محمدرضا دوستی زاده

چندین دهه است که آموزش زبان بدون در نظر گرفتن فرهنگ، آداب و رسوم ملل، منسوخ شده است. بر اساس نظریه های معاصر، علم آموزش زبان های خارجی و کسب مهارت زبانی، بدون شناخت مسائل بین فرهنگی ناپایدار خواهد بود. واقعیت این است که گرایش گاه شدید زبان آموزان به فرهنگ و شیوه زندگی جوامع مقصد، انگیزه گروه قابل توجهی از آنها است. روش های جدید آموزش زبان های خارجی بر اساس نظریه های ارتباط بین فرهنگی، استفاده فرهنگ مقصد را نه تنها به عنوان ابزاری برای یادگیری زبان می دانند، بلکه اصل آموزش را بر پایه انتقال اطلاعات فرهنگی می گذارند. در تکمیل روش های جدید آموزش زبان های خارجی، مقاله حاضر با تأکید بر نقش فرهنگ مبدأ و مقصد در آموزش زبان های خارجی با بکارگیری تحقیقی جامع درباره چگونگی ارایه زبان آلمانی در مؤسسات آموزشی ایرانی، ضمن بررسی ریشه ها و عناصر فرهنگی تأثیرگذار در آموزش زبان، علل توجه به عناصر مهم فرهنگی را که سهم بسزایی در کسب مهارت زبانی دارند، تحلیل می کند. بر اساس این تحقیق، تنها کسب مهارت زبانی در پرتوی شناخت فرهنگ ها موجب اشراف زبان آموز بر کنش و واکنش مناسب در ارتباط مستقیم با متکلمان زبان مقصد می شود.

"بیش از پنجاه سال است که زبان آلمانی در مؤسسات زبان و دانشگاه های ایران تدریس می شود، اما در مورد ساختارش هنوز ابهامات و اختلاف نظرهایی وجود دارد. برای اینکه وضعیت و ساختار تدریس زبان آلمانی گرچه ناچیز آشکار شود، مقاله حاضر سعی دارد کندوکاوی در مورد چگونگی تدریس رشته زبان آلمانی در دو دانشگاه تهران و شهید بهشتی، وهمچنین برخی از مشکلات تدریس را با ارایه مثال هایی بر اساس نظریه های آموزش زبان بررسی کند. این مقاله با تلفیق مشکلات کنونی تدریس زبان آلمانی در دانشگاه های ایران پیشنهاداتی ارایه دهد. تدریس زبان آلمانی با توجه به جزئیات، اهداف، روش ها و دانشگاه های ارایه دهنده این رشته بر اساس تئوری های موجود، همچنین بر اساس گفتمان بین فرهنگی توصیف و تجزیه و تحلیل می شود. پیشنهادات ارایه شده در این مقاله در موضوعات آموزش زبان آلمانی بر اساس توجه ویژه به تجزیه تحلیل های ساختاری تدریس رشته آموزش زبان آلمانی در ایران و تحلیل گفتار در کلاس های مورد تحقیق تنظیم شده اند."

"توانش ارتباط بین فرهنگی"بعنوان یکی از موئلفه هایی مطرح است که در صورت وجودآن زبان آموز می تواند در جامعه زبان مقصد علاوه بر تسلط زبانی به فرهنگ آن جامعه نیز مسلط باشد. مسلم است شرط اساسی کسب این توانش، تسلط به مهارت های چهارگانه زبانی بطور کل و اکتساب توانش های دستوری و گفتمانی بطور جزءاست. نقش کتاب های آموزشی را نمی توان در مسیر تحقق این توانش انکار کرد، بطوری که ارایه ی مباحث فرهنگی اساس این اکتساب محسوب می شود. مقاله حاضر ضمن بررسی نظریه های موجود درزمینه توانش ارتباط بین فرهنگی و راه ها و نشانه های کسب آن به بررسی نقش کتاب های درسی بومی در این نوع اکتساب می پردازد.لذا این تحقیق به بررسی کتاب آموزشی زبان آلمانی پیش دانشگاهی با توجه ویژه به نظریه های توانش بین فرهنگی وهمچنین نظریه های بررسی کتب درسی می پرازد ودر این راستا نه تنهاعدم احراز توانش ارتباط بین فرهنگی دراین کتاب آموزشی مشخص می شود بلکه گرایش به فرهنگ آلمانی در کتاب را مشخص می کند.

