درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش برای بررسی تاثیر شوری آب و خاک زراعی و میزان مصرف نهاده ها بر تغییرات عملکرد گندم در مزارع گندمکاری شمال استان گلستان با رهیافت تابع تولید در سال زراعی 83-1382 انجام شده است.برای این منظور تعدادی از مزارع گندمکاری مناطق شمالی استان که با مسائل شوری آب و خاک مواجه هستند، بطور هدفمند انتخاب گردیدند و پس از تهیه و جمع آوری داده های مورد نیاز ،تابع تولید گندم با فرم تابعی مناسب برآورد گردید.نتایج بیانگر آن است که تولید نهائی حجم ، شوری و نسبت جذب سدیم آب زراعی ،شوری خاک در عمق 30-0 سانتی متر ،کودهای فسفات و پتاس و سطح کشت به ترتیب 06/1 ،5/37- ،27- ،217 -، 9/5 ،6/2- و 23- کیلوگرم در هکتار و ارزش تولید نهائی ( منافع یا زیان اقتصادی ) هر یک از عوامل مذکور به ترتیب 1802 ، 64090- ،45900- ، 368900- ،9979 ،3380- و 38845- ریال در هکتار می باشد.مقدار مطلوب شوری آب زراعی 2/5 dS/m است که بیشترین عملکرد گندم در این سطح شوری حاصل شد. .بیشترین تاثیر شوری خاک در عمق 30-0 ودر اوایل دوره کاشت، استقرار و رشد گیاه بود.با کاهش شوری خاک به میزان یک dS/m در این مقطع زمانی ،عملکرد گندم به میزان217 کیلوگرم و درآمد آن 368900 ریال در هکتار قابل افزایش است. مصرف کودهای فسفات و پتاس بهینه نبوده و با تعدیل مصرف آنها ضمن افزایش عملکرد، بهبود درآمد نیز حاصل خواهد شد.ضریب تخمینی متغیر سطح کشت بیانگرکاهش عملکرد محصول در سطوح کشت وسیع است لذا بنظر میرسد که محدودیت های مدیریتی بهره بردارن در مزارع بزرگ ،موجب کاهش عملکرد می شود.ضرایبب تخمینی نسبت جذب سدیم آب زراعی موید آن است که با کاهش این خصوصیت کیفی آب موجبات افزایش عملکرد و درآمد گندم فراهم خواهد شد

با توجه به اهمیت تخصیص منابع محدود تولید ( زمین ، آب، نیروی کار و...) در بین فعالیتهای گو ناگون زراعی و یا به عبارتی لزوم جلو گیری از اتلاف منابع و کاهش در آمد زارعین، اتخاذسیاستهای مبتنی بر الگوی کشت همراه با اولویت بندی اهداف واحد کشاورزی ضرورت می یابد. لذا انتخاب روشی که بتواند اهداف متعدد مدیران ( هر چند که این اهداف با هم در تضاد باشند) را در یک مدل گنجانده و مدیر را به سمت اهداف بهینه هدایت نماید، مهم و ضروری به نظر میرسد. از بین مدلهای مختلف برنامه ریزی، یکی از مدلهای مهم و قابل انعطاف برای این نوع برنامه ریزی که قادر است دریک سیستم، هدفهای مختلف و که گاهی هم با همً در تضادندرا لحاظ و مدیر را به سمت اهداف بهینه هدایت نماید مدل برنامه ریزی آرمانی programming) (Goal یا چند هدفه می باشد. در این مقاله از این روش در تعیین الگوی بهینه کشت در منطقه دشت ناز شهرستان ساری بهره گیری شده است. برای لحاظ اهداف متعدد مدیر به ترتیب اهمیت و اولویت، سه ساختارمتفاوت اولویت بندی از اهداف، در نظر گرفته شده است و از بین این سه ساختار، بهترین ساختار، با استفاده از تابع فاصله ای Euclidean به منظور انتخاب بهترین الگوی بهینه کشت تعیین گردید. نتایج و یافته های تحقیق نشان می دهد امکانات بالقوه و بالفعل برای بهبود دسترسی به اهداف مدیریت بخش کشاورزی در منطقه مورد مطالعه وجود دارد، بطوریکه مقادیر بهینه الگوی کشت برای محصولات مختلف زراعی شامل گندم، برنج، ذرت دانه ای، ذرت علوفه ای، ذرت بذری، کلزا، سویا بهاره و سویا تابستانه با پیشنهاد جدید مدل می توانند در آمد ناخالص مزرعه را به ازاء هر هکتار تا مبلغ 336100 ریال افزایش دهند.

در این پژوهش، به ارزیابی اقتصادی واحد های بهره بردای از جنگل در استان گیلان پرداخته شد. در این راستا از روش های نسبت منفعت به هزینه، نرخ بازده داخلی و ارزش خالص استفاده گردید. برای رسیدن به این هدف، آمار مربوط به درآمدها و هزینه های سال های عمر مفید کارخانه های تبدیل الوار به چوبهای صنعتی نمونه بررسی شد. یافته های این تحقیق نشان داد که ارزش حال خالص واحدهای مورد مطالعه مثبت و نسبت منفعت به هزینه تقریباً معادل یک است و نرخ بازده داخلی حدود 21 درصد محاسبه گردید. با توجه به اینکه در سالهای اخیر جایگزین های چوبهای صنعتی به روشهای مثل MDF پیدا شده است، لذا به نظر می رسد کارخانه های چوب در سالهای آینده ازنظر درآمدی مواجه با مشکل خواهند شد. در این رابطه با توجه به نظرات جمع آوری شده از مدیران کارخانجات مزبور، پیشنهاداتی ارائه گردیده است.

این تحقیق با هدف سنجش درجه رقابت در بازار آب مجن و بررسی نحوه توزیع سهم بازاری میان متقاضیان و عرضه کنندگان صورت گرفته است. به این منظور شاخص های سنجش درجه تمرکز در بازار و شاخص های تبیین کننده نابرابری توزیع با استفاده از اطلاعات مربوط به جامعه حقابه داران حاضر در این بازار محاسبه و به کار گرفته شده اند. نتایج حاصل از محاسبه انواع شاخص های نابرابری و منحنی لرنز نشان می دهد مالکیت حقابه ها در بازار مورد بررسی به اندازه ای خرد و کوچک توزیع شده است که وجود تمرکز و امکان تاثیرگذاری بر قیمت بازار منتفی بوده و به عبارت دیگر بازار آب مجن یک بازار رقابتی است که در آن قیمت از تقابل نیروهایی تعیین می شود که پذیرنده قیمت هستند. نتایج حاصل از توزیع سهم بنگاه ها از مبادلات بازار طی سال های 1381 تا 1383 مؤید افزایش برابری با توسعه بازار و گسترش مبادلات است. به بیان دیگر توسعه دامنه بازار و حجم مبادلات نه تنها منجر به بروز زمینه های انحصار نشده است، بلکه فرصت های بیش تری را برای رقابت عرضه کنندگان و متقاضیان آب فراهم کرده است.

در این مطالعه، دلایل عدم تداوم در استفاده ازسیستم های آبیاری بارانی در استان فارس در چارچوب تحلیل لاجیت و تحلیل ممیزی و با استفاده از اطلاعات فراهم آمده از 240 بهره بردار نمونه، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد که هر دو مدل توانایی خوبی در تمایز بهره برداران به دو گروه رهاکنندگان و استفاده کنندگان سیستم آبیاری بارانی دارند، به گونه ای که درصد صحت گروه بندی در بهره برداران لحاظ شده در تحلیل لاجیت و ممیزی به ترتیب 53/86 و 40/84 و درصد صحت گروه بندی در بهره برداران منظور نشده در تحلیل به ترتیب 70/66 و 60/64 درصد است. بر اساس نتایج هر دو مدل، متغیرهای پیامدهای اقتصادی در بکارگیری و مناسب بودن تکنولوژی، مهمترین سازه متمایز کننده دو گروه رها کنندگان و استفاده کنندگان سیستم آبیاری می باشند و عدم ادامه بطور یقین به پیامدهای اقتصادی کمتر از حد انتظار و نامناسب بودن تکنولوژی آبیاری بارانی با شرایط مختلف مزرعه بستگی دارد

هدف اصلی این مطالعه بررسی وضعیت اقتصادی توت فرنگی کاران در شهرستان سنندج می باشد. برای دستیابی به این هدف، داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه، توسط 99 نفر از توت فرنگی کاران شهرستان سنندج که به صورت نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب شده بودند، جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها افزون بر تحلیل توصیفی، از تحلیل آمار استنباطی نظیر تحلیل مقایسه میانگین ها و آزمون دانکن استفاده شد. با توجه به دسته بندی مزارع دراین مطالعه به چهار گروه با ابعاد گوناگون، ملاحظه شد که تولید این محصول در منطقه، اغلب در مزارع با اندازه کوچک صورت می گیرد. با افزایش اندازه مزرعه، میزان عملکرد در واحد سطح کاهش یافته و از مقدار هزینه های متغیر در واحد سطح کاسته می شود، به گونه ای که مزارع بزرگ نسبت به سایر مزارع سودآورتر هستند. با توجه به نتایج بدست آمده توصیه می شود جهت افزایش سود ناخالص، ضمن افزایش بهره وری نیروی کار خانوادگی و در جهت تآمین منافع تولید کنندگان به اتخاذ تدابیری در زمینه ی اصلاح روش های آبیاری و کوددهی و نیز بهبود روش های بازاررسانی که منجر به افزایش بهره وری در واحد سطح شود، اقدام گردد.

