گلمراد مرادی

امروزه یکی از مسائل اساسی در حوزه مطالعات اجتماعی، بروز رفتارهای جمعی در میان قشر جوان جامعه است. رفتارهای جمعی در جامعه می توانند خود را در قالب ناآرامی هایی از قبیل شورش ها، درگیری-ها، اعتراض های سیاسی و غیره نشان دهند. رفتار جمعی شامل واکنش های مرتبط، بی ساختار و کم و بیش خودجوش جمعی از افراد به یک محرّک است (درسلر، 1388: 456). مطالعه و شناخت عناصر و مؤلفه های تشکیل دهنده این رفتارها برای عالمان علوم اجتماعی حایز اهمیت است. بر این اساس، هدف اصلی این مقاله، اثر از خودبیگانگی در ایجاد و شکل گیری رفتارهای اعتراضی جمعی جوانان شهر کرمانشاه است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق ابزار پرسش نامه انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه جوانان بین سنین 19 تا 35 سال شهر کرمانشاه است. تعداد 400 نفر جوان، از جامعه آماری به شیوه تصادفی سیستماتیک برای مطالعه انتخاب شدند. برای سنجش فرضیه های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی گروه های مستقل و آزمون تحلیل واریانس و برای آزمون مدل تجربی پژوهش از تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفادشده است. براساس یافته های پژوهش، رابطه معناداری بین ابعاد مختلف از-خودبیگانگی و رفتارهای جمعی جوانان وجود دارد. نتایج نشان می دهد که میانگین نمره رفتار جمعی افراد که با استفاده از سؤالاتی در قالب طیف 5 درجه ای لیکرت سنجش شدند و در دامنه 1 تا 5 نمره آن ها مشخص شد، در بعد شرایط مساعد ساختاری برابر 38/14، در بعد فشارهای ساختاری برابر 18/20، در بعد عقاید تعمیم یافته برابر 32/22، در بعد عوامل شتاب دهنده یا فشار زا برابر83/17، میانگین در بعد بسیج مشارکت کنندگان برابر 61/16 و در نهایت این که این میانگین در بعد کنترل اجتماعی برابر07/19 است.

یکی از مسائل اساسی در حوزه علوم اجتماعی و به طور خاص در جامعه شناسی بحث محرومیت نسبی جوانان است. عواملی از جمله روانشناختی، اجتماعی بیولوژیکی و محیطی در ایجاد پرخاشگری نقش دارند. هدف اصلی این مطالعه، بررسی رابطه بین محرومیت اجتماعی و رفتار پرخاشگرانه در میان جوانان است. چارچوب نظری تحقیق برگرفته از رهیافت تفسیری اجتماعی با تاکید خاص بر نظریه گار است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق ابزار پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه جوانان بین سنین 19 تا 29 سال شهر شیراز است. به منظور تسهیل و تسریع پژوهش و صرفه جویی در وقت و هزینه، ناگزیر تعداد 400 نفر جوان از جامعه آماری به عنوان نمونه معروف به شیوه تصادفی سیستماتیک برای مطالعه انتخاب شدند. از اعتبار صوری، ملاک و سازه برای روایی و آلفا کرونباخ برای پایایی ابزار تحقیق استفاده به عمل آمد و از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و مقایسه میانگین ها برای آزمون فرضیات و تکنیک رگرسیون و تحلیل مسیر برای سنجش مدل تحقیق استفاده شد. براساس یافته های تحقیق بین پرخاشگری اجتماعی و متغیرهای محرومیت اجتماعی(67/0=r)، تحصیلات(37/0-=r) و درآمد(42/0-=r)، رابطه معنی دار وجود دارد. نتایج ضریب رگرسیونی نشان می دهد که شش متغیر محرومیت اجتماعی(34/0Beta=)، وضعیت شغلی(32/0Beta=)، تحصیلات(27/0Beta=)، وضعیت تاهل(24/0Beta=)، وضعیت تاهل (17/0Beta=) و درآمد(12/0Beta=) به ترتیب میزان اهمیتی در تبیین متغیر وابسته داشته اند، وارد معادله رگرسیونی شده اند و در مجموع توانسته اند 67/0 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین و توضیح کنند(67/0=R²).