تکوین و توسعه دانش و مهارت زبانی دانشجویان از اصلی ترین اهداف کلاس درس زبان خارجی دانشگاهی است . منظور از تکوین مهارت ترجمه در کلاس درس ترجمه ، ایجاد توانایی در باز آفرینی مطلوب انواع متون ، ا ز زبان مبدأ به زبان مقصد است . تحقق این هدف با بکار گیری شیوه های گوناگون در کلاس درس ترجمه امکان پذیر است . تحلیل خطا به عنوان یکی از زیر شاخه های اصلی زبانشناسی کاربردی ، از یکسو در گستره مباحث مربوط به آموزش زبان و از سویی دیگر در آموزش ترجمه از جایگاه ویژه ای برخوردار است . بررسی عوامل مؤثر در تحلیل خطا ، نقش بکار گیری نظریه های مرتبط با علم ترجمه در کلاس درس ترجمه ، شیوه ها ی تشخیص ، طبقه بندی ، ارزیابی و تصحیح خطا و تأثیر ارائه انواع متون ترجمه شده در کلاس ترجمه آلمانی از اهداف اصلی مقاله حاضر ند.

در تدوین و تنظیم و نگارش برنامة درسی، برنامه‎ریزان و کارشناسان و محققان باید از آخرین پیشرفت‎ها و دستاوردهای علمی در این زمینه بهره جویند، عدم دقت لازم به این امر، سرانجام باعث افت کل نظام آموزشی می‎شود. نویسندگان مقالة پیش رو در نظر دارند در ابتدا به کوتاهی، دانشگاه‎های ایران را که در آنها زبان آلمانی، با گرایش‎های مختلف، آموخته می‏شوند، معرفی کنند و سپس به تجزیه و تحلیل و نقد و بررسی برنامة درسی موجود در رشتة مترجمی زبان آلمانی در مقطع کارشناسی گروه زبان آلمانی دانشکدة زبان‎های خارجی مجتمع پیامبر اعظم دانشگاه آزاد اسلامی، با توجه به برنامة درسی و تأثیر آن بر ارائة رشته بپردازند و نقاط ضعف و قوت آن را مطرح کنند. در پایان مقاله، یافته‎ها و نتایج حاصل از تحقیق در قالب پیشنهادها و توصیه‎ها و ارائه راهکارهایی برای بهبود و ارتقای سطح کیفی وکمی این رشته ارائه می‎گردد.

افزایش سرعت ترجمه در عین حفظ و بهبود کیفیت یکی از نیاز هایی است که همواره بیشتر احساس می شود. کار تیمی همواره باعث افزایش سرعت و بهبود کارایی در انجام کارهای بزرگ شده است. موفقیت در انجام ترجمه تیمی، اگر به درستی اجرا شود، علی رغم محدودیت هایی که در عملی دارد مانند محدود بودن به متون محتوی محور، ولی در مجموع می تواند مزیت های بزرگی از جمله افزایش انگیزه و خلاقیت، بهبود کیفیت ترجمه و کاهش زمان ترجمه را فراهم کند. این امر قطعا در صورت استقبال مترجمان موجب بروز تحول در بازار ترجمه خواهد شد. لازمه این امر آشنایی با دانش و مهارت های لازم برای تشکیل و مشارکت در کار ترجمه تیمی است و از این رو پیشنهاد می شود که پس از انجام تحقیقات بیشتر در تایید صحت این مطلب، آموزش این دانش و مهارت ها در سرفصل دروس رشته های مترجمی قرار داده شود. این امر قطعا گامی بزرگ در جهت تحقق سیاست های کلان آموزشی کشور از تاسیس رشته های آموزش مترجمی و تربیت مترجمان خواهد بود.

این پژوهش به بررسی تاثیر خلاقیت در بازی های آموزشی و نقش آن در عملکرد خودمختار زبان آموزان در قالب فضای آموزشی می پردازد. با توجه به نظریه های متفاوت آموزشی، فلسفی، جامعه شناختی و روانشناختی راجع به نقش خلاقیت در خودمختاری در آموزش و هویت بخشی فردی در امر یادگیری سعی شده است روش جدیدی راجع به مقوله خودمختاری در امر یادگیری میسر گردد. در این مقاله با اهتمام به این تحلیل نظری، عملکرد ذهنی و فعلی دانشجویان زبان آلمانی در خصوص خودمختاری و هویت فردی با توجه به پیش زمینه های نظری آن مورد چالش قرار می گیرد. بدین منظور به دانشجویان یک سری از متون ادبی به زبان آلمانی ارایه می گردد و از آنها خواسته می شود با تغییراتی در متن و بدون تغییر محتوای آن متون نمایشی تولید و آنها را بازی کنند. تغییر نوع متون ادبی و منحصر به فرد سازی امر یادگیری زمینه ای برای هویت و خودمختاری زبان آموزان فراهم کند. سوال این است که چگونه این امر آنها را در بهبود و نکامل راهکارهای یادگیری زبان بالاخص در سطح فراشناختی یاری می دهد و از این طریق انعکاس رفتار آموزشی آنها مورد بررسی قرار می گیرد. هدف مقاله این است که با توجه به نظریه های تحلیل شده عملکرد خودمختار زبان آموزان در قالب فضای آموزشی ایجاد شده را تحلیل و پیشرفت یادگیری زبان آموزان را بسنجد.

