مهدی نادری

هدف: با پیروزی انقلاب اسلامی، گفتمان مقاومت به عنوان پیشران مقابله با استبداد داخلی و سلطه خارجی مطرح و مورد پذیرش و توجه برخی از گروه ها و جریان های مبارز قرار گرفت. نظر به اهتمام ویژه به راهبرد مقاومت اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب، این مقاله درصد تشریح جایگاه و مولفه های گفتمانی حاکم بر مقاومت اسلامی است. روش: روش پیشبرد پژوهش حاضر، کیفی از نوع تحلیل گفتمان متن بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی می باشد. یافته ها: خوانش گفتمانی مقاومت اسلامی در بیانیه گام دوم بر این نکته تاکید دارد که دال های حاکمیت اسلام ناب محمدی به مثابه هسته، نفی سلطه گری و سلطه پذیری به مثابه ماهیت، مقدمه سازی ظهور مهدی موعود(ع) به مثابه راهبرد، تحقق تمدن نوین اسلامی به مثابه هدف، تقویت جبهه مقاومت به مثابه برنامه، وجوه سخت افزاری و نرم افزاری مقاومت به مثابه ابعاد، ایمان الهی و مدیریت جهادی به مثابه ابزار نقش مفصل بندی گفتمان مقاومت اسلامی را ایفاء می کنند. نتیجه گیری: در این سال ها، گفتمان مقاومت اسلامی با پیروزی در مقابل طرح ها و توطئه های عبری، عربی و غربی عملا توانسته است بر عمق استراتژیک و نفوذ منطقه ای خود بیفزاید و اهداف سلطه گرایان صهیونیست ها، سعودی ها و آمریکایی ها و متحدانشان را خنثی نمایند. از اینرو، تحقق اهداف انقلاب اسلامی منوط به التزام نظری و عملی به گفتمان انقلاب اسلامی است.

توئیپلماسی بیانگر استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی نوین توییتر در پیشبرد اهداف دیپلماسی عمومی یا رسمی می باشد. بازنمایی واقعیت در بستر توئیپلماسی با روش ها و اهداف مختلفی انجام می گیرد. نوشتار حاضر با کاربست روش کیفی از نوع نتنوگرافی درصدد واکاوی چگونگی بازنمایی مقاومت اسلامی در بازه زمانی مهر 1398 تا آبان 1399، با تأکید بر شهادت سردار سلیمانی در بستر شبکه اجتماعی توییتر است. یافته های پژوهش بر سه لایه بازنمایی تأکید دارد: الف. بازنمایی در لایه کاربران فارسی توییتر حکایت از همذات پنداری با ارزش ها و هنجارهای گفتمان مقاومت و آرمان های شهید سلیمانی دارد. ب. بازنمایی در لایه کاربران عربی توییتر حکایتی بینابین از موافقان و مخالفان گفتمان مقاومت دارد. ج. بازنمایی در لایه کاربران انگلیسی توییتر عمدتاً با هدف وارونه سازی واقعیت و حقیقت گفتمان مقاومت اسلامی انجام گرفته است. درنتیجه، لازمه تحقق اهداف مقاومت اسلامی، توفیق گفتمانی در فضای مجازی همچون برتری در عرصه میدانی است.

