مهنار مهرابی زاده هنرمند

ناتوانی یادگیری نوشتن یکی از اختلالات یادگیری بخصوص است که به درک با استفاده از زبان نوشتاری مربوط می شود. برای تشخیص این اختلال باید مهارتهای نوشتن کودک به طور قابل توجهی زیر سن تقویمی، هوش و عملکرد تحصیلی وی باشد. این اصطلاح اصولا افرادی را که به واسطه معلولیتهای دیداری، شنیداری یا حرکتی، همچنین عقب ماندگی ذهنی یا محرومیتهای محیطی، فرهنگی یا اقتصادی به مشکلات یادگیری دچار شده اند، شامل نمی شود. این پژوهش با هدف بررسی همه گیرشناسی ناتوانی یادگیری املاء در بین دانش آموزان دوره ابتدائی و بررسی تاثیر روش ترمیمی چند حسی در کاهش این ناتوانی انجام پذیرفته است. در این پژوهش روش آزمایشی میدانی به کار رفته است که در آن از طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروههای آزمایشی، گواه و گواه بهنجار استفاده شده است. نمونه مربوط به همه گیرشناسی 160 کلاس (شامل 4000 دانش آموز پسر و دختر) دبستانهای اهواز بود که به صورت نمونه گیری مرحله ای انتخاب شدند. همچنین 180 دانش آموز به طور تصادفی ساده برای آزمون فرضیه ها گزینش شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمونهای تشخیصی اختلال املاء، ماتریسهای پیشرونده ریون، آزمون املاء و بررسی پرونده تحصیلی دانش آموز استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که میزان همه گیرشناسی ناتوانی یادگیری املاء 7 درصد است. میزان همه گیرشناسی ناتوانی یادگیری املاء در دانش آموزان پسر نسبت به دختر (7.6 درصد در مقابل 6.4 درصد) بیشتر است. نتایج حاصل از اجرای آزمایش روش ترمیمی چند حسی نشان داد که استفاده از این روش به صورت معنی داری باعث کاهش اختلال املاء می گردد و پس از یک ماه پیگیری نتایج حاصل از مداخله نسبتاً پایدار بودند.

پژوهش حاضر به دنبال بررسی این مساله اساسی است که آیا میان گروههای ترکیبی نه گانه هوش و خلاقیت از لحاظ ویژگیهای شخصیتی تفاوت وجود دارد؟ برای پاسخ‌گویی به این سوال، از میان کلیه دانش آموزان سال اول دبیرستانهای دخترانه و پسرانه شهرستان اهواز تعداد 4500 نفر نمونه اولیه به صورت تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب گردید. سپس، از آنان آزمون مداد کاغذی خلاقیت عابدی به عمل‌آمد و نمره‌های هوشبهر شان نیز که به وسیله آزمون ریون بزرگسالان توسط مشاوران تعیین شده بود، از بایگانی مدارس استخراج شد. آنگاه با تقسیم‌بندی دانش‌اموزان به سه دسته بالا، پایین و متوسط از لحاظ نمره‌های هوش و خلاقیت، نه گروه به دست آمد و از میان آنان 1440 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. پس از آن، آزمون 16 عاملی شخصیتی کتل بر روی آنان اجرا شد. نتایج حاکی از آنند که در گروههای نه گانه از لحاظ ویژگیهای کم هوش ـ باهوش، احساساتی ـ استوار، مصلحت‌گرا ـ اصولی، خویشتن‌دارد ـ ناخویشتن‌دار و آرمیده ـ مضطرب تفاوت معنی‌دار وجود دارد. همچنین با آزمون پیگیری توکی مقایسه‌هایی میان زوجهای گروههای مختلف از لحاظ هر یک از متغیرهای شخصیتی به عمل آمد. نتایج حاکی از آنند که تفاوتهایی در برخی از زوجهای گروهها وجود دارد. این نتایج با پژوهشهای پیشین هماهنگند.