سیستم لابی گری در اتحادیه اروپا بسیار پویا و پیچیده است و علاوه بر کشورهای عضو، لابی گری غیردولتی نیز در گروه های مختلف مانند اتحادیه ها، شرکت های بزرگ اروپایی و چندملیتی، سازمان های مردم نهاد و سازمان های غیرانتفاعی تلاش می کنند که در جهت منافع خود، بر روند قانون گذاری اتحادیه اروپا اعمال نفوذ کنند. این مقاله با بهره گرفتن از مفهوم چند سطحی و نظریه دسترسی، این فرضیه را مطرح می کند که کمیسیون مسئول تهیه پیش نویس قوانین است بنابراین اولین مخاطب لابی گران می باشد. بر اساس این تحقیق لابی گران برای نفوذ در پارلمان با ارائه اطلاعات، مشاوره و تفسیر قوانین بر رأی نمایندگان پارلمان اثر می گذارند. قبل از نشست اصلی و همچنین در طی روند قانون گذاری، نمایندگان سه نهاد، کمیسیون اروپا، پارلمان اروپا، شورای وزیران، در گروهی کوچک و در پشت درهای بسته درباره پیش نویس قوانین سازش می کنند. بااینکه کمیسیون، بر اساس اطلاعات لابی های قدرتمند، پیش نویس قوانین را آماده می کند، اما خود، لابی ها و ابزار آنها را انتخاب و کنترل می نماید. بررسی نقش کشورهای عضو نیز زمانی که ریاست شورای وزیران را بر عهده دارند، نشان می دهد که آنها نقش مهم تری در عرصه لابی گری می یابند و البته یک فرصت مناسب برای آنها و لابی های ملی شان محسوب می شود. هدف این مقاله بررسی لابی گری در اتحادیه اروپا و ارائه روش های علمی ایجاد و گسترش لابی در اتحادیه اروپا و لابی های قدرتمند آلمان به عنوان نمونه است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد آموزش مهارت بینافرهنگی در کتبِ آموزشیِ زبانِ آلمانی به عنوان زبان بیگانه، به شیوه توصیفی-تحلیلی و با استفاده از سؤالات ارزیابی کتب آموزشی، به ارزیابی DaF kompakt A1-B1 پرداخته است. بر مبنای رویکرد بینافرهنگی، آموزش مهارت بینافرهنگی از یکسو با پرداختن به فرهنگ مبدأ و مقصد، و از سویی دیگر با آموزشِ درک و دریافت مبتنی بر آموزش مهارت خواندن میسر می گردد. بر این اساس، به کارگیری انواع متونِ خواندنی و آموزش انواع خوانشِ متن، جایگاه ویژه ای در کتبِ آموزشیِ بینافرهنگی می یابد. جهت واکاوی ابعاد این مسئله در تحقیق حاضر، پس از توصیف کلی کتابِ آموزشی به کمک سؤالات فونک (1998)، ابتدا مهارت بینافرهنگی با استفاده از شش پرسش تدوین شده توسط نویسندگان بر مبنای بولتِن (2007) و بریل (2005) ارزیابی گردید. سپس به دلیل نبود مجموعه سؤالاتی مدون در حوزه ارزیابیِ کتبِ آموزشیِ زبانِ آلمانی، برای بررسی بازتاب مهارت بینافرهنگی در مهارت خواندن، انواع متون خواندنی و تمرینات خوانش متن، این مهم با کمک سه سؤال پیشنهادی مؤلفان بررسی گشت. نتایج ارزیابیِ کتاب آموزشی، مؤید بازتاب مهارت بینافرهنگی در مهارت خواندن بود و نشان داد، مهارت بینافرهنگی در DaF kompakt A1-B1 نه تنها از طریق جنبه های محتوایی متون و تمرینات مقایسه فرهنگ مبدأ و مقصد، بلکه از طریق آموزش مهارت خواندن، ارائه انواع متونِ خواندنی و تمرینات خوانشِ متن آموزش داده می شود. در پایان، نظر به نقش کلیدی مهارت خواندن، انواع متون خواندنی و انواع خوانش متن در آموزش مهارت بینافرهنگی، استفاده از سه سؤال پیشنهادی در مجموعه سؤالاتِ مدونِ ارزیابیِ مهارت بینافرهنگی، پیشنهاد گردید.