یکی از مفاهیم مورد توجه جامعه شناسان (خاصه جامعه شناسان و برنامه ریزان شهری) سنجش مفهوم مشارکت شهری است. با توجه به این که این مفهوم کاربرد فراوانی در مطالعات شهری دارد، تهیه ابزاری پایا برای آن مهم و مؤثر است. هدف از این مطالعه این است که ابزار مشارکت شهروندان را مورد بازنگری قرار داده و آن را به عنوان ابزاری هنجاریابی شده در دسترس پژوهشگران حوزه ی علوم اجتماعی قرار دهد. برای پاسخ و دستیابی به این هدف، نمونه ای ۴۰۰ نفری از شهروندان بالای ۲۰ سال شهر کرمانشاه به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و فرم مشارکت شهری را تکمیل کردند. نتایج تحلیل به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS21 و Amos21 تحلیل شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، روش تحلیل عاملی مرتبه ی دوم با استفاده از مدل اندازه گیری نشان دهنده ی ساختار چهار مؤلفه ای مقیاس میزان مشارک ت در نمونه ی مورد مطالعه است. نتایج حاصل از مدل عاملی تأییدی مرتبه ی دوم برای سنجش میزان مشارکت نشان می دهد که این مفهوم از چهار بعد (اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی) تشکیل شده است. شاخص های تطبیقی و مقتصد محاسبه شده برای ارزیابی کلیت مدل عاملی نشان می دهند که شاخص برازش تطبیقی CFI برابر ۸۹/۰، شاخص برازش شده تطبیقی مقتصد PCFI برابر ۷۲۶/۰، شاخص ریشه ی دوم میانگین مربعات باقیمانده یا RMSEA برابر ۰۶۹/۰، نسبت کای اسکوئر به درجه ی آزادی CMIN/DF برابر ۹۱/۲ است که در مجموع وضعیت بهبودی را برای مدل نشان می دهد. درمجموع داده های گردآوری شده می توانند مدل را مورد حمایت قرار دهند و از طرفی این نتیجه بر اساس چارچوب نظری نیز منطقی و صحیح است. از طرفی می توان نتیجه گرفت که پرسشنامه میزان مشارکت دارای سه عامل (آگاهی نسبت به مشارکت شهری، تمایل به مشارکت شهری و میزان مشارکت شهری در چهار بعد) است که در سازمان ها مورد استفاده و برای برنامه ریزی های اجتماعی و فرهنگی سودمند است.

هدف اصلی این مطالعه، شناخت عوامل مرتبط با کم توجهی به باورها و ارزش های دینی در بین دانش آموزان دبیرستانی استان کرمانشاه است. این مطالعه با رویکرد کمی و روش توصیفی از نوع پیمایشی و ابزار پرسشنامه ساختار یافته انجام گرفت. جامعه آماری در این پژوهش شامل کل دانش آموزان دبیرستان های استان کرمانشاه است. تعداد کل آن ها در سال تحصیلی 90-91 برابر 181796 نفر است. با استفاده از جدول نمونه گیری مورگان پس از اطمینان از تعداد کل آن ها، 384 نفر تعداد حجم نمونه آن به دست آمد. از اعتبار صوری روایی و آلفا کرونباخ برای پایایی ابزار تحقیق استفاده به عمل آمد و از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون فرضیات و فن رگرسیون برای سنجش مدل تحقیق استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که محرومیت نسبی، میزان مادی گرایی، سهل گیری مذهبی، تأثیر دوستان و جامعه پذیری دینی بر میزان دین داری آن ها تأثیر دارد. مدل رگرسیون دین داری، با توجه به نتایج حاصله از این آنالیز، نشان می دهد متغیرهای واردشده در مدل رگرسیونی جامعه پذیری مذهبی، سهل گیری مذهبی میزان مادی گرایی، میزان محرومیت نسبی، میزان ضریب تعیین آن (R) با متغیر وابسته 56/. به دست آمده است.

