جیران محمدی

چکیده: امروزه پارتی بازی در استخدام و انتصاب در سازمانها یکی از مشکلاتی است که جامعه از آن رنج می برد. این مسئله با توجه به افزایش نرخ بیکاری و کمیاب شدن مشاغل موجود در جامعه، حساسیت شدیدتری را بر می انگیزد. این پژوهش کاربردی به منظور بررسی تاثیر پارتی بازی بر رضایت شغلی و عملکرد شغلی کارکنان بر روی کارکنان و کارشناسان تعدادی از شرکت های مهندسین مشاور استان خوزستان انجام شده است. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه های معتبر دارای روایی و پایایی صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از طریق پرسشنامه با استفاده از دو روش تحلیل رگرسیون و مدلسازی معادلات ساختاری انجام شده است. نتایج در هر دو روش نشان داد که پارتی بازی بر عملکرد شغلی اثر منفی و معنادار دارد و نیز رضایت شغلی به طور معناداری بر عملکرد شغلی اثر مثبت و معناداری دارد. همچنین در این پژوهش تاثیر منفی و معنادار پارتی بازی بر رضایت شغلی با روش مدلسازی معادلات ساختاری تایید شد، درحالی که با روش تحلیل رگرسیون اثر پارتی بازی بر رضایت شغلی مورد پذیرش قرار نگرفت. در پایان نیز پیشنهاداتی پؤوهشی و کاربردی با توجه به نتایج حاصل از پژوهش ارائه گردیده است.

نیروی انسانی توانمند یکی از منابع مهم و اساسی سازمان ها قلمداد می شود و سازمان ها برای رسیدن به اهداف، نیازمند نیروی انسانی کارآمد هستند. به دلیل نرخ بالای پویایی محیط در محیط های رقابتی پیشنهاد می شود که انعطاف پذیری کارکنان می تواند به عنوان مکانیسمی جهت روشن شدن رابطه بین دو متغیر اقدامات مدیریت منابع انسانی تعهد محور و مزیت رقابتی باشد. در این پژوهش تاثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی تعهد محور بر انعطاف-پذیری منابع انسانی و مزیت رقابتی با نقش تعدیل کننده پویایی محیط بررسی شده است.روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بوده و داده ها از طریق پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری تحقیق را شرکت های تولیدی استان خوزستان تشکیل می دهند. نمونه ی آماری این پژوهش، شامل 100 شرکت تولیدی بزرگ استان خوزستان بوده است و برای تحلیل داده ها از مدل سازی معادات ساختاری و الگوریتم حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شده است. روایی تحقیق به روش اعتبار محتوا و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که اقدامات مدیریت منابع انسانی تعهد محور از طریق انعطاف پذیری منابع انسانی بر مزیت رقابتی تاثیر دارد. ولی نقش تعدیل کنندگی پویایی محیطی در رابطه بین انعطاف پذیری منابع انسانی و مزیت رقابتی در شرکت های تولیدی، مورد تایید قرار نگرفت.

امروزه ارتقاء و توسعه رفتارهای شهروندی سازمانی، به عنوان یکی از مهم ترین اجزاء زیرساخت های مدیریتی مورد توجه و تاکید فراوان قرار گرفته است. از آنجا که افزایش و بهبود اثربخشی سازمان، همواره یکی از مسائل و دغدغه های اصلی مدیران است، شناخت رفتارهای شهروندی سازمانی و نیز عوامل موثر بر آن می تواند گامی مهم و مفید در این مسیر به شمار آید. در این پژوهش با رویکرد فراتحلیل سعی شده است عوامل موثر بر رابطه بین تنیدگی و رفتارهای شهروندی سازمانی مورد شناسایی و بررسی قرار گیرد. نتایج پژوهش نشان می دهد که عوامل مربوط به ویژگی های موضوع پژوهش، همچون نگرش پژوهش گر، شاخص های متفاوت اندازه گیری تنیدگی و رفتار شهروندی سازمانی این رابطه را تحت تاثیر قرار داده و تعدیل نموده اند، یعنی نگرش های متفاوت پژوهشگران و شاخص های متفاوت اندازه گیری این دو متغیر، باعث تفاوت در ارتباط بین تنیدگی و رفتار شهروندی سازمانی شده است.

