محمدعلی فتح اللهی

محمدعلی فتح اللهی

مدرک تحصیلی: دکتری علوم سیاسی
رتبه علمی: دانشیار پژوهشکده مطالعات سیاسی، بین المللی و حقوقی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
پست الکترونیکی: fathollahi@ihcs.ac.ir
لینک رزومه

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۰ مورد از کل ۱۰ مورد.
۱.

Evaluating Mohammad Ismail Mahallati's Political thought based on Thomas A. Spragens theoretical framework(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۸۲
The main concern of this article is to explain political thought of Mohammad Ismail Mahallati within a conceptual and methodological approach and the application of the theory of constitutional government in the analysis of the interaction between religion and government. The main question of this article is how Mahallati finds the crisis of the political order in the Qajar period and what ideal prescription does he offer to get out of it? In this regard, the author by descriptive-analytical method, uses the theoretical framework of Thomas Spragens in the book “Understanding Political Theory “to explain the hypothesis of the article. The crisis of tyranny arising from the disregard for the necessities of the Shari'a forms the main hypothesis of the text, and in such historical circumstances the political thought of Mahallati has matured. Mahallati believes the ideal model is Imams government, so, due to a realistic view in the absence of Imams, the solution in anti-authoritarianism in building power is reforming the government based on reducing the authoritarian rule and establishing a constitutional government.
۲.

درک سیاست اسلامی در نسبت با مصیبت عاشورا(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۳
حوادث و مصایب زندگی، افراد را در مسیر رشد و کمال قرار می دهند؛ هرچند که بعضی ها آن را به زیان و ضلال خود تبدیل می کنند. صبر و شکیبایی در مقابل مصائب به استحکام ایمان افراد منجر می شود. انسان را با مصیبت و آزادی تعریف می کنیم. این مقاله، نسبت مصیبت افراد انسان با مصیبت عاشورا که مصیبت عالم هستی است را بررسی می کند و امکان برقراری ارتباط و درک حادثه عظیم عاشورا برای انسانها را مورد توجه قرار می دهد. در ادامه به تبیین نسبت مصیبت عاشورا با شکل گیری سیاست اسلامی می پردازد. عاشورا، سیاست اسلامی را غمگنانه می کند و مواجهه با مصیبت را می توان راه تحقق سیاست اسلامی دانست. سیاست اسلامی، تحمل بار اجرای قوانین و مقررات شرعی است که با تقیه، تدریج و صبر به انجام می رسد.
۳.

هویّت فلسفی تهران، نمادی برای هویّت ملّی ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تهران هویت ملی فلسفه قاجار ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۲۱۶
تأسیس تهران را باید نمادی برای هویت ملی ایرانی تلقی کرد. تهران صرفاً یک پایتخت در عداد پایتخت های دیگر نیست، بلکه علاوه بر آن پدیده ای است که حیات و زندگی فلسفی دارد و احکام فلسفی را ظاهر می سازد. ویژگی مهندسی ساز بودن تهران و انفراد ساکنان آن را می توان در این جهت مؤثر دانست. تهران، انتظاری را برآورده کرد و تخیلات و انتظاراتی را سبب شد. جایگاهی در داخل کشور و موقعیتی در عرصه بین المللی یافت. ادراک واقعبینانه از تهران گذشته و مآلاً کنونی، به درک مناسب تر زندگی امروز هر ایرانی با همه زوایای آن منجر می شود. این داشته تهران هم مربوط به جغرافیای آن است و هم در گرو زمان تأسیس و تحولات و پیشرفت آن است. شکل دهی به تخیّل های سیاسی و اجتماعی جدید، نیازمند بازآفرینی های تاریخی جدیدتر و برساخت های اجتماعی تازه تری از واقعیّات تاریخی گذشته است. این مقاله با چنین هدفی، به سراغ امر پایتختی تهران و شکل گیری هویت جدید آن رفته است و آن را در بستر تحولات نیمه اول قرن سیزدهم هجری مورد توجه قرار می دهد.
۴.