پژوهش حاضر از دو بخش همه گیرشناسی و ترک سیگار تشکیل شده است. ابتدا میزان شیوع استعمال سیگار در کارکنان ادارات دولتی بررسی شد و سپس اثربخشی چند روش ترک سیگار مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. روش تحقیق مرحله اول، میدانی و مرحله دوم، آزمایشی میدانی بود. جمعیت پژوهشی، کارکنان ادارات و سازمانهای غیر صنعتی دولتی شهر اهواز بود. در این پژوهش از دو نمونه همه گیرشناسی و نمونه ترک استفاده شده است. نمونه همه گیر شناسی شامل 1334 نفر(1089 مرد و 245 زن) بود که بین 26 اداره دولتی به طور تصادفی انتخاب شدند. نمونه دوم شامل135 آزمودنی بود که از بین داوطلبان ترک سیگار، انتخاب و به طور تصادفی در یکی از 5 گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. این گروهها عبارتند از: 1) رفتاری 2) رفتاری - آموزشی 3) رفتاری - دارویی 4) دارونما و 5) فهرست انتظار. در این تحقیق سه متغیر سن - سالهای مصرف سیگار و هیجان خواهی کنترل شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل یک پرسشنامه حاوی سوالات همه گیرشناسی و مقیاس هیجان خواهی آرنت (1994) بودند. آزمودنیها در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یکماهه، ازلحاظ تعداد مصرف روزانه سیگار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج مرحله همه گیرشناسی نشان داد که 23% کارکنان مرد و 2/1% کارکنان زن به طور متوسط روزی 9 نخ سیگار مصرف می کنند و میانگین سن شروع مصرف سیگار 9/20 سالگی است. نتایج مرحله ترک نشان داد که روش رفتاری تاثیر معنی داری در ترک سیگار نداشت، ولی روشهای - آموزشی و رفتاری - دارویی تقریبا به یک اندازه باعث ترک سیگار شدند. متغیرهای سن، سالهای مصرف و هیجان خواهی نقش تعیین کننده ای در کاهش مصرف سیگار نداشتند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه ساده و چندگانه کمال گرایی،اضطراب و افسردگی با سردرد میگرن در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی اهواز انجام شده است.در این تحقیق کمال گرایی،افسردگی و اضطراب صفت - حالت ،متغیرهای پیش بین و سردرد میگرن متغیر ملاک می باشند.نمونه مورد بررسی 150 دختر و 150 پسر دانشگاه آزاد اسلامی اهواز بودند که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب گردیدند.پژوهش حاضر تحقیق بنیادی و از نوع همبستگی است.در این پژوهش از چهار مقیاس استفاده شد که عبارتند از:مقیاس کمال گرایی اهواز،پرسشنامه اضطراب اسپیل برگر،پرسشنامه افسردگی بک و مقیاس سردرد میگرن اهواز.نتایج نشان داد که کمال گرایی،اضطراب و افسردگی با سردرد میگرن رابطه مثبت و معنی داری دارند.افزون بر این،همبستگی چندگانه کمال گرایی،اضطراب و افسردگی با سردرد میگرن معنی دار بود.

تحقیق حاضر اثر بخشی درمانهای شناختی، تن آرامی و رفتاری را در گروهی از دبیران شهر اهواز که مبتلا به کمردرد مزمن بودند مورد ارزیابی قرار داد. روش این تحقیق آزمایشی بود. جمعیت هدف این تحقیق را دبیران مرد شهر اهواز تشکیل می دادند. نمونه تحقیق شامل 100 نفر بیمار مبتلا به کمردرد مزمن می باشد که به طور تصادفی از بین بیماران مبتلا به کمردرد مزمن انتخاب و به گروههای آزمایشی (شناخت درمانی، رفتار درمانی، تن آرامی) و گروه گواه گمارده شدند (هر گروه 25 نفر). شیوه های مداخله (درمان) در این تحقیق عبارت بودند از: الف) مصون سازی در مقابل درد (میکنبام و ترک، 1976)، ب) کنترل محرک (کانفر، 1980)، ج) تن آرامی عضلانی پیشرونده (جاکوبسن، 1962). چهار شاخص بهبودی در تحقیق حاضر در نظر گرفته شد که شامل بهبود باورهای درد، بهبود رفتار درد، بهبود خودکفایی درد و بهبود افسردگی بود. ابزارهای درد (زارکوفسکا، 1988)، آزمون خودکفایی درد (نیکولاس، 1989)، آزمون افسردگی (بک، 1961) و آزمون درد مزمن (اصغری مقدم، 1374) بودند. نتایج مرحله اول تحقیق بیانگر پایایی و اعتبار مطلوب و رضایت بخش این آزمونها می باشد. نتایج آماری نشان داد که روشهای درمان در بهبود کمردرد مزمن در آزمودنیها مؤثر بوده اند. تحلیل واریانس یک راهه تفاضل میانگین نمره های آزمودنی های گروه های مختلف، در دو مرحله اجرای آزمودنی های مربوط به درد مزمن، حاکی ازتفاوت معنی دار بین گروه های درمانی در شاخص های بهبودی بود. آزمون توکی، نشان داد که گروه شناخت درمانی و گروه تن آرامی عضلانی در بهبود باورهای درد و کاهش افسردگی تفاوت های معنی داری با گروه گواه ظاهر ساختند. حال آن که، چنین یافته ای در گروه رفتار درمانی دیده شد. وانگهی، هر سه گروه درمان شناختی، تن آرامی و رفتاری در خودکفایی درد و بهبود رفتارهای درد، تفاوت های معنی داری با گروه گواه نشان دادند. افزون بر آن چه گفته شد، نتایج آماری حاصل از بررسی مقایسه ای روش های درمانی نشان داد که این روش ها از لحاظ میزان کارایی تفاوت های معنی داری با یکدیگر داشتند.

در این پژوهش رابطه خشنودی شغلی با رفتار مدنی سازمانی و عملکرد شغلی در کارکنان برخی از کارخانه های اهواز بررسی گردید. طبق فرضیه های تحقیق خشنودی با رفتار مدنی و عملکرد شغلی کارکنان کارخانه های اهواز رابطه مثبت دارد و اینکه رابطه خشنودی شغلی با رفتار مدنی از رابطه آن با عملکرد شغلی قویتر است. نمونه این تحقیق 400 نفر از کارکنان کارخانه های اهواز بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روشهای آماری ضریب همبستگی ساده و رگرسیون چندگانه با روش مرحله ای برای تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفته است. در این تحقیق از پرسشنامه شاخص توصیف شغل، پرسشنامه گزارش درجه بندی عملکرد کارکنان، پرسشنامه خود ارزشیابی عملکرد شغلی و پرسشنامه های سنجش رفتار مدنی سازمانی (1) و (2) استفاده شده است. دو پرسشنامه مربوط به سنجش رفتار مدنی برای اولین بار در ایران پایایی و روایی سنجی شده و مورد استفاده قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان می دهند که بین خشنودی شغلی و رفتار مدنی سازمانی همبستگی معنی دار بالا و با ثباتی وجود دارد (0.57=r1 و 0.54=r2). ضرایب همبستگی ساده معنی دار بین مولفه های پنجگانه خشنودی شغلی و پنج جزو رفتار مدنی (1) و پنج جزو رفتار مدنی (2) بین 0.13 تا 0.61 دامنه تغییر داشتند. از 72 ضریب همبستگی تنها 4 ضریب به سطح معنی داری نرسیده بودند. ضرایب همبستگی چند متغیری مولفه های خشنودی شغلی به روش مرحله ای با رفتار مدنی کلی (1) و (2) به ترتیب، با R=0.64 و R=0.60 هستند. علاوه بر آن، رابطه به دست آمده بین خشنودی شغلی کلی و عملکرد شغلی براساس گزارش درجه بندی عملکرد کارکنان (r=0.14) و براساس خود ارزشیابی (r=0.16) است. از 12 ضریب همبستگی ساده بین خشنودی شغلی کلی و مولفه های پنجگانه آن و دو نوع عملکرد شغلی، گزارش درجه بندی کارکنان و عملکرد شغلی خود ارزشیابی، 7 ضریب همبستگی در پایین معنی دار شده اند که پایین ترین آن ها r=0.09 و بالاترین آن ها r=0.32 هستند. ضرایب همبستگی چند متغیری مولفه های خشنودی به روش مرحله ای با دو نوع عملکرد شغلی فوق الذکر به ترتیب R1=0.35 و R2=0.17 هستند. نتایج به دست آمده از این تحقیق با یافته های تحقیقات انجام شده در خارج از کشور هماهنگند.