امکان یا امتناع عرفی شدن جهان اسلام از جمله دغدغه های اصلی متفکران مسلمان در قرن معاصر می باشد و برخی از متفکرانی تلاش نموده اند بر اساس آبشخورهای فکری به تبیین این مسئله بپردازند. در راستای اهمیت این امر، این نوشتار با اتخاذ رویکرد توماس اسپرینگز و بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی درصدد پاسخ به این سوال اصلی است: «علل بحران عرفی شدن جهان اسلام ناظر بر دیدگاه آیت الله خامنه ای چیست و برون رفت از عرفی شدن جهان اسلام و رسیدن به وضعیت مطلوب چگونه خواهد بود؟». یافته های پژوهش بر نکاتی چند تاکید دارد: یک. در دیدگاه آیت الله خامنه ای عرفی شدن جهان اسلام پدیده ای عرضی و نه ذاتی بوده و این امر، بیشتر تحت تاثیر عوامل ارادی تا غیر ارادی می باشد. از اینرو امکان تغییر وضعیت موجود به وضعیت مطلوب وجود دارد. دو. در این نگاه فراتر از مقام ثبوت، در مقام اثبات کارآمدی نظام سیاسی اسلام مهمترین عامل در جلوگیری و کسترش نفوذ سکولاریسم در جهان اسلام می باشد. در این راستا، وقوع انقلاب اسلامی، تشکیل نظام جمهوری اسلامی و در پیش گرفتن اهداف تمدنی تمدن نوین اسلامی مسیری خلاف روند عرفی شدن جهان اسلام است که تاثیر و تاثرات آن در محیط داخلی و همچنین جریان های اسلام گرا نظیر حزب الله لبنان، الحوثی یمن، و حشد الشعبی عراق می توان دید.

گفتمان های سیاسی موثر بر جهت گیری های سیاست داخلی و خارجی ترکیه بعد از استقلال عبارتنداز: ملی گرایان سکولار یا کمالیست ها، لیبرالیست های سکولار، ملی گرایان اسلام گرا و لیبرالیست های اسلام گرا (نوعثمانی گرایان). رشد گفتمان نوعثمانی-گرایی را می توان از دوره اوزال دانست که با به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002، این گفتمان با دال مرکزی اسلام لیبرال به اوج خود رسید. بعد از تحولات بیداری اسلامی در سال 2011، سیاست نوعثمانی گرایان ترکیه در قبال بحران-سوریه و مقاومت اسلامی شکل گرفته علیه تروریست هایی مانند داعش، با فراز و نشیب های جدی روبرو بود. سوال پژوهش این است که دلایل تقابل جریان نوعثمانی گری با مقاومت اسلامی با تاکید بر مساله داعش چیست؟ پژوهش حاضر مبتنی بر چارچوب نظری گفتمان و کاربست روش کیفی از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. نگارندگان نوعثمانی گرایی را به عنوان جریانی معارض با مقاومت اسلامی مفروض دانسته و معتقدند نوعثمانی گرایان حزب عدالت و توسعه، در عین التزام به اسلام-لیبرال به عنوان دال مرکزی نوعثمانیسم، در مقاطع و بحران های مختلف، به برجسته کردن یکی از دال های شناور این گفتمان ازجمله سکولاریسم، ناسیونالیسم، پراگماتیسم و توازن رابطه با شرق و غرب پرداختند. در عرصه نظر، گفتمان نوعثمانی گرایی با دال مرکزی اسلام لیبرال را می توان درمقابل اسلام سیاسی گفتمان مقاومت اسلامی درنظر گرفت. در جریان بحران سوریه نیز، نوعثمانی گرایان، با حمایت از گروه های معارض جریان مقاومت اسلامی ازجمله داعش، درصدد برآمدند تا با غیریت سازی و تقابل با گفتمان مقاومت اسلامی که مبتنی بر اسلام سیاسی می باشد، بتوانند گفتمان خود را در جهان اسلام گسترش و نهادینه کنند.

پدیده افول آمریکا از چالش برانگیزترین مسائل عرصه بین الملل است که در دهه اخیر بیش از پیش مورد توجه اندیشمندان و سیاست مداران مختلف قرار گرفته است. با توجه به اهمیت این مسئله در روند تحولات فعلی و آینده جهان ارائه تحلیلی درست از این پدیده مسئله مهمی می باشد. بنابراین در این مقاله سعی می شود با بهره-گیری از روش تحلیل محتوای کیفی و با بررسی دیدگاه های مقام معظم رهبری مفهوم و ابعاد افول آمریکا از منظر ایشان مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس بررسی های صورت گرفته و کدگذاری انجام شده، افول آمریکا امری واقعی و قطعی است که ریشه در اصل استکبارستیزی، سنت الهی و نیز مشاهده واقعیت های موجود دارد. در نهایت برای این پدیده می توان دو بعد اصلی نرم افزاری و سخت افزاری قائل شد، در بعد نرم افزاری مسائلی همچون افول گفتمان لیبرالیسم، افول قدرت نرم و افول اخلاقی- معنوی قابل بیان است و در بعد سخت افزاری نیز مسائلی همچون افول سیاسی، افول اقتصادی، افول نظامی و در نهایت افول انتظام اجتماعی را می-توان مشاهده نمود.