مشارکت سیاسی یکی از مباحث مهّم در جامعه شناسی سیاسی است و یکی از شاخه های توسعه سیاسی در کشورها به شمار می رود. هدف این تحقیق بررسی عوامل اقتصادیاجتماعی مرتبط با مشارکت سیاسی جوانان شهر سازی است.روش مورد استفاده در این مقاله پیمایش می باشد. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری مورد مطالعه ی جوانان شهر سازی است.این گروه بر اس اس آخرین آمارهای بدست آمده در سال1385 با 53724 نفر جمعیت می باشد. تعداد300 نفراز جامعه ی آماری به عنوان نمونه به شیوه ی تصادفیسیستماتیکو با استفاده از فرمول کوکران برای مطالعه انتخاب شدنددر پژوهش حاضر از اعتبار ملاک و سازه برای برآورد روایی و برای به دست آوردن پایایی ابزار سنجش از آلفاکرونباخ استفاده به عمل آمده است. برای بررسی فرضیات تحقیق از ضریب همبستگی و مقایسه میانگین ها و برای بررسی مدل تحقیق از تحلیل مسیر استفاده شده است.نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که پنج متغیر اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، گرایش های مذهبی و عضویت در نهادها و همچنین تحصیلات به ترتیب میزان اهمیتی که در تبیین متغیر وابسته دارند وارد معادله ی رگرسیونی شده است و در کل این متغیرها توانسته 65 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تشریح نماید.همچنین داده های بدست آمده از وضعیت مشارکت جوانان نشان می دهد که میانگین نمره ی مشارکت اجتماعی برای افراد مورد مطالعه برابر 48/43 است که این نمره در مقایسه با دامنه نمره(11 تا 55) در حد پایینی است و بیانگر وجود مشارکت کم و تا حدی ضعیف در میان جوانان است.نتایج تحقیق در مورد مشارکت جوانان براساس آنچه که میلبرات و گوئل بحث می کنند بسته به عواملی چون انگیزه های سیاسی، موقعیت اجتماعی و ویژگیهای شخصی می باشد، تا حدی همخوانی دارد

هدف اصلی این مطالعه بررسی نقش عوامل جامعه شناختی مؤثر بر استفاده دختران جوان از لوازم آرایشی می باشد. این پژوهش با روش ییمایش انجام و داده های آن از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند. جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد اسلام آبادغرب بود. تعداد جامعه آماری برابر 784 نفر است. از این تعداد، 400 نفر بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد بین متغیرهای، تمایل به جلب توجه، تشخص طلبی، میزان نوگرایی، میزان گرایش دینی و تحصیلات پدر و مادر با استفاده از لوازم آرایشی رابطه معنی دار وجود دارد. نتایج ضریب رگرسیونی نشان می دهد که شش متغیر تمایل به جلب توجه، میزان تشخص طلبی، میزان نوگرایی، میزان درآمد، وضعیت شغلی و وضعیت تأهل، به ترتیب میزان اهمیتی که در تبیین متغیر وابسته داشته اند، وارد معادله شده و در مجموع مقدار 51 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین نموده اند.

هدف از این مطالعه، تبیین و بررسی روایی و پایایی ابزار مسئولیت پذیری اجتماعی در میان کارکنان شرکت نفت کرمانشاه است. به منظور هنجاریابی و تعیین اعتبار و روایی این ابزار، یک نمونه 400 نفری از کارکنان شرکت نفت کرمانشاه به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند تا فرم مسئولیت پذیری اجتماعی را تکمیل نمایند. نتایج تحلیل به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند. بر اساس نتایج به دست آمده روش تحلیل عامل نشان دهنده ی ساختار چهار مؤلفه ای مقیاس مسئولیت پذیری اجتماعی در نمونه ی مورد مطالعه است. به این ترتیب عامل اول با ارزش ویژه 98/12 بیشترین درصد واریانس(52/25)، عامل دوم با ارزش ویژه 24/7 درصد واریانس(14/24)، عامل سوم با ارزش ویژه 407/5 درصد واریانس(63/10) و عامل چهارم با ارزش ویژه 186/3 درصد واریانس(263/6) کل را تبیین می کنند. نتایج حاصل از آزمون میانگین رتبه ای فرید من نشان می دهد که میانگین رتبه ها در ابعاد مختلف مفهوم اصلی پژوهش(مسئولیت پذیری) شامل قانونی، اقتصادی، اخلاقی و نوع دوستانه با هم تفاوت دارند و تفاوت مذکور بر اساس مقدار کی دو در این آزمون برابر 468/113 بوده و معناداری را تأیید می کند. می توان نتیجه گرفت که پرسشنامه ی مسئولیت پذیری دارای چهار عامل قانونی، اقتصادی، اخلاقی و نوع دوستانه است که در سازمان ها مورد استفاده و برای برنامه ریزی های اجتماعی فرهنگی سودمند می باشد.