سید علیرضا میرمحمدصادقی

اندازه گیری مجموعه سرمایه های فکری و دارایی های نامشهود در سازمان های ارزش محور و دفاعی، مدیران را قادر می سازد که به اولویت بندی پروژه ها بر اساس اهمیت آنها و چگونگی براورد هزینه های اجرای پروژه ها برای دوره بعد بپردازند. هدف اصلی پژوهش، شناسایی و بررسی ارتباط ابعاد سرمایه فکری در قالب طراحی یک الگوی اندازه گیری سرمایه های فکری و دارایی های نامشهود بخش های آموزشی و تحقیقاتی سازمان های دفاعی می باشد. ابتدا شناسایی ابعاد، مولفه ها و شاخص های مدل مطلوب اندازه گیری سرمایه های فکری و دارایی های نامشهود در دانشگاه جامع امام حسین (ع) انجام شد و سپس اعتبارسنجی آن به طرق مختلف صورت گرفت. در نهایت اولویت بندی، اندازه گیری، ارزیابی و تحلیل آن ها انجام و ارتباط هر یک از زیرشاخه های چهار گروه سرمایه اعم از انسانی، سازمانی، اجتماعی و ارتباطی با سرمایه فکری بررسی و تایید و ضریب اثرش مشخص شد. سرمایه فکری و دارایی های نامشهود در دانشگاه جامع امام حسین (ع)، نمره 264/65 از 100 را کسب کرد. یعنی کمی کمتر از دو سوم وضعیت مطلوب. با پیشنهادها و ارائه راهکارهایی که در این پژوهش ذکر شده، نتایج حاصله می تواند در بلند مدت بهبود قابل توجهی پیدا کند.

امروزه رویکرد چابک در منابع انسانی یکی از اصلی ترین عواملی است که در اکثر نهادها مورد واکاوی قرار می گیرد و صفت چابکی با منابع انسانی چابک قابل حصول است. آستان های مقدس در ایران، زیرمجموعه های زیادی را شامل می شوند و دارای ظرفیت عظیمی برای رشد و توسعه بوده که بررسی بخش منابع انسانی آنها دارای اهمیت بسزایی است. طبق هدف پژوهش مطابق با عنوان، روش پژوهش کیفی و از نوع داده بنیاد براساس شیو ه نامه های استراس و کوربین (1990) است. جامعه پژوهش متشکل از اساتید مدیریت و خبرگان آستان های مقدس به تعداد 28 نفر بوده که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند که نتایج تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی مکس کیودا نسخه 2020، طی فرآیند کدگذاری، تعداد 1643 کدباز، 81 مفهوم و 21 خرده مقوله و 6 مقوله اصلی، استخراج و ویژگی های آن ها در آستان های مقدس، شناسایی و الگوی مورد نظر طراحی گردید. این الگو شامل شرایط علی (تغییر در انتظارات، نیاز به رویکرد جدید در حوزه منابع انسانی در آستان های مقدس و همچنین سلسله مراتب توأمان با بروکراسی)، پدیده اصلی (چابکی آستان های مقدس در ایران)، شرایط مداخله گر (مانند پشتوانه وسیع مردمی، حس افتخار وبرکات، ماهیت آستان و محیط معنوی آن) شرایط زمینه ای (چالش ها و موانع دستیابی به چابکی)، راهبردها (انجام درست خدمات، چابکی در مدیریت آستان ها، توجه به دانش و اطلاعات، انعطاف پذیری، کرامت زائران و مجاوران، روشن کردن اهداف و راهبرد سازمان برای کارکنان، ترویج اخلاق اسلامی در میان کارکنان، ارزیابی درست عملکرد با بازخورد مناسب، تفویض اختیار و منابع انسانی شایسته و توانمند) و پیامد ها (بهبود و اصلاح روش های نحوه ارائه خدمات و ایجاد چابکی آستان های مقدس) می باشد.