انقلاب اسلامی امری در حال صیرورت است و فرایند تکاملی آن شامل مراحل پنج گانه انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن نوین اسلامی می شود. جریان حلقه های میانی مفهومی نوین است که به نقش آفرینی عمومی مردم در عرصه سیاسی اجتماعی اشاره دارد. مسئله پژوهش حاضر ناظر بر ماهیت و سازمان دهی حلقه های میانی در تحقق اهداف مردم سالار دینی است. در این مسیر با مصاحبه با خبرگان و تحلیل داده ها در نرم افزار MAXQDA این نتیجه حاصل شد که کارکرد مهم آن، پیوند گذشته با آینده، پیوند وضع موجود با آرمان ها و پیوند انقلاب اسلامی با تمدن نوین اسلامی است و اینکه هدایت و برنامه ریزی اجتماعی تمامی حرکت های عمومی در جامعه را بر مبنای هم افزایی و خودسازماندهی راهبری خواهد کرد.

Sanctions have been used as a foreign policy tool since the post-World War II as an alternative means to war, to change governments or switch their behavior. From that period until now, the methods of imposing sanctions have become distinctive  and complicated. Additionally, sanctions have become increasingly smarter day by day. The history of sanctions imposed by the United States of America against the Islamic Republic of Iran dates back to the first year after the victory of the Islamic Revolution (1980). The sanctions imposed against Iran are among the most durable and at the same time the most extensive ones imposed against the government and people of any country in terms of duration, scope and methods of application. The general conclusions are that the application of sanctions against Iran, even with different goals, produced sufficient impact during the long time of their application, resulting in economic losses, great people’s suffering and relative isolation of Iran.However, it did not achieve the intended goals previously defined as basis for their application.  In this article, assuming the ineffectiveness of the sanctions (considering the failure to change of change in the government/behavior of the Islamic Republic of Iran as the main goals of the United States, we seek to investigate the reasons for this ineffectiveness. In this article, by introducing the components and examples of political, economic, technological factors and geopolitical advantages the arguments for the ineffectiveness of the American sanctions against the Islamic Republic of Iran have been presented. Qualitative document analysis constitutes the research method applied in this article.

ترور شهید قاسم سلیمانی و تلاش نظام سلطه در اقناع افکار عمومی و موجهه نمودن این واقعه هولناک با کمک فضای رسانه و سایبری بسیار روشن است. نوشتار پیش رو با توجه به روش کمی به تحلیل دیدگاه کاربران شبکه های اجتماعی توییتر و اینستاگرامِ خبرگزاری بی بی سی فارسی در بازه زمانی اول بهمن 1396 الی اول شهریور 1399 پرداخته است و با تحلیل محتوا نسبت به اخبار انتشار یافته در مورد شهید سلیمانی و نظرات مخاطبین آن در صدد شناخت اقدامات نرم دشمنان در مواجهه با مقاومت اسلامی و محور مقاومت می باشد. اهمیت و ضرورت در برنامه ریزی سیاست گذاران فرهنگی و عملیات رسانه ای در جنگ نرم بقدری مؤثر است که می تواند در تعریف صحنه میدانی و شخصیت ها مقاومت نقش کلیدی داشته و در مقابله با اقدامات دشمن در بازسازی و تعریف غیر واقعی و معکوس از محور مقاومت و شهید سلیمانی، نقشی ممتاز در برابر تحریف حقیقت را ایفاء نماید.