جواد محدثی

در جهان پیچیده و روابط مختلف انسان ها با یک دیگر و ارتباط «عمل ها» با «پیامدها»، شرط خردمندی، آینده نگری و تدبیر است. انسان خردمند، قبل از انجام هر کاری، جوانب و عواقب آن را از هر جهت می سنجد، سپس تصمیم گرفته، اقدام می کند. این کار که نشانه بصیرت و آینده نگری است، در زندگی فردی و اجتماعی و تصمیم های خُرد و کلان، کارساز و مفید است. افراد آینده نگر و مدبر، با طمانینه و درنگ و به دور از شتاب زدگی، در تصمیم و عمل، جلوی ضررها و پشیمانی های بعدی را می گیرند.

پیشوایان دین، در همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، عبادی و سیاسی، اخلاقی و عرفانی، برای ما الگوی کمال و هدایت اند. ازاین رو شناخت سیره آنان، راه این «الگوگیری» را هموار می-سازد.

الگوهای ایمان، جهاد و شهادت، «راه خدا» را به مردم نشان می دهند و سرمشق یک زندگی برتر و حیات طیبه اند. ازاین رو، شناخت اسوه های کمال ضروری است و زندگی-نامه آنان، خط سیر حیات جامعه را در مسیر تعالی قرار می دهد. «محمد بن ابی بکر»، از یاران فداکار حضرت علی(ع) و از شهیدان راه ولایت و حقیقت، یکی از این الگوهاست که با زندگی او آشنا می شویم

اسلام، دینی برای سعادت انسان و تامین کننده «زندگی خوب»برای اوست. توصیه های اخلاقی و حکیمانه که در دین اسلام و گفتار پیشوایان معصوم آمده است، هرکدام دریچه ای از سعادت را به روی بشریت می گشاید و عمل به این توصیه ها، تضمین کننده سلامت روح، موفقیت در زندگی و نشاط سالم در جامعه است. ازاین رو، در این نوشته به چند نمونه از این رهنمودها (که نقش سازنده در زندگی دارد)، تحت عنوان«حکمت های کاربردی» اشاره می شود، تا جنبه های مثبت نگری، کمال آفرینی و بهینه سازیِ دستورهای حکیمانه رهبران آسمانی، نشان داده شود و حکمت در متن زندگی به بار بنشیند. ناگفته پیداست که آن چه می آید، تنها نمونه ای از انبوه رهنمودهای دینی است. باشد که توجه به آن ها زندگی بهتر و موفقیت آمیزتری برای ما فراهم آورد.

ز شناخت های لازم، مفید، کاربردی و تعیین کننده، «شناخت امام» است. در فرهنگ اسلامی و نگاه شیعی، «امامت»، تداوم خط «رسالت» است و «امام» به عنوان وصی و جانشین «پیامبر»، نقش مدیریت جامعه و هدایت مسلمانان و تربیت نفوس مؤمنان و اجرای احکام قرآن و دفاع از اسلام و تبیین خط راستین مکتب و مقابله با تحریف ها و انحراف ها و بدعت ها را بر عهده دارد. این که پس از پیامبر، چه کسی باید عهده دار «خلافت» باشد و مردم تکلیف دارند از چه کسی و با کدام شاخصه ها و اوصاف، فرمان برداری کنند، مسئله ای مهم و سرنوشت ساز است. به همین دلیل شناخت چنین کسی لازم است. از این رو در روایات متعدد بر ضرورت «امام شناسی» تاکید شده است. رسول خدا(ص) فرموده است: «من مات و هو لا یعرف امامه مات میته جاهلیه؛ هر کس بمیرد، در حالی که امام خود را نمی شناسد، به مرگ جاهلیت مرده است.» بنابراین شناخت امام به عنوان یک تکلیف حتمی و نجات بخش، لازم است و آنان که امام خود را نشناسند و از امام شایسته و بر حق تبعیت نکنند، به گمراهی خواهند افتاد.

تاریخِ غنی و افتخار آفرین اسلام، آکنده از انسان های والایی است که سرمشق ایمان و ایثار و جهاد و شهادت اند. نسل معاصر نیز، در پی الگو و قهرمان و اسوه گیری از چهره های اثرگذار و ماندگار است. «زید بن علی»، شهیدی بزرگوار از نسل امامان پاک، اسوه ای است که در خور شناخت و سرمشق گیری است. در این شماره، با چهره تابنده این قهرمان عرصه ایمان و صداقت و رشادت، آشنا می شویم.