تحلیلی بر نسبت سیاست با عالم خیال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت امنیت پیشرفت آزادی قانون سیاست مدینه عالم خیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۳ تعداد دانلود : ۳۶۴
سیاست را به عنوان مصداق اصلی حضور عالم خیال در زندگی دنیایی در نظر می گیریم. سیاست متعلّق به عالم خیال است و با درک سیاست است که عالم خیال را درک می کنیم. خیال را نباید به حوزه ی هنر منحصر کرد و استعداد حوزه ی سیاست برای درک خیال و حتی درک فعالیت های هنری بسیار قوی تر از حوزه ی هنر می باشد. خیال را نه صرفاً در حوزه فردی و نه به عنوان چیزی در کنار باقی محسوسات بلکه در بطن همین زندگی محسوس تلقی می کنیم. سیاست مهم ترین دریچه ی ورود به عالم خیال است. پیدایش مدینه ها، شکل گیری هویت ها، آزادی های سیاسی و خلاقیت ها، قانون گذاری، برقراری نظم و نظامات اداری، شهری، اقتصادی، فرهنگی و همچنین امنیت و مدیریت افکار عمومی، به خوبی تعلق سیاست به عالم خیال را نمایان می سازند. عرصه ی هنر در عین اینکه این قابلیت را دارد، اما تا حد زیادی فردی و خصوصی است و امکان شکل گیری اندیشه های عام و شامل را تقلیل می دهد.
۵.

فلسفه سیاسی خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حافظ فلسفه سیاسی سیاست گریزی نقدسیاسی پادشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۳۱۶
به حافظ، خواجه گفته اند ازآن رو که گاه از شغل دیوانی و وظیفه سلطانی بی نصیب نبوده و ازسوی دیگر، بخشی از اشعار او بازتاب اوضاع روزگار خویش است. پس نباید حافظ را از اندیشه، اندرز یا فلسفه سیاسی بی بهره دانست هرچند از او چیزی در باب سیاست به میان نیامده است! بنابراین، جست وجوی محورهای اصلی فلسفه سیاسی حافظ، مسئله اساسی پژوهش است (سؤال). به نظر می رسد حافظ به سبب قریحه شاعرانه، ترس زمانه و اندیشه مصلحت گرایانه، سخن به شعر در نقد سیاسی گشوده است (فرضیه). این مقاله به دنبال نشان دادن بنیان های فلسفه سیاسی حافظ و ظرافت بیان نقد سیاسی-اجتماعی به زبان شعر است (هدف). کاوِش در جهان بینی حافظ می تواند هر جست وجوگر هنرمند و علاقه مندی را به زوایای کشف نشده فلسفه سیاسی او واقف سازد (روش). طرد بی توجهی سیاسی حافظ و تأکید بر ظرایف دیوان وی در طرح هنرمندانه و زیرکانه نقد بر مسائل سیاسی- اجتماعی، بدیع و نو می نمایاند (یافته).
۶.