صنعت پرورش میگو در ایران یکی از عمده ترین فعالیت های بخش شیلات محسوب می گرددکه نه تنها به لحاظ وجود محدودیت صید در دریاها و اقیانوس ها و نیاز روزافزون جمعیت در حال رشد به پروتیین، در خور توجه است، بلکه به دلیل ایجاد اشتغال و ارزآوری فراوان دارای اهمیت بسیار می باشد. اخیرا هزینه بالای پرورش این محصول در داخل کشور، افزایش قیمت آن را در پی داشته که این امر موجب کاهش تقاضای داخلی و عدم توانایی رقابت تولیدکنندگان در بازار جهانی شده است و تولید کنندگان را در این صنعت با چالش جدی مواجه کرده است. رفع مشکلات یاد شده و شکوفایی این صنعت نوپا مستازم کاهش قیمت تمام شده آن از طریق کاهش هزینه های تولید می باشد. برای نیل به این هدف شناخت ساختار تولید و از جمله چونگی وجود اقتصاد مقیاس در این صنعت ضروری می باشد. در این راستا هدف مطالعه حاظر تعیین پاره ای از مشخصات تکنولوژی تولید این محصول از جمله تعیین وجود و شدن صرفه هایناشی از مقیاس، تعیین کشش های جانشینی بین نهاده ها که بیانگر انعطاف پذیری تولید کننده در جابجایی نهاده ها در قبال افزایش قیمت نسبی آن هاست، و تعیین کشش تقاضای نهاده ها که نشان دهنده میزان عکس العمل تولیدکننده در مقابل تغییر قیمت هاست، می باشد. به این منظور تابع هزینه ترنسلوگ برای این صنعت با استفاده از اطلاعات مربوط به 51 مزرعه پرورش میگو در جنوب ایران برآورد شده و پارامترهای ساختاری تولید محاسبه شده اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که خصوصیت ساختاری بازده مقیاس در صنعت پرورش میگوی ایران وجود دارد، به این معنی که با افزایش وسعت مزارع پرورش میگو، هزینه های تولید کاهش می یابد. همچنین بر اساس یافته های این مطالعه بین دو نهاده لارو و سوخت و دو نهاده غذا و نیروی کار قابلیت جانشینیوجود دارد. این امر با توجه به اینکه هزینه نهاده غذا بیش از 70 درصد هزینه های تولید را در این صنعت تشکیل می دهد، این فرصت را به تولید کننده می دهد که با افزایش کمیت یا کیفیت نیروی کار بتواند در مصرف غذای میگوها صرفه جویی و در نتیجه هزینه تولید را کاهش دهد. برآوردکشش های خود قیمتی تقاضای نهاده ها در این صنعت حاکی از آن است که نهاده های غذا و نیروی کار دارای تقاضای بی کشش بوده و سوخت ، یک نهاده کشش پذیر می باشد. به علاوه کشش خود قیمتی تقاضای نهاده لارو بسیار کم و از نظر آماری بی معنی است. این نتیجه حاکی از انعطاف ناپذیری تولیدکنندگان درقبال افزایش قیمت نهاده لارو است. این بدان معناست که وجود انحصار دربازار لارو می تواند قیمت های تعیین شده را بر پرورش دهندگان میگو تحمیل نماید. از این رو می بایست از شکل گیری هرگونه انحصار در عرضه لارو جلوگیری به عمل آید.

با توجه به نقش و اهمیت مدیریت واحدهای زراعی، استفاده از مدلهای برنامه ریزی ریاضی در تعیین الگوی بهینه کشت نقش بسزایی دارند. این مطالعه نظریه و کاربرد مدل برنامه ریزی آرمانی فازی را در بهینه سازی الگوی کشت با در نظر گرفتن اهداف مختلف مورد توجه قرار می دهد. در این مطالعه ضمن تحلیل نظریه مدل برنامه ریزی آرمانی فازی، کاربرد آن در بهینه سازی الگوی کشت مزرعه دانشگاه فردوسی نشان داده شده است. نتایج حاکی از آن است که با ایجاد انعطاف در ضرایب مدل- که ناشی از بی دقتی در اطلاعات است- و با نگرش و تفکر فازی، این بی دقتی تا حد زیادی برطرف می شود و شرایط الگوی کشت به طور نسبی بهبود می یابد و از منابع و نهاده ها به نحو مطلوبتری استفاده می شود.