هدف از این پژوهش رابطه ساده و چند متغیری بین ویژگیهای شخصیتی و سبکهای رهبری مدیران سازمانهای دولتی اهواز است. در این پژوهش رابطه عوامل 16 گانه شخصیتی کاتل با سه سبک رهبری ملاحظه کار، سازمانده و مشارکتی مورد بررسی قرار گرفت. از بین 148 سازمان دولتی مستقر در شهرستان اهواز 85 سازمان به طور تصادفی ساده انتخاب شدند. برای شناخت سبک رهبری مدیران، 5 نفر از کارکنان زیردست هر مدیر نیز به روش تصادفی ساده انتخاب گردیدند. در مجموع 170 مدیر یا معاون مدیر و850 نفر از کارکنان زیردست آنان در پژوهش شرکت داده شدند. از نمونه مدیران 118 نفر به پرسشنامه شخصیتی کاتل پاسخ دادند. 590 نفر از زیر دستان این مدیران نیز پرسشنامه سبک های رهبری را تکمیل کردند. نتایج حاصل نشان دادند که: (1) از بین 16 عامل شخصیتی مورد بررسی در این پژوهش، عوامل شخصیتی C (استوار – احساساتی) و Q1 (خطرکننده – محافظه کار) با سبک رهبری ملاحظه کار، عوامل شخصیتی L (شکاک – زودباور) و Q3 (خویشتن دار – ناخویشتن دار) با سبک رهبری سازمانده و عوامل شخصیتی B (باهوش – کم هوش)، F (بی خیال – جدی) و H (جسور – ترسو) با سبک رهبری مشارکتی، همبستگی ساده و معنی داری دارند. (2) از بین 16 عامل شخصیتی کاتل، عوامل C (استوار – احساساتی)، A (مردم آمیز – کناره جو)، L (شکاک – زودباور) و Q1 (خطرکننده – محافظه کار) با سبک رهبری ملاحظه کار، عوامل L (شکاک – زودباور) و C (استوار – احساساتی) با سبک رهبری سازمانده، و عوامل Q1 (خطر کننده – محافظه کار)، G (اصولی – مصلحت گرا) و H (جسور – ترسو) با سبک رهبری مشارکتی به روش مرحله ای همبستگی چندمتغیری معنی دار دارند.

