فرزانه سهرابی

هدف از پژوهش حاضر تحلیل چند سطحی روابط متغیرهای کارآمدی جمعی معلمان، تجارب تبحری ریاضی، تجارب تبحری خواندن و وضعیت اجتماعی - اقتصادی با عملکرد ریاضی و خواندن دانش آموزان دختر کلاس پنجم در شهر اهواز می باشد. ابتدا با روش نمونه گیری تصادفی ساده، ناحیه 4 آموزش و پرورش اهواز انتخاب شد. پس از آن نمونه گیری در دو سطح به صورت سرشماری انجام گرفت: در سطح مدرسه 20 مدرسه با 163 معلم (کل جامعه ناحیه 4 آموزش و پرورش) و در سطح دانش آموز 1034 دانش آموز کلاس پنجم مقطع ابتدایی (کل جامعه آماری) انتخاب شدند. همچنین، به منظور بررسی پایایی و روایی مقیاس کارآمدی جمعی نمونه ای شامل 100 نفر از معلمان، غیر از نمونه اصلی، از نواحی دیگر آموزش و پرورش، به جز ناحیه 4، به صورت تصادفی مرحله ای انتخاب شد. دانش آموزان پرسشنامه وضعیت اجتماعی - اقتصادی و معلمان مقیاسهای خود کارآمدی و کارآمدی جمعی را تکمیل نمودند. در ضمن نمره های درسهای ریاضی و خواندن سال گذشته دانش آموزان آنان به عنوان تجارب تبحری ریاضی و خواندن و نمره های درسهای ریاضی و خواندن سال پنجم آنها به عنوان عملکرد ریاضی و خواندن، از پرونده تحصیلی آنان استخراج شد. از روش آماری مدل سازی خطی سلسله مراتبی (HLM) برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که مدارس مختلف در کارآمدی جمعی با هم تفاوت معنی دار دارند و تجارب تبحری ریاضی، تجارب تبحری خواندن و وضعیت اجتماعی - اقتصادی دانش آموزان به صورت جداگانه پیش بینهای پراکندگی کارآمدی جمعی در بین مدارس می باشند، ولی به صورت همزمان واریانس اندکی از آن را تبیین می کنند. همچنین، مدارس مختلف در عملکرد ریاضی با هم تفاوت معنی دار داشتند ولی در عملکرد خواندن تفاوت معنی دار مشاهده نشد. علاوه بر این، کارآمدی جمعی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی پیش بینهای پراکندگی عملکرد ریاضی در بین مدارس نبودند، ولی تجارب تبحری ریاضی پیش بین پراکندگی عملکرد ریاضی در بین مدارس بود.