از همان روزهای اولیه شکل¬گیری مدیریت، تلاش برای بهبود عملکرد به¬عنوان یک اصل اساسی مورد توجه بوده است و این مسأله هر روز ابعاد گسترده¬تر و جدیدتری پیدا می-کند. امروزه رفتارهایی فراتر از شرح شغل و شرایط احراز مشاغل مورد انتظار است. رفتارهایی با عناوین مختلف همچون؛ رفتارهای فرانقشی، عملکرد زمینه¬ای، رفتارهای نوآورانه یا خودجوش و یا رفتار شهروندی سازمانی. از طرف دیگر مطالعات نشان داده تنیدگی مانع بروز این¬گونه رفتارهاست. در همین راستا، ارائة راه¬کارهایی برای کاهش تنیدگی و به تبع آن افزایش رضایت¬مندی کارکنان و بروز رفتارهای شهروندی سازمانی، شناسایی عوامل موثر بر این رفتارها جهت حفظ، افزایش و تقویت آنها از مهم¬ترین اقدامات برنامه¬ریزان و تصمیم¬گیران سازمانی است. رویکرد فراتحلیلی این پژوهش سعی دارد عوامل تعدیل¬گر موثر بر رابطة تنیدگی و رفتارهای شهروندی را مورد شناسایی و بررسی قرار دهد. جامعة آماری این پژوهش کلیة مطالعات منتشر شده در مجلات معتبر داخلی و بین¬المللی است که رابطة تنیدگی و رفتار شهروندی را بررسی نموده¬اند. مجموعاً 169 پژوهش با تعداد 893 اندازه¬اثر مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می¬دهد که پنج مورد از عوامل تعدیل¬گر مربوط به ویژگی¬های نمونه (نوع شغل، نوع سازمان، نقش و جایگاه سازمانی، نوع کارکنان و تعداد جامعة آماری) رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی را تحت تأثیر قرار داده¬اند.

هدف: هدف این پژوهش بررسی پیشامدها (خودکارآمدی، ثبات عاطفی و جامعه پذیری سازمانی) و پیامدهای (موفقیت شغلی) تاب آوری شغلی با یک رویکرد چند سطحی است. روش: روش تحقیق توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش 17000 نفر از کارکنان 20 شرکت از شرکت های پتروشیمی مستقر در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر از کارکنان جامعه آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این پژوهش برای سنجش متغیرهای خودکارآمدی، ثبات عاطفی، تاب آوری شغلی، جامعه پذیری سازمانی و موفقیت شغلی به ترتیب از پرسشنامه های چن، گولی و ادن (2001)، لی یان (2005)، لی یو (2003)، تائورمینا (2004) و گاتیکار و لاروود (1986) استفاده شده است. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان داد که در سطح فردی خودکارآمدی و ثبات عاطفی تأثیر مثبت و معناداری بر تاب آوری شغلی داشته و تاب آوری شغلی ضمن اینکه نقش میانجی میان ثبات عاطفی و موفقیت شغلی و خودکارآمدی و موفقیت شغلی را ایفا می کند، خود نیز تأثیر مثبت و معناداری بر موفقیت شغلی دارد. در سطح سازمانی نیز تأثیر زمینه ای جامعه پذیری سازمانی بر تاب آوری شغلی تأیید شد. همچنین مشخص شد که جامعه پذیری سازمانی میان خودکارآمدی و تاب آوری شغلی و همچنین ثبات عاطفی و تاب آوری شغلی نقش تعدیلی ایفا می کند. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که ویژگی های شخصیتی در کنار متغیر سازمانی جامعه پذیری می توانند باعث تقویت تاب آوری افراد در شغل خود و در نتیجه بهبود موفقیت شغلی افراد شوند. این بدان معنی است که شرکت های پتروشیمی باید از استراتژی ها و برنامه هایی برای کمک به کارکنان خود در ارتقاء تاب آوری شغلی از طریق برنامه های جامعه پذیری سازمانی و عوامل شخصیتی، کمک بگیرند

از آنجاکه منابع انسانی هر سازمان، باارزش ترین سرمایه آن محسوب می شوند و نقش تعیین کننده ای در اثربخشی آن دارند، مدیران همواره در تلاش برای بهره گیری بهینه از این منابع بوده اند. از طرف دیگر، سازمان ها بدون تمایل افراد به همکاری داوطلبانه و خودجوش، قادر به افزایش اثربخشی و بهبود عملکرد خود نیستند. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط میان سبک رهبری تحول آفرین و رفتارهای شهروندی سازمانی با توجه به نقش مداخله گر متغیر توانمندسازی کارکنان است که در یک نمونه تصادفی ساده، متشکل از 158 نفر از کارکنان اداری شرکت پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) انجام شده است. داده های مربوط به متغیرها از طریق پرسشنامه هایی به دست آمده است که روایی آنها به دلیل استفاده مکرر در پژوهش های معتبر داخلی و خارجی، از سوی متخصصان و استادان مربوط تأیید شده و پایایی آنها نیز به وسیله ضریب آلفای کرونباخ ثابت شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین رهبری تحول آفرین و توانمندسازی ساختاری و روان شناختی کارکنان و نیز رفتار شهروندی سازمانی، رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین نقش میانجی متغیر توانمندسازی در رابطه بین رهبری تحول آفرین و رفتارهای شهروندی سازمانی، به طور معناداری تأیید شد.