مقاله حاضر با عنوان مقایسه نظام ارزشی دانش آموزان پسر هدایت شده به رشته های پنج گانه تحصیلی به عنوان اولویت اول در دبیرستانهای خرم آباد می باشد. هدف از این مقاله این است که مشخص نماید آن نظام ارزشی می تواند به عنوان الگویی جهت تحصیل مدنظر مشاوران قرار گیرد. نمونه این پژوهش 260 نفر از دانش آموزان رشته های پنج گانه (علوم تجربی، ریاضی – فیزیک، علوم انسانی، کار و دانش و فنی حرفه ای) می باشند، که از دبیرستانهای خرم آباد انتخاب شده اند. از آزمون نظام ارزشی آلپورت – ورنون ولیندزی استفاده شده است. این آزمون 6 ارزش را می سنجد، جهت تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک راهه استفاده شده است و نتایج زیر به دست آمد: بین سنخهای نظام ارزشی دانش آموزان رشته های مختلف تحصیلی به جز ارزش سیاسی تفاوت معنی داری وجود دارد و این می تواند به عنوان الگویی جهت هدایت تحصیلی دانش آموزان به گرایشهای مختلف تحصیلی مدنظر مشاوران آموزش و پرورش در نظام جدید قرار گیرد.

این پژوهش به منظور مقایسه اثر بخشی سه روش روان درمانی تعلیم خود آموزی کلامی به کودکان، تعلیم رفتار درمانی و خود آموزی کلامی به مادران کودکان، در کاهش بی توجهی و تکانشوری کورکان مبتلا به اختلال نقص توجه – بیش فعالی انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه، مشتمل بر دانش آموزان پسر کلاس سوم و چهارم ابتدائی مدارس دولتی شهرستانهای شیراز بوده است. از جامعه مورد نظر به شیوه تصادفی چند مرحله ای 2863 دانش آموز جهت تشخیص ADHD مورد غربالگری قرار گرفتند. بدین ترتیب، مجموعاٌ 160 آزمودنی ADHD در چهار گروه 40 نفری به طور تصادفی گمارده شدند. از همان کلاسها، 40 کودک بهنجار به طور تصادفی جهت گروه گواه بهنجار انتخاب شد. پژوهش به شیوه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با پنج گروه انجام شد. چهار گروه متعلق به کودکان ADHD است و یک گروه مربوط به کودکان طبیعی است. نوع مداخله در گروههای ADHD به روش تصادفی تعیین شد. متغیرهای وابسته (بی توجهی و تکانشوری) با فرم فارسی آزمون عملکرد پیوسته ارزیابی شد. نتایج نشان داد، گروه تعلیم خود آموزی کلامی به کودک بیشترین را بهبودی را در عملکرد نشان می دهد. تحلیل واریانس چند متغیری و تحلیل واریانس یک راهه، و روش پیگیری توکی، تفاوتهای معنی داری بین گروه های تعلیم خود آموزی کلامی به مادر و کودک از یک سو و گروههای گواه از سوی دیگر در پاسخهای صحیح و حذف نشان داد گروه تعلیم رفتار درمانی به مادر با هیچ کدام از گروه های گواه تفاوت معنی داری نشان نداد.

آزمون عملکرد پیوسته به عنوان متداولترین ابزار آزمایشگاهی در سنجش مراقبت شناخته می شود و در ارزیابی فزون کنشی همراه با نارسائی توجه کاربرد فراوان دارد. در حقیقت آزمون عملکرد پیوسته یک آزمون واحد نیست. تاکنون گونه های مختلفی از آن جهت اهداف درمانی یا پژوهشی تهیه شده است. فرم فارسی آزمون که از طریق رایانه اجرا می شود؛ دارای 150 عدد فارسی به عنوان محرک است. از این تعداد 30 محرک (20 درصد) به عنوان محرک هدف می باشد. فاصله بین ارائه دو محرک 500 میلی ثانیه و زمان ارائه هر محرک 150 میلی ثانیه است. ضرایب اعتبار (بازآزمایی) قسمتهای مختلف آزمون، با فاصله 20 روز روی 43 دانش آموز پسر دبستانی انجام شد؛ در دامنه ای بین 0.59 تا 0.93 قرار دارد. تمام ضرایب محاسبه شده در سطح 0.001 همبستگی معناداری دارند. روائی آزمون با شیوه روائی سازی ملاکی از طریق مقایسه گروه بهنجار (30 دانش آموز پسر دبستانی) و فزون کنش همراه با نارسائی توجه (25 دانش آموز پسر دبستانی) انجام گرفت. مقایسه آماری میانگین دو گروه در قسمت های مختلف آزمون، تفاوت معناداری را بین عملکرد این دو گروه نشان داد (p< 0.001).

