کیانوش زهراکار

هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر بخشی آموزش تلقیح استرس در کاهش استرس شغلی و اختلالات روانشناختی ( افسردگی، اضطراب، فرسودگی شغلی، نارضایتی شغلی) ناشی از آن در بین کارکنان ایران خودرو می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنانی می باشند که در سه ماهه زمستان 1383 مشغول گذراندن آموزش ضمن خدمت در اداره آموزش کارخانه ایران خودرو بوده اند. از این جامعه 16 نفر که علاوه بر اینکه نمره آنها در آزمون استرس شغلی بالاتر از نقطه برش بوده نمراتشان در آزمون های فرسودگی شغلی، اضطراب و افسردگی نیز بالاتر از میانگین و نمرات آنها در آزمون رضایت شغلی کمتر از میانگین بود به عنوان نمونه انتخاب گردیدند، و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. آموزش تلقیح استرس (SIT) در 9 جلسه به اجرا در آمد و هر دو گروه چهار بار (پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری اول، پیگیری دوم) مورد آزمون و ارزیابی قرار گرفتند. در تحقیق حاضر5 فرضیه مطرح بوده که عبارتند از: میزان استرس شغلی آزمودنی هایی که تحت آموزش تلقیح استرس قرار گرفتند نسبت به آزمودنی هایی که تحت آموزش تلقیح قرار نگرفته اند کمتر است. 2- میزان افسردگی ناشی از استرس شغلی آزمودنی هایی که تحت آموزش تلقیح استرس قرار گرفته اند نسبت به آزمودنی هایی که تحت این آموزش قرار نگرفته اند کمتر است. 3- میزان اضطراب ناشی از استرس شغلی آزمودنی هایی که تحت آموزش تلقیح استرس قرار گرفته اند نسبت به آزمودنی هایی که تحت این آزمایش قرار نگرفته اند کمتر است. 4- میزان افسردگی شغلی ناشی از استرس شغلی آزمودنی هایی که تحت آموزش تلقیح استرس قرار گرفته اند نسبت به آزمودنی هایی که تحت این آموزش قرار نگرفته اند کمتر است. 5- میزان رضایت شغلی آزمودنی هایی که تحت آموزش تلقیح قرار گرفته اند نسبت به آزمودنی هایی که تحت تلقیح این آموزش قرار نگرفته اند بیشتر است. بعد از جمع آوری داده ها و اطلاعات و به منظور تحلیل داده ها آزمایش اختلاف نمرات پیش آزمون و پس آزمون (D1)؛ پیش آزمون و پیگیری اول(D2)؛ پیش آزمون و پیگیری دوم (D3)؛ پس آزمون و پیگیری اول (D4)؛ پس آزمون و پیگیری دوم (D5)؛ محاسبه شد. و آنگاه با استفاده از آزمون t مستقل، میانگین اختلاف نمرات مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج آماری نشان می دهد که میزان استرس شغلی، افسردگی، اضطراب و فرسودگی شغلی گروه آزمایش کمتر از گروه کنترل است و میزان رضایت شغلی آنها نیز بیشتر می باشد، لذا آموزش تلقیح استرس در کاهش استرس شغلی و اختلالات روانشناختی ( افسردگی، اضطراب، فرسودگی شغلی، نارضایتی شغلی) ناشی از آن موثر و اثر بخش بوده است.