بهره وری منابع انسانی یکی از رکن های مهم هر سازمان در ﺻﻮرﺗﯽ امکان پذیر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد که به صورت اصولی به چالش ها و موانع موجود بر سر راه بهره وری نیروی انسانی پرداخته شود. این ﭘﮋوﻫﺶ ﺍﺯ ﻓﺮﺁﯾﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺍﺭﺯﺵ در ﺟﻬﺖ زمینه یابی و ﮐﺸﻒ ﻋﻮاﻣل ارتقاء بهره وری نیروی انسانی در ﺳﻄﺢ یک سازمان تحقیقاتی نظامی بکارگیری شده و کارکردهای شناسایی شده در قالب 4 منظر کارت امتیازی متوازن جانمایی شده است. اجزاء بهره وری دارای 4 بعد مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی، یادگیری و رشد بوده و در مجموع دارای 25 کارکرد می باشد. روایی پرسشنامه محقق ساخته توسط 14 نفر از خبرگان بررسی و 3 سؤال حذف گردید. در بررسی پایایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ برابر 0.86 به دست آمده است. کلیه فرضیه های تحقیق مورد تأیید و رتبه بندی کارکردها در هر بعد مشخص شد. کارکرد رسیدن به رفاه نسبی در بعد مالی، رضایت داشتن شغلی کارکنان در بعد مشتری، ایجاد نمودن انگیزه در بعد فرآیندهای داخلی و فراهم بودن آموزش های لازم در بعد یادگیری و رشد از بالاترین امتیاز برخوردار می باشد که نشان دهنده کارکرد تأثیرگذار در بهره وری کارکنان می باشند.

در این مقاله با بررسی و تحلیل جامع نقشه های دانش سازمان به عنوان یکی از ابزارهای اصلی مدیریت دانش، الگویی برای تدوین نقشه دانش مراکز رشد علم و فناوری توسعه داده شده است. بدین منظور، ابتدا پژوهش های انجام شده طی سال های 1998 تا 2018 میلادی مورد بررسی قرار گرفته و الگوهای مختلف تدوین نقشه دانش و عوامل اثرگذار بر تدوین آن با تحلیل محتوا استخراج شده است. ازسوی دیگر، با مطالعه ویژگی های مراکز رشد علم و فناوری، عوامل اثرگذار بر تدوین نقشه های دانشی این مراکز با در نظرگرفتن تأثیرگذارترین عوامل تدوین نقشه دانش ازنظر فراوانی و تناوب در پژوهش های محققان، شناسایی شده است. سپس یک الگوی کاربردی تدوین نقشه دانش با درنظرگرفتن این عوامل، در هفت گام اساسی و متناسب با ویژگی های مراکز رشد و مبنتی بر نقشه فرایند این مراکز، طراحی شد. برای پیاده سازی گام های پیشنهادی تدوین نقشه دانش مراکز رشد، کاربرگه های متناظر تهیه شد که مسیر و نحوه تدوین نقشه دانش را به صورت اجرایی و عملیاتی در این مراکز به طور مشخص نشان می دهد. در پایان، این الگوی تدوین نقشه دانش برای بخش خدمات پشتیبانی مرکز رشد علم و فناوری دانشگاه موردمطالعه به عنوان پایلوت، تهیه شده است.

توسعه شبکه مترو، گستردگی روز افزون و پیچیدگی های ذاتی مدیریت آن، ضرورت نگاه علمی و استفاده از تجربیات و دانش روز دنیا در خصوص نگهداری و تعمیرات را اجتناب ناپذیر ساخته است. بخش عمده ای از تجهیزات شبکه مترو و قطار های آن را تجهیزات تعمیر پذیر تشکیل می دهند که درصد قابل توجهی از منابع مالی و انسانی سازمان را به خود معطوف می سازند . هدف این مقاله، اندازه گیری کارائی و رتبه بندی سیستم تهویه مطبوع قطار های دی سی متروتهران و زیر سیستم های آن به کمک مدل تحلیل پوششی داده های ارتباطی سه مرحله ای می باشد. در خصوص اهمیت سیستم تهویه در مترو همین بس که در حدود 8 ماه از سال، سیستم تهویه پس از ترکشن ها که نیروی محرکه جهت جابه جایی قطار را فراهم می آورد، بیشترین اهمیت را از منظر مدیریت بهره برداری دارا می باشد. در این پژوهش با تعریف سیستم تهویه به عنوان واحد های تصمیم گیری، از آن جهت ارزیابی عملکرد سیستم و در نهایت کمک به تصمیم سازی راهبردی نگهداری و تعمیرات اعم از داشتن تخمینی از ظرفیت کارگاه نگهداری وتعمیرات، تامین قطعات یدکی و نیروی انسانی مورد نیاز استفاده می شود. شایان ذکر است به علت وجود خطاهای گوناگونی از جمله خطای انسانی، خطای دستگاه ها، محدودیت های مربوط به تحلیل داده های میدانی و غیره، در این مقاله از رویکرد فازی جهت چالش با عدم قطعیت در داده ها استفاده شده است. در ضمن از آنالیز قابلیت اطمینان، قابلیت دسترسی و نگهداشت پذیری که از مهمترین شاخص های حوزه نگهداری و تعمیرات هستند، جهت تعیین ورودی ها و خروجی های سیستم تهویه استفاده شده است.