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان همه گیر شناسی اضطراب امتحان و رابطه آن با خودکارآمدی و جایگاه مهار درونی با توجه به کنترل متغیر هوش در دانش آموزان پسر و دختر دبیرستانهای اهواز می باشد. نمونه مربوط به همه گیر شناسی 3109 دانش آموز پسر و دختر دبیرستانهای اهواز بود که با روش تصادفی ساده انتخاب شدند. همچنین 340 دانش آموز برای آزمون فرضیه ها به طور تصادفی گزینش شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اضطراب امتحان برای همه گیر شناسی، و مقیاس خودکار آمدی، پرسشنامه جایگاه مهار و آزمون هوش، برای آزمون فرضیه ها استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان همه گیر شناسی اضطراب امتحان در نمونه مورد بررسی 17.3 درصد است. میزان همه گیر شناسی اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر نسبت به پسر (22 در مقابل 12.8 درصد) و عرب نسبت به فارس (18.7 در مقابل 16.4) بیشتر است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که با کنترل متغیر هوش، اضطراب امتحان با خودکار آمدی (0.29-= r) و جایگاه مهار درونی (0.24-= r) همبستگی منفی معنی داری دارد. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که بین ترکیب خطی متغیرهای پیش بین (خودکار آمدی، جایگاه مهار درونی و هوش) با متغیر ملاک (اضطراب امتحان) همبستگی چندگانه معنی داری وجود دارد (0.01=P).

هدف از انجام این پژوهش تعیین رابطه سلسله مراتب نیازهای مزلو با اضطراب آموزشگاهی و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان پایه دوم دبیرستانهای شهرستان ایذه است. در این مطالعه، 311 دانش آموز (156 پسر و 155 دختر) که با روش نمونه گیری تصادفی ساده از جامعه آماری مورد نظر برگزیده شدند. به عنوان گروه نمونه تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. فرضیه های تحقیق به طور کلی عبارت از این بودند که بین سلسله مراتب نیازهای مزلو و اضطراب آموزشگاهی و عملکرد تحصیلی رابطه ساده و چندگانه وجود دارد. برای سنجش فرضیه ها از پرسشنامه سلسله مراتب نیازها، مقیاس اضطراب آموزشگاهی فیلیپس، نمره های تحصیلی و پرسشنامه کوتاهی جهت تعیین وضعیت اجتماعی – اقتصادی. رابطه نیازها با اضطراب آموزشگاهی و عملکرد تحصیلی همچنان ثابت و معنی دار باقی می ماند.

هدف از انجام این پژوهش «بررسی رابطه شیوه های فرزند پروری با سلامت روانی و هماهنگی مولفه های خود پنداشت در دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمائی اهواز است». نمونه این پژوهش 496 نفر از دانش آموزان دختر بودند که از طریق روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزارهای به کار رفته شامل :پرسشنامه شیوه های فرزند پروری «وینتر باتوم» ، مقیاس تجدید نظر شده علائم روانی (SCL90-R) و فهرست صفات (ACL)، می باشند .نتایج تحلیل آماری یافته ها نشان داد که اولا ، بین سن استقلال آموزی ، تسلط آموزی ومراقبت آموزی در دانش آموزان و مشکلات روانی آنان رابطه منفی معنی داری وجود دارد . ثانیا، رابطه بین سن استقلال آموزی و تسلط آموزی و مراقبت آموزی در کودکان تهدیدی برای سلامت روانی است و می تواند منجر به بروز ناهماهنگی در مؤلفه های خود پنداشت گردد