یکی از مسائل مهم در همه سازمان ها، ارتقای عملکرد نیروی انسانی برای دست یابی به اهداف آن سازمان است. در همین راستا، تدوین راهکارهایی برای کاهش تنیدگی و در ادامه آن افزایش رضایت مندی کارکنان، از مهم ترین اقدامات برنامه ریزان و تصمیم گیران سازمانی است. شناخت رفتارهای شهروندی سازمانی و عوامل مؤثر بر آنها برای حفظ، افزایش و تقویت این رفتارها، امروزه مورد توجه مدیران قرار گرفته است. این پژوهشِ فراتحلیلی، ضمن تأیید رابطه منفی معنادار تنیدگی و رفتار شهروندی، اثر عوامل تعدیل گر مربوط به ویژگی های آزمودنی های پژوهش (جنسیت، سن، سابقه خدمت، تحصیلات، درآمد، مذهب و....) را بر این رابطه بررسی کرده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه مطالعات منتشرشده در نشریه های معتبر داخلی و بین المللی است که رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی را بررسی کرده اند. درمجموع، 169مطالعه با 845 اندازه اثر تحلیل شد. نتایج نشان می دهد بین تنیدگی و رفتارهای شهروندی سازمانی رابطه معکوس معنادار وجود دارد (21/0-ρ = ) و این رابطه، به وسیله متغیرهای جنسیت، سابقه خدمت، میزان درآمد و نوع مذهب آزمودنی ها، تعدیل شده است.

در دهه اخیر مدیران منابع انسانی بر تناسب شغل با ویژگی های شخصیتی شاغل به عنوان یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر موفقیت در پیشبرد اهداف سازمان و افزایش تعهد و عملکرد شغلی تأکید نموده اند. هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت تناسب شخصیت–شغل در شرکت فولاد خوزستان و نیز بررسی رابطه آن با عملکرد شغلی با میانجی گری تعهد سازمانی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان شرکت فولاد خوزستان می باشند. از این جامعه تعداد 384 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه های تیپ های شخصیتی، تعهد سازمانی و عملکرد شغلی بود. نتایج نشان داد کارکنان شرکت فولاد خوزستان از نظر تناسب شخصیت-شغل در موقعیت مناسبی (بالاتر از میانگین) قرار دارند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل نشان داد که بین تناسب شخصیت–شغل با عملکرد شغلی کارکنان مستقیم و غیرمستقیم با میانجی گری تعهد سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

تغییر، تنها عنصر دائمی در زندگی و کسب وکار است، اما در جریان پیاده سازی فرایند تغییر، چالش هایی پیش روی سازمان ها به ویژه سازمان های دولتی قرار می گیرد که یکی از مهم ترین آنها مقاومت کارکنان سازمان در برابر تغییر است. عوامل زیادی بر مقاومت کارکنان در برابر تغییر تأثیر می گذارد. اعتماد و سلامت سازمانی از عواملی هستند که می تواند سازمان را در راستای دستیابی به اهداف از جمله اهداف تغییر، کمک کند. از طرف دیگر در مطالعات پژوهشگران به نقش تعهد سازمانی به عنوان متغیر میانجی توجه شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر اعتماد و سلامت سازمانی بر مقاومت کارکنان در برابر تغییر با توجه به نقش میانجی تعهد سازمانی در شهرداری اهواز است. این مطالعه کاربردی روی نمونه تصادفی 211 نفر از کارکنان شهرداری اهواز انجام شده است. نتایج تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از طریق پرسشنامه، با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS نشان می دهد اعتماد سازمانی بر مقاومت در برابر تغییر، تأثیر معکوس و معناداری دارد، اما اثر منفی سلامت سازمانی بر مقاومت معنادار گزارش نشد. نتایج آزمون سوبل نیز، نقش میانجی تعهد سازمانی در تأثیر اعتماد بر مقاومت در برابر تغییر را به طور معنادار تأیید کرد.