نظریه رفتار تولید کننده رفتار یک فرد یا بنگاه تولیدی را مورد مطالعه قرار می دهد اما ممکن است محققین در مطالعات تجربی ملزم به استفاده از داده های جمع سازی شده باشند.علاوه بر این در اغلب موارد داده های تفکیکی در دسترس نیست ویا جمع آوری آنها پرهزینه است. همچنین داد های جمعی برآوردهای اقتصاد سنجی را آسانتر می نمایند. علیرغم مزیت های داده های جمعی، در صورتیکه شرایط لازم برای جمع سازی داده ها فراهم نباشند، استفاده از این داده ها منجر به برآورد پارامترهای نادرست می گردند. چنین پارامترهایی تصویر غیر واقعی از رفتار تولید کننده ارائه می نمایند و در نهایت منجر به سیاستگذاریهای نامطمئن می گردند. در مطالعه حاضر با استفاده از تئوری تعمیم یافته کالای مرکب شرایط جمع سازی سازگار قیمت ونیز مقدار محصولات گندم و شلتوک مربوط به شش استان عمده تولید کننده شلتوک و 24 استان تولید کننده گندم مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج به دست آمده تجمیع مقادیر تولید در استان های مختلف و همچنین استفاده از یک شاخص قیمت برای هر یک از محصولات ذکر شده برای مطالعات بررسی رفتار تولید کنندگان در سطح کشور را تایید می کند.

در این مطالعه بهره وری و تابع تقاضای آب در زارعین گند مکار شهرستان جهرم بررسی گردید. به منظور بررسی عوامل مؤثر بر تولید گندم از تابع تولید به فرم کاب- داگلاس استفاده گردید. نهاد ههای آب مصرفی، سم، ماشین آلات، سطح زیرکشت و اعتبارات دارای اثرات معنی دار بر تولید بوده اند. میزان آب مصرفی و هزینه عملیات ماشینی تأثیر مثبت بر تولید دارند. میانگین بهره وری متوسط ونهائی برای آب مصرفی به ترتیب 89 / و 304 / می باشد که نشان دهنده پائین بودن سطح میانگین بهره وری در استفاده از نهاده آب می باشد، تابع تقاضا برای آب دارای کشش بیشتر از یک می باشد که این نشان دهنده کشش پذیر بودن تابع تقاضا نسبت به قیمت نهاده می باشد. از این رو می توان با سیاست قیمت گذاری مناسب برای آب گام مثبتی در جهت جلوگیری از مصرف بی رویه این نهاده و سوق دادن بهره برداران به استفاده بهینه از این نهاده برداشت.

فقر می تواند در دو زمینه فقر درآمدی و فقر غیر درآمدی مورد بررسی قرار گیرد. شرکتهای تعاونی از مهمترین نهادهای روستایی هستند که در زمینه کاهش فرصتهای از دست رفته کشاورزان تاثیر بالقوه ای بر کاهش فقر آنها دارند. در مطالعه حاضر، تعیین کننده های فقر با تاکید بر تعیین کننده نهادی تعاونی ها در دو روستای تفهیان و اسماعیل آباد در استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا با استفاده از برآورد یک خط فقر منطقه ای، خانوارهای فقیر و غیر فقیر مشخص شد. سپس یا استفاده از یک مدل پروبیت عوامل موثر بر احتمال فقیر بودن خانوارهای مورد مطالعه بررسی گردید. عضویت در تعاونی های روستایی، استفاده از تسهیلات، اعتبارات و فروشگاههای مصرف تعاونی روستایی تعیین کننده های نهادی فقر هستند که علاوه بر سایر تعیین کننده هادر این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج مطالعه نشان داد که عضویت در تعاونی های روستایی احتمال فقر خانوار را کاهش می دهند. همچنین خانوارهایی که حداقل یکی از اعضای آنها در تعاونی های روستایی زنان عضویت دارد، نسبت به سایر خانوارها با احتمال کمتری در گروه فقرا قرار خواهد گرفت. لذا توسعه و تقویت نهادهایی چون تعاونی ها و گسترش آنها در سطح اعضای خانواده می تواند بعنوان یکی از راهکارهای کاهش فقر روستایی مورد مطالعه بیشتر قرار گیرد.