حکمت متعالیه و انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمت متعالیه امام خمینی حرکت جوهری انقلاب اسلامی اسفار اربعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳۶ تعداد دانلود : ۵۶۸
مقاله حاضر به بررسی ظرفیت های عملی حکمت متعالیه در مقایسه با انقلاب اسلامی ایران می پردازد. پرسش این است که پشتوانه فلسفی و خردورزانه انقلاب اسلامی ایران چیست؟ آیا می توان گفت انقلابی چنین بزرگ، فاقد پشتوانه فلسفی و خردورزانه است؟ نگارنده با بررسی دیدگاه موافقان و منتقدان، بر ظرفیت حرکت آفرین حکمت متعالیه در انقلاب اسلامی تأکید کرده و بر این نظر است که این حکمت هم در پیدایش انقلاب اسلامی تأثیراتی داشته است و هم در استمرار و تداوم آن نقش مؤثری ایفا کرده و خواهد کرد. این موضوع به ویژه در تأسیس دانش های موردنیاز، به پشتوانه علمی و عملی چنین دستگاه فلسفی ای امکان پذیر خواهدشد. در واقع، فلسفه متعالیه به سبب نوع نگاه به انسان و قائل شدن به حرکت جوهری، پشتوانه حرکت های انقلابی را فراهم می کند. اگرچه منتقدان نیز به دلیل حضور امام خمینی در نقش رهبری انقلاب بر تأثیر حکمت متعالیه بر انقلاب اسلامی تأکید می کنند، این تأثیر را تأثیر تام و تمامی نمی دانند. به نظر، اوج اسفار اربعه که سفر چهارم است، انقلاب اسلامی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی توسط امام خمینی است. حکمت متعالیه تأثیر بسیاری در پیدایش، استمرار و تداوم انقلاب اسلامی داشته است. افزون بر اینکه به این وسیله می توان ارزش های انقلاب اسلامی را احیا کرد و با تحلیل انقلاب اسلامی ایران با بهره گیری از عناصر حکمت متعالیه جان تازه ای به مباحث تحلیلی انقلاب اسلامی ایران ببخشیم.
۷.

سرشت سیاست در حکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمت متعالیه امام خمینی ملاصدرا سیاست متعالیه جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۹ تعداد دانلود : ۵۴۹
بیان مفهوم و سرشت سیاست از وظایف مهم فلسفة سیاسی است و بدون فهم این موضوع نمی توان از دیگر مباحث فلسفة سیاسی سخن به میان آورد. این مفهوم از دیدگاه حکمای حکمت متعالیه بحث شده است و یکی از مؤثرترین فلسفه های شناخته شده در ایران است که فلسفة وجودی انقلاب اسلامی قرار گرفت. به گونه ای که بیش ترین تعامل را با جامعة سیاسی ایران و رخدادها و تحولات آن برقرار کرد. تلاش شده است تا دربارة مفهوم سیاست، انواع، ویژگی ها، و ضرورت آن مختصراً بحث شود تا مشخص شود حکمت متعالیه با چه نگاهی به سیاست توانسته است چنین تحولاتی را پدید آورد. تأکید بر هدایت گری و ایجاد تحول در انسان در کنار تبعیت سیاست از شریعت از ویژگی های سیاست در حکمت متعالیه است که تحقق آن برابر با ایجاد جامعة اخلاقی خواهد بود.
۹.

مبانی اجتماعی تحولات قدرت سیاسی در ایران (قرن دوازدهم هجری)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲۷ تعداد دانلود : ۱۵۳۰
قرن دوازدهم هجری، شاهد تحولات سیاسی مهمی در ایران بوده است که بررسی و شناخت کامل آنها، بدون توجه به مبانی اجتماعی و فکری در آن زمان میسّر نخواهد بود.در این دوران-که گذار از دوره ی با ثبات صفوی به دوره ی قاجاری است-تحولی اساسی در ساختار قدرت سیاسی که مبتنی بر تحولات در دیدگاه های اجتماعی است، به نمایش گذاشته می شود. فرایند رشد دینی مردم که تجدد و ملیت ایرانی هم در بستر آن قابل تحلیل است، در این مقطع تاریخی وارد مرحله ی تازه یی شد که بررسی منازعات جدی و طولانی فکری در حوزه های علمیه بین طرفداران دو ایدئولوژی اخباری و اصولی، ابعاد این تحولات را به خوبی نشان می دهد.در نهایت، ایجاد ساختار دوگانه ی قدرت سیاسی در ایران و استقلال قدرت های غیردولتی به رهبری مرجعیت دینی را در برابر قدرت دولتی در دوران قاجار، باید در نتیجه ی تحولات بنیادی قرن دوازدهم جستجوی کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان