرایش مالکان در به کارگیری بدهی به عنوان شکلی از تامین مالی است. عوامل دیگری همچون فرهنگ، ویژگی های کارآفرینانه، تجربه های پیشین کارآفرین در زمینه ساختار سرمایه نیز بر تصمیمات تامین مالی تاثیر می گذارند. این مطالعه با کمک پژوهش انجام شده توسط کلادیو و همکاران (2000) قصد دارد الگویی را برای تامین مالی کسب و کارهای خانوادگی ایران ارایه دهد. این پژوهش کسب و کارهای خانوادگی در دو صنعت نساجی و شرکت های پیمانکاری صنعت نفت در استان تهران را بررسی کرده است. در صنعت نساجی حدود 78 شرکت خانوادگی و در صنعت نفت 80 شرکت خانوادگی شناسایی و در نهایت یک نمونه 88 تایی از دو صنعت به عنوان نمونه آماری بررسی شد. یافته های تحقیق نشان می دهند که اندازه شرکت، کنترل کسب و کار خانوادگی، برنامه و اهداف کسب و کار به طور معناداری با بدهی شرکت دارای ارتباط است.

امروزه در دنیای کسب وکار، برون سپاری به طور گسترده، به ویژه در شرکت های بزرگ بحث و بررسی شده و به نظر میرسد این روند هم چنان رو به افزایش است. در واقع زمانی که از برون سپاری صحبت میشود، اغلب سازمان های بزرگ با منابع و دانشی کلان به ذهن میآیند، در حالیکه درعصر حاضر، اغلب شرکت ها به نسبت کوچک هستند. از طرف دیگر به رغم متداول شدن روزافزون این راهبرد، اما هم چنان در تحقیقات کارآفرینی کشف نشده باقیمانده است. هم چنین مطالعات پیشین دربارهی انواع راهبرد های همکاری در کسب وکارهای کوچک و متوسط اغلب بر روابطی گرایش دارد که در آن کسب وکارهای کوچک و متوسط، بیش تر تأمینکنندهی بخشی از عناصر یا خدمات برای شرکت های بزرگ تر هستند و نه سپارندهی فعالیت؛ بنابراین شناخت وجود یا عدم وجود برون سپاری، نحوهی آن و ماهیت فعالیت های واگذارشده و در کل چگونگی ماهیت برون سپاری در کسب وکارهای کوچک و متوسط، بسیار حایز اهمیت است. مقالهی حاضر، به منظور آشنایی صاحبان و مدیران کسب وکارهای کوچک و متوسط و هم چنین سایر فعالان این حوزه با مفاهیم و تعاریف، تاریخچه برون سپاری و هم چنین ماهیت و نوع فعالیت های برون سپاریشده به ویژه در سطح کسب وکارهای کوچک و متوسط و تمایز آن با کسب وکارهای بزرگ تر تدوین شده است. نمونهی آماری (136n=) تحقیق شامل کسب و کارهای کوچک و متوسط فعال در زمینه صنایع فلزی (به جز صنایع جوشکاری، آبکاری، تراشکاری سختکاری و قالب سازی و صنایع مشابه) و برق و الکترونیک در شهرکهای صنعتی استان تهران (عباسآباد، چرمشهر، اشتهارد، نصیرآباد، پرند، شمسآباد، علیآباد)» است. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که این کسب و کارها برخی از فعالیت های خود را به ویژه فعالیت هایی هم چون «توزیع و حمل محصولات» و «بخشی از فرایند تولید» به سایر واحدها واگذار میکند که اغلب این واگذاریها به صورت توافقی انجام میشود.

با توجه به اهمیت کسب و کارهای کوچک و متوسط در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها و توجه ویژه برنامه‌ریزان و سیاستگذاران توسعه به این مقولة مهم، ضرورت دارد تا نسبت به بهبود وضعیت این مؤسسات اقدام اساسی صورت پذیرد. صاحبنظران و محققین در مطالعات مختلف دریافته‌اند که چاره علاج ناپذیر اثربخش‌تر نمودن کسب و کارهای کوچک و متوسط، اشاعه فرهنگ کارآفرینی در تمامی مراحل و فرآیند این سازمان‌هاست و لازمة فرهنگ‌سازی نیز وجود مدیران با مهارت‌های کارآفرینانه است. در این مقاله که برگرفته از پژوهشی سازمانی است، تلاش می‌گردد تا ضمن مروری بر ادبیات تحقیق در حوزه اثربخشی سازمانی کسب و کارهای کوچک و متوسط و مهارت‌های کارآفرینی، روش‌شناسی تحقیق بیان شده و در نهایت با توجه به فرضیات تحقیق، یافته‌های پژوهشی که از واحدهای تولیدی گردآوری شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و پیشنهادات حاصله برای بهبود اثربخشی در کسب و کارهای کوچک کشورمان با تأکید بر توسعه مهارت‌های کارآفرینانه مدیران ارائه شده است.