بخش کشاورزی یکی از اصلی ترین بخشهای اقتصادی در جریان توسعه برای کشورهای در حال توسعه از جمله کشور ما می باشد. محصول پنبه با توجه به اهمیت تجاری و اقتصادی و کاربرد آن در بخش صنعت به عنوان یکی از محصولات پر اهمیت در بخش کشاورزی مطرح می باشد. در این مطالعه ابتدا عملکرد و سطح زیرکشت محصول پنبه و روند موجود آن در سال های 74 تا 81 در کشور و استان...

در این مطالعه که با هدف بررسی شرایط تولید واحدهای پرورش گاوهای شیری استان فارس صورت گرفت از داده های نمونه ای منتخب از بهره برداران مناطق شیراز، مرودشت و سپیدان استان فارس که از طریق تکمیل پرسشنامه به دست آمد، استفاده گردید. به منظور ارائه تحلیل سیستمی از شرایط فعالیت واحدها از مفاهیمی کارایی و تابع تولید استفاده گردید.نمونه منتخب از نظر سطح سودآوری.

مطالعه جاری با هدف مقایسه برنامه بهینه و مطلوب انجام مستقل فعالیتهای زراعی با ترکیب فعالیت های پرورش گوسفند و بز و زراعت صورت گرفته است. اطلاعات مورد نیاز جهت تشکیل واحد بهره برداری نماینده از روستاهای شهرستان فسا در استان فارس بدست آمد و اطلاعات ثانویه از طریق مصاحبه با متخصص زراعت و دامپروری و سایتهای اینترنتی تهیه شد. ابتدا با استفاده از روش برنامه ریزی...

شاخص بهره وری در تجزیه و تحلیل های اقتصادی، به عنوان یکی از کارآترین شاخص ها مورد استفاده قرار می گیرد. این شاخص قابلیت آن را دارد تا فعالیت موجود یک واحد بهره بردار را نسبت به وضعیت مطلوب مقایسه کرده، میزان تغییرات کمی و کیفی صورت گرفته در واحد تولید را نشان دهد. بررسی میزان بهره وری دامداری های سنتی (بین یک تا هفت راس دام) به دلیل این که قابل توجهی (73 درصد ) در تولید شیر دارند و در ارتقاء سطح رفاه زندگی بهره بردارها مؤثرند، با اهمیت است. این مقاله سعی دارد با تأکید بر درآمدها و هزینه های دامداری های سنتی و با استفاده از مدل های مناسب، میزان بهره وری واحدهای سنتی دامداری را برآورد کند و با توجه به طبقات بهره بردار، بالاترین میزان بهره وری را محاسبه نماید. در این مطالعه، شاخص بهره وری برای هر طبقه ی بهره بردار در سال 1379 محاسبه و با همدیگر مقایسه شده است. علاوه بر این، میزان بهره وری یک رأسی، دو رأسی تا هفت رأسی نیز محاسبه شده است. نتایج تحقیق نشان داد که افزایش تعداد گاوها موجب کاهش هزینه ی نگهداری و در نتیجه افزایش شاخص بهره وری می گردد؛ به طوری که در گاوداری های یک رأسی و دو رأسی، شاخص بهره وری کوچکتر از یک است و از لحاظ اقتصادی وجود این گاوداری ها به صرفه نیست؛ در حالی که در گاوداری های با هفت راس گاو شیری، این شاخص به عدد دو نزدیک می شود که نشان دهنده بهره وری بالایی است.

براساس تعریف، کارایی از تقسیم ستانده های یک بنگاه برنهاده های مورد استفاده آن، به دست می آید که برای محاسبه آن، دو روش کلی پارامتری و غیرپارامتری وجود دارد. در روش غیرپارامتری که اساس محاسبات این پژوهش نیز است، با استفاده از یک سری بهینه سازی ریاضی، کارایی مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این مقاله با توجه به آمار نهاده ها و ستانده های تولید در 33 کارخانه قند، به ارزیابی کارایی کارخانجات قند پرداخته شده است. به این منظور، کارایی کارخانجات قند در دو حالت بازده ثابت نسبت به مقیاس (کارایی فنی) و بازده متغیرنسبت به مقیاس (کارایی مقیاس)، محاسبه شده است. نتایج کارایی فنی نشان می دهد که متوسط کارایی فنی کارخانجات قند معادل 69% بوده و 7 کارخانه دارای کارایی 100% است. براساس نتایج کارایی مقیاس نیز میانگین کارایی 75% به دست آمده و دراین حالت 12 کارخانه به مرز کارآ رسیده اند. در ادامه نیز با رتبه بندی واحدهای کارآ، چگونگی امکان افزایش کارایی کارخانجات قند (نا کارآ) به وسیله بنگاه مرجع مورد بررسی قرار گرفته است.